Республики казахстан сборник материалов

178 
 
деятельности,  как  образовательных  учреждений,  так  и  учебно-воспитательного  процесса  в 
них [1]. 
Динамизм  современной  жизни,  меняющиеся  ценностно-смысловые  ориентиры 
профессиональной деятельности, приоритеты в военной доктрине государства потребовали, 
с  одной  стороны,  внесения  корректив  в  подготовку  будущих  военных  специалистов, 
модернизацию  содержания  и  методов  обучения  курсантов,  с  другой  –  большего  внимания 
вопросам совершенствования допрофессиональной подготовки, с третьей – увеличения доли 
воспитания в профессиональном становлении будущих офицеров армии, флота и внутренних 
войск. Все это делает необходимым более детальное изучение проблемы преемственности в 
воспитательной практике военных учебных заведений, в профессиональном ориентировании 
юношей  и  их  последующем  воспитании,  которые  призваны  обеспечивать  формирование 
профессиональных и социально значимых качеств личности выпускников военных вузов, их 
готовности  к  участию  в  коллективных  действиях,  к  индивидуальной  ответственности  за 
принимаемые  решения,  к  аккумулированию  духовно-нравственных  традиций,  их 
сохранению и приумножению, к служению Отечеству. 
Проблема  преемственности  в  обучении  возникла  в  связи  с  потребностью  передачи 
последующим  поколениям  социального  опыта,  накопленного  предшествующими 
поколениями  человечества.  Люди  каждого  последующего  поколения  включаются  в  жизнь, 
используя  то  ценное,  что  накоплено  предшественниками.  Идеи  поступательного 
развертывания  всего  процесса  обучения,  преодоления  его  дискретного  характера, 
формирования  целостных  характеристик  личности  высказывались  и  претворялись  в  жизнь 
многими педагогами задолго до появления в педагогике самого термина «преемственность» 
[2]. 
Под  преемственностью  в  большинстве  случаев  понимается  процесс  передачи  чего-
либо  от  предшествующего  этапа  развития  к  последующему.  Однако  преемственность  не 
тождественна простому повторению, т.е. воспроизведению, хотя и предполагает удержание в 
новом  определенных  свойств  и  тенденций  старого.  Но  эти  элементы,  сохраняясь  в  новом 
качестве, не являются механически перенесенными из прошлого в настоящее, а существуют 
в  нем  в  видоизмененном,  преобразованном  виде.  В  условиях  нового  старое  неизменно 
претерпевает  некоторые  изменения,  глубина  которых  зависит  от  конкретных  условий 
возникновения  нового.  Преемственность  выступает  не  как  случайный  процесс,  а  как 
необходимое,  законно  –  мерное  явление,  обеспечивающее  поступательный  характер 
развития. 
Анализ 
социально-философской 
и 
психолого-педагогической 
литературы, 
исследований  по  вопросам  обучения  и  воспитания  на  всех  этапах  получения  человеком 
общего  и  профессионального  образования  свидетельствует,  во-первых,  о  том,  что  о 
преемственности  в  развитии  и  формировании  личности  как  ведущем  педагогическом 
принципе  говорили  многие  мыслители  прошлого  (Аристотель,  М.М. Бахтин,  А. Дистервег, 
И. Кант,  М.Ф. Квинтиллиан,  Я.Л. Коменский,  И. Песталоцци,  И. Фихте  и  др.)  и 
современности 
(B.C. Библер, 
Г.-Х. Гадамер, 
А.С. Макаренко 
В.И. Слободчиков, 
И.В. Шатохина, Н.П. Шитякова и др.); во-вторых, о том, что в большинстве из них речь идет 
о  неразрывной  связи  форм  и  способов  обучения,  реже  -  воспитания  на  этапах  начального, 
основного  образования,  в  старшей  школе.  Лишь  незначительное  число  работ  касается 
вопросов преемственности воспитания в высшей военной школе (С.В. Дульнев) [2,5]. 
Э.А. Баллер, один из первых исследователей проблемы преемственности в обучении, 
понимает  ее  как  связь  между  различными  этапами  или  ступенями  развития,  сущность 
которой  состоит  в  сохранении  тех  или  иных  элементов  целого  или  отдельных  сторон  его 
организации  при  изменении  целого  как  системы,  т.е.  при  переходе  из  одного  состояния  в 
другое.  
Создавая  свои  инновационные  образовательные  учреждения,  И.Г. Песталоцци  под 
преемственностью понимал учет предыдущего жизненного опыта ребенка, его возрастных и 
индивидуальных  особенностей  при  выборе  содержания,  форм  и  методов  воспитания  и 

179 
 
обучения.  Одним  из  путей  обеспечения  преемственности  он  считал  подготовку  учителя  к 
осуществлению целостного образовательного процесса [4]. 
Так, Г.Н. Исаенко справедливо замечает, что «новое не возникает на пустом месте, не 
образуется из ничего. Оно имеет глубокие корни в прошедшем этапе развития, порождается 
прошлым, вырастает из ушедшего, как дерево из семени, и, в свою очередь, содержит в себе 
зародыш  будущего...  Преемственность  –  это  необходимая  черта,  характеризующая 
поступательный характер развития» [1]. 
А. Дистервег  в  своих  рекомендациях  учителям,  рассматривая  преемственность  как 
основу их профессиональной деятельности, ее главной составляющей считал непрерывность 
педагогического влияния на ученика в процессе обучения, которая находит свое выражение в 
продуманной  последовательности  действий  педагога  на  уроке,  в  соответствии  форм  и 
методов познавательной работы возрасту учащихся и содержанию учебного материала [5]. 
В свете антропологического учения К.Д. Ушинский преемственность представлял как 
сложное  многоаспектное  явление,  для  которого  характерна  взаимосвязь  прошлого, 
настоящего  и  будущего  в  развитии  человека,  в  содержании  его  образования.  Автор 
усматривал  реализацию  преемственности  в  период  обучения  индивида  в  том,  что 
устанавливается  гармоничное  соотношение  между  общечеловеческими  и  национальными 
ценностями,  в  педагогической  деятельности  осуществляется  опора  на  традиции, 
цементирующие различные влияния на личность, учитываются формы и методы воспитания 
и обучения в семье, в начальной школе, на последующих этапах образования. Особое место 
вопросам  преемственности  отведено  К.Д. Ушинским  в  его  методической  системе.  Считая 
обучение  родному  языку  ведущим  элементом  образования,  признавая  важность  овладения 
детьми  образцовой  устной  речью  и  грамотой,  автор  указывает  на  то,  что  успешность 
решения  этих  задач  обеспечивается,  прежде  всего,  последовательностью  связей  между 
действиями педагога, содержанием отбираемого учебного материала, методами обучения. 
Разрабатывая  систему  первоначального  образования  в  России,  К.Д. Ушинский  вновь 
обращается  к  идее  преемственности.  Мать,  по  его  мнению,  должна  давать  ребенку 
первоначальные  знания  о  мире,  знакомить  его  с  началами  родной  культуры,  заложить 
основы нравственного и религиозного воспитания. 
В  детском  саду  «дети  приучились  бы  к  общественности,  в  нем  сгладились  бы 
угловатости  их  характеров,  они  привыкли  бы  играть  вместе,  что  очень  важно,  уступать  и 
помогать другому, полюбили бы порядок, стройность, гармонию в звуках, цветах, фигурах, 
движениях, в словах и поступках». 
Начальная  школа  призвана  была,  в  его  представлении,  наращивать  приобретенное  в 
дошкольные  годы  и  распространять  грамотность  среди  детей  по  всем  направлениям:  в 
предметах, взаимоотношениях с окружающими лицами, понимании себя [2,1]. 
Таким  образом,  преемственность  у  К.Д. Ушинского  –  это  тесная  связь  между 
ступенями  образования,  предметами,  формами  и  последовательность  продвижения  ребенка 
по пути познания жизни. 
В  педагогическом  наследии  А.С. Макаренко,  применительно  к  перевоспитанию 
несовершеннолетних,  их  подготовке  к  жизни  в  новых  социально-экономических  условиях, 
преемственность 
характеризуется 
как 
педагогически 
разумное 
использование 
положительных  элементов  жизненного  опыта  воспитанника  для  укрепления,  социально 
одобряемых форм поведения, накопления личностью социально-ценностных качеств. 
А.С. Макаренко,  судя  по  его  художественно-педагогическим  произведениям 
(«Педагогическая поэма», «Флаги на башнях», «Марш 30-го года»), своеобразно расширяет 
пространство  анализируемой  нами  категории.  Это  находит  свое  отражение  в  его  трактовке 
преемственности,  которую  он  рассматривает  как  продуманное  чередование  видов  и  форм 
деятельности,  благодаря  которым  закрепляется,  усиливается  формируемое  качество 
личности.  Через  выполнение  разного  рода  поручений,  участие  в  разнообразных  работах, 
применяя косвенное воздействие на личность, перемену в занимаемой позиции в коллективе, 
меру  активности  колониста  (коммунара)  автор  показывает  ту  логику  развития  личности,  с 

180 
 
помощью которой успешно решались поставленные воспитательно-образовательные задачи 
[3]. 
Современное 
состояние 
преемственности 
обучения 
характеризуется 
разносторонностью  охвата  многих  вопросов  и  неоднозначностью  их  толкования  в 
педагогических  и  психологических  исследованиях.  Однако,  при  всей  теоретической  и 
практической значимости исследований и их важности, проблема преемственности обучения 
и воспитания офицеров является не до конца разработанной. 
 
Список литературы: 
1.
 
Архипов  М.И.,  Кузнецов  В.А.  Морально-психологическое  обеспечение  боевой 
деятельности  //  Актуальные  вопросы  социальной  информации  и  военно-социального 
управления в Вооруженных Силах Российской Федерации.  – Москва: ГАВС, 1995. – С. 68-
84. 
2.
 
Батаршев 
А.В. 
Преемственность 
обучения 
в 
общеобразовательной 
и 
профессиональной школе (Теоретико-методологический аспект) / Под ред. А.П. Беляевой. – 
СПб., 1996. – 362 с. 
3.
 
Макаренко А.С. Коллектив в воспитании личности. – Москва: Москва, 1972. – 334 
с. 
4.
 
Мудрик  А.В.  Социализация  как  социально-педагогическое  явление  // 
Воспитательное  пространство  как  объект  педагогического  исследования.  Калуга:  Калуга, 
2000. – 252 с. 
5.
 
Рожков М.И. Теоретические основы педагогики. Ярославль: Ярославль, 1994. – 63 
с. 
 
***** 
 
РАҚЫМЖАН ҚОШҚАРБАЕВТЫҢ ЕРЛІГІ МЕН ТҦЛҒАЛЫҚ БЕЙНЕСІ – ӘСКЕРИ 
ҚЫЗМЕТШІЛЕРДІ ЕЛЖАНДЫЛЫҚҚА ТӘРБИЕЛЕУДІҢ АРҚАУЫ 
 
Сейтбеков О.Ж. 
Қазақстан Республикасы Ұлттық ұлан Әскери институтының әскери педагогика және 
психология кафедрасының бастығы, құқықтану магистрі, полковник. 
Кіребеков Р.Ш. 
Қазақстан Республикасы Ұлттық ұлан Әскери институтының 2 курс курсанты.  
 
Тәуелсіздікке  жеткізген  жол  даңғыл  болған  жоқ,  ол  ұлы  белестерден,  қиын-қыстау 
асулардан  тұрды.  Болашақ  ұлттық  мемлекеттің  іргетасы  осы  тарихи  кезеңдерде  қаланған 
болатын,  сондықтанда  азаттық  жолындағы  қасиеттері  де  қасіретті  күресте  еңбегі  ерен 
азаматтарымыздың  артына  қалдырған  мол  мұрасы  мен  тарихын  зерттеу  қазіргі  таңда  зор 
маңызға  ие  болып  отыр.  «Біз  бүгінгі  бейбіт  тірлігіміз  үшін,  Қазақстан  деп  аталатын 
Республиканың  жер  бетінде  барлығы  үшін,  тарихтың  әр  тұсында  осы  елді,  осы  жерді 
қорғаған  қайсар  жандардың  аруағының  алдында  қашан  да  қарыздармыз»,  -  деп  Қазақстан 
Республикасының  Президенті  Н.Назарбаев  айтқандай,  біздің  алдымызда  «бабаларының  игі 
дәстүрін сақтайтын», «күллі әлемге әйгілі әрі сыйлы ӛз елінің патриоттары» болатын ұрпақ 
тәрбиелеу міндеттері жатыр. 
Қазақстан  баршаға  белгілі  ақиқат кешегі  Кеңес  заманында  ұзақ  жылдар  бойы  КСРО 
және  Қазақстан  тарихына  байланысты  ғылыми-зерттеулерде  маңызды  оқиғалардың 
шындығы бүркемеленіп, бұрынғы үстем идеологияның арнасында жазылып келген болатын. 
Солардың  бірі  –  Ұлы  Отан  соғысы  тақырыбы  болды.  Соғыс  тарихы  кеңестік  мемлекеттік 
жүйедегі идеологияның аясына, талаптарына бағындырылып, біркелкі жағымды жақтарынан 
ғана  баяндалды.  Қатаң  идеологиялық  бақылау  жағдайында  зерттеушілер  соғыс  тарихының 
кӛлеңке  жақтарын  ашып  кӛрсете  алмады.  Осының  салдарынан  шынайы  тарихтың  біршама 

181 
 
беттері  кӛпшілік  назарынан  тыс  қалып  отырды.  Еліміз  тәуелсіздік  алғаннан  кейін  тарих 
беттерін қайта саралап зерттеу батыл қолға алынып, соғыс тарихы егемен ел талабына орай 
зерттеліп, бұрмаланып келген және ақиқаты ашылмаған мәселелер қайта қаралып, оған дерек 
кӛздерімен  дәлелденген  объективті  бағасы  беріле  бастады.  Тәуелсіз  еліміздің  ақиқатын 
танып,  елі  мен  жері  үшін,  елінің  намысы  үшін  күрескен  аға  ұрпақ  ӛкілдерінің  ӛмірі  мен 
қызметін  зерттеу  –  қазіргі  таңда  аса  ӛзекті  болып  отырған  мәселелердің  бірі.  Кез  келген 
мемлекеттің  рухани  негізі  –  халықтық  патриотизм.  Осы  орайда  ақтаңдағы  кӛп  Кеңес 
дәуірінің  Ұлы  Отан  соғысы  жылдарында  тек  Қазақстан  ғана  емес,  бүкіл  одаққа  белгілі 
болған кӛптеген қайраткерлердің ӛмірі мен қоғамдық саяси және мемлекеттік қызметі әлі де 
толық зерттелмей келеді. Бұған себеп, кеңестік дәуірде ерлік жасаған кейбір қайраткерлердің 
есімдері  тоталитарлық  жүйенің  арнайы  жүргізілген  шараларының  негізінде  жасанды  түрде 
тӛмендетіліп,  кейінгі  орынға  ығыстырылды,  тіпті  әдейі  ұмыттырылды.  Болашағымыз 
ӛскелең  ұрпақты  ұлттық  сана-сезім,  патриотизм  рухында  тәрбиелеу  туралы  айтқанда,  нақ 
осы  мәселенің  алтын  арқауы  –  халқымыздың  талай  сын  сәттерде  суырылып  шыққан 
кӛсемдерін айтпау мүмкін емес.  
Солардың  бірі  –  Рақымжан  Қошқарбаев.  Ұлы  Отан  соғысы  кезінде  ерлік  кӛрсетіп, 
жеңіс жалауын Рейхстагқа алғаш тіккендердің бірі болды. Бірақ Кеңес Одағы кезінде ерлігі 
лайықты бағасын ала алмады. Академик Манаш Қозыбаевтың  «Кеңес тарихының ең сүбелі 
бӛлігі  Ұлы  Отан  соғысының  тарихы  зерттеліп  келеді.  Алайда  әлі  де  шешуін  күтіп  тұрған 
проблемалар  баршылық»  деуі  [1],  Р.Қошқарбаевқа  қатысты  айтылғандай,  себебі 
Р.Қошқарбаевқа  қатысты  кейбір  мәселелерді  қайта  қарауды,  бағалауды  талап  етеді. 
Қазақстан тарихнамасында тарихтағы жеке адамның рӛлін зерттеу дәстүрі кенже қалған. Тек 
соңғы жылдары ғана жекелеген тұлғалардың ӛмір жолындағы қасиетті де қасіретті қызметін 
арнайы  зерттеу  қолға  алынып,  бүгінгі  тарих  пен  уақыт  сұранысын  қанағаттандыру 
бағытында бірсыпыра игілікті істер тындырылды. Кӛптеген тарихи тұлғалар, асыл азаматтар 
тарихтағы  ӛз  бағаларын  алып,  бүгінде  арамызға  қайта  оралғандай  болды.  Ӛз  кезегінде 
Р.Қошқарбаевтың  да  қызметі,  ӛмірінің  санқилы  жақтарын  ашудың  ғылыми-теориялық  қана 
емес,  практикалық  маңызы  бар  екендігінде  түсінеміз.  Ӛйткені  тарихтағы  жеке  тұлғаның 
ӛмірімен, қызметімен танысу, оның халқына сіңірген адал еңбегіне, ерлігіне объективті баға 
беріп, тәлім алу. Оның үстіне қазіргі таңдағы ұлттық сананың қайта жаңғырған тұсында тӛл 
тарихымыздың  жаңа  мазмұн,  соны  сипат  алуына  кең  жол  алып,  мол  мүмкіндіктер  беріліп 
жатқан мезгілде ғана ұзақ уақыт бойы бұрмаланып, біржақты қаралып, ақиқаты айтылмаған 
тарихи құбылыстарды қайта ой елегінен ӛткізіп, шынайы бағасын беруге талпыныс күшейе 
түсті.  Сондықтан  Р.Қошқарбаевтың  ӛмірі,  қызметі  және  ерлігіне  жаңа  кӛзқарастар,  біздің 
ойымызша,  күрделі  зерттеудің  тоғысында  тұрған  тақырып  болып  табылады.  Сонымен 
бұлардың  барлығы  Р.Қошқарбаевтың  ерлігіне  арналған  тақырыптың  ӛзекті  екендігін 
аңғартса  керек.  Ұлы  Отан  соғысында  қанды  қасап  майданда  қазақ  халқының  абыройын 
асқақтатып,  тарихқа  алтын  әріптермен  жаздырған  батырларымыз  баршылық.  Халқы  үшін 
қасықтай қанын, елі үшін шыбындай жанын берген батырлары қаншама. Солардың бірі,  әрі 
бірегейі – Ұлы Отан соғысы кезінде Рейхстагқа бірінші болып Жеңіс туын тіккен Қазақстан 
Республикасының  Халық  Қаһарманы,  аты  аңызға  айналған  халық  батыры  Рақымжан 
Қошқарбаев. Рақымжан Қошқарбаевты әскери міндетін атқарғаннан кейін 1944 жылы қазан 
айында  Варшава  қаласына  аттандырады.  Ол  кӛптеген  жауынгерлермен  бірге  фашистерге 
соққы  беретін  3-ші  армияның  79-шы  атқыштар  корпусына  қарайтын  150-ші  Идрицк 
дивизиясына  тың  күш  ретінде  жіберілген  болатын.  Дивизия  ІІ  дәрежелі  Кутузов  орденді 
иеленген  ерлік  тарихы  бар.  Осы  дивизияның  құрамындағы  674-ші  полктің  бірінші 
батальонында  Р.Қошқарбаев  взвод  командирі  болды.  Табаны  күректей  тӛрт  жыл  бойы 
ғаламат күш-қайрат кӛрсеткен және сұрапыл шығындарға ұшыраған біздің еліміз фашистік 
Германияның  қуатты  әскери  машинасын  тас-талқан  етті.  Тӛрт  жыл  бойы  соғыс  қырғыны 
Отан  қорғаушылардың  қатарын  селдіреткені,  ал  мұның  ӛзі  қалалар  мен  ауыл-селоларға 
«қаралы қағаз» болып жетіп, жесірлердің кӛз жасына айналып жатқаны да кешегі ақиқат.  

182 
 
Әр- бір жауынгер ӛздерін құрбан ете отырып, соғысты. Олардың ішінде әскери оқуды 
оқып,  қатарға  енді  қосылғандары  бар,  соғыстың  басталған  уақытынан  күресіп  жүріп,  дәл 
Берлинге  жеткенде  қайтыс  болғандары  да,  жасы  да,  кәрісі  де  бар  еді.  Рейстагты  алу 
барысында «Осы жолы қанша адам мерт болды екен» деген оймен Р.Қошқарбаев туға ӛзінің 
және  жауынгерінің  есімін  жазып  қойды.  Жазудағы  ойын:  «алда-жалда  ӛліп  қалсақ,  кейінгі 
жауынгерлеріміз білсін дегенім ғой» [2], – деп Григорий Булатовқа жауап бергенінен білеміз. 
 Атыс  саябырлап,  кӛк  түтін  болған  кезде,  Р.Қошқарбаев  пен  Г.Булатов  Рейхстагқа 
қарай жүгіріп, алдыңғы есікке жетті. Рейхстагтың табалдырығын аттар сәтінде Р.Қошқарбаев 
аяғынан (дәлірек айтсақ, санынан) оқ тиіп, жараланды. Бірақ жараланғанына қарамай, Жеңіс 
туын екінші қабаттың терезесінің астына орнатты. Жеңіс туы неғұрлым биігірек жерге бекіту 
керек  болатын.  Сырт  жағын  ағашпен  айқыш-ұйқыш  шегелеп  тастаған  үлкен  есік,  тас 
бағаналар  мен  мәрмәр  діңгектер,  кірпіштен,  іші  әлденеге  толы  қаптармен  кептеліп,  бітеліп 
тасталған үлкен терезелерден биік жерге ілу  мүмкін емес еді. Екінші  қабатқа таяу  астыңғы 
терезесінің  бір-екі  кірпішін  снаряд  жұлып  түсіргендіктен,  Жеңіс  туын  сол  жерге  орнатуға 
тура  келді.  Р.Қошқарбаев  Г.Булатовты  кӛтеріп  (иығына  шығады),  туды  бекітуін  бұйырады. 
Ту бекіген сәтте жел тұрып, ту толқындатып, желбірей түсті. Бұл Жеңіс туы еді. 1418 күнге 
созылған  соғыстың  1410  күні  орнаған  туы  еді.  Жеңістің  нышаны  еді.  Ерлік  оңайлықпен 
жасалмайды. Кездескен қиыншылыққа тӛзе отырып, кедергілерді жеңе отырып келетін, ащы 
тердің  жемісі.  Ерлік  жасағанда  әрбір  адамда  қорқыныш  сезімі  пайда  болады.  Осы  сезімді 
намыс,  абырой,  жауапкершілік  қана  жеңе  алады.  Пенде  болғандықтан,  осы  сезімдер 
Р.Қошқарбаевтың  бойында  да  болды.  Бірақ  бұғып,  тығылып  жатпай,  артқан  сенімді  ақтап, 
алған  бұйрықты  екі  етпей  орындап  шықты.  Қорқыныштың  болғанын  Р.Қошқарбаев  та 
мойындайды: «Егер біз «ойымызға ештеңе кіріп шыққан жоқ, ӛлімнен қорыққанымыз жоқ» – 
десек,  оған  кім  иланар!  Міне,  міне,  ӛліп  кетеміз-ау,  қаңғыған  бір  снарядтың  тобықтай 
жарықшасы тиеді-ау енді деп әр сәт ойлағанымыз шын ғой. Жаңағы бір сәтте ең соңғы жүз 
метрдей  жерді  құйын  қуған  қаңбақтай  домалай  жүгіріп  ӛткенде  де,  енді-енді  бір  оқ  қуып 
жетіп,  қадала  түсер  де,  қыршындай  ӛмірді  қырқып  кетер-ау  деген  қауіпті  ой  бір  сәт  мидан 
шықты ма екен? Жоқ, шыққан жоқ! Рейхстагқа жете бере тиді емес пе, бір оқ қара санға. Ал 
ол жанды жерге де тиюі мүмкін еді ғой. Қайран тіршілік, неткен қымбат едің!» [3]. Г.Булатов 
та ӛзінің сезімін:  «Енді  біз ӛлмейміз. Онсыз да мына үш жүз метр жерден ӛтіп, Рейхстагқа 
жеткенше  (екеуіміз,  яғни  Р.Қошқарбаевты  айтып  отыр)  жүз  рет  ӛліп,  жүз  рет  тірілдік  емес 
пе!» – деп жеткізді. Г.Булатовтың сӛзі рас еді, 300 метрді 7 сағат бойы (сағат күндізгі 11-ден 
кешкі 6-ға дейін) жер бауырлап жеткенше дейін сан ӛліп, сан тірілді. Аман-есен Рейхстагқа 
жеткен кезі туралы Р.Қошқарбаев: «Аман-есен жеттік пе, жетпедік пе дегендей екеуміз бір-
бірімізге күле қарай береміз. Бірақ, екеуміздің де кӛзімізде жас. Денемізде бір түрлі діріл бар. 
Бұл шамасы толқу, қуаныш сезімі болар» [4]  – деген. Нағыз тебірентер сәт  Туды тігу  сәті 
еді.  Ту  30  сәуірдің  сағат  кешкі  18.30-да  ілінген  еді.  Ұлы  Отан  соғысы  Кеңес  Одағының 
халықтары,  соның  ішінде  қазақ  халқы  үшін  үлкен  сынақ  болды.  Әйгілі  қолбасшы,  соғыс 
батыры  Бауыржан  Момышұлы  «Соғыс  қазақ  халқының  тарихын  күрт  ӛзгерткен,  бұрылыс 
әкелген,  миллиондаған  отандастарымыздың  арасында  ӛшпесіз,  жазылмас  жара  қалдырды» 
дей отырып, ол «Қазақстан Ұлы Отан соғысы жылдарында» тек біздің замандастарымыз ғана 
емес, адамгершілік, игілік сезімдер тұрғысынан болашақты да толғандыратын тақырып» деп 
ӛз  ойын  жалғастырады.  Бұл  тақырып  халық  ӛмірімен,  тағдырымен  тығыз  байланысымен, 
тереңдігімен  ерекшеленетін  болғандықтан,  бүгінгі  тарихтың  да,  болашақтың  да  күн 
тәртібінен  ешкім  де  алып  тастай  алмайтын,  ешқандай  оқиғалар  мен  күтпеген  жағдайлар 
әсерін тигізе алмайтын тақырыпқа жатады. Соғыс аяқталғаннан бері арада кӛп уақыт ӛтсе де, 
тақырып  қазіргі  замандастарымыздың  жадында  жаңғыртып,  сезімдерін  толқытады.  Ұлы 
Отан соғысы – қасіретті соғыстардың бірі. «Ерлік елеусіз қалмауы тиіс. Халқымыздың ерлігі 
–  дүниедегі  елеулі  ерлік,  ерліктің  шыңы»  деп  Б.Момышұлы  текке  айтпаса  керек, 
Р.Қошқарбаевтың  ерлігінің  еленбегеніне  қатты  қапаланып,  кӛптеген  басшыларға  (Қазақ 
КСР-нің  Бірінші  хатшыларына  Ж.Шаяхметов,  Д.А.  Қонаев  мырзаларға)  хат  жазып,  Кеңес 

183 
 
Одағының  Батыры  атағын  беруді  ӛтінеді.  Р.Қошқарбаевтың  ерлігінің  соғыстан  кейінгі 
жылдары зерттелуі Б.Момышұлының тікелей араласуымен жүзеге асты.  
 

жүктеу/скачать 2,49 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: