Сәкен ИманаСов шығармалар жинағы ІІ том Өлеңдер

117
ҚаЛҚа
Елді мақта, ей, қалқа, жерді мақта, 
жақсы әйелсіз жеткен бе Ер мұратқа, –
ұйқыны да ұмытам, күлкіні де 
алыс кетсем өзіңнен мен бір апта.
Таңдап тауып сүйіп ем сені дара, 
мойныңды бұр, сөзімді ұқ, бері қара, 
Көңіліңде, көзіңде мен тұрайын 
ойлайтын бол өзің де мені ғана.
Ол да болса Тәңірдің бір үкімі, –
Мені ғана ойлашы күні-түні.
Мен болайын қашан да бір өзіңді
алыстарға жетелер үміт үні.
Бірге жүзіп тіршілік кемесінде,
қол ұстасып, қатарлас келесің бе, –
Шығарып сап сапарға, қарсы алсаң да,
ән салсаң да тұрайын мен есіңде!
Қызыл іңір, бесін бе, 
айлы жаздың кешінде. 
Оңашада ән салсаң 
мен тұрайын есінде.
Қандырмайтын құмардай, 
алтын алқа-тұмардай, 
сағат сайын, сәт сайын 
жүрші есіңнен шығармай!
СоҢҒЫ СӨЗ оРнЫна
Күннен-күнге жол тартып өрге өлеңім,
Дер кезің деп өзіме дем беремін.
Ерлігімді айтсам деп, елдігімді
желді күнгі теңіздей тербелемін.
Олқысынып, қалың ел, жүрме кейін, 
ортаңызға барып та бір көрейін. 
Жалғыз қалған мола да сөйлейді әлі, 
Үнсіз жатқан обаға тіл берейін.
Сөйлетейін түнерген тауларды да,
байтақ дала, ауылың, аулаңды да.
Сырын ашып көрейін, жалтармаса, –
жар астында жасырын жау қалды ма?!.

119
118
Шертіп сенің алдыңда мың-сан ертек, 
Өзегіңді, оқушым, тұрсам өртеп... 
Жазам бәрін солардың, қазам бәрін,
денсаулық бер, ей, өмір, мұрша бер тек!..
ДӘЛЕЛДЕП КЕЛЕм
Ұнатам әлі тазаны ғана, 
түгім жоқ, досым, өзгерген, – 
өмірдің ащы азабына да, 
мазағына да төзгем мен.
Батырмау үшін арды күнәға 
олқылау болса сыбағам, – 
тірліктің қапас, тарлығына да, 
барлығына да шыдағам.
Тірліктің барша мұз,
қарына да, 
ызғарына да ұрынсам, – 
тұрдым деп қанша құзда құлама 
айтып едім ғой бұрын сан.
Ешкімді жалған мақтамап едім, 
ақтамап едім сұмдарды, – 
жалғыздық көрген шақта да менің 
жанымда, бірақ, кім қалды?
Кеудемде бұққан адал мұңдарым 
шығармайынша ақырғы үн, 
жанымды жеген жарамның барын 
жасырып келе жатырмын.
Жасырып елдің жамандықтарын, 
жамадым-жасқап,
әрі өңдеп. 
Әйтеуір, жерде адалдық барын 
дәлелдеп келем,
дәлелдеп!
* * *
Жәлап қатын,..
жәдігөйлер,
ұрылар
маған да күн көрсетпейтін түрі бар... 
(Өмірімді –
өзгелерге үлгі еткен, 
дәл қазіргі көңілімді кім ұғар?) 

119
Жәлап қатын
ойнасына жамандап, 
жәдігөйі –
жатып атты,
амалдап, 
Ұрыдан да сескенемін осы күн, 
дос дегенім –
күле қарап,
тағы алдап...
Кім біледі,
ұқпады ма, 
ұқты ма ел: 
бірі –»мықты»,
бірі – «мүлдем бітті», – дер, 
бұтты-шатты,
өсектеді,
қарасам:
бәрінің де есептері түп-түгел.
Бірі – маған қазған орын дайындап, 
бірі – жақын достарымнан айырмақ, 
жер бауырлап жатса дейді, шіркіндер, 
жарға соққан тас кемедей қайырлап.
Дауылыңа, жауыныңа ырғалмай 
шыдайтындай,
мықты, дей ме, бұл қандай,
жәдігөйі, 
жағымпазы, 
жүлігі 
жатып атып,
жан-жағымнан жүр қалмай.
Менде қандай әкесінің құны бар,
кісі қайда, құдайым-ау, мұны ұғар,
Маған да күн көрсетпейтін сияқты
жәдігөйлер,
жәлап қатын,
ұрылар...
* * *
Кісінің кешпейтін ем пенделігін, 
күмілжіп отырғаным мен де бүгін, – 
бар аймақ осы күні ірі тұтқан, 
қарайлап көңіліне төрдегінің.

121
120
Шынында, қарашы өзің, «көпшіл» анау, 
жараспас алды-артыңды топшыламау, 
Жеткізіп үнін көкке, 
мінін бетке 
айтар ем, –
мен ақымақ боп шығам-ау!
Кіріптар оған бүгін жұрттың көбі, 
көпшілік қашан өзін «қыртпын», деді? – 
үнімді қойды бәрі енді өшіріп, 
қайтейін, пендешілік, құрттың мені!
Ойламай біреуі де «ол қалайды», 
алдына түсіп алып жорғалайды. 
Итіне талатса да, жаратса да, 
амалсыз өзіне кеп қорғалайды.
Іштері сезе тұра аярлығын, 
аяғын жаламапты ел қай әлдінің, 
бірдеме дейін десең, шеттерінен 
ит қосып қууға да даяр бүгін.
Тура айтып, тіке тартып, өтші басым, 
оны да «топ» өзінше топшыласын: 
айналып әділдігің аусарлыққа, 
ақыры сен ақымақ боп шығасың.
Қылығын көре тұра төрдегінің, 
айта алмай, амал құрып, елге бірін, 
Кешірмес пенделікті қайран басым, 
күмілжіп отырғаным мен де бүгін! 
ӨКПЕЛЕмЕ
Ұната ма өзіңді, жек көре ме, – 
ренжисің ол үшін көпке неге? 
Көңіліңді қалдырған досыңа да, 
қасыңа да бекерге өкпелеме.
Өкпелеме туысқан тірі алдаса, 
бауырыңның біреуі тіл алмаса, 
Өкпелеме көңілдес келіншегің 
құрдасыңа қылымсып бұраңдаса.
Жарың кейде жүзіңе тік қараса, 
қабағыңды тұтқиыл шытпа да аса, 
Бүлінбеші бекерге жан жолдасың 
жөн сөзіңнің өзін де құптамаса.

121
Шыңдай түсіп одан да өр үніңді, 
күмпілдетіп баса бер көрігіңді. 
Жәрдеміңді аяма жолдасыңнан, 
жұртқа деген жоғалтпа сеніміңді.
Күңкілі мен күндестің ызыңы ма, 
көңіліңнің қайдағы қыжылы ма, – 
Татымайды барлығы жиылып кеп 
тірлігіңнің бір күнгі қызығына!
СЕнІ мЕ?
Сені ме бір...
деумен-ақ,
сені ме бір!.. 
сергелдеңге түскені-ай сері көңіл! 
Сәруар гүлдей солар ма сабағында 
серуенсіз
сертіне берік өмір.
Қор болам деп, құдай-ау, елден неге, 
сері көңіл айналды шермендеге. 
қанатынан қайрылып қалғаны ма, 
көтеріліп ұша алмай жерден дене!
Айдындағы аққудың бір сыңары, 
алдап қойып, амал не, жүрсің әлі. 
Қырсығады өмір де кейде осылай, 
көптен бері көңіл де тыншымады.
Өрі де гүл кешегі,
төрі де гүл, 
шермендеге айналды-ау сері көңіл. 
Сергелдеңге салғаның жетер енді, 
тірі жүрсем –
сені ме,
сені ме бір!.. 
КҮнІ КЕШЕ
Күні кеше (сөзіме сенші, күнім!) 
көргіш едік кісінің кемшілігін, 
тергіш едік құрбының кемістігін, 
ағаттығын ағаның,
көрші мінін.
Ол да кімге абырой әперіпті, 
көргіш едік, әйтеуір, қателікті, – 

123
122
бадырайтып бетке айтқан сөзімізге 
жақынымыз жасыды,
жат елікті.
Осы болар дедік те енді серік, 
кісі мінін қайдағы көргіш едік. 
Тезге сала қоярмыз деген ойға 
көптен бері көңіл де келді сеніп.
Қайран ғана жастық шақ желікпелі, 
алды-артыма қаратып көріп пе еді, – 
азды-көпті мін болса басымызда 
жүре келе жөнделер дедік, тегі.
Кекірейген әлде бір кесір ме едім, 
кісі мінін, әйтеуір, кешірмедім. 
Сөйте жүре өңмендеп, өмір өтіп, 
енді ғана кіргендей есім менің...
Тасына да тірліктің көніп табан, 
кімге ғана, құдай-ау, жолықпағам... 
...Енді өзімнен басқаның барлығына 
кешіріммен қарайтын болып барам.
оЙЛаДЫҢ Ба?
Болатынын ойладың ба ертең не? 
Бұғармысың, шығармысың сен төрге, 
әлде құдай ұрар ма екен алжытып, 
әзірейіл тұрар ма екен желкеңде?!
Тамырыңа жылдар уын жайғанда, 
қалармысың шараптан да, шайдан да, 
Қарғармысың пешенеңе жазғанын, 
кеше неге шықпадым деп майданға.
Қуат кетіп аяқтан да, қолдан да, 
бел-омыртқаң бүгілместей болғанда, 
оңашада езілерсің, не керек, 
кезігерсің енді өзіңнен зорларға.
Айырылып беделден де, белден де, 
қарамастай болармысың енді елге, 
Күні кеше төбесінен түкірген 
жетімектің жетілгенін көргенде.
Көрің жуық қалған шақта төріңнен, 
су шыққандай болса отырған жеріңнен, 

123
жүгермектер шекесінен қараса, 
күні кеше көгерместей көрінген;
Сырт берісіп шыға келіп көп пенде, 
бір уыс боп, бірте-бірте шөккенде, 
Аллаңды еске алармысың, болмаса 
өкінішпен қарармысың өткенге?
Қаумажалап, шығарғанға ел төрге, 
болатынын ойладың ба ертең не? 
Күлкі артында мұң барлығын ұмытпа,
әзірейіл тұрғандығын желкеңде!
ҚаЛҒЫма, КӨҢІЛ
Ой жібермей ырым-сырым дегенге, 
сенетін ем, 
еретін ем тек елге, 
Елемедім
(бөлек едім басқадан) 
жұлдызды аспан бар-жоғын да төбемде.
Жастығым ба, 
мастығым ба –
білмедім, 
маңайыма жоламайтын мұң менің, 
тек бақыттың құшағында, 
өртене
өтуші еді күндерім мен түндерім.
Көңіл шіркін алданбады, алданды, 
алдымызда енді қанша дәм қалды, – 
тасушы едім біріне де мән бермей, 
жалпағынан басушы едім жалғанды.
Ой-тілегім жиылып бір жанарда, 
дейтін едім, маған деген таң алда. 
үлгеремін, дейтін едім, бәріне, 
күн көремін, –
қалсам да елсіз аралда.
Елемедім жарлысы кім, бай кімдер: 
өтіп жатқан
деуші ем,
бәрін жай күндер. 
Көрісер де келісер деп ағайын, 
басқа түссе – бөлісер деп қайғымды ел. 

125
124
...Кем-кетігі толмай жатып тірліктің,
дәл түбінен ұрды-ау тағдыр кіндіктің.
бұға бердім,
ыға бердім амалсыз,
бірі болып шыға келдім мұңлықтың,
Апыр-ау, бұл не болар деп ендігім, 
алды-артымды ойлайтын да келді күн, 
Ырым-сырым дегендердің бәріне, 
сенгіш болып бара жаттым мен бүгін.
Қараймын деп көзім жетпес алдыма, 
жүрек те бір шымыр ете қалды ма? 
Өмір енді қызық бола бастаған, 
қалғымашы, көңіл, енді қалғыма! 
ЖЫн ҰРЫП Па ЖаманДаП?
Тұратын көңілінде шуақтап ән, 
ұлың ем үмітіңді туа ақтаған, 
Жұртым-ай, барасың ба майдаланып, 
шіркін-ай, қайда барып қуат табам?!
Аңырып күні кеше ұлы далам, 
жаңыла бастағанда құбыладан, 
Көрініп қалмады ма қырт екенің, 
құлпенде жұрт екенің – түбі надан!
Жерлеп ең жүрегінде түгі барды, 
жұлынып,
жәдігөйдің қыбы қанды. 
Жүре бер есіне де, кешіре ме, 
бір жола өшіре ме шұғылаңды.
Тұрасың құлдық ұрып төре десе, 
төреңіз төменгіге бере ме есе, – 
ол үшін зиялыңа зекуге де, 
дайынсың кетуге де ерегесе!
Айырып сан ғасырлық салтыңнан бар, 
жайылып бет-бетіне антұрғандар, 
қозып жүр делебесі қуларыңның, 
озып жүр, өз басы үшін алқынғандар.
Тұратын көңілімде шуақтап ән, 
ұлың ем үмітіңді туа ақтаған. 
Ата жұрт, айырылсаң елдігіңнен, 
апыр-ау, енді кімнен қуат табам?!

125
Бар еді ұлылық та, жылылық та, 
қайдан тап болды деймін бұ қылыққа – 
осы дерт өртемесе өзегімді, 
жамандап өз елімді жын ұрып па!
* * *
Елдігің де ерсілеу, ерлігің де, 
еркелеймін, ағайын, енді кімге? 
Түбі неге соғар деп, бұл қылықтың, 
күңірене беремін мен бүгінде.
Ұлығың да сұйылып, сиқыңды алып, 
қылығың да барады қиқымдалып. 
Көптен бері осыған күйінем деп, 
бір оянған емеспін ұйқым қанып.
Өз алдына қанағат, нысап, қалып, 
мінезің де барады ұсақталып. 
Азаматтың қорғадың қай намысын, 
пайдалысын бір күндік құшаққа алып.
Көпе-көрнеу елемей өр көңілді, 
есірігің ебі жоқ ерге күлді: 
Зейіндіге – бүгінгі ар болды да азап, 
кейінгіге – кімің бар – берген үлгі?
Туа сала кәпір-ұл санап ру, 
іздемей-ақ бір-бірін табады қу, 
иттігін де, не керек, қоймады әлі, 
ойлағаны – шендіге жаға білу.
Елдігің де ерсілеу, ерлігің де, 
еркелеймін, елім деп, енді кімге? 
Жылмаңдаған, күніге мыңды алдаған 
жылпостарға тиіп тұр төр бүгінде.
Тимеді деп түңілмес бүгін есе, 
көкірегім көл еді күні кеше. 
Ызғар дарып, барады мұз-қар қарып,
құдай салып, қайтадан жібімесе!
* * *
Ойдан-қырдан жиналған, 
Ойһой, неткен көп құдай! 
тіліме еріп, 
иланған
тірі жанның жоқтығы-ай!

127
126
Апыр-ай, ә! 
Бүгін ел
асып-тасып кеткен бе, 
ара-тұра жүгінер 
арасында жоқ пенде.
өзге түкті көрместен 
көз кетіпті аспанға, 
жерде туып, 
елде өскен
осы біздің жастар ма?
Сарқыла айтқан сырыңды, 
бірі тыңдап, 
бірі ұқпай,
ел көрмеген бұрынғы, 
кердеңдеген қылықты-ай!
Бездің қанша, безіндің – 
жаман қатты керек ең, – 
ақтарылған сөзіңнің 
астары бар демеген.
Кесір екен кісіге 
құдайдың да көптігі, – 
үңілердей ішіңе,
жүгінердей жоқ бірі. 
* * *
Әрнеге еміндіріп, елеңдетіп, 
бара ма боқ дүние менен де өтіп, – 
қашан бір төрт құбылам болды бүтін, 
шықпады-ау, соңғы үмітім,
сенен де түк!
тарқамай көңілімнің көп құмары, 
құйындай ұйтқып-ойнап өтті бәрі. 
Жетем деп желігумен жүрдік күнде, 
ақыры тірліктің де кетті ме әрі!
Аузыма қарата алмай әлі көпті, 
там-тұмдап тергенімнің мәні кетті. 
Несіне осыншалық арып-аштым, – 
қарасам – кәрі-жастың – бәрі де епті.
Тантығы, 
жантығы бар, 
тасыры бар – 

127
аз күндік –
азған елдің –
басы бұлар, 
Мұндайда көріпкелдей,
өріп бермей, 
қашанғы қараңғыға жасырынар.
Талтаңы,
тарпаңы бар,
жалтағы бар, –
туады заманына тарта бұлар.
Емініп ендігінің епті ұлдары,
«Мал болса, – деп тұр бәрі, – ар
табылар!»
Бүлігі,
жүлігі бар, 
бөспелері, – 
белгісіз,
енді кімге дес берері. 
Өзіңді кісі ғұрлы көрмегесін, 
сөзіңді қай есірік ескереді?..
Біресе биіктетіп...
төмендетіп, 
барады боқ дүние менен де өтіп, 
Дарымас тірі жанға енді үгітім, 
шықпады,
соңғы үмітім,
сенен де түк! 
ҚИЛЫ КҮнДЕР
Кешелер мынау аспанды 
тұрғандай едім мен тіреп. 
қилы бір күндер басталды, – 
тірлігім кетті тентіреп.
Келді ме дүние дерті анық, 
көміліп күлге күлгенім, 
кеудемді түгел өрт алып, 
не болып кетті – 
білмедім!
Бірімін деуші ем ірінің, 
пірімін деуші ем мен де елдің, 
естілмей қалып тұр үнім, 
есірік жандай сенделдім.

129
128
Кешелер менің сөзімді 
тыңдайтын еді жұрт ұйып. 
Танымай тұрмын өзімді – 
талықсып жүрек, үрпиіп.
Есе де алмай жүрдім бе, 
қолыма берген ескекті – 
көбейіп дұшпан бір күнде, 
тоң-теріс болып дос кетті.
Көлденең жатқан тасты алып, 
бізге де мойын бұрды кім, 
қилы бір күндер басталып, 
қыңсылай қашты тірлігім!
ҚаЙмЫҒаДЫ
Тірі жанның берместей біріне есе, 
көкірегім зор еді күні кеше, 
ұрандаса кетуге әзір едім, 
қайраты бар қазақтың ұлы десе.
Бар-жоғымды сездірмей өр көкірек, 
төреңізді көзге ілмей – төрге өтіп ек. 
Терлетіп ек сан жүйрік, санасы бар 
елге пана болам деп, ерге – тірек.
Көтермелеп жалғызын, жұптасын да, 
жарасам деп жүрдім-ау ықтасынға. 
Жүре келе өзіме үрді бірі, 
тура биді туысқан құптасын ба.
Сыралғысы сырт беріп, сырласқаны, 
мұңдастары
тұрады ымдасқалы. 
Құнан жауыр болды иық келе-келе, 
көкіректі сол биік кім баспады.
Бірі кетті ағалап ұры-қарды, 
бірі кетті жағалап ығы барды, 
шығып алды біреуі жел жағыма, 
кімі кетіп, білмедім, кімі қалды.
Ерге пана болам деп,
елге – тірек, 
терлетіп ек тұлпарды,
төрге өтіп ек, 
Неге бүгін бәрінен қаймығады,
жерге сыймай жүретін зор көкірек!

129
ЖҰРТ ЕДІК ҚанДаЙ
Жарыла жаздап ызадан, 
жаныма бәрі, батады: 
Жиылып келіп жүз ағаң 
бір итті мақтап жатады.
Қалтырамаса өле ме, 
қорғанып, 
көкке жетті үні, – 
сөзімді сол бір немеге 
жеткізер ме екен деп бірі.
Біреуге ісі түсті ме, 
сол ғана кісі 
сол – құдай,
Телміртіп қойған күштіге, 
тағдырдың мына қорлығы-ай!
Келіп бір қалып енді рет, 
қасына барған күндері, 
Маған да қолын берді, деп, 
мақтанып айтып жүргені!
Жағымпаз шіркін кімді ұққан, 
амандасқаны – әлі мақтан. 
Құтылмай қойған құлдықтан, 
жұрт едік қандай тәңірі атқан!
нЕ ШЫҒаР?
Бүлініп біржолата ел дегенің, 
не болар енді келіп жөндегенің, – 
асығып азаматы айдалаға, 
басынып бара жатса пенделерің.
Отырса ата-анасын алдап ұлы, 
кісілік қасиеттің бар ма құны, 
Қарамай шеніне де, шекпеніне 
шын сеніп сыйласарлық қалмады ірі.
Ардың да, ақылдың да құны кетіп, 
қасыңнан қадірсізі күліп өтіп, 
шіркінге шен тигенде, шелтигенде 
ағасы қарай алмас ініге тік.
Бірінің көкейіне мұң дарымай, 
қырсығып, құдай атып тұрғанын-ай, 

131
130
шен десе өліп-өшер, көңіл өсер, 
қайтсін-ау, болсам демей құл да құдай!
Ұрының жасырулы мылтығындай, 
кім кімнің қолтығына жүр тығылмай. 
Бәрінің арты қуыс, амал қанша, 
қайтсін-ау, қысылмай да қымтырылмай!
Бұл күнде – зерделі ме, зейінді ме, – 
тарылтып қойды құдай пейілді де, 
Амалсыз ұрғылайсың маңдайыңды, 
берем деп қандай үлгі кейінгіге!
Түңіліп дәл осындай пенделерден, 
бүлініп бара жатыр ел дегенмен, 
Бәрін де көре тұра – бердік ерік, 
не шығар енді келіп жөндегеннен! 
* * *
Қалса қарыз өтелмей, 
қарғамас па ел кейін, – 
бүгін өле кетердей, 
күңірене бермейін.
Құдай қуат берсе енді, 
жырды қойып жылауық, 
бетегедей еңсемді 
көтерейін бірауық.
Тұншықтырып үнімді, 
тұсап келе жатқан кім? 
Сыры қайда бұрынғы 
сыбдыр қаққан бақтардың?
Басылмады бір даң-дүң, 
тасынбады мерейім, 
Жылтыраған жылғамның 
кім бітеген көмейін?
Бақ,
дәреже – бәрі үркіп, 
келмесе де құр қалғым, 
жан-жағымды тарылтып, 
қолды байлап тұрған кім?
Қызықтырып қойды арман, 
жеттім қанша,
жетілдім, –

131
Секірмедім тойғаннан, 
тоңғандықтан секірдім. 
Болды қайғым атқа жүк, 
айтпағаным ұят-ты, 
Көңілім де қатты азып 
бара жатқан сияқты.
Емешегі үзілер 
ешкімді іздеп таппадым. 
Қандай ғана қызық ел – 
қарап жүріп,
жақпадым.
Содан шығар 
жылауық
болып алса өлеңім, 
еңсемді де бірауық 
көтере алмай келемін.
Еңбегім де өтелмей, 
сөз суырып тереңнен, 
бүгін өле кетердей, 
күңірене берем мен! 
БӘРІ БЕКЕР
Қыдырып, қыз-дүние, тізіле көш, – 
үздігіп көрген жоқпын үзіп өңеш, 
мүмкін-ау үдеуі де, 
жүдеуі де, –
мен үшін біреуі де қызық емес.
Қаншама жасырғанмен ізін қайғым, 
тұра ма – құдай ұрса бұзылмай күн, 
түңіліп түбі терең тіршіліктен, 
бүлініп,
бұрынғыша қызынбаймын. 
Асығып,
осыншалық аптыққанда, 
жүрегің жұбанардай таптық па арна? 
Көңілдес ағайынға сөз салар ем, 
көрінбес көз ұшында шаттық бар ма?
Кім менің отымды алған іргедегі? 
Білмедім, тілім неге күрмеледі? 

133
132
Ойыңа осындайлар түскен шақта, 
бойыңа күш-қуатты кім береді?
Жалықпай, 
жанды қинап, 
бекері не, –
сөз айттым жете ме деп жетеліге, 
Өз елің,
өзеніңнен басқалардың
көз жетті – бәрі бекер екеніне!
КІм аҢСаР
Өттің бе, түн? 
Өттің, түн, – 
қамықтырып, 
қайғыртып,
көрмесін деп көп қыртың, 
үркер көктен тайды үркіп.
Түңілмесе, жарады, 
берекесі жоқ елден, – 
Ай да батып барады, 
аузы-басы кеберген.
Тірі жанның бәрінен 
безінем деп ежелден, 
Айырылып әрінен 
аспаның да безерген.
Жанның бәрі ұйқыда, 
әннің бәрі шырқалған, 
Қарасаңшы сиқыңа, 
не күтесің бұл таңнан?
Көрінбейді көркем бел, 
өтті-кетті құмар шақ. 
Келе қояр ертеңдер 
жүр деп едің кім аңсап.
Тағы бір таң атырдым, 
тағы да бір өттің, түн. 
Ұйқылы-ояу жатырмын, 
ештемеге жоқ құлқым... 

133
* * *
Арқамды ауық-ауық аяз қарып, 
ағайын,
азғанда да,
жай азбадық, –
көлің де,
көңілің де шалқар жатқан 
барады бірте-бірте саязданып.
Кісіге кеудесінде күндізі бар, 
бұл күнде бұрынғыдай кім қызығар? 
Іліндің тырнағына ібілістің, 
білімдің – әрі кетсе –
бірді жығар!
Оған да терден қашан үлес тиді, 
паналап әлі күнге жүр ескі үйді. 
Барады жалықтырып күбір мені, 
үніңді іңірдегі кім естиді?
Қамығып,
келмегенге бақсыға әлі, – 
жабығып жүр елінің жақсылары, 
Бекерге безектесе –
сөзі өтпесе –
белгілі баяғыдан –
сақ сынары!
Бұл күнде –
іші – зұлым, 
сырты – жылы, 
озып тұр ұлдарыңның ұрты ұзыны. 
Оның да кімге беріп, 
кімді алатын
қолында сала құлаш жүр тізімі.
Қалсақ та қаншама бір құруға сәл, 
биің бар – билік тисе – руласар. 
Бөлініп күллі қазақ баласынан, 
ағайын арасынан жылу қашар!
Күні бар кеудесінде, күндізі бар, 
жаны игі жақсыға да кім қызығар, 
жұрт бабын табам десең,
жағам десең: 
қойныңа бірер жылан кіргізіп ал!

135
134
Арқамды ара-тұра аяз қарып, 
ағайын
азғанда да,
жай азбадық,
көлің де, көңілің де,
тегі мүлде, 
барады бірте-бірте саязданып!
Жан ҚаЙДа?
Түңілем бе,
жүгірем бе шалғында,
бүгін елге ұнамай да қалдым ба, –
ырызығын айырып жүр ағайын,
баяғыдай жайылып жүр мал қырда.
Тағдыр бізді күні-түні қарғай ма, 
шырылдап та жүресің бе шалғайда, 
Айтқаныңды хош көретін, құдай-ау, 
бар-жоғыңды ескеретін жан қайда?
Жыламайсың,
құламайсың,
күлмейсің,
жұрағатқа не деріңді білмейсің. 
Елім есен болғанымен, 
жұртым сау,
мені де сен қай жетісіп жүр дейсің? 
* * *
Ұятты да, арды да, 
айырбастап айлаға: 
қара салмай алдына, 
қарқ болды пайдаға.
Асығар да аптығар, 
арамзаны жақын ғып, 
Тағы қандай тәтті бар – 
таңдайына татырлық?
Туа жаттың өзін де 
туыс етіп біраз күн, 
Ебі болған кезінде
есігінде жүр азғын.

жүктеу/скачать 0,96 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: