ШАҒЫН ЖИНАҚТЫ МЕКТЕП МҦҒАЛІМДЕРІН ДАЯРЛАУДЫҢ ӚЗЕКТІ МӘСЕЛЕЛЕРІ

Абай атындағы ҚазҰПУ-дың Хабаршысы, «Бастауыш мектеп және дене мәдениеті» сериясы, № 2 (33), 2012 ж. 
 
79 
Алайда мҧндай жағдайлар жҥйелі тҥрде жҥзеге асуы ҥшін шағын жинақты мектеп пен жоғары оқу 
орындары арасында арнайы келісім шарттар жасалынуы қажет деп ойлаймыз.  
Қазіргі  кезде  шағын  жинақты  мектеп  пен  жоғары  оқу  орындарының  арасында  тығыз  байланыс 
орнату  қажеттілігі  кҥннен  кҥнге  артып  отыр.  Себебі  бҧл  бір  жағынан  болашақ  кадрларды  сапалы 
даярлауға  мҥмкіндік  берсе,  екінші  жағынан  шағын  жинақты  мектеп  мҧғалімдерін  ғылыми  зерттеу 
жҧмыстарына тартуға, олардың ӛз тәжірибелерін насихаттауға және тәжірибелі ғалым-әдіскерлерден 
ғылыми-әдістемелік кеңестер алуға, әр тҥрлі ғылыми практикалық конференцияларға қатысуға мҥм-
кіндік тудырар еді.  
Шағын жинақты мектеп мҧғалімдерін даярлауда кездесіп отырған тағы бір қиыншылық мҧғалім-
дерге арналған оқу-әдістемелік қҧралдардың тапшылығы және ғалымдардың ӛздігінен шығарған оқу-
әдістемелік қҧралдарының шағын жинақты мектеп мҧғалімдеріне жетпеуі.  
Бҧл жағдайды шешу ҥшін ӛкімет тарапынан шағын жинақты мектептерде пәндерді оқытудың әдіс-
темесі бойынша оқу-әдістемелік қҧралдар конкурсын ҧйымдастырып, соның нәтижесі бойынша ҥздік 
жҧмыстарды арнайы баспадан шығару жҧмыстары жҥргізілсе ӛте жақсы болар еді. Сонда ғана оқу-
әдістемелік қҧралдардың сапасы да саны да дҧрыс болар еді. Шағын жинақты мектеп мҧғалімдері бір 
кҥнде бірнеше сыныпта оқытылатын әртҥрлі пәндерге қатар дайындалатындықтан оларға мҥмкінді-
гінше  барлық  пәндерден  тәжірибелі  мҧғалімдермен  әдіскер  ғалымдар  бірлесіп  жасалған  сабақ  жос-
парларының  ҥлгісі  баспадан  шығарылып,  ҧсынылса  шағын  жинақты  мектеп  мҧғалімдеріне  ҥлкен 
кӛмек болар еді деп ойлаймын. Бҧл мҧғалімдерге таптырмайтын қҧрал да. 
 
1. Концепция развития малокомплектной школы в Республике Казахстан на 2010-2020 годы // Сайт Минис-
терства образования и науки РК. 
2.  Адильгазинов  Г.З.,  Хмель  Н.Д.  Особенности  организации  управления  педагогическим  процессом  в  мало-
комплектной школе: Учебное пособие. – Усть-Каменогорск: Изд-во ВКГУ, 2002. – 260 с. 
 
Резюме 
В данной статье рассматриваются актуальные проблемы подготовки учителей малокомплектной школы. 
 
Summary 
The actual issues of teacher preparation for rural school aredisclosing in a given paper. 
 
УДК 378-055.2-057.875;796(574) 
 
ИСПОЛЬЗОВАНИЕ СРЕДСТВ ФИЗИЧЕСКОЙ КУЛЬТУРЫ В ПРОФЕССИОНАЛЬНО-
ФИЗИЧЕСКОЙ ПОДГОТОВКЕ СТУДЕНТОВ 
 
М.Х. Испулаев – кафедра образовательной физической культуры, КазНПУ им. Абая 
 
Молодежь должна регулярно заниматься физической культурой, спортом. Физическое и духовное 
развитие  учащейся  молодежи  органически  дополняет  друг  друга  и  способствует  повышению  соци-
альной активности личности. Студенческий возраст имеет особо важное значение как период наибо-
лее  активного  овладения  полным  комплексом  социальных  функций  взрослого  человека,  включая 
гражданские, общественно-политические, профессионально-трудовые. 
Физическая  культура  –  это  средство  не  только  физического  совершенствования  и  оздоровления, 
но и воспитания социальной, трудовой и творческой активности молодежи, существенно влияющего 
на развитие социальной структуры общества. В частности, от физической подготовленности, состоя-
ния здоровья, уровня работоспособности будущих специалистов во многом зависит выполнение ими 
социально-профессиональных функций [1]. 
Постоянно растущий объем информации, усложнение учебных программ, различные обществен-
ные  поручения  делают  учебный  труд  студенческой  молодежи  все  более  интенсивным  и  напряжен-
ным. Зачастую это приводит к уменьшению двигательной активности (гиподинамии), а одновремен-
ное увеличение нагрузки на психику отрицательно влияет на организм, затрудняет учебу и физиче-
скую подготовку к будущей производственной деятельности. 
Физическому воспитанию принадлежит большая роль в совершенствовании человеческих способ-

Вестник КазНПУ им. Абая, серия «Начальная школа и физическая культура», № 2 (33), 2012 г. 
 
80 
ностей, физической природы. В процессе физического воспитания осуществляется  функциональное 
совершенствование организма человека, формирование и улучшение его жизненно важных физиче-
ских качеств, двигательных навыков, умений и знаний. Диапазон возможностей в совершенствовании 
физической природы человека практически безграничен. 
В процессе обучения у молодежи следует постоянно вырабатывать навыки здорового образа жиз-
ни. Необходимо помнить, что систематические занятия физической культурой и спортом сохраняют 
молодость,  здоровье,  долголетие,  которому  сопутствует  творческий  трудовой  подъем.  Соблюдение 
гигиенических норм, создание в студенческих коллективах хорошего психологического климата, сти-
мулирование занятий массовой физической культурой, правильная организация рабочего времени – 
необходимые условия здорового образа жизни. Огромное значение имеет сознательное отношение к 
занятиям физическими упражнениями [1, 2]. 
Комплексное решение задач физического воспитания в ВУЗе обеспечивает готовность выпускни-
ков  к  более  активной  производственной  деятельности,  способность  быстрее  овладевать  навыками, 
осваивать  новые  трудовые  профессии.  Физическая  культура  способствует  проявлению  лучших 
свойств личности студента.  
В  процессе  занятий  физической  культурой  и  спортом  вырабатываются  сознательное  и  активное 
отношение к общественной работе, определенные умения и навыки к этой важной форме деятельно-
сти, основывающейся на принципах демократии и гласности. Физическая культура развивает обще-
ственную активность студентов. 
Участие  молодежи  в  сложной  общественной  деятельности,  важнейшими  компонентами  которой 
являются  производительная  и  внепроизводительная  сферы,  труд  и  свободное  время,  постоянно  и 
динамично изменяет комплекс биологических, психофизиологических, социальных функций и состо-
яний человека. В этих условиях возрастает роль целенаправленной физической подготовки, которая в 
большинстве случаев бывает важным действенным, а иногда и решающим средством приспособле-
ния человека к новым условиям [3]. 
Согласно  трактовке  современных  учебников  физическое  воспитание  –  это  обучение  движениям, 
развитие физических качеств человека. Во всех отечественных словарях обучение и развитие тракту-
ются не как воспитание, а как образование [5]. 
Физическое образование в учебных заведениях вооружает студентов знаниями о влиянии физических 
упражнений на организм человека, развивает физические качества (способности), двигательные навыки, 
обеспечивает физическую подготовку молодежи к жизни, общественно-политической деятельности. 
Целью физического образования студенческой молодежи следует считать формирование системы 
специальных  знаний,  позволяющих  оперировать  общими  понятиями,  закономерностями,  принципа-
ми, фактами, правилами теории и практики физической культуры. 
В образовательную деятельность преподаватели физического воспитания, должны включать ком-
поненты, которые относятся к духовной сфере студентов, – это содержание мыслей и чувств, ценно-
стных  ориентации,  степень  развития  интересов  и  потребностей,  убеждений,  что  в  конечном  итоге 
определяет их социальную деятельность и содействует подготовке гармонично развитых высококва-
лифицированных специалистов. 
Таким образом, физическое образование как вид образования есть специально организованный и 
сознательно управляемый педагогический процесс, направленный на всестороннее физическое разви-
тие студенческой молодежи и профилактику нервного и психофизического истощения студента. 
Главным  результатом  функционирования  системы  физического  образования  является  всесторон-
нее  физическое  развитие  человека  –  физическая  культура  личности  (физическая  подготовленность, 
физическая  готовность  или  физическое  совершенство),  обеспечивающая  успешное  овладение  ею  и 
выполнение тех или иных задач, поставленных перед обществом. 
Учебные занятия являются основной формой физического образования и планируются в учебных 
планах по дисциплине. 
Целью физического воспитания в вузе является формирование физической культуры студента как 
системного качества  личности,  неотъемлемого  компонента  общей  культуры  будущего  специалиста, 
способного реализовать ее в учебной, социально-профессиональной деятельности, а также как сред-
ство профилактики нервного и психофизического истощения [2]. 
Курс физической культуры предусматривает решение следующих задач: 
-
 
содействие  разностороннему  развитию  организма,  сохранению  и  укреплению  здоровья,  повы-

Абай атындағы ҚазҰПУ-дың Хабаршысы, «Бастауыш мектеп және дене мәдениеті» сериясы, № 2 (33), 2012 ж. 
 
81 
шению уровня общей физической подготовленности, развитию профессионально важных физических 
качеств и психомоторных способностей будущих специалистов; 
-
 
овладение  системно  упорядоченным  комплексом  знаний,  охватывающим  философскую,  соци-
альную,  естественнонаучную  и  психолого-педагогическую  тематику,  тесно  связанную  с  теоретиче-
скими, методическими и организационными основами физической культуры; 
-
 
формирование  потребности  студентов  в  физическом  самосовершенствовании  и  поддержании 
высокого  уровня  здоровья  через  сознательное  использование  всех  организационно-методических 
форм занятий физкультурно-спортивной деятельностью; 
-
 
формирование  навыков  самостоятельной  организации  досуга  с  использованием  средств  физ-
культуры и спорта; 
-
 
овладение основами семейного физического воспитания, бытовой физической культуры. 
Потенциальные возможности в области двигательной деятельности, которыми человек наделен от 
природы  и  которые  он  в  течение  жизни  использует  недостаточно,  физическая  культура  позволяет 
раскрыть,  развить  в  полной  мере.  При  этом  расширяются  представления  о  возможных  резервах  и 
«пределах» развития физических качеств. 
Недостаток движений способствует детренированности организма. Малоподвижный образ жизни 
является одной из главных причин тяжелых хронических заболеваний внутренних органов. При этом 
ухудшается  умственная  работоспособность,  происходят  отрицательные  изменения  в  центральной 
нервной  системе,  снижаются  функции  внимания,  мышления,  памяти,  ослабляется  эмоциональная 
устойчивость. 
Приведем краткую характеристику прикладной действенности некоторых видов спорта, рекомен-
дуемых для студентов [3]. 
Виды  спорта  на  выносливость  (бег  на  средние  дистанции,  лыжные  гонки,  плавание,  пеший 
туризм, велоспорт, гребля, конькобежный спорт). Регулярные занятия формируют прикладные навы-
ки  рациональной  ходьбы,  бега;  обеспечивают  высокий  уровень  динамической  работоспособности, 
функционирования и надежности сердечно-сосудистой, дыхательной систем и системы терморегуля-
ции; общей адаптационной способности; развитие высокого уровня общей выносливости, устойчиво-
сти к неблагоприятным метеорологическим факторам производственной среды, интоксикации; разви-
тие целеустремленности, дисциплинированности, настойчивости, самостоятельности, стойкости. 
Виды  спорта,  требующие  сложной  сенсорно-моторной  координации  в  вариативно-конкретной 
ситуации (баскетбол, волейбол, ручной мяч, регби, теннис, хоккей, футбол; все виды борьбы, бокс). 
Формируются навыки и умения оперативных и коллективных действий; обеспечивается достаточно 
высокий  уровень  общей  работоспособности,  функционирования  центральной  нервной,  сердечно-
сосудистой, дыхательной систем, зрительного, слухового, двигательного анализаторов; развиваются 
общая выносливость, ловкость, ловкость рук, пальцев, простая и сложная двигательная реакция, быс-
трота  и  точность  движений,  умение  дозировать  небольшие  силовые  напряжения,  распределение  и 
переключение  внимания,  оперативное  мышление,  эмоциональная  устойчивость,  инициативность, 
решительность, чувство коллективизма. 
Таким образом, виды спорта, требующие предельно напряженной нервной деятельности (стрель-
ба пулевая, из лука, шахматы). Регулярная тренировка обеспечивает выработку навыков выполнения 
двигательных заданий в условиях, требующих предельного напряжения нервной деятельности. Хоро-
шее состояние центральной нервной системы, зрительного анализатора, развивает способность дози-
ровать  небольшие  силовые  напряжения,  статическую  выносливость  мышц  рук,  спины,  туловища 
(стрельба из лука), реакцию слежения (стрельба), концентрацию и устойчивость внимания, оператив-
ное мышление, эмоциональную устойчивость, выдержку и самообладание, терпение, решительность. 
 
1.
 
Вопросы физического воспитания. / Под ред. Борилкевича В.Е. – Ленинград: Издательство ЛГУ, 1991. 
2.
 
Методические рекомендации по физическому воспитанию студенческой молодежи. – М.: Высшая школа, 1988. 
3.
 
Раевский Р.Т. Профессионально-прикладная физическая подготовка студентов ВУЗов, – М.: ФиС, 1985. 
4.
 
Толовин В.А. Физическое воспитание. – М.: Высшая школа, 1988. 
5.
 
Физическая культура студентов ВУЗов. / Под ред. Жолдака В.И. – Воронеж: Издательство ВГУ, 1991. 
6.
 
Физическое воспитание студентов и учащихся. / Под ред. Петрова Н.Я. – Минск: Изд-во «Полымя», 1988. 
 
Тҥйін 

Вестник КазНПУ им. Абая, серия «Начальная школа и физическая культура», № 2 (33), 2012 г. 
 
82 
Бҧл  мақалада  жоғары  оқу  орындарында  оқу  барысында  жоғарғы  спорттық  нәтижелерге  жетудің  жолдары 
қарастырылған.Сонымен қатар, студентерге білім беру мен студенттік спорт туралы айтылған. 
 
Summary 
In article problems of achievement of high sports results in training at university are considered. In article also it is told 
student`s formations and student`s sports. 
 
ҚАЗІРГІ БІЛІМ БЕРУДЕГІ ЖАҢА ТЕХНОЛОГИЯЛАРДЫ ПАЙДАЛАНУДЫҢ 
ПЕДАГОГИКАЛЫҚ МӘСЕЛЕЛЕРІ 
 
Ш.А. Нҧржанова – мектепке дейінгі және бастауыш білім беру теориясы мен әдістемесі 
кафедрасының доценті, Абай атындағы ҚазҰПУ 
 
Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңында, Елбасының «Қазақстан-2030» стратегиялық 
бағдарламасы мен «Дарын», «Болашақ» бағдарламаларында, Қазақстан Республикасында 2015 жылға 
дейінгі білім беруді дамыту тҧжырымдамасында оқушыларға нәтижеге бағытталған білім беру арқы-
лы оның ресурстық мҥмкіндіктері мен шығармашылық дағдыларын дамытуға қолайлы жағдай туғызу – 
ең негізгі міндеттер деп айқындалған.  
Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңында «Білім беру жҥйесінің басты міндеті – ҧлт-
тық және жалпы адамзаттық қҧндылықтар, ғылым мен практика жетістіктері негізінде жеке адамды 
қалыптастыруға, дамытуға және кәсіптік шыңдауға бағытталған сапалы білім алу ҥшін қажетті жағ-
дайлар жасау; жеке адамның шығармашылық, рухани және кҥш-қуат мҥмкіндіктерін дамыту, адам-
гершілік пен салауатты ӛмір салтының берік негіздерін қалыптастыру, даралықты дамыту ҥшін жағ-
дай  жасау  арқылы  ой-ӛрісін  байыту»  деп  атап  кӛрсетілген.  Аталған  міндеттерді жҥзеге асыру  ҥшін 
оқытудың жаңа технологияларын, қашықтан оқыту, ақпараттық-коммуникациялық технологияларды 
енгізу және тиімді пайдалану секілді ауқымды мәселелер анықталады, білім беру жҥйесіндегі басты 
ҧстаным  ретінде  әркімнің  ӛзінің  білім  алуға  деген  жеке  әлеуетін  қоғамда  барынша  пайдалануға 
кӛмектесетін  оқыту  жҥйесін  дамытуды,  білім  мен  ғылымның,  ӛндірістің  кірігуі  арқылы  тҧлғаның 
кәсіптік бағдарлауын қамтамасыз етуді кӛздейді.  
Қазақстанның  тәуелсіз  мемлекет  ретінде  қалыптастыру  барысында  орта  білім  берудің  жҥйелі 
реформалануы қоғамдық тҧрғыдан ҥлкен маңызға ие болды. Білім беруді реформалауды жҥзеге асы-
рудың және бір маңызды сипаты қазіргі уақыттағы оқыту процесін технологияландырудың қажеттілі-
гінен туып отыр. Осыған орай соңғы кезде оқытудың әр тҥрлі педагогикалық технологиялары жаса-
лып, мектеп практикасына енгізілуде.  
Профессор  Караев  Жаумбай  Амантурлиевич  педагогикалық  ғылымдарының  докторы,  физика-
математика ғылымының кондидаты. Оның жҧмыстарында еліміздің кӛптеген мектептерінде қолданы-
лып жҥрген: 
-
 
Оқытуды дербестендіру мен деңгейлік дифференциалдау. 
-
 
Білім  беруді  демократияландыру  мен  ізгілендіру  принциптеріне  негізделген  жаңа  педагогика-
лық компьютерлік технология алғаш рет зерттелген. Егер осы жҧмыстарда қарастырылған оқытудың 
педагогикалық  технологиясын  оқу-тәрбие  процесіне,  оқытудың  жаңартылған  жҥйесінің  жобасы 
ретінде енгізетін болсақ, онда: 
-
 
Білімді демократияландыруға және ізгілендіруге; 
-
 
Оқыту сапасын арттыруға; 
-
 
Басқару тиімділігін жетілдіруге; 
-
 
Оқушылардың дамуына бақылау жасауға; 
-
 
Оған сәйкес бағалауға болатыны дәлелденіп отыр. 
Педагогикалық технология дегеніміз – тәжірибеде жҥзеге асырылатын белгілі бір педагогикалық 
жҥйенің жобасы. 
Педагогикалық технологиялар жайында айта келе, Ж.А. Қараев технологияға тән тӛмендегідей ерек-
ше  сипаттамаларды  ҧсынады:  міндетті  білім  беру  деңгейінде  барлық  оқушылардың  тҥгелдей  оқыту 
мақсатына жетуіне жҥз пайыздық кепілдеме, болмаса міндетті деңгейде; оқыту мақсатын диагностика-
лықпен  қою  және  оқыту  нәтижелерін  әділетті  бағалау;  оқушының  ӛзінің  оқу-танымдық  іс-әрекетінің 
мазмҧнын анықтайтын оқу ҥрдісі қҧрылымының болуы; дидактикалық ҥрдістердің біртҧтастығы. 

Абай атындағы ҚазҰПУ-дың Хабаршысы, «Бастауыш мектеп және дене мәдениеті» сериясы, № 2 (33), 2012 ж. 
 
83 
Оқыту әдістері мен технологиясының сипаттамасы 
 
Оқыту әдістері 
Оқыту технологиясы 
Оқыту  әдістері  мен  тәсілдерінің  жиынтығы;  пәнді 
оқыту әдістері туралы ғылым. Оқушының білім беру 
деңгейін кӛтеруге бағытталған оқу-танымдық іс-әре-
кетін ҧйымдастыру тәсілдері (педагогикалық жағдай-
лар шеңберінде) 
Әрекеттің  мәнін  білдіреді,  нәтиженің  қалыптасуына 
әкелетін әрекетті сырттай дайындау. Жобалау негізін-
де  шаралар мен ережелердің  жиынтығынан  қҧрасты-
рылған біртҧтас оқу ҥрдісін ҧйымдастыру тәсілдері.  
 
Педагогикалық жағдайларды ҧйымдастыру тәсілдерінің 
белгілері және сипаты, оларды қолдануға ҧсыныстар. 
Тҧжырымдылық,  ПТ-ға  тән  технологиялықтың  бел-
гілері,  қҧрылымды,  жҥйелілікті,  оқу  ҥрдісі  мен  іс-
әрекетті басқаруды қамтамасыз етеді. 
Тәжірибеде  педагог  шеберлігін  суреттейді.  Ішкі 
сезімді,  шеберлікті,  тосыннан  (экспромтты)  дайын-
дықсыз ҧсынады. 
Жекелік  пен  саралау  ҧстанымдарын  ескере  отырып, 
оқушы мен мҧғалімнің ӛзара байланысты іс-әрекеті, 
экспромтық болмауы. 
Пәннің,  мҧғалімнің  жеке  тҧлғасы  мен  жағдайына, 
сыныптың жас ерекшелігіне тәуелді. 
Пәнге  мҧғалімнің  жеке  тҧлғасы  мен  жағдайына, 
сыныптың  жас  ерекшелігіне,  мотивациялық  және 
басқа да ерекшеліктеріне тәуелділігі шамалы. 
Тәжірибе тарату нәтижесінде немесе білімді жеткізу-
дің жаңаша жолдарын ойлап табуда пайда болады. 
Нақты  жағдайларға  байланысты  жобаланып,  беріл-
ген нәтижеге бағдарланады. 
 
Мҧғалімге және оның іс-әрекетіне бағдарланған. 
Оқушының  оқу-танымдық  іс-әрекетінің  мазмҧны 
мен қҧрылымын анықтайтын оқу ҥрдісінің жобасын 
ҧсынады. 
Мҧғалім ақпарат береді және ақпараттың меңгерілуін 
бақылайды. 
Мҧғалім тек мәлімет беріп қана қоймай, ақпараттың 
меңгерілуін бақылайды, сонымен қатар оқу іс-әреке-
тін басқарады. 
Тиімсіз,  кездейсоқ  анда-сандағы  кӛріністік  кері  бай-
ланыс. 
Оқу  ҥрдісінің  ашықтығы,  керібайланыс  тҧрақты 
және жҥйелі, диалогты. 
Бағыттылықтың мақсаты айқын емес 
Мақсаттар бір мағыналы, диагностикалы қалыптаса-
ды және орталық қҧрамы болып табылады. 
Деңгейлі ғылыми тҥрде дәлелденбеген 
Мақсатқа  жетуді  бақылаудың  жаппай,  жҥйелі,  объ-
ективті әдістеріне мҥмкіндік береді, қарастырады. 
Оқу  материалы  меңгеру  деңгейі  бағаланбай,  оны 
толық меңгеру мен ынта бағаланады.  
Оқушының шағын мақсаттарға  жетуі немесе  жетпе-
уінің  дәрежесін  белгілеу  ретінде  диагностика  іске 
асырылады  және  тҥсіндіріледі.  Бағалауәділетті,  бір 
мағыналы. 
Мҧғалім іс-әрекетін субъективті бағалау. 
Мҧғалім іс-әрекетін әділетті және бір мағынада бағалау. 
Мектептегі  білім  беру  сапасын  әділетсіз  мағынасыз 
бағалау. 
Мектептегі  білім  беру  сапасын  әділетті,  мағыналы 
бағалау. 
Сабақтан тыс ӛзіндік іс-әрекет – (СТЭ) (ҥй тапсырма-
сы) оқушының барлығы ҥшін бірдей және  қойылған 
мақсат  пен  кҥткен  нәтижеге  жетумен  тікелей  байла-
нысы жоқ. 
Оқушының сабақтан тыс ӛзіндік іс-әрекеті (СТӘ) мӛл-
шерленген, шағын мақсаттың мазмҧнымен анықталады 
және диагностиканың мазмҧнына бағытталады. 
Тҥзету жҧмыстарының жҥйесі жоқ. 
Тҥзету іс-шаралары жҥйелі, әр тҥрлі деңгейлі, мақсат-
қа жетуге бағытталған, диагностика мазмҧнына сай. 
ОТҤ-нің  тиімділігін  арттыруға  бағытталған,  бірақ 
60%-дан  артық  емес.  Жоспарланған  соңғы  нәтижеге 
кепілдеме бермейді. 
Барлық оқушыларды жоғары тҧрақты нәтижерелерге 
жетелейді. 100 пайыздық нәтижеге жетуге кепілдеме 
береді. 
Нәтижелердің қайталанбауы 
Нәтижелердің қайталануы. 
 
Жоғарыда  айтылғандар  негізінде,  технология  әдіс  емес,  сонымен  бірге  әдісті  ӛзгертпейді  деп 
қорытынды  жасаймыз.  Технология  біртҧтас  оқу  ҥрдісін,  ал  әдістеме  –  педагогикалық  жағдайларды 
ҧйымдастырады. 
Білім беру тәсілдерін инновациялық технологиялар негізінде жетілдіру, оқыту мен тәрбиелеу ісін 

Вестник КазНПУ им. Абая, серия «Начальная школа и физическая культура», № 2 (33), 2012 г. 
 
84 
ізгілендіру, ҧлттық ерекшеліктерді ескере отырып даралап, саралап оқыту арқылы оқушының дамы-
туда  білім,  білік,  дағдыны  жетілдіруге  негізделген  білім  беру  педагогикада  адамның  ӛзін  тануын 
және  тҧлғаның  психикалық, физикалық  саулығын  қамтамасыз  ету  мәселелерін алға  шығарып отыр. 
Инновациялық  технологияларды  қолдана  отырып  оқыту  –  бҧл  таным  әрекетін  ҧйымдастырудың 
арнаулы формасы. Оқытудың бҧл формасы алдына нақты және бағдарланған мақсат қояды. Сондай 
мақсаттарының  бірі  –  оқу  ҥрдісінің  ӛнімділігін  арттыратын  оқушының  ақыл-ой  кемелдіктерін,  ӛз 
жетістіктерін  сезінетіндей  жайлы  жағдай  тудыру.  «Интерактивті  оқыту»  1990  жылдары  интернет 
желісінің  дамуымен  байланысты  пайда  болды.  Осыған  орай,  кӛптеген  ғалымдардың  тҥсіндіруінше, 
интерактивті оқыту компьютер және интернет желісін пайдалану арқылы оқыту дегенге саяды.  
Оқушының қай ортада болсын ӛзіндік әрекеттерді ҧйымдастырып, оны басқарушы бола алатындай 
дәрежеге жеткізу ҥшін білім мазмҧнын даму тенденциялары мен оқу ҥрдісін инновациялық техноло-
гиялар  негізінде  ҧйымдастырып,  сабақтың  тҥрлері  мен  әдіс-тәсілдерін  білімділік  ҧстанымы  тҧрғы-
сында жетілдіру қажет.  
«Инновациялық  технологиялар»  тіркесі  бҥгінгі  кҥні  педагогикада,  оқу-тәрбие  ҥрдісінде  ең  жиі 
қолданылатын ҧғым болып отыр. Белгілі ғалым М.Поташник «Инновация – оқу бағдарламасын мең-
гертуде мҧғалімнің оқытудың жаңа әдістемелері мен технологияларын тиімді игеру» деген анықтама 
берсе, Н.Талызин «Инновациялық технологияларды қолданудағы негізгі міндет: сабақ ҥрдісінде бел-
гіленген мақсатқа жетуде ең тиімді әдістерді таңдай білу» деп анықтайды.  
Қолдану ерекшелігі мен орнына байланысты жаңалық енгізудің бірнеше тҥрлері ажыратылады.  
1.
 
Технологиялық  инновациялар  –  ӛнімдерді,  ӛндірістің  жаңа  технологияларын  дайындаудың 
жаңа  тәсілі.  Бҧл  жаңалықтар  білім  беру  саласында  оқытуда  қоданылатын  әртҥрлі  технологиялық 
қҧралдар  мен  жабдықтарға  байланысты.  Дидактикалық  тҧрғыдан  алғанда,  ақпараттық  ортаға  ену 
және бағдарламалық қамсыздандыру жаңа мҥмкіндіктерге жол ашты.  
2.
 
Әдістемелік инновациялар – сабақ беру мен білім алу, тәрбиелеу және оқыту әдістемесі, оқыту 
және  оқу  саласындағы  инновациялар.  Олар  білім  беру  саласында  ең  кӛп  таралған,  жаратылыстану 
ғылымилық және гуманитарлық пәндерді оқытуды мектепке дейінгі тәрбиеден бастап жоғары білімге 
дейін оқыту ҥрдісін, мамандарды дайындауды қамтиды.  
3.
 
Ҧйымдастырушылық  инновациялар  –  еңбекті  ҧйыдастырудың  жаңа  формалары  мен  әдістерін 
орындатуға қатынасы бар.  
Педагогикалық технология ҧғымына берген ғалымдардың пікіріне тоқтала кетсек, аталған ҧғымды 
модел, әдіс, амал, тәрбие қҧралы, жҥйе, жоба ретінде қарастырғанына кӛзіміз жетеді: 
-
 
ӛмірде іске асатын нақты педагогикалық жҥйе, жоба – В.Л. Беспалько; 
-
 
дидактикалық жҥйенің қҧрамдас процессуалдық бӛлігі – М.Чошанюв; 
-
 
оқыту ҥрдісін жобалау, ҧйымдастыру және ӛткізудің ойластырылған моделі – В.Монахов; 
-
 
арнайы лайықталған әдістер, амалдар, тәрбие қҧралдары тҥріндегі психологиялық-педагогика-
лық қондырғы – Б.Лихачев.  
Ҧстаз ҥшін ең басты мәселе – оқыту әдісін дҧрыс таңдау. Педагогикалық жаңа технологиялар оқу-
шының  тірек  қҧзырлығын  қалыптастырып,  оның  жеке  тҧлғалық  кҥшін  арттырып,  шығармашылық 
ойының дамуында басты рӛл атқарады.  
Жаңа технологияларды меңгеру мҧғалімнің зияткерлік, кәсіптік, адамгершілік, рухани, азаматтық 
және  басқа  да  кӛптеген  адами  келбетінің  қалыптасуына  игі  әсерін  тигізеді,  ӛзін-ӛзі  дамытып,  оқу 
ҥрдісін тиімді ҧйымдастыруына кӛмектеседі. 
Инновациялық білім беру – іскерліктің жаңа тҥрі. Инновациялық қызмет оқу ісін дамытуға, пән-
дердің мәнін тереңдетуге, оқытушының кәсіптік шеберлігін арттыруға, басқа жаңа технологияларды 
енгізуге,  пайдалануға  және  шығармашылық  жҧмыстар  жҥргізуге  бағытталған.  Мҧндай  технология-
ларды қолдану, біріншіден, мҧғалім ҧтады, яғни ол сабақты тиімді ҧйымдастыруға кӛмектеседі, оқу-
шының пәнге деген қызығуы артады, екіншіден, оқушы ҧтады, себебі оның тақырып бойынша таны-
мы кеңейеді.  
Елімізде  қозғалып  отырған  ӛзекті  мәселе  –  білім беру  жҥйесінде  оқытудың  жаңа  технологиясын 
енгізу,  халықаралық  коммуникациялық  желілерге  шығу,  білім  беруде  ақпараттық  технологияларды 
қолдану,  тәжірибе және ғылым жетістіктері  мен жеке  тҧлғаларды қалыптастыру  және қазіргі  заман 
талабына сай білім алуға қажетті жағдайлар жасау. Білім берудің жаңа жҥйесі жасалып, оның мазмҧ-
нының тҥбегейлі ӛзгеруі, дҥниежҥзілік білім кеңістігіне енуі бҥкіл оқу-әдістемелік жҥйеге, оқушылар 
алдына жаңа талаптар мен міндеттер қойып отыр.  

Абай атындағы ҚазҰПУ-дың Хабаршысы, «Бастауыш мектеп және дене мәдениеті» сериясы, № 2 (33), 2012 ж. 
 
85 
Инновациялық ҥрдіс – білім беру жҥйесін жаңарту және дамыту, сонымен қатар қоғамның, еліміз-
дің ӛз дамуында жаңаша қоғамның, әлемнің оқытушысы қажеттілігінен туындаған ҥрдіс.  
Инновациялық  білім  беру  қҧралдары:  аудио-видео  қҧралдар,  компьютер,  интерактивті  тақта, 
интернет,  компьютер-мультимедиалық  қҧралдар,  электрондық  оқулықтары  мен  оқу-әдістемелік 
кешен,  медиатека,  иноовациялық  ақпараттық  банк,  инновациялық  веб-сайт  және  т.б.  Сондықтан  да 
қазіргі таңда кӛптеген веб-қосымшалар, интерактивтік бағдарламалық ӛнімдер, қозғалмалы нысандар 
қҧрауға  мҥмкіндік  беретін  векторлық  және  графикалық  бағдарламалық  жабдықтар  кӛптеп  шығып, 
қолданыс табуда.  
 
1.
 
Селевко Г.К. Современные образовательные технологии. – М., 1998. 
2.
 
Бұзақова К.Ж. Жаңа  педагогикалық технология. 2003. 
3.
 
Беспалько В.П. Слогаемые педагогические технологии. – М., Педагогики, 1998. 
4.
 
Сабыров Т.С. Оқушылардың белсенділігін арттыру жолдары. – Алматы, 1993. 
5.
 
Пышкало А.М. Средство обучения математике. М.: «Просвещение», 1980. 
6.
 
Джардринова  М.Ж.,  Байжасарова  Г.З.  Теоретика-методологические  аспекты  развития  школьного  и 
дошкольного образования в условиях ориентации на результат: коллективные монография. – Алматы, 2003. 
7.
 
Селевко  Г.К.  Педагогические  технологии  на  основе  активизации,  интенсификации  и  эффективного 
управления УВП. – М., 2005. 
 

жүктеу/скачать 2,37 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: