ең үлкен және ең кіші мәндерін есептеу тәсілдері
Maple жүйесінде функцияларды экстремумға зерттеу үшін extrema(f,{cond},x,’s’) командасы қарастырылған,мұндағы f - экстремумдері ізделінетін функция, фигуралық жақшаларда {cond} айнымалыларға қойылатын шектеулер көрсетіледі, х –экстремумдері ізделетін айнымалының атауы, ал апострофта ’s’ – экстремум нүктесінің координатасы меншіктелетін айнымалының атауы көрсетіледі. Егер фигуралық жақшаларда еш айнымалы көрсетілмей бос қалдырылса, онда экстремумдер барлық сан осі бойынша іздестіріледі. Бұл команданың орындалу типі set типіне сәйкес келеді.
Команданың пайдаланылуын қарастырайық:
> readlib(extrema):
> extrema(arctan(x)-ln(1+x^2)/2,{},x,’x0’);x0;
{{x=1}}
Бірінші жолда функция экстремумының шығарылуы, ал екінші жолда экстремумге сәйкес келетін нүкте көрсетілген. Бұл команда орындалуындағы нәтижеде экстремум нүктесі көрсетілгенде, оның қай нүктесі максимумге, ал қайсысы – минимум екендігі ажыратылып көрсетілмейді. Берілген х айнымалысы бойынша аралығындағы f(x) функциясының максимумына сәйкес келетін мәнін табу үшін maximize(f,x,x=x1..x2) командасы, ал х айнымалысы бойынша аралығындағы f(x) функциясының минимумына сәйкес келетін мәнін табу үшін minimize(f, x, x=x1..x2) командасы пайдаланылады. Ал егер айнымалыдан кейін ’infinity’ түріндеге жазу көрсетілсе, немесе x=-infinity..+infinity интервалы тұрса, онда maximize және minimize командаларының сәйкесінше орындалу нәтижесінде максимумдер мен минимумдері барлық сан осінде ізделеді және олар нақты сандармен қатар комплекс сандар осінде де жатуы мүмкін. Егер параметрлері осылайша көрсетіліп қойылмаса, онда максимумдер мен минимумдері тек нақты сандар жиынынан ғана ізделеді. Мысалы::
> maximize(exp(-x^2),{x});
1
Аталған командаларды пайдаланудың бір кемшілігі, олардың орындалу нәтижелерінде функцияның тек нүктедегі сәйкес максимум және минимум мәндері ғана көрсетіледі. Сондықтан y=f(x) функциясын экстремумге (max немесе min) зерттегенде және олардың координаталарын (x, y) табу үшін алдымен мынадай команданы орындау керек:
Достарыңызбен бөлісу: |