С. Ж. Бахтиярова
Қозғалыс техникасын талдау, орындау қателері мен бағалау
жүктеу/скачать 4,53 Mb. Pdf көрінісі
|
БАХТИЯРОВА С.Ж. Жеңіл атлетика оқыту әдістемесі (63-66 беттегі материалдарды қарастыру)
| Қозғалыс техникасын талдау, орындау қателері мен бағалау.
Талдаудың кӛптеген тҥрлері бар, екі ӛте тҥрлеріне тоқталайық. Егер қозғалысты оъективті мӛлшерде (мысалы, жҥгіру жылдамдығы, итермелеу уақыты және т.с.с) ӛлшеуге болса, онда бҧл орнына біздер абстракт ақпаратты (кенетен бірқалыпты, биік-тӛмен, тӛрешілер бағалау т.с.с) береміз немесе аламыз, ол ешқандай сандық параметрлермен дәлелденбейді, ол таза субъективті тҥрде бағаланады, субъективті сипаттамасы беріледі – бҧл субъективтік талдау. Кӛптеген жағдайда жаттықтырушы, оқытушы субъективті талдауды қолданады, қазіргі уақытта объективті талдау ғылыми- зерттеу қызметінде немесе елдің жинақталған командалау деңгейінде қолданылады. Субъективті талдау жӛнінде айтып, 0,1 сек. және одан 145 да тӛмен қозғалыстың ӛзгерісін адам кӛзіне сәйкесті аспаптарсыз қарау мҥмкін емес. Қозғалыс бағытының ӛзгерісін жылдамдық немесе жылдамдатуға қарағанда ҧстау оңайлау, соның ішінде бҧлшықет кҥштерін. Сондықтан қозғалыстарды талдау кезінде жаттықтырушы ӛзінің назарын қозғалысқа емес, қозғалыс бағытының ӛзгерісіне аударады. Мысалы, итермелеу кезінде ҥш сәт немесе ҥш қалып бӛлінеді: 1) жерге аяқты қою сәті; 2) тік сәті; 3) жерден аяқты кӛтеру сәті. Жаттықтырушы бҧл сәтте дҧрыс қалыптар қандай екені және дҧрыс қалыптардан ауытқуларды есте сақтап қалатынын біледі. Мысалы жҥгіріп келіп ҧзындыққа секіруде итермелеу аяқты қою сәтінде, аяқ тік ҧсталуы және дене корпусымен бір бойды қҧрауы қажет, бас тік ҧсталуы, иектің жоғары қарай кӛтерілуі, аяқтар – жалпы орталық масса траекториясынан алыс емес, толық табанға қойылуы қажет және т.б., бҧл қалыптан барлық ауытқулар – қателер. Қозғалыстың техникасын бақылау мен талдаудың мҧндай деңгейі жылдар бойы қалыптасады. Қозғалыс техникасын талдаудың шебері болу оңай емес. Ол ҥшін қозғалыс техникасы бойынша кӛп білім кӛлеміне ие болуы, техниканың кӛріністік бӛліктерді және қозғалыс эталонынын ауытқуларды анықтаумен әртҥрлі бақылау санын бӛлуге қабілеті болуы қажет. Қозғалысты талдауға ең ҥлкен мағыналы қателердің жіктелуі, олардың сипаты мен қҧрылымы бойынша дәл анықтамасы ие болады. Бір қозғалысты бірдей дәлдікпен екі қайтара орындау мҥмкін емес, сыртқы қҧрылымында немесе ішкі механизмде қандай да бір ӛзгерістер болады. Қозғалмалы әрекеттерде қателерді қарастырып, оларды келесідей тҥрде жіктеуге болады (Б.А.Ашмарин бойынша): - Нақты қозғалмалы әрекеттерде (жҥгіруде тік қолдардың қозғалысы) және жалпы (жҥгіру немесе жаяу жҥрістің қандай да бір тҥрі кезінде дене дҧрыс емес қалпы); жүктеу/скачать 4,53 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|