Сақтарда негізінен, әскери қоғам болды



бет3/12
Дата14.08.2023
өлшемі57,04 Kb.
#105237
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   12
Құрбандық шырағданы. Есік қорғаныан табылған құрбандық шырағданы шамамен біздің заманымыздан бұрынғы ІҮ-ІІІ ғасыр бұйымы. Шырағдан үстінде құрбандыққа шалынбақшы жылқы мен адам бейнесі берілген. Тарихтан белгілі сол кездері бабаларымыз көк Тәңіріне сиынған, яғни Тәңір дінін ұстанған, Тәңірге, ата- баба аруағына бағыштап құрбандық шалып отырған. Бұл шырағдан кезінде Еуропа елдерінің қызығушылығына ілпипатына ие болған.
Керамика ыдыс-Жетісу өңіріндегі Есік қорғанынан табылған ыдыс. Көне Қазақстан керамикасы. Біздің заманымызға дейінгі ҮІ-ІҮ ғасырлар бұйымы.
Бұдан сол кездегі шеберлердің өз бұйымдарын әр түрлі материалдарды пайдалана білгенін байқаймыз.
Алтын адам – Есік қорғанынан табылған алтын киімді сақ жауынгері. Жасы 17-18 шамасындағы сақ жауынгерінің мүрдесі қабірде басы батысқа қаратылып жатқызылған. Қабір ағаш қақпақпен жабылып, темір құрсаулармен бекітілген, еденіне тақтай төселіп, үстіне алтын жапсырмалармен безендірілген, Алтын адам - Қазақстанның азаттық символына айналды. Төбе бөркіндегі қанатты тұлпарлар бейнесі Елтаңбамызға енді. Алматы қаласындағы республика алаңында тәуелсіздік монументінде Алтын адам бейнеленген. Алтын адам 1974 жылы Лейпциг жәрмеңкесінде көрсетілді. Бұл жәрмеңкеде Еуропа жұртшылығы сақ кезеңінің бірегей үлгісімен танысты.
Ал енді Орталық Қазақстан өңіріндегі сақ ескерткіштеріне қысқаша тоқталып өтетін болсақ, бұл өңір обалы қорымдардың көптеп тараған аймақтарының бірі болып табылады. Орталық Қазақстаннан Тасмола мәдениеті (б.з.д. 7-3 ғғ.) ашылды. Зерттеуді археологтар Ә.Марғұлан, М.Қадырбаев жүргізді. Археологиялық материалдар Орталық Қазақстан тайпаларының Тасмола мәденитетінің бастапқы кезеңінде-ақ темірді қолданғанын көрсетті. Қақтау әдісімен темірден сабы сақиналы және түзу сапты пышақтар, сондай-ақ, айшықтар және жүгеннің бастырмалары соғылды.
Қазақтың белгілі археологы М.Қ.Қадырбаев, бұл мәдениеттің хронологиялық мерзімін б.з.д. VII - III ғасырларымен негіздеп, оның дамуын екі кезенге бөлген. Тасмола мәдениетінде тән археологиялық ескерткіштері «мұртты» қорған деп аталады. Бұл күрделі ғұрыптық – жерлеу кешендері тастан қаланып, әдетте үш негізгі бөлшектерден: үлкен, кішкентай қорғандар мен ұзындығы 60-тан 200 метрге дейін жететін жартылай доға тәріздес жолдардан құрастырылған. Бұл «мұрттар» қорғанмен жанасып, үнемі шығысқа қарай бағытталған. Үлкен қорғанның астында, тереңдігі екі метрге жететін шұңқырда қайтыс болған адамның мәйіті жерленген. Кішігірім қорғанда жылқы қаңқаларының қалдықтары, қыш ыдыстардың сынықтары кездеседі.


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   12




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет