Шығыс Қазақстан облысы әкімдігінің
жүктеу/скачать 15,32 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Платформалар бойынша түсінік Платформа
- Кристалды іргетас
|
Сабақ №33 Тақырып: Морфоқҧрылымдар. Жоспар 1. Платформалар бойынша тҥсінік. Морфоқҧрылым (грекше morphe – пішін, тҥр және латынша structura – қҧрылымы) – эндогендік (жердің ішкі), экзогендік (сыртқы) кҥштердің ҧзақ уақыт әсер етуінен пайда болған жер бедерінің ірі элементтері және теңіздер мен мҧхиттардың тҥбі. Мҧнда эндогендік процестер (жанартау атқылау, жер сілкіну т.б.) жетекші рӛл атқарады. Морфоқҧрылымдар ӛздерінің морфологиялық қҧрылысының ерекшелігімен және жер қыртысының жеке бӛліктерінің геология тарихының ӛзгешеліктерімен сипатталады. Платформалар бойынша түсінік Платформа (тҧғыр) -континентальды жер қыртысының ҥлкен бӛлігі, салыстырмалы тҥрде тыныш тектоникалық режиммен сипатталады. Платформалардың ӛлшемдері кӛлденең мың километрге жетеді, ал олардың ауданы миллион шаршы километрмен ӛлшенеді. Олар материктер бетінің шамамен 45% алады. Сурет-49. 99 Платформалардың қҧрылысы: Платформалардың шегінде жер қыртысы 35-40 км, ал литосфера — 150-200 км (мҥмкін 400 км дейін) қуатқа жетеді. Әдетте платформалардың екі қҧрылымдық қабаты бӛлінеді: Кристалды іргетас - тӛменгі, ежелгі қабат. Ол қатты орналасқан және метаморфизденген жыныстардан тҧрады. Платформалық қыртыс (чехол)-жоғарғы, жас қҧрылымдық қабат. Ол қуыс жатқан, кейде әлсіз бҧзылған қалыңдықты білдіреді. Әдетте, қабы метаморфизсіз шӛгінді тау жыныстарымен қалыптасқан. Магмалық жыныстардан кӛбінесе траппалар кездеседі, кейде қабының негізінде қышқыл қҧрамды вулканиттер бар. Әдетте платформалы чехол және іргетас шҧғыл аймақтық келіспеу шекарасымен бӛлінген. Кейде олардың арасында аралық қҧрылымдық қабат және әртҥрлі қабаттар арасындағы шекара аз анық. Платформалардың ҥстінде платформалы чехол дамыған болса, яғни екі қҧрылымдық қабат бар, оларды жүктеу/скачать 15,32 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|