Тақырыбы: Қанның түстік көрсеткіші. Эритроциттердің тұну жылдамдығы. Гемолиз. Лейкоцитарлық формула. Сухарев әдісі бойынша қанның ұю жылдамдығын анықтау



Pdf көрінісі
бет3/9
Дата04.04.2023
өлшемі328,54 Kb.
#79345
1   2   3   4   5   6   7   8   9
Қанныц карбонаттык, буфер жүйесі гемоглобиннін, буферлік жүйесінен кейін 
екінші орында. Ол барлық буферлік қызметтің 10% -ін атқарады. Карбонат жүйесі көмір 
қышқылынан, натрий және калий бикарбонаттарынан тұрады. Натрий бикарбонаты 
көбінесе плазмада, ал калий бикарбонаты эритроциттерде бола-ды. Бұл жүйенің буферлік 
мәні, мынада: қанда қышқыл өнімдер-дің көбеюіне байланысты сутегі иондары 
бикарбонаттын, анионы-мен қосылып сәл диссоциацияланатын көмір қышқылына айна-
лады да қанды қышқылданудан сақтайды: 
ЫаНСОз + НС1->І-ЬСОз + ЫаС1. Мұнымен қатар артық көмір қышқылы ыдырап, су 
мен көмір қышқыл газра айналады да, өкпе катты желдснген кезде (гиііервентиляция) 
сыртқа шырарылады. Қанда сілтілік иондар (ОН~) көбейсе, олар көмір кышқылымен 
әрекеттеседі де натрий бикарбонаты (ЫаНСОз) мен су пайда болады: 
Пайда болган артық өнімдер несеппен бірге сыртқа шырарыла
;
'Фосфаттық буфер жүйесі фосфор қышқылының бір негіздік ЫаН
2
РО
4
және екі 
негіздік (Ма
2
НРО
4
) түздарынан тұрады/ Олардың буфсрлік қызметі қаннын, жалпы 
буферлік қызметінің 1%-ін рана алады. Қанра күшті қышқыл құйылса онымен негізді 
фосфат (Ыа2НРО
4
) әрекеттеседі де бейтарап тұз бен бір негізді фосфатқа айналады: 
Қанға күшті сілті құйылса, керісінше, ол фосфор қышқылының бір негізді тұзымен 
әрекеттесіп, фосфор қышқылының екі негізді тұзы мен сура анналады: 
Жңналған фосфаттар бүйрек арқылы сыртқа шыгарылады. 
'Белоктық буфер жүйесі — плазмадағы күшті буферлік жүй-лердіқ бірі. Белоктың 
буферлік қасиеті оныд молекуласындағы қышқыл мен сілті топтарына яғни амфотерлік 
реакция беретіні-не байланысты, Белок қышқыл жерде сілті ретінде қышқыл зат-пен, сілтілі 
жерде қышқыл ретінде сілтілі затпеи әрекеттеседі. 
Жоғарыда аталған буферлік жүйелердің қызметі қанның бу-ферлік мүмкіншілігінің 
өте жоғары екенін көрсетеді. Жай срітін-ділермен салыстырғанда өте күшті қышқылдар мен 
сілтілер қан-пың белсенді реакциясын өзгерте алмайды. Мәселен, плазманың рН-ін сілтілік 
жагына қарай ығыстыру үшін қанға қосылатын натрий сілтісін (ЫаОН) судан 40 — 70 есе 
артық қосу керек. Ал кан реакциясын қышқыл ету үшін плазмаға құятын тұз қышқы-лының 
(НСІ) мөлшері суға қосылатын мөлшерінен 300 — 350 есе жогары болу керек. 


Қанның буферлік касиеті ондағы әлсіз қышқъіл, сілтілі тұз-дарының мөлшеріне де 
байланысты. Олардың мөлшері қанның сілтілік қоры (резерві) деп аталады. Қанның сілтілік 
қоры, көмір қышқыл газдың қысымы с. б. 40 мм-ге тең (альвеолалық қу-ыстағы қысымдай) 
болса, 100 мл қандағы тұздармен байланыс-кан көмір қышқылының мөлшерімен (мл) 
өлшенеді. Адам қаны-пың сілтілік қоры әдетте ССҺ өлшемімен 50 — 65%-кс тең. Қанда-гы 
буферлік жүйелер әлсіз болса, зат алмасуы барысында түзіл-геп қышқыл-сілті өнімдеріц 
сыртқа шығарып отыратын әрекеттік жуйснің қызметіне қарамастан қаннын. белсенді 
реакциясы аздап ыгысуы мүмкін/Қанның белсенді реакциясының қыіпқыл жаққа карай 
ауысуы ацидоз, ал сілтіге қарай ауысуы алкалоз деп ата-лады./ 
Қан айналысының үлкен және кіші шеңберлер капилляфла-рында қанның сілтілі қоры 
мең рН-і әрқашан аздап ығысуы мүм-кін. Басқаша айтқанда қан айналысының үлкен 
шекбер капил-лярына тканьдерден көмір қышқыл газы келеді, осыған байла-ІІысты вена 
қаны артерия қанына қарағанда 0,01 — 0,05 мөлше-рінде қышқылданады, сондай-ақ өкпе 
капиллярларынан көмір кыпікыл газдыц альвеолалық ауаға шығуына байланысты рН, 
керісінше қарсы жаққа ығысады. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет