Екінші тағамдардың физико-химиялық көрсеткіштері

Бұл әдістің маңызы лактоза және инвертті қанттар қайнату кезінде, мыстың күкірт қышқылын ерітілмейтін мыстың шала тотығына қалпына кетіреді. Ерітілмейтін мыстың қышқыл темір аммоний ашудасы (квасцы) қышқыл ерітіндісінде ерітіледі. Темірдің күкірт қышқылды тотығатын эквиваленттің саны, мыстың шала тотығымен қайта қалпына келеді, ал соңғысы марганецті қышқылды калий ерітіндісімен тотығады және титрлеу әдісімен анықтайды. Шығындалған марганец-қышқылды калий ерітіндісімен мыстың санын есептейді, ал мыстың санымен қанттың санын есептейді.

С₁₂Н₂₂О₁₁ + Н₂О = 2С₆Н₁₂О₆

Уақыт өткен соң моншадан шығарып, ағынды суық суда салқындатады. Суыған ерітіндіні бейтараптау 15% сілті ерітіндісін қосып, оны жақсылап араластырады, әлсіз қышқыл реакция пайда болғанша (лакмус қағазы мен немесе метилоранжбен байқайды), ерітіндіні сумен сызыққа дейін жеткізіп, жақсылап араластырады.

150 мл конусты колбаға 20 мл пипеткамен ерітінді құйып, 20мл Фелинг 1 ерітіндісін, 20мл Фелинг 2 ерітіндісін құяды. Фелинг ерітінділерін құйғанда көгілдір тұнба пайда болады.

CuSO₄ + 2NaOH = ↓Cu(OH)₂ + Na ₂SO₄

Бұл одан кейін бөлініп көк түсті сегнетті тұз ериді.

KNaC₄H₄O₆ + Cu(OH)₂ = KNaC₄H₂CuO₆ + H₂O

Ерітінді бар колбаны асбесті торға қойып, бетіне көпіршіктер пайда болғаннан бастап, 3 мин қайнатады, қатты қайнатпайды, бұл кезде мыстың Cu₂O қызыл тұнбасының шала тотығы мына теңдеумен жүреді.

С₆Н₁₂О₆ + KNaC₄H₂CuO₆ + 2 H₂O = Cu₂O↓ + СН₂ОН(СНОН)₄СООН + KNaC₄H₄O₆

Глюконды қышқыл

Бұдан кейін колбаны оттан алып, тұнба отырғанша, ал ыстық көк сұйықтықты асбесті фильтр Аллин түтікшесі арқылы Бунзен колбасына құяды, бұл су ағатын насосқа қосылған сұйықтықтағы тұнбаны фильтрге жібермей құяды. Фильтрдегі және колбадағы тұнбаны ыстық дистилденген сумен жуады. Бұл үшін тұнбаға ыстық суды құйып, шайқап араластырады біраз қойып, ақырындап сол фильтрға құяды.

Мыс шала тотығының тұнбасының беті сұйықтықпен жабық болуы тиіс, себебі ауамен әректтеспеуі керек. Аллин түтікшесіндегі тұнбаны жуып болған соң, таза Бунзен колбасына ауыстырады, соңғы ағынды су нососына қосылған.

Жуылған мыс шала тотығының тұнбасын, колбаға 20-25 мл темір аммоний квасцты ерітіндіде ерітеді және алынған ерітіндіні фильтрлейді. Тұнбаның ерітілуі мына формуламен жүреді:

Cu₂O + 2NH₄Fe(SO₄)₂ + H₂SO₄ = 2 CuSO₄ + FeSO₄ + (NH₄)₂ SO₄ + H₂O
Теңдеуден көрініп тұрғандай, қайта қалпына келген темірдің саны қанттар мен қалыптасқан мыстың санына эквивалентті.

Колбадағы және фильтрдегі мыстың шала тотығы толығымен ерітілгеннен кейін насоспен ақырындап сору арқылы колбаны және фильтрді бірнеше рет салқын дистилденген сумен жуады, ал алынған фильтратты (көк-жасыл түс). Бунзен колбасында марганец қышқыл ерітіндісімен титрлейді ашық-қызыл бояу пайда болғанша.

Титрлеу мына реакциямен жүреді:

10FeSO₄ + 2KMnO₄ +8H₂SO₄ = 5Fe₂(SO₄)₃ + 2MnSO₄ + K₂SO₄ + 8H₂O

Титрлеуге кеткен маргонецті қышқыл ерітіндісін миллилитр санымен, мыстың мөлшерін миллиграммен өлшейді.

Бұл үшін титрлеуге кеткен марганецті қышқыл калий мл санын түзету коэффициентіне көбейтеді, сонымен бірге 10 (1 мл марганецті қышқыл калий ерітіндісіне 10 мг мыс сәйкес) және кесте бойынша инвертті қанттың санын табады. Ерітіндідегі қанттың % мөлшерін мына формуламен есептейді:

X= 100 А b /1000

а- кесте бойынша табылған инвертті қанттың құрамы

b – араластыру факторы

b =100x250/(15x50x20),

250 және 100 – мөлшерлі колбалардың көлемі;

15 – зерттеуге алынған сусынның көлемі, мл;

50 – инверсияға алынған фильтраттың көлемі;

20 – мысты қалпына келтіру үшін алынған инвертті қанттар ерітіндісінің көлемі;

1000 – қанттардың миллиграмнан граммға айналдырылуы