Рылыс академиясы



Pdf көрінісі
бет106/149
Дата03.11.2022
өлшемі7,3 Mb.
#47271
1   ...   102   103   104   105   106   107   108   109   ...   149
Кәдімгі орманжаңғақ, немесе жаңғақ ағашы
*
 (Corylus avellana). Ағашқа 
ұқсас бұта, емен ағашы ӛсетін аймақтарда ӛседі.
Сүрегі әлсіз жылтыр ақ түсті ядросыз тұқымдас. Жылдық қабаттары 
айтарлықтай жаман байқалады, тамырлары жіңішке кӛрінбейді, ӛзек сәулесі 
жіңішке және кейде кӛлденең кескінде бүгілген. Орманжаңғақ ағашының 
сүрегінің физика-механикалық құрамы қайыңмен басым келеді. Орманжаңғақ-


170 
тан ағаш құрсау, аң аулайтын патрондар, сурет салғыш сүйірлер жасауда 
қолданылады. 
8.3 Басқа жерлік тҧқымдар 
Секвойядендрон (Sequoiadendron) және секвойя (қылқан жапырақты 
ағаш) (Sequoia). Әрқайсысы шығу тегі бойынша бір түрге ие. Екеуі де 
Калифорниядағы қорықта ӛседі. Алып қылқан жапырақты
секвойядендрон 
ағашы – S. giganteum (Lindl.) Buchh. үлкен кӛлемді алып жатады. Шамамен 
6000 жыл ӛмір сүретін тереңдігінің диаметрі 15 м биіктігі 120 м-ге дейін 
жететін белгілі ағаштар. Кавказдың Қара теңізде жағалауында жақсы ӛсетін 
және жеміс беретін мәңгі жасыл қылқан жапырақты ағашы алатын ӛлшемі 
бойынша кем түспейді.
Секвойядендрон және секвойя – жапырақты діңгегі жіңішке ақ жұқа 
қабышалы тұқымға жатады. Ашық қоңыр және қоңырқайлы ӛзегінің ӛсу 
сақиналары ең соңғы және тығыз сүректер арқасында жақсы кӛрінеді. Жас 
сүректер борпылдақ, жұмсақ, шайырлы болмайды, бірақ тік жолдар жиналған 
кӛптеген шайыр ұяшықтардан тұрады. 
Секвойя физика-механикалық құрамы жағынан шыршаға ұқсас, бірақ 
шіруге қарсы беріктілігі жоғары. Ӛз жерінде ағашты кабиналар, мұнара, силос-
шұңқырларда, кӛпірлер салу үшін, шпон ӛндіру, ішкі безендіру үшін ағаш және 
жиһаз ӛндірісінде қолданылады. 
Дуглас (лжетсуга тисолетная және лжетсуга Мензиса). Солтүстік-батыс 
Америкада ӛседі, ол 115 м және диаметрі 5 м биіктікке жететін 1000 жылға 
дейін ӛмір сүретін ағаш. Украина, Ұлыбритания, Балтық және Қаратеңіз 
жағалауында ӛседі. 
Дугласӛзегі қызғылт немесе қызыл түсті резеңкі исі бар, жіңішке 
сарғылт шелқабатты қылқан тұқымдасқа жатады. Жылдық қабаты ерте 
аумақтан кешке ауысқанда жақсы кӛрінеді. Дуглас физика-механикалық 
құрамы жағынан қарағай ағашына ұқсас келеді. Цистерналар, шере, ағаш шпал-
дарын ӛндіру үшін, желімделген құрылымдарды ӛндіру үшін қолданылады. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   102   103   104   105   106   107   108   109   ...   149




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет