Список использованных источников

512 

 

Жаңа  ақпараттық  технологиялардың  пайда  болуы  бүкіл  білім  жүйесіне 

өзгерістер    енгізуде.  Білімді  ұйымдастырудың  жаңа  формалары  пайда  болуда. 

Олар  сапалы  жаңа  оқыту  технологиясына,  яғни  дербес  компьютерлерді, 

электронды  оқулықтарды  және  телекоммуникация  құралдарын  пайдалануға 

негізделген.  Осыған  орай,  жаңа  технологиялардың  мүмкіншіліктеріне,  әсіресе 

әлемдік    ауқымды    компьютерлік  желісі  –  Интернеттің  дамуы  және  «ашық» 

білім  идеясына  байланысты  қашықтықтан  оқыту  жүйелері    белсенді  дамуда. 

Осындай  жетістіктер  әлемдегі  кез  келген  білім  мекемелерінің  интелектуальды 

потенциалдарын  және  ақпараттық  қорларын  пайдалануға  мүмкіндік  беруде. 

Бүгінде  білім  беру  жүйелеріндегі  басты  маңызды  мәселелердің  бірі  –  әлемдік 

жетістіктерді игеру,  біртұтас білім беру кеңістігін қалыптастыру. 

Android–операциялық жүйесі коммуникаторларға, планшеттарға, цифрлық 

ойнатқыштарға, цифрлық фоторамкаларға, қолға киетін сағаттарға, нетбук және 

смартбуктарға, Linux ядросында жасалған операциялық жүйе орнатылған.  

AndroidоперациялықжүйесінеқосымшанегізіненJavaтілінқолдануменжасал

ынады.Құрастырылғанбағдарламалықкодарнайыархив-файлғаAndroidPackage-

гежинақталады.Бұлфайлдыңкеңейтілуі*.apkжәнеолaapttoolарнайыкөмекшісімен

жинақталады.Дәлосыжинақталғанархив-

файлмобильдіқұрылғыларғаорнатылатынбағдарламаретіндеқарастырылады  [1, 

бет. 105].

 

AndroidSDKJDK5немесеоданжоғарғынұсқасын,соныменқатарEclipse3.3не

месеодандажоғарынұсқасынталапетеді.ӨңдеушілерсайттарындаWindows,MacO

SLinuxоперациялықжүйелеріүшінSDK,JavaжәнеEclipseқол 

жетімдінұсқаларыбар, 

алSDKолардыңәрбіріүшінэмуляторкіреді.Жалпыайтқанда,Androidқосымшалар

ывиртуалдымашинадаорындалады,жәнекезкелгеноперациялықжүйелердіалу,ба

сқаоперациялықжүйелердіңалдындаешқандайартықшылықтарыңбермейді, 

сондықтанөзімізгеыңғайлыоперациялықжүйеменжұмысістеугеболады [2]

 

Javaтіліндебағдарламақұруүшінарнайыбағдарламалыққамтамасыздандыру

қажет. 

Бұл 

бағдарламалықкешенгеJDK(JavaDevelopmentKit)жәнеJRE(JavaRuntimeEnvironm

ent)сияқтыаспаптаржатады.Біріншіаспапөзііскеқосқанвиртуалдымашинаныңеңт

өменгііскеасыруортасынұсынып, 

Javaтіліндегібағдарламалықкодорындалады.Екіншіаспап–  

өзкезегіндеJavaтіліндеқосымшалардыөңдеушініңкомплектіаспаптарғаарналғанқ

ұралдаржиынтығы.Ісжүзінде,JREJavaтілініңәртүрліүйреншіктікітапханаларклас

ына,javacкомпиляторыжәнеалуанқызметтікутилиталар,құжаттамаларсияқтыJD

Kқұрамынакіреді.Барлықжиынеркінтаралыпжатыржәнеәртүрліоперациялықжү

йелерүшіннұсқаларыбар,сондықтаноныкезкелгенқолданушыжүктейжәнеқолдан

аалады. 

Білімберужүйесінақпараттандырудыңнегізгіталаптарыныңбірі–

оқуүрдісінеэлектрондықоқулықтардыпайдаланыпқанақоймайоныжасаужәнепай

далану.Осыуақытқадейінгібілімберусаласындатекмұғалімніңайтқандарыннемес

еоқулықтардыпайдалануқазіргізаманталабынқанағаттандырмайотыр. 

513 

 

Сондықтанбілімберужүйесіндеэлектрондықоқулықтардыпайдаланбайалғажылж

умүмкінемес.Соныңнәтежиесіндеоқушылардыңпәнгедегенқызығушылығыарты

п,шығармашылықпенжұмысжасауынакең мүмкіндік туғызады. 

Электрондық  оқулықтарды  пайдаланудың  негізгі  мақсаты  білім  беру, 

білімді  пысықтау,  бекіту,  бақылау,  ақпараттық  ізденіс  жұмыстарын 

қалыптастыру, ойлау қабілетін дамыту, таным көкжиегін кеңейту. Электронды 

оқулықтар уақытты ұтымды пайдаланып, үнемдейді. Электрондық оқулық - бұл 

дидактикалық әдіс-тәсілдер мен ақпараттық технологияны қолдануға негіздеген 

жүйе болып табылады.    Электронды оқулықпен оқыту мұғалімнің оқушымен 

жеке  шығармашылықпен  жұмыс  істегенімен  пара-пар.  Ал,  электрондық 

оқулықтар  білім  беру  үдерісін  ақпараттандыру  құралының  бірі  деп  айтуға 

болады.  Бұл  жерде  тек  оқушы  үшін  ғана  емес,  ұстаз  қауымы  үшін  де 

әдістемелік  құрал  болып  табылады.  Компьютерлерге  арнайы  орналастырылып 

оқу  үрдісінде  автоматтандырылған    жүйе  болып  отыр.  Бүгінгі  таңда  бірнеше 

пәндер  бойынша  электронды  оқулықтар  жасалып,  кеңінен  қолданысқа  ие. 

Электронды  оқулықтың  тиімділігі  суретінің  тартымдылығы,  мазмұны, 

құрылымы, бірізділік жүйесімен баурап алады.   

Осы  мақалада  Android  операциялық  жүйесінде  қолданушыларға  арналған 

электронды  оқулық  жасау  маңыздылығы  қарастырылды.  Қарастырылып 

отырған  мобильдік  бағдарлама  қарапайым  қолданушыларға  арналған. 

Бағдарламаның негізгі  бөлімдерінде:  пән  бойынша оқу  бағдарламасы,  дәрістік 

сабақ, тест тапсырмасы және тақырып бойынша бейне сабақтар енгізілген.  

Электронды  оқулықтағы    сан  алуан  қызықты  материалдар,  тест  түрлері, 

диалогтық  оқу  түрлері,  кестелер,  сәйкестендіру  тапсырмалары,  мәтін  түрлері 

және  құрылымына  байланысты  тапсырмалар  оқушының    пәнге  деген 

қызығушылығын  арттыра  түседі,  шығармашылыққа  жетелейді,    өз  бетінше 

ізденіп, еңбек етуіне жетелейді. 

 

Жасалатын  бағдарлама  Android  4.0.0  (API  14)  нұсқаларынан  бастап  5.0.0 

(API  21)  нұсқасына  дейін  жұмыс  істейді.  Бағдарламаны  жазу  кезінде  басты 

сипаттамаларының бірі сервисті  үрдістерді  фондық режимінде  қолдану  болып 

табылады.  Қойылған  мақсатымызға жету  үшін  келесі  талаптарды  орындаумыз 

қажет:  



 

Android ОЖ-

неарналғанқосымшаныәзірлеудіңерекшеліктеріменқұрал-

жабдықтарын,оныңархиткетурасын зерттеу; 



 

Қолданушыныңинтерфейсінжасау; 



 

Жасалғанқосымшанытестілеуденөткізу. 

Бағдарламаның  алғашқы  титульдік  беті  Corel  Drow  бағдарламасында 

безендіріліп  жасалынды.  Титульдік  бетте  электрондық  оқулықтың  ішкі 

бөлімдері мен байланыс каналдары орналасқан.  

514 

 

 

 

1-сурет. Электрондық оқулықтың  

титульдік беті 

Тестілеу  бөлімі  Html  гипермәтіндік  тілінде  жазылып,  өңделді.  Тестті 

өткеннен соң, тесттің нәтижесі көрсетіліп, бағаланады. 

 

 

 

 

2-сурет. Тест бөлімі.                             3-сурет. Видео бөлімі. 

 

Жасалып  отырған  мобильдік  электронды  оқу  құралы  жалпы  білім  алушы 

жастарға,  мұғалімдер  мен  оқытушыларға  арналған.  Бұл  бағдарлама  көмегімен 

қолданушылар  өзінің  уақытын  үнемдейді  және  кез  келген  уақытта  оқу  

материалын қайта оқу мүмкіндігіне ие болады.  

 

Қолданылған әдебиеттер тізімі 

515 

 

1.Брайан Х., Филлипс Б. Программирование под Android. Питер 2014-592 

с. 

 

2.  Машнин  Т.  С.,  Eclipse:  разработка  RCP-,  Web-,  Ajax-  и  Android-

приложений на Java, БХВ-Петербург 2013 г. 

 

 

Оспанова Ш.Б.¹, Сапархан Б.Қ.² 

1. Ғылыми жетекші, жаратылыстану ғылымдарының магистрі, аға оқытушы 

2.«Информатика» мамандығының  1 курс студенті, информатика және 

компьютерлік технологиялар кафедрасы 

 

БЕЙНЕ РЕДАКТОРЛАРДЫҢ ТҮРЛЕРІ 

 

Бейнемонтаж деген түсірілген кез келген бейнемағлұматты бейнежолақты 

немесе  бейнефильм    ретінде        көрсету  үшін  алдымен    құрастыру  керек,  яғни 

артық    бөліктерін  қиып  алып,  бөлінген  бөліктерді    бір  бірімен  келістіріп, 

керекті  жерлеріне  әсерлерді,  ауысуларды  және  титрларды  қосу  керек.    жалпы 

бейне  редактор  немесе  бейнемонтаждың  үш  түрі  болады.  Олар;  сызықты, 

сызықты емес және аралас [1, 97 бет]. 

Сызықтық:  

Жалпы  түсірілімнің  бір  немесе  бірнеше  түрлерге  бөлінетіні  бұрыннан 

белгілі.  Негізі  бейнені  түсіру  құрылғысына  да  байлынысты.  Яғни  бейнелерді 

қиып алу, әсерлерді қою, бір бірімен байланыстырып желімдеу.  Кемшілігі, көп 

құрылғыларды  қажет  етеді,  яғни  әр  түрлі  құрылғыдан  түсірілгесін    бейне 

шамалы сапасын жоғалтады, және де көп жұмысты қажет етеді.  

Сызықтық емес: 

Мамандандырылған компьютерлiк жүйелердiң базасында iске асырылады. 

Алдымен  алғаш  жазылған  бейнемағлұматты  «компьютерге»  енгізеді,  яғни 

бастапқы  мағлұмат  сақталады.    Жақсысы,  бейне  сапасын  жоғалпай, 

бейнесюжеттің    әр  түрлі  ауысымдарды  таңдап,    түсіретін  құрылғы  біреу 

болады.    кемшілігі,    қазіргі  болып  жатқан  жұмысты  көрсетпейді,  түсірілімнен 

кейін    бейнемағлұматты    өңдеу  көп  уақытты  талап  етеді.    Кейбір  бейнелерде 

уақыт  шектеулі  болады,  сол  уақыт  аралығына  мәліметтерді  барынша  енгізу 

керек.  

Көлемді: 

Жоғарыдағы  екі  түргеқарағанда  деңгейі  жоғары.  Сызықты  емес  бейне 

редакторда  жұмыс  жасағандағы  белгілі  бір  тақырыпқа  байланысты    жинақ. 

Кемшілі, әдеттегіден бағасы қымбат.   

Видео  —  қозғалыстағы  суреттер  мен  дыбыстарды  жазатын  әдіс. 

Теледидардан 

қарайтын 

бағдарламалардың 

көбісі 

бейнежазбалар. 

Видеомагнитофон 1956 жылы жасалған. Ол пленкада жазылған дыбыстар мен 

суреттерді  дыбыстайды  және  оларды  қосылып  тұрған  теледидар  экранына 

жібереді.  

516 

 

Бейнемагнитофон  кәдімгі  дыбыс  жазатын  магнитофондар  сияқты 

теледидарлық  бағдарламаларды  жаза  алады.  Ескі  жазылған  бағдарламаларды 

өшіруге болады және сол пленкаға жаңасын жазуға болады.  

 Көбісі  үй  бейнекамерасы  арқылы  өзінің  жеке  бағдарламаларын  жазуды 

жақсы  көреді.  Камерадан  немесе  теледидардан  түсетін  электрлік  сигналдар 

магниттік  лентада  жазылады.  Бейнемагнитофонның  кәдімгі  магнитофоннан 

негізгі  айырмашылығы  жазба  және  дыбыстау  кезінде  олардың  бастары  лента 

тартуы бойынша айналады. 

Бастарға  мұндай  жылдамдық  суреттерді  жазып  үлгеру  үшін  қажет. 

Бейнекамера  пленкасына  жасалған  жазбаны  теледидар  экранынан  қарауға 

болады.  

Компакт 

дисктерге 

(CD) 

 

ұқсайтын 

универсалды 

дисктерде 

(DVD)бейнесуреттер  мен  дыбыстар  сақталады.  Бірақта  DVD  дисктері  үлкен 

көлемді және бір дискте толық кинофильмді жазуға болады.  Диск үстінде бар 

шұқырлар  мен  томпақтарда  сигналдар  сақталады  және  лазерлі  дыбыстауда 

дыбыстала  алады.    DVD    бейнепленкаға  қарағанда  жоғары  сапалы  дыбыспен 

ажыратылады.  DVD  да  бейнелер  мен  дыбыстарды  жазуға  мүмкіндік  беретін 

DVD рекордерлер бар.  

Видеоны редактілеуге арналған бағдарламалар.  

Видеоны  редактілеу  жүйесін  кеңейтуде  және  мамандандырылған  ортада 

Adobe  Premiere  6.5    (егер  осы  бағдарламаны  игерсеңіз  онда  расымен  РС  те 

бейнемонтаждың кереметін сезесіз) жұмыс жасауға тілегі болғанда бұл керемет 

таңдау болады. 

Windows  2000  Professional/Windows  XP  professional  операциялық 

жүйесінде жұмыс жасауда дұрыс таңдау болады, себебі бұл жүйелер IEEE-1394 

драйверлеріне  арналған  сыртқы  қондырғыларды    қажет  етпейді  және 

ұзақтылығы  диск  көлеміне  байланысты  болатын  фильмдерді  редактілеуге 

арналған  файл  көлеміне  шектеу  қоймайды.  Тағыда  алтын  ережені  еске  лаған 

жөн, тегін бағдарламалық қамсыздандыруда «әрі түсінікті әрі нақты және оны 

тағайындау керегі бар екені нақты бағдарламаларды орналастыру қажет» [2, 15 

бет]. 



 

Adobe  Premiere  6.5,  Ulead  Media  Studio  Pro  7  х,  Ulead  Cool  3D 

бейнередакторы-  үшөлшемді  титрлар  мен  заставкаларды  жасауға  арналған 

түсінуге оңай бағдарлама. 



 

HollywoodFX  -  plug-in  бейнередакторларына.  Үшөлшемді  және  көп 

терезелі өткелдерді жасауға арналған.  



 

ViXen-  plug-in  бейнередакторларға.  Модуль  ұнататындарға  арналған, 

себебі нашар жарықтату кезінде түсірілім нәтижесін тартуға көмектеседі.  



 

ScenalyzerLive  –  жазбаны  сценаға  бөле  отырып,  түсірілім  кезінде 

камераның  тоқтағанын  таймкод  бойынша  біле  отырып  бағдарлама  видеоны 

камерадан ұстауы мүмкін.  



 

TMPGenc  –  бүгінгі  кнде  ең  керемет  кодер    MPEG-1/MPEG-2,  сонымен 

қатар  тегінк  (MPEG-1үшін).  DV  форматын  қабылдайды,  Туре-1қалай  болса, 

Туре-2 та солай (Adobe Premiere 6.5 кодекі бар ). 

517 

 



 

Ulead  DVD  Movie  Factory  -  тышқанның  екі  шертуі  арқылы  VideoCD, 

SVCD,  mini  DVD  и  DVD  дискілерін  жасайтын,  яғни  MPEG  параметрлерін 

ойламай және жасау қажет қызметтік файлдарды ойламай, бағдарлама.  

Бағдарлама  ешқандай  CD/DVD  рекордерлерімен  сыртқы  бағдарламалық 

жұмыстарды талап етпейтін өзі нәтижелерді дискке жазады. 



 

Adobe Photoshop немесе Ulead PhotoImpact- сутеррі өңдеуге арналған екі 

атақты редактор. 



 

фильмді  дыбыстауға  арналған  сэмплдар  мен  дыбыс  фрагнменттерінің 

кітапханасы. 



 

қажетті құрылым -кодек DivX , нұсқалары  5.** немесе  6.**. 



 

BSPlayer  немесе    Sasami2k  дыбыстаулары,  оны  сонымен  қатар  DivX 

кодекінің дыбыстауын пайдалануға да болады. 



 

CD==Nero Burning Rom жазбаға арналған бағдарлама 6** немесе 7** 



 

DivX  форматындағы  фильмдер  үшін,  Adobe  Premiere  де  дыбысын 

кодтамау  қажет,  оның  орнына  VirtualDub  бағдарламасымен  пайдаланған 

жөн.дайын  фильмді  осы  бағдарламаға  жүктейміз,  көшіреміз,  ал  дыбысты  mp3  

128-160 kb/s кодтаймыз. 



 

кодек  mp3 кодекі. 



 

әр түрлі криллдық қаріптер. 

Бейне  формат  –  бейне  файлдың  құрылымын  анықтайды.  Көптеген 

форматтардың өз кеңейтілімдері болады. 

Бейне жазуға арналған форматтар:  

VHS — аналогты бейне. Бұл формат бұрынғы ескі бейнекассеталарды жазу 

үшін арналған формат. Қазіргі кезде қолданылады.  

DV  (Digital  Video)  —  бұл  бейнеформат  сандық  бейненіжазуға  арналған 

(мысалы MiniDV-камералар). 

MPEG  (MovingPicturesExpertGroup)  —  бұл  халықаралық  комитет  атауы, 

осы қысу стандарттарын жасаумен айналысады. Оның әртүрлілігі:  



 

MPEG-1 – бұл формат компакт-дисктерді қысуға арналған(CD-ROM).  



 

Бейне 

сапасы 

- 

кәдімгі 

қарапайым 

видеомагнитофондікі, 

өлшемніңрұқсаты  352х240,  мұндай  форматта  фильм  жазылған  диск  VCD 

(VideoCD)деп аталады.  



 

MPEG-2  -  бұл  формат  DVD-ге,  санды  телевидениеге  арналған.  Бұл 

форматтағы видеоларды DVD, HDD, Flash-камералары түсіреді. Мұнда кейбір 

басқада заманауи форматтар негізделеді.  



 

MPEG-3 – телевиденияның жоғарғы сапасына арналған формат(HDTV) 



 

MPEG-4  -  бұл  форматты  жиі  жай  ғана  MP4  деп  атайды.  MPEG-2 

форматына қарағанда видеоағыны кішілеу болғанымен, бейне суреттер жоғары 

сапалы.  

HD  (High  Definition)  –  бұл  жаңа  формат  видеоны  жазу  және  ойнатуы 

жағынан өте анық және бейнені жоғары сапада көрсете алады. Бұл форматтың 

үш  жағы  бар:  HD1  рұқсат  етілген  1280х720,  HD2-1440х1080    және  FullHD-

1920×1080,  MPEG-2  кодегіне  негізделген.Соңғы  уақытта  көптеген  үй 

бейнекамералары HD форматында жазады. Жазылған бейненің сапасы жоғары, 

518 

 

бірақ  оны  толықтай  бағалау  үшін    түсірілген  жазбаларды  үлкен  диагональды 

теледидардан немесе монитордан аттас HD класынан қараған жөн.  

AVI  (Audio  Video  Interleave)  —  аудио  және  видео  кезектері.  Өзімен  бірге 

медиа-контейнері бар, құрамында MPEG1 бастап, MPEG4 ден аяқталатын  және 

тағы да басқа форматтары бар.  

WMV  (Windows  Media  Video)  —  бұл  форматтағы  видео  Microsoft 

компаниясының программалық қамтамаларымен көруге арналған.  

VCD  (Video  CD)  —  бұл  стандарт  ақпараттарды  компакт-дискіде  сақтауға  

арналған.  VCD  форматы  тек  арнайы  VCD-ойнатқыштарда,  кейбір  DVD-

ойнатқыштарда және ДК де ғана ойнатылады. Бейне сапасы VHS бейнелеріне 

сәйкес. MPEG-1 кодегінде кодталады.  

SVCD (Super Video CD) – бұл формат жақсартылыған әрі кеңейтіген VCD 

ретінде  жасалған.  MKV  (Матрешка  немесе  Matroska)  —  бұл  да  контейнер. 

Видео, аудио, субтитрлар, мәзір және ойнатқыштан құралған. Ашық коды бар, 

әлі көп таралмаған, бірақ болашағы зор формат.  

  FLV  (Flash  Video)  —  бұл  формат  бейнеклиптерді  Интернетте 

орналастыруға  және  жіберуге  арналған.  Және  айта  кету  керек,  бұл  формат 

YouTube,  RuTube,  Google  Video  т.с  аумақтарда  бейнеклиптерді  орналастыру 

үшін қолданылады.  

SWF  (Shockwave  Flash)  —  бұл  анимациялық  кеңейтілім  Adobe  Flash  

бағдарламасында  жасалған.  Және  де  flash  форматындағы  бейнеклиптер 

браузерлерде  Flash  Player  көмегімен  ойнатылады.  Сондықтан  флеш-роликтер 

Интернетте кеңінен таралған.  

RM,  RA,  RAM  —  кеңейтілімдері  RealVideo  форматы,  RealNetworks 

компаниясы  ұсынған,  Интернетте  телевизиялық  трансляцияларды  көрсетуге  

арналған  формат.  Файл  көлемі  аз  әрі  сапасы  төмендеу  болғанымен 

телевизиялық каналдарды on-line көруге мүмкіндік береді.  

MOV - Quick Time – аудио және видео форматтарды сақтауға арналған. 80 

- жылдардың аяғында Apple фирмасы ұсынған. Бастамасын алғашқы Macintosh 

компьютерлерінде  қолдануға  арналып  жасалған  еді,  соңына  қарай  барлық 

өлшемдері  Microsoft  Windows  операциялық  жүйесіне  аударылды.  Қысу 

дәрежесі өте жоғары болғанымен, бірақ алынған фильм сапасы төмендеу.  

VOB  (Versioned  Object  Base)  —  бұл  кеңейтілімді  контейнер,  құрамында 

бірнеше  видео  (MPEG-2  форматты)  және  аудио  ағыны  бар,мәзір  мен 

фильмдердің субтитрынан турады. Бұл негізгі файлдар DVD-дискте фильммен 

бірге орналасқан [3, 68 бет].  

IFO  -  файлдары  DVD-дискте,  фильм  жайлы  ақпараттармен  бірге  мәзірі, 

VOB-файлдарды жіберу реті, DVD ойнатқышқа қажетті қызметтік файлдардан 

тұрады.  Бұл  құрылым  DVD-диска  жазып  немесе  конвертирования  жасап 

жатканда орындалады.  

m2v,  m2p  —  бұл  VOB-файлдардың  құрылуы  және  и  DVD  дискты  жазу 

барысындағы MPEG-2 форматты видео. 

 

Пайдаланылған дереккөздер тізімі: 

519 

 

1.  Бөрібаев  Б.,  Балапанов  Е.  «Жаңа  ақпараттық  технологиялар»,  Алматы, 

2003. 

2. Дәстүрлі және электрондық оқытуды кipiстipy. Қазахстан мектебі, №7,8 

-  2006ж.  Лапчик  М.П.  Информатиканы  оқыту  методикасы.  Аударған  Абдиев 

К.С.. // Алматы, 1994 ж. 

3.  Қойбағарова  Т.Қ.,  Ельтинова  Р.А..  Информатиканы  оқыту  әдістемесі.  І 

бөлім. Павлодар. 2013ж. 

 

 

Ерсултанова З.С.¹,Смаилова Э.М.² 

1. Ғылыми жетекші, физика- математикалық ғылымдарының кандидаты, аға 

оқытушы 

2. «Информатика» мамандығының2 курс студенті, информатика және 

компьютерлік технологиялар кафедрасы 

 

«CORELDRАW» БАҒДАРЛАМАСЫН СУРЕТТЕР САЛУҒА ҚОЛДАНУ 

 

CorelDRAW  векторлық  редакторында  объектілермен  жұмыс:  ерекшелеу, 

көшірмесін алу, дубликатын жасау, клонировать ету, бекіту, бұру, теріс қарату, 

топтау,  бұрмалау  болып  табылады.  Бұл  бұл  бағдарламада  PowerClip  

объектілерін  құру,  бір  объектіден  екінші  объектіге  эффектілер  көшіре  аламыз 

және  Редакторда  объектілерге  эффектілер  жасап  үйренуге  болады. 

Объектілермен  жасалатын  жұмыс  түрлерін  меңгертте  отырып,  өз  беттерінше 

бейнелер  салып,  оларды  безендіре  білуге  үйрету,  эстетикалық  талғамын 

қалыптастыру, әсемдікке тәрбиелей аламыз. 

Объектіні  өзгерту  үшін  алдымен,    оны  ерекшелеп  алу  керек.  Бір  ғана 

объектіне немесе бірнеше объектінің тобын ерекшелеуге болады. Ерекшеленген 

объектінің  айналасында  шектейтін  блок,  ал  оның  центрінде  «Х»  белгісі 

көрінеді.  

Объектіні  қиып  алғанда  немесе  көшірмесін  алғанда,  ол  алмасу  буферіне 

орналасады.  Ол  жерден  оны  басқа  да  қосымшаларға  қоюға  болады.    Қиып 

алғанда  объект  суреттен  алынып  басқа  жерге  қойылады.  Ал,  көшірмесін 

алғанда  түпнұсқа  орнында  қалады,  тек  көшірмесі  ғана  алмасу  буферіне 

орналасады[1]. 

Дубликат  жасағанда  объект  алмасу  буферіне  түспей  тікелей  сурет  салу 

терезесінде  пайда  болады.  Дубликат  жасау  көшірмесін  алғаннан  және  қиып 

алғаннан  тез  орындалады.  Онан  басқа,  объектіге  дубликат  жасағанда  оның  х 

және  у  осьтері  бойында  бастапқы  қалпы  мен  дубликат  жасалған  ара 

қашықтығын көрсетуге болады, Бұл арақашықтық орын ауыстыру деп аталады.  

Объектінің клонынжасағандаоның түпнұсқасымен байланысқан көшірмесі 

пайда  болады.  Бастапқы  объектіге  қандай  өзгеріс  жасалса  да,  ол  клонға 

автоматты  түрде  әсер  етеді.  Ал,  клонда  жасалған  өзгеріс  бастапқы  объектіге 

әсер  етпейді.  Клонда  жүргізілген  өзгерісті  жойып,  бастапқы  объектіге  қайта 

520 

 

оралуға  болады.  Клон  жасау  арқылы  объектінің  бірнеше  көшірмесіне 

объектінің шаблонын өзгерте отырып, өзгеріс жасауға болады. 

 

 

 

 

 

 

 

Сурет1. Жұлдызға клон жасау. 

 Суретте  жұлдыз  екі  рет  клонировать  етілген.  Оған  әр  түрлі  бояу  және 

абрис  қасиеті  қолданылған.  Сонымен  қатар  клонның  формасы  өзгерген.  Ол 

үшін  адымен  объектіні  ерекшелеп,  Правка  –Клонирование  командасын 

орындау  керек.  Клонның  шаблонын  таңдау  үшін  клонның  үстінде  оң 

батырманы басып, Выбратьшаблон командасын орындау керек. Клон жасалған 

объектілердің шаблонын таңдау үшін шаблонның үстінде оң батырманы басып, 

Выбрать клоны батырмасын басу керек 

CorelDRAW  векторлық  редакторында  объектілермен  жұмыс:  ерекшелеу, 

көшірмесін  алу,  дубликатын  жасау,  клон  жасау,  бекіту,  бұру,  теріс  қарату, 

топтау, бұрмалау. PowerClip  объектілерін құру, бір объектіден екінші объектіге 

эффектілер көшіру[2]. 

Еркін форма құралының көмегімен сызықтар салу үшін келесі амалдарды 

орындау қажет: 

1.Саймандар 

тақтасындағы 

жүктеу/скачать 11,58 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: