Сәкен ИманаСов шығармалар жинағы ІІ том Өлеңдер

175
Күбір ете түседі сенен бұрын, 
жыбыр ете бастаса сәл-пәл ерін.
Дауысым жетпеді ме көпке менің, 
несіне бос арамтер боп келемін. 
Сондықтан
ауылға да,
бауырға да 
артық сөз айтпасқа енді серт беремін.
Кем айтып, артық айтып енді ешкімге,
сөзімді желге ұшыра бермеспін де.
Күтпей-ақ қайырымын, қойдым, тегі,
жұрағат,
жора-жолдас,
жерлестің де...
* * *
Басылар ма басыбайлы өксігім,
аспаным бір ашылар ма, –
өтші, күн, 
даусымды айқын шығартпай да барады, 
бұл не деген таусылмайтын көп шығын?!
Бір үмітім бір үмітке жалғанбай, 
көлдің түбі көрініп те қалғандай, 
жерде жоққа жерік қылған көңілім, 
құдай өзі беріп тұрған барды алмай!
Жарылқайтын жақсыларды жайдарлы, 
жасағанның шапағаты қайда әлгі? – 
Көкіректі көрік үн де қыздырмай, 
сенімім де сарқылуға айналды.
Сығырайып тесігінен түңліктің, 
тымырайып тұрып алды ілбіп күн, – 
Сәл үдетіп сыздауықтай сарынын 
дәмі кетіп бара жатқан тірліктің.
Аңғара алмай –
жөнім қайсы, 
жосығым, 
жосығымның жоқтығынан шошыдым, 
көгерсе де, не берсе де –
көретін,
тезірек бір өтсе деп ем осы күн!..

177
176
* * *
Дүңкілдеген дойырындай дүлейдің,
көкіректі кеткен алып үрейлі үн,
тайғанадық,
жанарымды жас қарып,
қайда барып табанымды тіреймін?!
Жаннан күдер үзгені ме сананың 
жанарымды жоғарыға қададым. 
Жел қай жаққа жіберері белгісіз, 
қайда барып тірелері табаным...
Үрей..,
дүлей... 
аты да жоқ, 
жөні де, 
жігерімді жеп барады кеміре, 
әзірейіл жетпекші ме шынымен, 
құрдымға алып кетпекші ме мені де?
Көкіректе аты-жөні жоқ үрей, 
күндіз-түні қойды-ау тегі кемімей, 
арымды да, 
қанымды да азайтып, 
жанымды да жеп барады жегідей!
СҰРа, БаЛам
Сұра, балам, 
сұра бәрін, 
сұрап ал,
сұрағанда тұрған қандай күнә бар, 
ел емес пе –
қалар бірі жөн сілтеп, 
ердің өзі ерегесте сыналар.
Күле кірсем, 
біле жүрсем дедің бе, – 
сұрағанның айыбы жоқ тегінде, 
бір тойыңды тойламаған шағыңнан 
дық қалмауын ойла, балам, көңілде.
Жасқа толып жүрмеуі үшін етегің, 
жұрағаттан сұра бәрін жетелім: 
адалдық пен арамдықтың арасын, 
жақсылық пен жамандықтың не екенін.

177
Өмір деген –
күнде ерегес, 
күнде сын, 
кезігеді үндесің де күндесің, 
сөз ұтысып әуре болма құрбыңмен, 
өтіріктің көзі түсіп жүрмесін.
Қараңғыда жылт-жылт еткен көзі өткір,
шыға келіп жүрмесін де безеп тіл.
Сұра, балам,
сұра бәрін,
сұрап ал,
сынағалы –
сыбағалы кезек тұр.
 
Бұдан әрі жетпеді ме төзімің, 
сұра, балам, 
сұра бәрін –
тез ұғын, 
оған бола кінәлаудың жөні жоқ, 
білмесіңді сұрамаудың өзі мін.
Бар дертіңе туған елдің мұрасы ем 
болуы үшін 
сұра бәрін, 
сұра сен,
Дүниені дүрсілдетіп жүрегің, 
көңілінде жүрсін көктем нұры әсем;
Кеудең толы құс қанаты сусылдап, 
көз жасыңа жапырағын жусын бақ, 
туар болсаң –
ұл болып ту, қарағым, 
бақытыңды қуар болсаң –
қу шындап! 
аСЫҚПа
Шыдашы сәл-сәл,
асықпа, 
жанымды бекер жасытпа. 
Ғашық та болсам қайтейін, 
барар жер әлі қашықта.
Болайын сенің құрбаның 
мойныңды бері бұрмағын, 

179
178
айтпай-ақ қойшы 
алдымда
тағы не күтіп тұрғанын.
Ақындар едік –
күйрек ек, 
қайтесің мені сүйрелеп. 
Шырылдап тұр ғой жүрегім: 
«тимеші бұған, тиме!» – деп.
Бар еді біраз бергенім, 
бағамды білсін ел менің. 
Асықтыра да көрмеші, 
алдымда деуші ем көрмегім.
Бұйыра бермес жылда төр,
мына бір қызыл гүлді әпер.
Асықпа,
ана жақтарда
бар сияқты ма бір қатер?! 
* * *
Азамат деп жүргенім, 
айырылса беделден, 
Сен айтпасаң – 
білмедім, – 
енді кімге сенем мен?
Сен құл болсаң, – 
ол да құл,
құлдар қалай тіл таппас? 
Біз баратын жол ма бұл, – 
шамаң жетсе –
шырқап қаш!
Қайыры жоқ біріңе, 
кім болады бұл бізге? 
Тақылдаған тіліне 
тамсанумен жүрміз бе?
Өнеге де, 
үлгі де
осы десең ендігі, 
ел дегенің дүрліге 
еретіні белгілі.

179
Қаптады ма көзге шел, 
түк көрмей ме тегінде, 
Соның сөзі – сөз десе ел, 
сандалыпты елің де!
* * *
Тіріліп күндіз, 
түнде – өлем, 
төңіректің бәрі айла, – 
ит қалды ма үрмеген, 
ауыл-аймақ, маңайда?
Тізгін берген жылпосқа 
Заман қандай болады? 
Сатылатын бір тостқа 
ағам қайдан оңады!
Таппады да жүрек ем, 
ақпады ма көз жасым, – 
соларды ойлап жүдеген 
жүйкең неге тозбасын!
Туа сала – 
тірінің –
ойлайтыны бір мәнсап, 
бірі етін жеп бірінің, 
қулар сауық құрған шақ!
Сол қу атқа мінді ме, – 
көзіне ілмей кісіні, 
Тап-тап берер тілдіге, 
қаптап берер күшігі.
Көріп келем жасымнан, 
қояр да едім қозғамай, – 
жұрттан қулық асырған 
жылпостардың озғаны-ай! 
Жақсыларға жолар ма, 
жарытыпты кімді асы, 
Ел не керек оларға, – 
ойлайтыны бір басы.
Өзі де бір мықтының 
қолтығына тығылған, – 
Қол жияды құтты күн 
жылмаңдаған зұлымнан.

181
180
Ақталмаса үмітің, 
ақпаса да көз жасың, 
Соларды ойлап күні-түн, 
жүйкең қалай тозбасын! 
БІР ЖЫЛ ТУҒан ТӨЛ ЕДІҢ
Шықпасаң да сапарға аш, 
тимеді ме көмегім? – 
Келе жатқан қатарлас, 
бір жыл туған төл едің.
Қылығыңды қым-қиғаш, 
қиқарлыққа телідім, – 
маскүнемдей ылғи мас, 
басылмады желігің.
Жақсы болып тек қана 
жаралғандай бір өзің, 
Көретін ең көпті ала, 
жақпады сол мінезің.
Кәрісі ме, жасы ма, – 
тізіп мұрын
мұртынан, 
Ит терісін басына 
қаптайтын ең сыртыңан.
Көзі жоқта кісіні 
сыбайтын ең сықпыртып. 
үлкен аға, кіші іні, 
шеттерінен шықты үркіп.
Кетті ішінде – 
нұр көңіл – 
балдызың ба, 
бөлең бе, 
Қол қусырып, 
күнде бір
қонақ еткен төрең де.
Тәсілің бе, 
налаң ба,
кәсібің бе – жұрт сынау, – 
қаншама бір маған да 
дегізбедің: «Қыртсың-ау!»

181
Кещесі де, 
кесегі –
кеткендей-ақ бәрі алдап: 
жолдасыңды кешегі 
жүрдің маған жамандап.
Қайдан ғана жолықтым? 
Баспасам да дауға аяқ, 
Кетер ме деп қорықтым, 
сөгер ме деп жаудай-ақ.
Төбелеспей, таласпай, 
тату-тәтті жүрсек те, 
дәм-тұзымыз жараспай, 
қала бердім бір шетте.
Шықпасаң да сапарға аш, 
тиген сәл-пәл көмегім, 
Келе жатқан қатарлас, 
бір жыл туған төл едің.
Кім біледі, егіле, 
бір «досыңды» тағы алдап, 
осы қазір мені де 
отырмысың жамандап?!. 
* * *
Тағы да алдандым-ау, алдандым-ау, 
жанымды қайда қоям қалған мынау! 
Кім екен шыбынымды шырылдатып, 
қылғынтып,
кеңірдектен салған бұрау?!
Қапыда қала беріп, өкіндім-ау, 
қан болған қызыл-жоса етім мынау. 
Қазіргі көңілім де, өмірім де 
қарызға сұрап алған секілді лау.
Кім екен лайлаған ой тұнығын, 
қайда жүр өзімдікі дейтін үнім? 
Шырадай жанғаны ма қос жанарым, 
жалғанның ұнамай тұр кейпі бүгін!
Амалдың құрығаны-ай, құрығаны-ай, 
жебем де бұрынғыдай зымырамай, 
Қайда жүр: «Қойсаңдаршы!» – дейтін адам, – 
заманның кейпі маған тұр ұнамай. 

183
182
* * *
Қызығымның былайғы тастап бәрін,
келіп еді тағы бір асқақтағым,
бас тартқаның демесең болды, жаным,
қашқақтадым,
амалсыз қашқақтадым.
Сен десем де ендігі салар әнім, 
күпті болар күні ертең жара мәлім. 
Өте тұра – өзіңді – кезіккенде 
көре тұра – көзіңе қарамадым.
Бір иіскесем монтиған анардан кеп, 
Көңіл-итің құнығып, алар дәндеп. 
Қашқақтадым амалсыз қаталатқан
махаббаттан айырылып қалам ба деп!.
* * *
Жамбасыма жайлы тиді қай тақтай, 
жан-дүнием жаншылады жай таппай, 
Түз көгеріп жарыта алмай жатқанда, 
күз де келіп қалғаны ма байқатпай!
Не бітіре қойдым дейін? Не тынды? 
Айтам енді елге де не бетімді? 
Әлі күнге аяқталған түгім жоқ, 
таяп қалған секілді ме екінді!
Қарап тұрсам –
үркер өшіп, 
Ай да ауған, 
не шығады өзімді-өзім қайраудан. 
Алақанын жаяды қыр әлі де, 
құтылмадым баяғы бір байлаудан.
Келді деймін кемеліне...
келді күн,
енді, деймін, 
өзіме-өзім... 
ендігің... 
білсеңші, деп,
қойған болам біресе, 
кімге қарап отырғанын ел бүгін!
Қыл мойынды қиып түскен құрықтан 
құтыла алмай жүргенімді кім ұққан. 

183
Зымыраумен өтіп жатыр күндер тек, 
менің мұнда бар-жоғымды ұмытқан.
ҚУЫРШаҚ ТЕаТРЫнДа
Бірі құлап, біреуі бүгіледі, 
жүгіреді, тірліктен түңіледі, 
қуыршақтар қылығы қандай қызық, 
театрға барғаным бүгін еді.
Басын келіп біреуі иді мүлде, 
қасын керіп, 
қабағын түйді кімге, 
билеуі де, топырақ илеуі де – 
көрінбейтін құдірет билігінде.
Күлгізеді, жүгіртіп, жүргізеді, 
күшік қылып біреуін үргізеді, – 
қалт еткізбей жарлығын орындатып, 
көріп тұрдым барлығын – күндіз еді.
Араларын қоя ма ушықтырып, 
төбелесе кетеді ұшып тұрып, 
айналады қым-қуыт тіршілікке – 
қасқыр жылап, 
жылқы ұлып, 
мысық күліп...
Құтырады біреуі, қағынады, 
қамығады, зарығып, тарығады, 
Қуыршақ қой десек те, – 
қарап тұрсақ – 
өзімізге ұқсайды бәрі-бәрі!
Мына бірі ұлына: «Көк шешек!» – деп 
мына бірі жұлына жетті өсектеп. 
жарар еді дей берем, 
біз де осылай
қуыршаққа айналып кетпесек тек!
КӨҢІЛ
Құлын-тайдай тебісіп, тепкілесіп, 
көңіл шіркін көлді ұрттап, кекті кешіп, 
қызыл-жасыл дүние оттарына 
көкпарына – дүрліккен – кетті ілесіп!

185
184
Ақталды ма үміті, ақталмады, 
қайғылыға қарамай қақпандағы, 
түк қалдырмай ұйтқыды жан-күйімен, 
қарды үйірген борандай ақпандағы.
Тілегінің барлығы бекер ме еді, – 
той-думан да биікке көтермеді, 
жақсыға да бұрылмай, тапшыға да, 
жалғыз барып жұлдызға жетем деді.
Кіріп-шықпай есіне ырым бары, 
бата жасар жаққа да бұрылмады. 
Айлаға да жоқ еді, 
пайдаға да, –
қайда ғана, құдай-ау, ұрынбады!
Жол ұзарып жастықпен арадағы, 
байлыққа да бұрылып қарамады. 
Бақ-дәреже тұсына тоқтамастан, 
топтан асқан дәмеде...
барады әлі.
Қарсы алдынан берсе де күзі қылаң, 
тудырмапты ешкімге ізі күмән, – 
Бәрі соның – өмірдің тәттілігі, 
бәрі соның – тірліктің қызығынан! 
БаЛаПан
Біреулермен дүрдараз, 
біреулерге айбарлы, 
ауламызда бір қораз 
жүрді қызыл айдарлы.
Елді ертерек құттықтап, 
естілетін қарлығы үн, 
Бір дән тапса – қыт-қыттап, 
шақыратын барлығын.
Шібилер мен шөжелер 
жетіп келсе, тезірек 
әлгі дәнді гөзел ер 
қоюшы еді өзі жеп.
Соның өзін жалданып, 
назар біткен ауып бар, 

185
қалдық-ау деп алданып, 
ойламайтын тауықтар.
Апарса да қайда алып, 
жас мекиен жар тауып, 
үйіріліп, айналып, 
жүруші еді бар тауық.
Балапанға мұнысы 
жақпады ма – таласты-ау: 
– Арамыздан – дұрысы 
бұл кәпірді аластау!
Деп, айнала жар салды, – 
(бірақ оны кім ұғар), 
бүйте берсе – 
баршаңды
аш қатырар түрі бар.
Тағы бірі килікті:
– Жүретіндей аты есте, 
берейік те билікті 
берекелі әтешке!
Ұнамады ол талап, 
тауық біткен – жас-кәрі, 
Әлгі екеуін ортаға ап, 
жүндей түте бастады.
Бірі – кейін, бірі – алда, 
қыт-қыттасты даурыға, 
Мұндай тобыр тынар ма 
жынды қылмай сауды да.
– Мұндай сөзге кім сенер, 
тіл тигізіп қоразға!..
– Жемін тауып жүрсе егер – 
екеуіне сол аз ба?
– Сыйлау керек тәжін де 
өзі емес пе ептінің, 
арамызда әзірге
бұдан асып кетті кім?
Шіби шоқып бір кетті, 
қыли шоқып бір кетті. 

187
186
Күркілдесіп,
қыт-қыттап,
салды дейсің дүрмекті.
Батылы бар, батыры, 
терсек демей дара дән, 
әлгі екеуін ақыры 
айдап шықты арадан.
Қалды дейсің аяп кім, 
сыздаса да сан еті, 
Алғашқыда таяқтың 
көп тиетін әдеті.
* * *
Ақылың бар, 
айлаң бар,
жіберіпсің кімге есе, 
қайыры жоқ хайуандар 
күндей берсін – күндесе.
Даңқы шыққан тұлпардан 
тұғырың да озды енді, 
Жамырасып жұрт алдан, 
жалғыз саған сөз берді.
Кезігіп қап жолында, 
топты қасқыр қамасын, 
Көп ойланбай, 
оның да
бір амалын табасың.
Көрсетпейтін түбіңді, 
көп мінезің бар кесек, 
ауыр-ауыр жүгіңді 
арқалап жүр әңгі есек.
Жаралған ел бағына, 
сен болмасаң қайтер ек? 
Жан жуытпай маңына 
маңқылдайды маңтөбет.
Кісі сөзін
құлағың,
бір тыңдамай,
бір тыңдап, –

187
жәдігөйге ұнадың,
зыр жүгірген жырқылдап. 
Өзі не оның, 
сөзі не, –
бар мәселе «бармақта», 
ірілердің өзі де 
ілініп тұр қармаққа.
Берекесіз бейпілдер 
тіл табысып өзіңмен, 
ақылдымын дейтіндер 
аса алмай жүр сөзіңнен.
Ақынға да жақтың сен, 
батырға да жақтың сен, 
қап-қап өсек тасыған 
қатынға да жақтың сен.
Сенен асып туды кім,
қайте берем көкіп құр,
амал,
айла,
қулығың
барлығына жетіп тұр.
Айналаңды ел бітеп, 
қатын – аман, 
бала – сау, 
өміріңді енді тек 
ұзартуға жараса-ау!
...Ақыл айтам әлі де, 
тыңда мені, 
тыңдама:
жұрт біткеннің бәріне 
жағушы еді сұм ғана!
* * *
Бұл өмірде кісімен 
болмасам да бақталас, 
боқтамаса ішінен, 
бірі мені мақтамас.
Жылар жерде жыламай, 
күлмес жерде күлдім бе, – 

189
188
шала таныс бір ағай 
жақтырмай жүр бұл күнде.
Қызғана ма орнымды, 
қай сұмырай қалды аяп, – 
Күндей-күндей қор қылды, 
менде кегі бардай-ақ.
Жаны мүлде жай таппай, 
жағаласып бір керең, 
басқаларға байқатпай 
баспалайды іргеден.
Күндейтіндей қор неме, 
жүндейтіндей сыртымнан, 
шықпап едім төрге де, 
бұқпап едім жұртымнан:
озбағамын өрде мен, 
қозғар әнім көп тегі, 
жазығы жоқ пендемен 
жауласқаны, неткені?
Күліп-ойнап жүрдік тең 
дей алмаймын күш те кем, 
қулықпен де сұмдықпен 
жұрт алдына түспеп ем! 
Жазығы жоқ жандыға, 
жаужүрекпін мен деген, 
біреуінің алдына 
тұрмаған ем көлденең.
Өмірдегі өз орның 
өзіңдікі десті үн де, 
бермейін деп,
безердім,
ермейін деп,
ешкімге.
Құтылмады қыртыңнан, 
кетті мені көп «елеп». 
Сөз етердей сыртымнан, 
осыларға не керек?!   

189
маЙДан
Бұл да мықты, 
ол да асқақ. 
Екеуіне сай бар ма, 
қане, қане... қол бастап, 
кім шығады майданға?..
Ал, қанеки, шық бірің, 
айналаңды шаңытып, 
менменсіген «мықтының» 
көкесін бір танытып.
Булыққанда ар шұғыл, 
бас көтерер кім қалды, – 
ат көтіне салшы бір 
азғындаған сұмдарды!
Етіп әбден елді ығыр, 
кетті бірі құтырып, 
көріңдерші енді бір 
бет пердесін сыпырып.
Билігі бар қолында 
барады елді қуырып, 
кеңірдегін оның да 
беріңдерші суырып.
Қанымызда құлдық бар, 
айта алмадық асқақ ән, 
сондықтан да сұмдықтар 
құтырына бастаған.
Баса-көктеп өтті де, 
басыбайлы дүлейлер,
басы жерге жетті ме, – 
баяғыдан үрейлі ел.
Тәйтік тышып төріңе, 
болды бәрі шерменде. 
Кек әперер деді ме, 
қарай берді сендерге.
Күні жақын жеңістің, 
енді неден қорқасың, – 
Жеркенедей жегіштің, 
жұлып алшы қолқасын!

191
190
Езуінде күлкі бар, 
едірейіп жендет тұр, 
қылша мойнын қырқып ал, 
қылышыңмен енді өткір.
Арғымақпен қағып өт 
жағымпаздың үйін сәл, 
арамзаның нағылет 
күлкісіне тыйым сал!..
...Қос арғымақ берді ұшып, 
батыр аспас бар ма бел, – 
«ақымағы» жер құшып, 
«ақылдысын» қарғады ел.
Кім ұтылып, кім ұтпақ – 
ақыры кеп ел ұқты: 
бірі жаудан бұғып қап, 
бірі жұртқа сеніпті.
Есеңгіреп тұрмын ба, 
ердің есіл ғұмыры-ай! 
Қырық жылдық қырғында 
өлмейді екен сұмырай!
* * *
Біледі не дерімді ел де менің, 
бет ауған жаққа лағып,
желдемедім, – 
түбінен құлағымның ес кіргелі, 
қаншама естілмеді көлденең үн.
Бұзылмай баяғы ырғақ, бұрынғы әнім, 
бой салып, біреуіне бұрылмадым. 
жеткізіп жетеліге өз үнімді, 
қаншалық төзімімді шығындадым.
Өзгере қоймағанға өмір әлі, 
жанарым жасқа толып, шомылады. 
Үймеді боқ дүние басыма бақ, 
тимеді қызықтың да молырағы.
«Бұл мақұрым қалмағыма кім кінәлі?» 
біле алмай мен де соны жүрмін әлі, 
жаныңа бата түсер 

191
күндеріңнің,
тұлдырсыз түндеріңнің сырғығаны.
Сөзімнің бұзбайын деп бұрынғы әрін, 
орынсыз өзімді-өзім шығындадым. 
Біледі ел не дерімді,
өнерімді, 
біледі қаншалықты қырым барын.
Бір ауыз естіле ме еңіреп үн, 
біледі ел не дерімді тегі менің, 
Тағы да өзімді өзім байқағым кеп, 
жылы сөз айтамын деп келіп едім. 
* * *
Озып ем алға бір адым, 
озбырларға да ұнадым. 
Естіле түскен кеше өктем 
өсектен тынды құлағым.
Құдайым мені оңғарар, 
ежелгі дұшпан – ол да бар, 
көзге ілмей жүрген неме де 
бөдене болып жорғалар.
Ілгері жүре түсіп ем, 
жалт беріп жауым – күші кем, 
мақтады келіп көзіме, 
боқтап тұрса да ішінен.
Өтіп ем тағы бір адым, 
өсекшіге де ұнадым, 
шулатқанын да кім білсін, 
қаншама достың құлағын.
алдыңда сенің ақпыз деп, 
қашаннан саған жақпыз деп, 
жәдігөйлері жалбақтап, 
жағымпаздары тапты іздеп.
Келетін еді кінәлай, 
тістеп жүр тілін бір ағай, 
құйрығын қысты қаскүнем, 
маскүнем қарыз сұрамай.

193
192
Бүлкілдеп талай көмейлер, 
өзім боп шығып өгейлер, 
Кездейсоқ күні түсті ме, – 
құдайға сені теңейді ел! 
мҮмКІн-аУ
Мүмкін-ау... 
мүмкін... 
мүмкін... 
мүмкін бәрі –
мені де дүние шіркін бір тыңдары. 
Кішілер жабырқаулы жанарымнан 
түсінер жас аралас күлкімді әлі!
Ел қамын енді ойланар кемел іні, 
түбінде түсінбесін неге мұны, – 
күлмей де қайтер едің, 
Тәңірдің де
тайса егер тура жолдан төрелігі!
Қайда жүр қазекеңнің қалған ұлы, 
елім деп еңіреген бар ма бірі? 
Осылай өткені ме ендігі өмір, 
біржола кеткені ме ар қадірі!
Маңырап лағы да, бұлағы да, 
аңырап ата жұртың жылады ма, – 
Өтпесе, өлесің бе, сезім, 
сөзің
жетпесе періштенің құлағына!
Мұңымды мықтылардай ұқтыра
алмай,
шынымды жайын ауыз жұтты қандай? 
Айналып күні – түнге, 
үмітім де 
ақырын ери-ери бітті қардай. 
Торығып...
іздегенім шындық еді, 
зорығып, сенімнің де сынды белі, 
жүрмін бе, шоламын деп алысты мен, 
түсе алмай дәл үстінен, кім біледі!
Жүрегім қанша болды жұлқынғалы, 
жалған ба жас аралас күлкім бары. 
Кетпесем бүгін өліп, 
түбі келіп, мүмкін-ау,
дүниенің бір тыңдары! 

193
* * *
Көкіректе дертім көп, 
жат табалап, 
дос – ұғар; 
жылар едім еңкілдеп, 
одан бірақ не шығар!
 
Қайыр күткен кісіден 
менікі де қай дәме? 
Арағын да ішіп ем, 
одан түсер пайда не!
Азық еді көңілге 
ағайынның көптігі, – 
азынаған өмірде 
ара тұрар жоқ бірі!
Күні-түні іштегі өрт 
үдей түсті, қайтемін, – 
қандай ғана күш бөгеп 
тоқтатады? Айт емін.
Шығара алмай бір мықты үн, 
шаш ағарды, 
жас келді,
қидаласқан тірліктің 
қиюы да қашты енді.
Арпалысып ар,
намыс,
ауыр ойлар миды жер,
Айтыңдаршы,
бар ма күш
бір септігін тигізер?
Тіршіліктің өзін де 
дәтке қуат демесек, 
керек болған кезінде
кісілігің неге сеп!
* * *
Әділ айтқан әзілімді кек түйген 
талай досым көрместей боп кетті үйден. 
Оған да өзің күйзелесің, күйесің, 
кінәң жоғын біле тұра бет күйген.

195
194
Құрдасың ба, 
сырласың ба көптенгі, 
көтермейтін болып алды өкпеңді, 
Жақсыға да жақпайсың сен, 
қаншама
шындықты айтып 
шырылдадым – деп кергі.
Осы күні отырмасаң кіл төрде, 
көлгірсімей күле алмайсың үлкенге, 
Жағынбасаң – жамандайды шыға сап, 
тура сөзді таба алмайды жұрт емге.
Күні кеше айтамын деп сәл мінін, 
қытығына тидім бе бір әлдінің, – 
енді маған мұз қабағы жібімей, 
сызданарын сезіп тұрмын дәл бүгін.
Ескертіп ем елге қыры жоқтығын, 
торсаң қағып,
теріс қарап өтті інім. 
Іш қазандай қайнағаны болмаса, 
жаңғырыққа айналады өткір үн.
Әр сөзіңнің іздесе жұрт астарын, 
кімге керек шындық бетін ашқаның, 
келе-келе құрдастардың өзіне
қалжыңдаудан қашқалақтай бастадым. 
* * *
Бастан ауып, 
баянсыздау мұнар күн, 
қалжырармын, 
қансырармын, 
жылармын,
жүдеуі де мүмкін көңіл, 
тек қана
біреуіңе жалынбайтын шығармын!
Түссін басқа тауқыметі ауыр күн, 
жарасын да жаба тоқып жауырдың, 
дауылына жығылмаспын тағдырдың, 
бауырына тығылмаспын дәуірдің.

жүктеу/скачать 0,96 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: