Шығыс Қазақстан облысы әкімдігінің



Pdf көрінісі
бет79/125
Дата21.12.2022
өлшемі15,32 Mb.
#58721
1   ...   75   76   77   78   79   80   81   82   ...   125
Термалды метаморфизм жылулық факторы айналасындағы тау жыныстарға әсерін тигізуін айтады, осы кезде 
жана минералдар пайда болады. (ізбесттастар – мәрмор, саз – роговик «тығыз кварцты жыныстар») 
Динамометаморфизм жер қыртысының жоғары қабаттарында, тектоникалық қозғалыстарға байланысты 
дислокациялық зоналарда жиі байқалады, жыныстар уақталып ҧсақ бӛлшектерге айналады. Ірі тектоникалық 
жарықтарды бойлайды. Қарама-қарсы 2 жақта қысым (стресс) туғанда минералдар қысымнан жарық бойын 
қуалап тілімделген жолақты масса тҥзеді. Олар параллел бағытта таспаланып, жыныстың тақталануына 
себепкер болады. Сылайша және жаншылып-уатылудан пайда болған жыныстарды милониттер деп атайды.
Аймақты метаморфизм белгілі бір аймақты тҥгелдей қамтып, кең алқапты (мындаған шаршы км) алып 
жатады. Бҧл жолы метаморфтану ҥрдісіне қысым және температурамен қатар қызған су буы, жыныс 
қҧрамындағы кӛмір қышқылы газы қатысады. Ҥш зонаға бӛлінеді: 
1. Эпизона (жоғарғы) температураның және петрокластикалық қысым кҥштнің тӛмендегенімен, ал белгілі бір 
бағытта байқалатын қысымның жоғарлығымен сипатталады. 
2. Мезозона (ортанғы) тереңірек қабатта орналасқандықтан температура мӛлшері мен қысым кҥштерінің 
жоғарлығымен сипатталады. 
3. Катазона (тӛменгі) температураның және петростаикалық қысым кҥшінің ӛте жоғаралығымен 
ажыратылады. 


90 
Балшықты тақтатастар аймақты метаморфизмнің ең тӛменгі сатысында пайда болады. Олар жабық 
кристалды, кӛбінесе балшықты минералдардан, гидрослюдалардан тҧратын да жҧқа тақташаларға оңай 
бӛлінеді.
Метаморфизмі әрі қарай ӛскенде балшық тақтатастар әуелі филлиттерге ауысады. Олар жабық кристалды
тақталанған, қҧрамындағы кӛзге әрең ілінетін серицит жибектей жылтырайды.
Гнейстер деп толық ірі кристалды дала шпаттры мен кварцтен, қосымша амфиболдан, слюдалардан қҧралған 
жынысты айтамыз. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   75   76   77   78   79   80   81   82   ...   125




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет