Таќырыбы: Жаќып Аќбаевтыњ љмірі мен тарихи-саяси кљзќараст
жүктеу/скачать 299,5 Kb.
|
Дип.-Ж.-Ақбаевтың-өмірі-мен-қоғамдық-саяси-қызметі
- Бұл бет үшін навигация:
- Ф-ОБ-001/033 Қорытынды.
| Ф-ОБ-001/033
болады. Күйеу мен оның достары психологиялық жағынан жеңіліс тауып, тарту-таралғының көмегімен жеңіс шығуға дайын болуға тиіс. Тек содан ған қалыңдықтың туыстары «тартысты» доғарып «бақандарын» тастайды. Бірақ «қарулы» қарсылықты жеңген соң, күйеу мен оның достары басқа кедергіге – қартаң әйелдерге тап болады , олар қорғаушы міндетін атқарып, күйеуді қалыңдықтың ата-анасы үйіне өздерін «ит ырылдатар» деп аталатын тарту-таралғымен риза қылғанша жібермейді. Осы ғұрыпты сипаттай келіп, Ж. Ақбаев былай деп жазады: «Бұл тарту-таралғының психологиялық мағынасы мынада: бір кездерде әрбір қожайынның үйінде бірнеше қабаған ит болып, олар түнде есікті бұзып киіз үйге кіргісі келетін шақырылмаған жігіттерді үріп, ырылдап жиі ұстап беретін ұстап беретін болған. Киіз үйге кіру үшін шыныда да қалыңдықтың жақыт жеңгелеріне сыйлық беріп, аузын алу керек еді. әйтпесе, Шақырусыз келгендер қырғыз малының күзетшісі… иттермен бірге қиын жағдайда қалуы мүмкін болатын». Қазақтың отбасы құқығын зерттеутін қорыта келіп, Ж. Ақбаев қазақтардың неке құқығына байланысты әрт түрлі ғұрыптарда, өз пікірінше, бұрынғы мәдени ерекшеліктердің қалдықтары бейнелейді, мұның өзі антрополог Тейлордың «… біздің психикамызда бұрынғы мәдениеттің әсер түріндегі түсініксіз нанымдарының сақталуы туралы» тұжырымдамасының дұрыстығын растайды деп атап көрсетеді. 61 Ф-ОБ-001/033 Қорытынды. Кез келген мемлекеттің тарихы сол елдің, халықтың тәуелсіздік жолындағы саяси күресі тарихымен өзектес келеді. Ал саяси күрестің нәтижелі болып, алға қойған мақсаттарын жүзеге асыруы оны басқарған қайтаркерлердің еңбегі мен басшылыққа алған саяси және құқықтық ілімдерінің өміршеңдігіне байланысты. Осы тұрғыдан келгенде демократиялық, зайырлы, құқықтық және әлеуметтік мемлекет құрудағы ұлы мақсаттарын жүзеге асыруға кіріскен Қазақтан Республикасының тұтас тарихын жасау үшін оның мемлекеттілігінің қайнар бастауына, әр дәуір, кезең сайын өсіп-өркендеп, қалың бұқараның басым көпшілігін өз соңына ерте білген, елдегі саяси күштерді, қозағлыстарды біртұтас Алаш қозғалысына ұластырып, ұлттық-демократиялық бағыттағы Алаш партиясын ұйымдастырған, европалық үлгідегі Алашорда үкіметін құрып, соның нәтижесінде Алаш автономиясын жариялаған Алаш қайраткерлерінің өмірін және олардың саяси, құқықтық көзқарастарын зерттеудің маңызы ерекше болмақ. Сондықтан еңбегімізде Х1Х ғасырдың соңында Ресейдің аса ірі ғылыми орталықтарында білім алып, әуелі ағарту ісіне, кейін саяси күреске белсене қатысқан, біртіндеп оның қазақ даласындағы жетекші күштеріне айналған қазақ зиялыларының Алаш қозғалысы төңірегіне топтасуы, сол негізде Алаш партиярының құрылуы мен оның қызметінің басты кезеңдеріне жан-жақты баға берілді. Алаш партиясының негізгі ұйымдастырушылары европалық білім алған қазақ зиялыларының алғашқы буыны Ә. Бөкейханов, Ж. Ақбаев, Х. Досмұхамедов т.б. халық арасынан шығып, қазақ даласында оқу-ағарту, әдебиет пен публицистика саласындағы қызметті өрістеткен А. Байтұрсынов, М. Дулатов сияқты халық қайраткерлерімен ортақ мақсат жолында рухани және саяси одақ құруы Алаш қозғалысын қазақ даласындағы бірден-бір жетекші саяси асыру жолындағы іс-әрекетінің жиынтығы және оның петициядан бастап, Алаш бағдарламасына дейінгі формалары қазақ жаласында қалыптасқан жаңа құқтық доктринаны дүниеге әкелді. 62
жүктеу/скачать 299,5 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|