Тақырыбы: Қанның түстік көрсеткіші. Эритроциттердің тұну жылдамдығы. Гемолиз. Лейкоцитарлық формула. Сухарев әдісі бойынша қанның ұю жылдамдығын анықтау
жүктеу/скачать 328,54 Kb. Pdf көрінісі
|
| Қанның құрамы
Қан сарғылттау келген сұйық зат — плазмадан жәнс онық ішіиде жүзіп жүргсн қан клеткаларынан, яғни формалы элемент-терден тұрады. Қан клеткалары қызыл түтршіктер (эритроцит-тср) мсн ақ түйіршіктер (лейкоциттер), қан пластинкалары тромбоциттер. Плазма қац құрамының 52—58%-іне, қан клетка-лары—42—48%-не тең Қан клеткаларынық жалпы гематокриттік көрсеткіші 42—48%, ал қанның әр литрінде 0,42—0,48 литр. Соқғысы гематокриттік көрсеткіш деп аталады. Плазманың құрамы. Оның 90—92%-і судан, қалганы (8—10%) құрғақ заттардан тұрады,» Соңғыларының 8—9%-і органикалық заттар, оның ішінде белок 6—8%; 0,9% — 1% бей-органикалық (минерал) заттар. Бұлардық көбі ас тұзы (90%). Органикалық заттардың көбі белоктар: альбумин, глобулин (а, р, ү) фибриноген. Альбуминдер мен фибриноген бауырда, глобу-линдер бауырда және сүйек кемігінде, көкбауырда, лимфалық түйіндерде түзіледі. Бұлармен қатар плазмада глюкоза, липид-тер, сүт қышқылы, пировиноград қышқылы және молекуласында азоты бар заттар (амин қышқылдары, мочевина, зәр қьшщылы, креатин, креатинин) түрлі ферменттер, гормондар, витамипдер, пигменттер, еріген күйінде оттегі, көмір қышқылды газ, азот бо-лады. Эритроцит — (грекше егуігоз — қызыл, суіиз — клетка) қанның қызыл түйіршіктері. Олардың саны еркек пен әйелде бірдей емес. Е,т адам қаныньщ әр литрінде 4,0—5,0-10 12 эритроцит бо-лады, Әйел қанында бұл көрсеткіш аздау: 3,7—4,5-10 12 . Эритро-цит санының қалыптан тыс басым болуы (5,0-10 12 ) эритроцитоз, аз болуы (3,7—3,9-10 12 одан да төмен) эритроцитопения деп ата-лады^Эритроцитоз бен эритроцитопения сау адамда да наукас адам да кездеседі, сондықтан олар физиологиялық және патоло-гиялық болып екі топқа бөлінеді/ Сондай-ак абсолютті эритро-цитоз бен эритроцитопения ұғымдары да бар. Эритроцит саны-нын, абсолюттік өзгеруі оның сүйек кемігінде түзілуіне және каи-ға өту шапшаңдығына байланысты. Салыстырмалы эритроци-тоз бен эритроцитопения қан клеткалары мен плазманың аралык қатынасьша байланысты, бұл қан қойылғанда не сұйылғанда болатын өзгерістер. Абсолюттік эритроцитоз — тканьде оттегі азайғанда (ги-поксия) болады. Гипоксия салдарынан бүйректен көп мөлшерде эритропоэтиндер бөлініп шығады. Олар эритроциттердін, сүйек кемігінде түзілуін және қанға өтуін тездетеді. Сау адамда ги-поксия ауаның барометрлік қысымы төмендеген жағдайда, яғни биік тауға шыққан кезде не кабинасы ашық самолетпен 3,5—5 мың м биіктікке көтерілген сәтте кездеседі. Сырқаттанған кезде болатын абсолюттік эритроцитоз — өкпе мен жүректің созылмалы ауруларға ұшырауыныц салдары не қан аурулары кезінде де болуы мүмкін. Салыстырмалы эритроцитоз қанның сұйық бөлігі — плазманың азаюынан болады. Адам қара жүмыс істеп қатты терлегенде, не ыстық уақытта термен бірге кұрамындағы суы сыртқа шығады да кан қойылады. Осыған орай эритіроцит саны (қанның әр мкл-де) көбейеді. Адам қара жұмыс істеген кезде де канда су азаяды және көкбауырдың жиырылуы күшейеді. Қөкбауыр эрит-роциттер депосы болгандықтан жиырылған сәтте қанға көп мөл- шерде эритроциттер шығады. Сырқаттанған кезде пайда болатын салыстырмалы эритроци-тоз да қанның қойылуына байланысты. Мәселен, қатты іш өткен-де оиымен бірге сыртқа көп мөлшерде су шығады, кейде су дене куыстарына (мәселен ,плевра жапырақтарының арасына) жи- налады. Осының салдарынан плазма көлемі азаяды да қан кой-ылады. Сау адамда әдетте абсолюттік эритроцитопения болмайды. Ол қаны азайған (анемия) науқас адамга тән. Анемия кезінде сүйек кемігінде эритроциттер түзілуі төмендейді не шала жетіл-ген эритроциттер қанға шыға бастайды. Салыстырліалы эритро- жүктеу/скачать 328,54 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|