РАЗВИТИЕ РУССКОГО ЯЗЫКА В КАЗАХСТАНЕ

74
жизни людей. Но язык – это орудие, с помощью которого можно воскре-
сить человека к жизни или погубить его.
Какое влияние оказывает язык на развитие общества, отдельного 
человека, не раз доказывали ученые-философы, лингвисты.
Слово является средством управления, выполняет коммуникатив-
ную функцию. Все высшие функции человека так или иначе связаны с 
языком.
Человеческий  язык  есть  необходимое  условие  человеческого 
мышления.  Так,  например,  к  четырем-пяти  годам  ребенок  полностью 
овладевает языком матери. С этого времени, по мнению В.К. Журавлева, 
и начинается процесс восприятия информации, накопленной человече-
ством.
Язык  является  важным,  необходимым  средством  общения.  В 
многонациональных же обществах люди говорят не на одном, а на двух 
и более национальных языках
В современных условиях русский язык приобретает всё большее 
международное значение. Его изучают многие люди в разных странах 
мира.
Русский язык, несомненно, – это язык богатейшей художествен-
ной литературы, мировое значение которой исключительно велико.
Русский язык – один из замечательных языков мира по разноо-
бразию  грамматических  форм  и  по  богатству  словаря.  Он  всегда  был 
предметом гордости русских писателей, любивших свой народ и свою 
родину.  «Народ,  у  которого  такой  язык,  –  народ  великий»,  –  говорил 
один  из  прекрасных  знатоков  русского  слова  И.С.  Тургенев.  М.В.  Ло-
моносов  находил  в  русском  языке  «великолепие  испанского,  живость 
французского,  крепость  немецкого,  нежность  итальянского»  и,  кроме 
того, «богатство и сильную в изображениях краткость греческого и ла-
тинского языка».
А.С. Пушкин характеризовал русский язык как язык «гибкий и 
мощный  в  своих  оборотах  и  средствах...»,  «переимчивый  и  общежи-
тельный в своих отношениях к чужим языкам...». 
Таким  образом,  огромная  роль  русского  языка  в  современном 
мире определяется его культурной ценностью, его мощью и величием.
Русский литературный язык, особенно в исследованиях конца ХХ 
века, анализируется главным образом как средство межнационального 
общения, при этом многие вопросы существования русского языка как 
полинационального, в одном ряду с английским, испанским, француз-
Раздел 1. 
Государственный язык как основа 
табильности независимого государства

75
ским, остаются неизученными. Как можно более полное и типологиче-
ски выверенное описание национальной вариативности русского языка 
на сегодняшний день остается актуальной задачей.
Несмотря  на  значительные  изменения  последних  десятилетий, 
языковая политика Казахстана продолжает пропаганду русского языка 
как второго языка, статус которого закреплен Коституцией Республики 
Казахстан.
Развитие  диалога  национальных  культур,  прежде  всего  в  усло-
виях тесных языковых контактов в пределах одного или группы много-
национальных государств, занимает сейчас одно из центральных мест 
в  процессе  формирования  цивилизованных  норм  взаимопонимания  и 
сотрудничества народов, связанных давними традициями совместного 
проживания,  взаимодействием  в  духовной,  социальной    и  экономиче-
ской сферах. Об этом говорится на Ассамблее Народов Казахстана.
В современных политических государствах этот диалог наиболее 
эффективно может развиваться в условиях различных типов дву- и мно-
гоязычия. В период интеграции народов и государств объективно пред-
стает перед нами Послание Президента, в котором он предложил начать 
поэтапную реализацию культурного проекта «Триединства языков». В 
Послании говорится: «Казахстан должен восприниматься во всем мире 
как  высокообразованная  страна,  население  которой  пользуется  тремя 
языками.  Это  казахский  –  государственный  язык,  русский  язык  –  как 
язык межнационального общения и английский язык – язык успешной 
интеграции в глобальную экономику».
Казахстан является многонациональным государством, и у каж-
дого из языков нашего государства – разная сфера применения. По сути, 
государственный язык (казахский) и язык межнационального общения 
(русский) являются двумя основными языками, обслуживающими все 
сферы нашего общества. Русский язык был и остается одним из шести 
международных  языков,  со  всеми  преимуществами,  вытекающими  из 
данного факта. 
Язык является великой драгоценностью народа. Будущее народа, 
процветание национальной культуры и образование истории человече-
ства связано с расширением его общественной деятельности.
В  стратегии  «Казахстан-2050»  Президент  страны  Н.  Назарбаев 
отметил: «к русскому языку мы должны относиться бережно».
Всегда ли мы обращаемся с языком так, как он того заслуживает? 
По  отношению  каждого  человека  к  своему  языку  можно  совершенно 
Васильевых Т.В.
РАЗВИТИЕ РУССКОГО ЯЗЫКА В КАЗАХСТАНЕ

76
точно  судить  не  только  о  его  культурном  уровне,  но  и  о  его  граждан-
ской ценности. Истинная любовь к своей стране немыслима без любви 
к своему языку. Человек, равнодушный к родному языку – дикарь. Он 
вредоносен по самой своей сути, потому что его безразличие к языку 
объясняется полнейшим безразличием к прошлому, настоящему и буду-
щему своего народа.
Послание  Н.А.  Назарбаева  «Казахстан-2030»  ставит  перед  пе-
дагогами  страны  задачу  совершенствования  подготовки  выпускников 
школ, обладающих широким кругозором, в частности, владеющих как 
государственным (казахским) языком, так и языком межнационального 
общения (русским).
Однако условия употребления русского языка значительно изме-
нились.
Большое влияние на развитие русского языка оказывают геополи-
тические,  историко-культурные,  социальные  условия.  В  сложившемся 
полиэтническом социуме русский язык является неоднородным, пред-
ставляет  сложную,  многоступенчатую  систему,  совокупность  форм,  в 
которых он существует и проявляется.
В русскую речь (письменную и устную) входят единицы казах-
ского языка разной степени освоенности,  принадлежащие различным 
сферам употребления. 
Таким образом, адаптированная казахская лексика и русские лек-
сические единицы, характеризующие реалии нашей страны, отмечаемые 
в  русском  языке  Казахстана,  освоены  русским  сознанием,  употребля-
ются в речи и участвуют в коммуникативном процессе. Использование 
единиц,  относящихся  к  конкретной  сфере  коммуникации,  доказывает, 
что собственно действительность людей, применяющих русский язык в 
разных социокультурных пространствах, также различна.
Лексические  единицы  казахского  языка  входят  в  речь  русскую 
постоянно, постепенно закрепляясь в ней. В настоящее время в русском 
языке Казахстана давно стали привычными в употреблении такие слова, 
как «Наурыз», «шанырак», «дастархан», «акын», «тенге», «аким», «ма-
жилис», «баурсак» и другие, они не требуют перевода или пояснения, 
так  как  достаточно  хорошо  распространены  и  усвоены,  точно  так  же, 
как в русском языке в России не требуют перевода такие тюркские за-
имствования, как «сундук», «башмак», «карандаш» и другие.
Таким образом, своеобразие лексической системы русского язы-
ка  Казахстана  проявляется  в  общественно-политической,  социально-
Раздел 1. 
Государственный язык как основа 
табильности независимого государства

77
культурной, гастрономической и ономастической сферах употребления. 
Все они в той или иной степени дают представление о сформированной 
лексической базе русского языка Казахстана.
Вместе с тем мы, педагоги, столкнулись с такой проблемой, что 
многие  молодые  люди  перестали  в  общении  использовать  нормы  ли-
тературного языка. Стало совершенно нормальным употребление про-
сторечных  высказываний  («ихний»  –  вместо  «их»,  «хочите»  –  вместо 
«хотите», «ложить» – вместо «класть»), жаргонов («тусовка» – вместо 
«вечеринка», «беспредел» – вместо «нарушение порядка», «крутой» – 
вместо «авторитетный») и т.д.
Особенно следует остановиться на такой разновидности жарго-
на,  как  молодежный  сленг,  отличающийся  особой  эмоционально-экс-
прессивной  окраской,  т.е.  выраженным  отношением  к  предмету  речи, 
ситуации и т.д. (например, не понтуйся – не волнуйся, запарил – надо-
ел, прикольно – интересно, смешно, упаковка – обеспеченный молодой 
человек). В сленге обязательно содержится элемент оценки, это как бы 
знак в социальном поведении, помогающий определенной части моло-
дежи «самоутвердиться».
И это является своего рода нормой для подрастающего поколе-
ния, что не может не вызывать настороженность.
Еще одной проблемой является то, что многие люди говорят пло-
хо: не смотрят на слушателей (стоят к ним спиной), бормочут что-то под 
нос, совершенно не слышимое уже на расстоянии полуметра… Хорошо 
(т.е. логично, красиво, правильно) хочет говорить каждый, однако по-
чему большинство страдают недугом бормотания?! Помимо всего про-
чего,  во-первых,  люди  не  видят  себя  со  стороны,  не  следят  за  собой, 
не контролируют свою речь, а во-вторых, просто потому, что этому их 
никто не учит.
Много думал и писал о культуре речи один из мастеров русской 
классической  литературы,  великолепный  знаток  свойств  русского  ли-
тературного  языка,  стилист  –  Антон  Павлович  Чехов.  Он  был  прав  в 
главном: есть такие профессии, такие виды деятельности, которые тре-
буют хорошего знания языка и образцов владения им. А.П. Чехов прямо 
связывает ораторское искусство с речевой культурой. Он писал: «Во все 
времена богатство языка и ораторское искусство шли рядом».
В  педагогической  системе  Абая  первостепенное  значение  отво-
дится нравственному примеру и языкам. «Знать русский язык – значит 
открыть глаза на мир», - говорит Абай в 25 Слове.  
Васильевых Т.В.
РАЗВИТИЕ РУССКОГО ЯЗЫКА В КАЗАХСТАНЕ

78
Одной из ключевых задач Государственной программы развития 
и функционирования языков в Республике Казахстан на 2011-2020  яв-
ляется функционирование русского языка в коммуникативно-языковом 
пространстве.
Закон «О языках в Республике Казахстан обеспечивает уважение 
другим языкам, используемым в Республике Казахстан, защищая права 
граждан  любой  нации  по  поводу  развития  их  языка  и  культуры.  Воз-
можности воздействия государства на языковую ситуацию достаточно 
велики. Чем шире и свободнее используется язык в своем социуме, тем 
более  благоприятны  условия  для  его  развития  и  совершенствования, 
тем выше его престиж. 
СПИСОК ЛИТЕРАТУРЫ:
1. Закон «О языках РК», 2011 г.
2. Государственная программа развития и функционирования языков в 
Республике Казахстан, от 29 июня 2011 г.
3. Послание Президента РК Н.А. Назарбаева народу Казахстана «Новый 
Казахстан в новом мире» от 28.02.2007 г.
4. Новый политический курс. Стратегия «Казахстан-2050», 2012 г.
5. Челышев Е.П. Культура России в мировом контексте. Образ России. 
Русская культура в мировом контексте. – М., 1998 г.
6.    Ахметова  А.К.,  Темирханова  Б.С.  Диалог  культур  о  роли  русского 
языка в международном общении, 2012 г.
Жумабаева Ж.Т., «ШҚО Семей қаласы білім бөлімі» ММ 
«№ 9 жалпы орта білім беретін мектеп» КММ
КӨПҰЛТТЫ МЕМЛЕКЕТТЕГІ ҚОСТІЛДІЛІКТІҢ КӨРІНІСІ
Елдің егемендігінің басты сипаттарының бірі – мемлекеттік тіл 
болғандықтан, Қазақстан Республикасының əр азаматының мемлекеттік 
тілді меңгеру дəрежесі еліміздің болашағын айқындауға маңызды ықпал 
жасайтындығы  сөзсіз.  Тілтанымның  əлеуметтік  негіздерін    қоғам, 
қоғамдық  сана  мен  ой-өріс,  қоғамдық  таным,    əлеуметтік  тыйым, 
əлеуметтік картина, заман, тұрмыс мəселелері, тəжірибе сынды  ұғымдар 
құрайды, яғни қоғамдық құрылыстың құрамды бөліктері тілтанымның 
Раздел 1. 
Государственный язык как основа 
табильности независимого государства

79
универсалды əлеуметтік негіздерін анықтау үшін, ал тіл мен танымның 
ұғымдық бірліктері қоғамның даму сипатын айғақтау үшін аса қажет.
Қостілділік  –  ұлтаралық  қарым-қатынастарда  қолданылатын 
күшті  құрал:  əртүрлі  ұлт  өкілдерінің  ортақ  істе,  бір  аумақта  бірге 
тұруының  көпқырлы  өзара  байланысын  жүзеге  асырады.  Қостілділік 
–  көп  этникалы  тұрғындардың  қарым-қатынасындағы  өндірістік  əрі 
тұрмыстық  қажеттіліктен  туындайды.  Ол  əртүрлі  ұлт  адамдарының 
өзара қарым-қатынасының күшеюі барысында ерекше мəнге ие болып, 
қазіргі этнотілдік процестердің құрамдас бөлігі ретінде, яғни этникалық 
процестердің дамуының маңызды шарты əрі факторы жəне этностардың 
өзара тарихи қарым-қатынастарының нəтижесінде қалыптасады. Екінші 
тілді  білу  біріншіден,  еңбек  ету  аясында  өте  қажет,  өйткені  бүгінгі 
таңда  өндірістік  байланыстар  ұлттық  шеңберден  шығып,  республика-
да көпұлтты еңбек ұжымдары басым. Тілдердің дамуы мен қызметінде 
қостілділік үлкен рөл атқарады.
Тəуелсіздікке  ие  болғаннан  бергі  жылдардың  ішінде  Қазақстан 
ішкі  жəне  сыртқы  саясаттағы  байсалды  қадамдарымен,  ел  экономика-
сын  өрге  бастырудағы  батыл  қимылдарымен,  жаһандық  мəселелерді 
шешудегі  игі  бастамаларымен  бүкіл  əлемге  танылды.  Тəуелсіздік 
жылдары  рухани  өмірге  бұрын-соңды  болмаған  өзгерістер  əкелді. 
Материалдық-техникалық  жəне  қаржылай  қамтамасыз  етудегі 
ауыртпалықтарға  қарамастан  Қазақстан  мəдениетін  батыстандырудың 
теріс  ықпалдарынан  қорғау  бірінші  кезектегі  келелі  мəселеге  айнал-
ды.  Заман  талабынан  туындап  отырған  аталмыш  мəселелерді  шешуде 
Қазақстан үшін екі үлкен міндет туындады. Бірі – санадағы, əлеуметтік 
тəжірибедегі  бодандықтан  тезірек  арылу,  екіншісі  –  тəуелсіз  азат 
Қазақстанның аяғынан тік тұруына, əлемдік өркениетке өзіндік келбет – 
кейпімен кіруіне лайықты үлес қосу. Демек, əлемдік үрдіске қалтқысыз 
араласуды  мақсат  еткен  Қазақстанға  рухани-мəдени  болмысымызды, 
құндылықтарымызды  сақтау.  Өйткені,  алыс-жақын  мемлекеттер  қоян-
қолтық  жақындасып  жатқан  мына  заманда  ұлттан  ұлттың,  нəсілден 
нəсілдің, халықтан халықтың өзгешелігі, ерекшелігі, төлтума даралығы 
мен айырмашылығы тек мəдениет, руханият, тіл, менталитет салалары-
на келіп тіреледі.
Тіл  қарым-қатынас  құралы  болуымен  бірге  оны  тұтынушы 
халықтың  салт-дəстүрін,  əдет-ғұрпын,  дүниетанымдық  ерекшелігін, 
ұлттық болмысын, рухани-мəдени байлығын, сан ғасырларға созылған 
даму тарихын ұрпақтан-ұрпаққа жалғастырып, жеткізуші, жинақтаушы 
Жумабаева Ж.Т.
КӨПҰЛТТЫ МЕМЛЕКЕТТЕГІ 
ҚОСТІЛДІЛІКТІҢ КӨРІНІСІ

80
қызметін атқарады. Осы қасиеттеріне сəйкес қазақ халқының ана тілі – 
қазақ тіліне мемлекеттік тіл ретінде басымдылық берілетінін негіздеген 
Ата заңымызбен «Қазақстан Республикасының. Тіл туралы заңы» жəне 
«Тілдерді  қолдану  мен  дамыту  туралы  мемлекеттік  бағдарламаларға» 
сай  қазақ  тілі  еліміздің  бүкіл  аймағында,  қоғамдық  қатынастардың 
барлық саласында қолданылатын мемлекеттік басқару, заң шығару, сот 
ісін жүргізу жəне іс қағаздарын жүргізу тілі болуы тиіс.
Тілдерді оқытудың əдістемесі сөздер мен синтаксистік конструк-
цияларды қолдану ережелер жүйесін қамтамасыз ететін лексикалық қор 
мен грамматикаға негізделе отырып, тілдің ішкі құрылымдық сипатын 
белгілейді. Ал тілдің іс жүзіндегі қолданылуы сөйлеушілердің əлеуметтік 
сипаттамасымен жəне тілдік қарым-қатынас жағдайында болып жатқан 
шарттармен  реттеледі.  Сондықтан  да  тілді  оқытуда  лингвистикалық 
ережелер,  нұсқаулар,  ұсыныстармен  қатар  түрлі  сыртқы  факторлар  да 
ескерілуі тиіс. Əлеуметтік лингвистикалық ақпарат мемлекеттің тілдік 
саясатын  құрайтын  мəселелер  мен  шараларды  қарастыруда  да  аса 
маңызды.
Көпұлтты  ел  жағдайындағы  тілдік  саясат  түрлі  этностардың 
қалыпты  жағдайда  бірлесіп  өмір  сүруін  қамтамасыз  етеді,  сондай-ақ 
қоғамда  ұлтаралық  төзімділікті  қалыптастыруға  жəне  интеграциялық 
процестердің  дамуына  мүмкіндік  береді.  Халықтар  арасындағы  са-
яси,  мəдени  жəне  əлеуметтік  қарым-қатынас  дамыған  сайын  тілдің 
коммуникативтік  қызметі  де  күшейе  түседі,  ол,  əрине  қостілділік 
мəселесіне əкеліп соғады. Қостілділік – ұлтаралық қарым-қатынастарда 
қолданылатын  күшті  құрал:  əртүрлі  ұлт  өкілдерінің  ортақ  істе,  бір 
аумақта бірге тұруының көпқырлы өзара байланысын жүзеге асырады. 
Қостілділік – көпұлтты тұрғындардың қарым-қатынасындағы өндірістік 
əрі тұрмыстық қажеттіліктен туындайды. Ол əртүрлі ұлт адамдарының 
өзара  қарым-қатынасының  күшеюі  барысында  ерекше  мəнге  ие  бо-
лып, этникалық процестердің дамуының маңызды шарты əрі факторы 
жəне  этностардың  өзара  тарихи  қарым-қатынастарының  нəтижесінде 
қалыптасады.  Қазақстан  Республикасындағы  тіл  жағдаяты  мынадай 
белгілермен сипатталады: көптілділік, туыстас тілдер жəне туыстас емес 
тілдердің қостілділігі. Қостілділік – екі гетерогендісоциумның қарым-
қатынасқа  түсуі  кезінде  екі  тілді  қолдануы,  кейде  оқу  процесіндегі 
мақсатқа байланысты қостілділік:
а)  тарихи  тұрғыдан  алғанда  əр  түрлі  тілді  тұрғындарының  бір-
біріне тарихи əсерінің нəтижесінде;
Раздел 1. 
Государственный язык как основа 
табильности независимого государства

81
ə) қолданылу аясының өсуі немесе тарылуына жəне қостілділер 
санының нəтижесі бойынша;
б) лингвистикалық құбылыстарға қарағанда интерференция, ин-
теркаляция құбылыстарының пайда болуы.
Қостілділік  –  бір  этнос  өкілдерінің  екі  тілді  қатар  қолдануы. 
Қостілділік  –  екі  тілдік  жүйенің  байланысы.  Қостілділді  адамға  екі 
тілдің бірі ана тілі болып саналады, ал екінші тіл – ана тілі емес (не-
родной).
Қостілділді адамның екінші тілде сөйлеу кезінде бірінші тілдің 
əсерінен  нормадан  ауытқуын  интерференция  десе,  ал  оның  бірінші 
тілде сөйлеу кезінде тілдің əсерінен қате жіберуін интеркаляция дейді.
Қостілділділік 
компоненттерінің 
арасында 
құрылыстық 
айырмашылықтар  неғұрлым  көп  болса,  билингтің  сөйлеу  кезінде 
соғұрлым  интерференция  мен  интеркаляция  құбылысы  көп  болуы 
мүмкін, немесе керісінше.
Қостілді  қазақтардың  тілінде  интеркаляция  мына  төмендегі 
жағдайда кездеседі:
1)  қазақ  тілінде  баламасы  бола  тұра  орыс  тілі  бөлшектерінің 
қолданылуы;
2) орыс тілінде сөйлегенде, қазақ сөздерін орысша айту;
3) қазақ тілінде сөйлегенде, екі тілдің сөздерін қатар қолдану;
4)  сөзбе-сөз  аударудың  əсерінен  интеркаляцияның  жасырын 
қолдануы.
Қазақ жəне орыс тілдерін меңгеруіне қарай қостілді қазақтарды 
4 топқа бөлуге болады:
1)  орыс  тілімен  салыстырғанда,  ана  тілін  жақсы  мергенгендер. 
Бұл – көпшілік қостілді қазақтарға тəн;
2) қазақ тіліне қарағанда орыс тілін өте жақсы меңгергендер. Бұл 
құбылыс қала жастарының арасында кездеседі;
3) екі тілде интерференттік дəрежеде сөйлеп, жазатындар, яғни 
екі тілдің бөлшектерін араластырып сөйлеу;
4)  екі  тілде  өте  жоғары,  интерферентсіз  дəрежеде  сөйлейтіндер 
(мұғалімдер, оқытушылар, ғылыми қызметкерлер, қостілді жазушылар 
жəне т.б.) 
Сонымен,  тіл  мен  қоғамынаң  байланысы  –  екіжақты  байланыс. 
Тіл – адамзат қоғамының өмір сүруінің жəне дамуының қажетті шарты, 
қоғам  –  тілдің  өмір  сүруі  үшін,  адамдардың  бірлесіп  еңбек  етуі  үшін 
керек. Мемлекет – əлеуметтік жанды организм. Оның жаны – тілінде. 
Жумабаева Ж.Т.
КӨПҰЛТТЫ МЕМЛЕКЕТТЕГІ 
ҚОСТІЛДІЛІКТІҢ КӨРІНІСІ

82
Ана тілін шұбарлау – əлеуметтік дерт. Мемлекеттің кез келген азаматы 
сол мемлекеттің көркеюіне, өсіп-өркендеуіне, өрениетті елдер қатарына 
қосылуына аянбай қызмет етуі жолында аянбай қызмет ету керек. Осы 
бағытта мемлекеттік тілді мемлекеттік басқару тілі дəрежесіне көтеру 
арқылы  қызметтің  барлық  саласын  мемлекеттік  тілге  көшіру  жүзеге 
асырылуда.  Мемлекеттік  тілді  ана  тілі  жəне  өзге  этнос  өкілдеріне 
екінші  тіл  ретінде  оқытып  меңгертудің  əдіснамалық,  философиялық, 
психологиялық, дидактикалық негіздері ескерілуі тиіс.
Тілдерді дамыту – елдердің мемлекеттік саясаттың аса маңызды 
бағыттарының  бірі.  Жалпы  мемлекеттік  тіл  саясатын  толыққанды 
жүзеге асыру бұл бұқаралық іске айналғанда ғана көздеген мақсатына 
жете алады. Тіліміз құрып кетті, құрдымға батып жатыр деп отыра бер-
мей, оның маңызы мен мүмкіндіктерін жан-жақты ашып, жұрттың оған 
деген  сенімін  нығайтуға  күш  салғанымыз  дұрыс.  Тілді  насихаттауда, 
үйретуде  жеке  адамдардың,  отбасының  атқарар  қызметін  жан-жақты 
зерттеп,  оны  жүзеге  асырудың  озық  əдістемесін  жасауда  да  БАҚ-тың 
атқарар қызметі мол болуы тиіс.
Тілді  оқып-үйренуді  барынша  жоғары  деңгейге  көтеру  қажет. 
Елбасы  Н.Ə.  Назарбаевтың  тіл  туралы  талап  міндеттерінде  «Қазақ 
қазақпен  қазақша  сөйлессін»  деген.  Бұл  əр  қазақстандықтың  қастерлі 
парызы. Қазақ тілінің өз мəртебесіне сай толыққанды қоғамдық қызмет 
атқаруы  аса  қанағаттанғысыз  екенін,  жан-тəнімізбен  түсіне  отырып, 
бүгінде «Тіл туралы» заңның жүзеге асу барысын талқылауда басты на-
зарды мемлекеттік тіл тағдырына аударарымыз анық. Өйткені қазақ тілі 
əлемдік  мəдениеттің  бөлінбес  бөлшегі  ретінде  тек  қазақ  топырағында 
ғана мемлекеттік мəртебені талап ете алады.
Тоқсан  ауыз  сөздің  тобықтай  түйініне  келер  болсам,  тілге  де-
ген  құрмет  –  халыққа  деген  құрмет.  Тіл  мəртебесі  –  ел  мерейі.  Тілсіз 
халықтың,  елдің  өмір  сүруі  мүмкін  емес.  Əлем  таныған  ел  болу  үшін 
тіліміздің жұлдызын биіктетуіміз керек.
Ең бастысы, қазір қазақстандықтар тарапынан мемлекеттік тілді 
қолдау  жəне  дамыту  бағытында    барынша  мүдделік  танытып  отыр. 
Бүгінгі күні тілдерді дамыту жан жақты қарастырылуда. Тіл тағдырына 
деген жеке адам ретінде жанашырлығымызбен  қамқорлығымыз арту-
да. Қазіргі таңда көптеген отбасылар балаларын қазақ тілінде оқытатын 
мектептерге  ана  тілін  жетік  меңгеру  үшін  беріп,  оқытып  жатқандары 
қуантарлық жағдай. Əрбір отбасында, осындай тілге деген жанашырлық 
болса, «тамшыдан тама-тама дария болар» дегендей, тіліміздің жағдайы 
Раздел 1. 
Государственный язык как основа 
табильности независимого государства

83
əлдеқайда жоғары деңгейге көтерілер деген сенімдемін.

жүктеу/скачать 1,82 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: