89
Сурет-45.
Сабақ №30
Тақырып: Метаморфизм ҧғымы, оның тҥрлері.
Жоспар
1. Метаморфизм туралы тҥсінік.
2. Метаморфизм тҥрлері.
Метаморфизм (грекше «метаморфоз» ӛзгеріске ҧшырау) дегеніміз алғашқы магмалық, шӛгінді тау жыныстары
және олардың химиялық минералогиялық қҧрылымы ӛзгіріске ҧшырауын, қайта кристалануын айтады.
Метаморфизмнің негізгі факторлары:
1. Жоғары температура
2. Жоғары қысым
3. Химиялықактивтізаттар (флюидтер)
Темпратураның жоғаралуына байланысты химиялық реакция жылдамдығының тез артыуы байқалады.
Жоғарығы температураның мҥмкін болатын кӛздеріне: магмалық ошақтын жақындығы, тектоникалық ҥрдістер
кезінде бӛлінетін жылу, радиотекті жылу жатады.
Қысым куштері – петрокластикалық (жан жақты) және бҥйірлік (белгілі бір бағытта) болып ажыратылады.
Химиялық активті заттар (ыстық газдар және ыстық су ерітінділірі) кристалдар арасындағы реакцияларды
тездетді.
Метаморфизм 3 түрге бөлінеді:
1. Жапсарлық (контактылық)
2. Дислокациялық лат. «дислокатиос»-ығысу, қозғалыстар нәтижесінде тау жыныстарының алғашқы жатыс
пішіндері ӛзгеріп бір жағдайда қатпарланған қҧрлымдар тҥзіледі.
3. Аймақтақ (региональді)
Контактілік және дислокациялық тҥрлерін локальдық деп те айтады.
Контактілік метаморфизм кезінде магма жанында орналасқан тау жыныстарды ӛзгертеді. Контактілі
метаморфизм тау жыныстарына грейзен және скарндар жатады. Грейзендармен олово, вольфрам, молибден,
литий, уран кен орындары байланысты, ал скардар мен темір, мыс кен орындары байланысты.
Достарыңызбен бөлісу: 
