Сабақтың мақсаты: жаратылыстану ғылымдарының арасындағы химияның рөлін анықтау және пәнаралық байланысты қалыптастыра білу

жүктеу/скачать 3,67 Mb.

Pdf көрінісі

бет	26/56
Дата	21.12.2022
өлшемі	3,67 Mb.
	#58600
түрі	Сабақ

1 ... 22 23 24 25 26 27 28 29 ... 56

Температура әр 10 градусқа көтерілген кезде біртекті элементар реакция жылдамдығының тұрақтысы екі-төрт есе артады.
Аррениус теңдеуі химиялық реакцияның k жылдамдық константасының t температурасына тәуелділігін белгілейді.

Вант-Гофф ережесі-бұл бірінші жуықтауда температураның химиялық
реакция жылдамдығына әсерін төмен температура интервалында (әдетте 0 °C-
тан 100 °C-қа дейін) бағалауға мүмкіндік беретін эмпирикалық ереже. Я. х.
Вант-Гофф көптеген эксперименттер негізінде келесі ережені тұжырымдады:
Температура әр 10 градусқа көтерілген кезде біртекті элементар
реакция жылдамдығының тұрақтысы екі-төрт есе артады.
Мұндағы, 𝑉2-𝑇2
температурадағы реакция жылдамдығы,𝑉1-
𝑇
1
температурадағы
реакция
жылдамдығы
,ɣ-реакцияның
температуралық коэффициенті (егер ол 2-ге тең болса, мысалы, температура
10 градусқа көтерілгенде реакция жылдамдығы 2 есе артады).
Вант-Гофф ережесі 10-400 °C температуралық диапазонында 60-120
кДж/моль активтендіру энергиясымен реакциялар үшін ғана қолданылатынын
есте ұстаған жөн. Вант-Гофф ережесі үлкен молекулалар қатысатын
реакцияларға да бағынбайды, мысалы, Биологиялық жүйелердегі ақуыздар.
Реакция жылдамдығының температураға тәуелділігі Аррениус теңдеуін дұрыс
сипаттайды.
Аррениус
теңдеуі
химиялық
реакцияның
k
жылдамдық
константасының t температурасына тәуелділігін белгілейді.
Соқтығысудың қарапайым моделіне сәйкес, екі бастапқы зат арасындағы
химиялық реакция тек осы заттардың молекулаларының соқтығысуы
нәтижесінде пайда болуы мүмкін. Бірақ әр соқтығысу химиялық реакцияға
әкелмейді. Молекулалар бір-бірімен реакция жасай бастауы үшін белгілі бір
энергетикалық кедергіні жеңу керек. Яғни, молекулаларда бұл кедергіні жеңу
үшін белгілі бір минималды энергия болуы керек (активтендіру
энергиясыЕа). Молекулалардың кинетикалық энергиясы үшін
Больцманның таралуынан энергияға ие молекулалардың саны Е> Ea ,
exp (-
𝐸𝑎
𝑅𝑇
) пропорционал екені белгілі. Нәтижесінде химиялық
реакция

жылдамдығы Аррениус
термодинамикалық
тұрғыдан
алған
теңдеуіммен өрнектеледі:
А- реакцияланатын молекулалардың соқтығысу жиілігін сипаттайды R-
универсал газ тұрақтысы
К-жылдамдық контантасы

жүктеу/скачать 3,67 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 22 23 24 25 26 27 28 29 ... 56