Сарлыбаева Л. М., Аскарова Ш. К
жүктеу/скачать 7,07 Mb. Pdf көрінісі
|
| ЗЕРТХАНАЛЫҚ Ж ¥М Ы С №3
Тақырыбы: Ақуыздьщ массалық үлесін анықгау Дзық-түлік өнімдерінің қүрамына кіретін азотгы іаттардың ішінде ең маңызды рөл атқаратын ақуыздар болып табылады. Олардың негізгі мәні басқа азықтықзатгармен алмастырылмайтыіщығыңда жатыр. Акуыздар ағзаның гіршілік әрекетінің процесстерінің негіздерін құрайды. Олардың түрақгы жаңарып отыруы зат алмасу негізінде жатыр. Агзадінт .1 ақуыздар қүрылымдық (тіндердің жэне жасуін» комііоііентгсрінің орналасуы) жэне (ферментгер, гормондар, тмнмс пигмсіітгері жэне тағы басқалар) фуіікциошілдмқ ролдсрді атқарады. Азық-түлік рационындағы ақуыздың жетіспеушілігі аізаның түрлі инфекциялық ауруларды қабылдағынггығьш жогарылатады жэне қан айналым процесстерін, май және дәрумен айырбасын бүзады. Ақуыз тапшылығы бар бапалардың бойыныңөсуі жэне зерделі дамуы баяулайды. Сонымен қатар ақуыздың ұзақ уақьгг азық-түлік рационында болмауы ағзаның өміріне теріс әсерін тигізеді, ягни жүйке жүйесінің бұзылыстарға, метаболикалық бұзылыстарға, сонымен қатар бауыр мен бүйрекке шамадан тыс қысым түсуіне алып келеді. Акуыздар ересек адамның күн сайынғы рационында 14% шамасында болуы керек. Басқа азықгық заттармен сәйкесінше анықталган жағдайда байланысуы керек. Өсімдік өнімдерің ақуыздары жануарлармен салыстырғанда ағзаға таралуы толық жүзеге аспайтындығы белгілі. Осылайша, сүт жэне жұмыртқа ақуыздарының 96%- ы, балық жэне ет ақуыздарының - 95%-ы, I жэне II сортты 149 ұнынан жасалған нан ақуыздарының - 85%-ы, картоп жэне бұршақ ақуыздарьшьщ - 70%-ы ағзаға толығымен таралады. Жануарға қарағаңца алмастырылмайтын амин қышқылдарының құрамы бойынша бағапы больш табьшатын өсімдік ақуыздарын ескере отырып, жануарлардьщ ақуызын күңцелікті тұтыну 55 % шамасында болуы керек. Азық-түлік өнімдеріндегі ақуыздьщ массалық үлесін ортақ азотгы сан бойынша Кьельдаль әдісі арқылыанық- тайды. Фото жэне спектрофотомердің дамуына байланысты ақуыз санын анықтау әдістері жасалды жэне бүл әдіс оның басқа кейбір реагентгермен байланысының қабілетгілігіне негізделді. Олардың ішінде Лоури, биурет эдісінатап өту керек. Негізіне ақуыздьщ ерекше қасиетгері кіретінфизика- химиялықэдістерде қолданылу үстінде.Сонымен біргесуль- фосалицил қышқьшының (нефелоөлшегіш эдіс) ерітіндісін- дегі ақуыздың шоғырлануы және ақуыздың кейбір бояуларды адсорбциялау қабілетгілігіне байланысты да түрлі әдістерде қолданьшьш келе жатыр. Кьельдаль әдісі арқьшы ақуыздың массалық үлесін анықтау. Әдіс минерализацияланған өнімді қайнату орта- сында қышқыл концентрациясы жэне катализатордың болуына негізделген. Бұл кезде органикалық байланыстар- дағы көміртек жэне сутек көміртектің жэне судыңдиоксидіне дейін қышқылданады, аммиак түрінде босатылғаназот қышқьшы күкірті бар колбада аммони сульфатын қүрастыра байланысады. Схемалы болып жататын реакциялар төмендегіше беріледі: КСНЫН2СООН + Н28 0 4 -> С 02 + 8 0 2 + Н20 + М-І3; ЫН3 + Н28 0 4 -> (КН4)28 0 4 Аммони сульфатының дистилляциялар ерітіндісі келесі кезеңде натридың гидроксидінің қойылтьшған ерітінділе- 150 рімен байланысады, осы кезде титрленген қышқылс- рітіндісінен аммиак босатылады. Артық күкірт қыінқьиіым натрий гидроксиді ерітіндісімен артгырады. Кьельдальдің әдісінминерализациянық шартгарының айырмаш ыл ьи ы болатын бірнеше түрлендірулерде қолданады,процесстің үдеуі үшін эр түрлі катализаторларды қолданады: мыс оксиді, селен оксиді, қорғасын оксиді, жэне тағы басқалар күкірт қышқылының қайнау температурасын тұз қосу арқылы жоғарылатады. Кез келгені түрлендіруде Кьельдаль әдісі арқылы азоттыңортақ саны анықгалады. Ақуыздың массалық үлесін 6,25 болатын аудармалық коэффициентке ортақ азотгы алған шаманың көбейту арқылы, ақуызда 16% азот болатын ескере отырыі і анықгаймыз. Төмендетуге қарай да, жоғарылатуға қарай да алған нәтижелердің шартгылығы анық,өйткені азық- гүлік өнімі барлық азот емес ақуызды формада болады. Белок емес сипаттың азотгы заттарының кейбір өнімдерінде (балықгың бүлшықет үлпасы - 15%, жануардың еті - 10-16% азотты заттардың жалпы санынан) маңыздылау сандарға жетеді. Демек, дэл әрі анық нәтижелералу үшінортақ азотты қайта есептеу барысында жеке өнімдердің ақуызындағыэр түрлі коэффициентгерді қолдану керек: ет және көкөністер - 6,25; бидай, қара бидай, бүршақ тағы басқалар - 5,7;қарақүмық, күріш- 6,0; сүт - 6, 37 жэне тағы басқалар немесе ақуызды азотты арнайы бөлек әдістермен анықгау. Қорытынды. жүктеу/скачать 7,07 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|