Таќырыбы: Жаќып Аќбаевтыњ љмірі мен тарихи-саяси кљзќараст
жүктеу/скачать 299,5 Kb.
|
Дип.-Ж.-Ақбаевтың-өмірі-мен-қоғамдық-саяси-қызметі
| Ф-ОБ-001/033
Ж. Ақбаев өмірбаянының 1917 жылдың басындағы кейбір кезеңдерін түсіндіру үшін біз біршама ілгері “озып” кеттік. Енді қайтадан 1917 жылға оралайық. 1917 жыл Ж. Ақбаев пен оның пікірлестері үшін ерекше жемісті кезең болды. “ Алашорда” идеологиясы айқын қалыптасады, қазақ халқының тарихында тұңғыш саяси партия құрылады. Ж. Ақбаев, асырып айтпағанда, осы тарихи оқиғалардың бәрінің саяси идеологияларының және оларды ұйымдастырушыларының бәрі болды. Жақып Ақбаев Алаш партиясының жұмысына қызу кірісіп, Алашорда үкіметін құруға қатысады. Ол 1917 жылғы 21-26 шілдеде Орынборда өткен бүкіл қазақ съезіне қатысып, оның басшы құрамына енгізілді. Сол жылғы 5-13 желтоқсанда Орынборда екінші бүкіл қазақ съезі өтіп, онда Жақып Ақбаев “Алашорда” үкіметінің мүшесі болды. Съезде ол 26,5 мың жауынгерден тұрақты армия құру идеясын ұсынды. Кейініректе үш алаш полкін құруға басшылық етті, олардың екеуі Семейде, ал үшіншісі Торғайда орналасты. Торғай полкінің бірнеше бөлімшесі Жымпитыда орналастырылды. Жақып Ақбаев “Алашорда” жоғары класты заңгер ретінде де, мемлекеттік құқық жөніндегі маман-ғалым ретінде де лайықты орын алды. Ол мемлекеттік құрылысты белгілеуде, Алашорда автономиясының мемлекеттік институттары мен үкімет құруда зор рөл атқарды. Әрине, Алаш партиясын құруда қазақ зиялыларының алыптары Ә. Бөкейханов пен Міржақып Дулатов оның басты бағдарламалық бағыттары мен қазақ қоғамында алатын орнын белгілеп берді. Олар Алаштың идеялық көсемдері болды. А. Байтұрсынов пен М. Дулатов “Алашорда” үкіметіне кірмегенімен, олар оның құрылуына теңдесі жоқ үлес қосты. Ал Жақып Ақбаев Алаштың екінші съезінде жарияланған Алаш автономиясының құқылық негіздерін қалады. Ол “Алашорданың” құрылымын анықтап, оның жергілікті басқару органдарын белгіледі. Жаңа ғана дүниеге келген үкіметтің резиденциясын Ресей шекарасына жақын, қауіпті торапта тұрған Орынбордан алыстағы ежелгі қазақ жерлері: бір бөлігі Астрахан облысымен шектесіп жатқан Бөкей Ордасы, Орал ,Торғай, Ақмола, Семей, Жетісу, Сырдария, Ферғана және Закаспий облыстары, Әмудария уезі, Алтай 31 жүктеу/скачать 299,5 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|