Тақырыбы: Сатып алу сату шарты Орындаған: п-20-2 тобының студенті Алиев Айдос Тексерген
Сатушы мен сатып алушының құқықтары мен міндеттері
жүктеу/скачать 66,11 Kb.
|
| 1.3 Сатушы мен сатып алушының құқықтары мен міндеттері
Сатушының міндеттері. Сатушы шартта көрсетілген тауарды сатып алушыға беруге міндетті. Негізгі талаптар: тауардың атауы, сапасы, саны (көлемі). Сапа талаптары шарттың маңызды ережелеріне қосылмағанымен, сатып алу-сату шартының барлық үш талабын міндетті деп санауға болады. Әрбір жағдайда тауардың атауына, сапасына, санына (көлеміне) қойылатын талаптар әртүрлі. Сапа талаптарын шарттардың өзі емес, тікелей заңмен анықтауға болады. Тауарлардың саны. Сатып алушыға жеткізілетін тауардың мөлшері шартпен өлшем бірліктеріне сәйкес немесе ақшалай түрде белгіленеді, яғни шартта мөлшерді анықтау үшін қажетті бірінші өлшемнің бағасы көрсетілуі керек. Тауардың санына қойылатын талап шартта оны айқындау тәртібін белгілеу жолымен келісілуі мүмкін. Мысалы, егер тауардың (сұйықтықтардың) саны шартты орындау кезінде сатып алушының ыдысының (қоймасының) шекті сыйымдылығымен анықталса. Өнім сапасы. Сатушы сатып алушыға сапасы шартқа сәйкес келетін тауарды беруге міндетті. Бизнесті сатып алу-сату шарттарын қарастыратын болсақ, сатылатын тауарлардың сапасына қойылатын талаптар шартта сирек көрсетіледі. Осыған байланысты сапаға қойылатын талап бірнеше жағдайда шартты талқылау (оның мәнін ашу) негізінде анықталады. Тауардың сапасын анықтаудың үшінші тәсілі – сапа презумпциясын қолдану. Шарт сатып алушыдан мұндай тауарлар әдетте пайдаланылатын мақсаттарға сәйкес келетін тауарларды ұсынуды талап етеді. Бұл талапты азаматтық заңнаманың өнім сапасына тікелей әсері ретінде бағалауға болады. Сонымен қатар ұқсас жағдайларда объективті құқық нормалары субъективті шарттық қатынастардың ерекшеліктеріне бейімделіп, субъективті жағдай сипатына ие болады. Егер тараптар тауардың сапасына келіспесе, бірақ сатып алушы сатып алудың нақты мақсатын көрсетсе, сатушының тиісті сапа затын ұсыну міндеті басқаша болады. Бұл жағдайда сатушы сатып алушыға белгілі бір мақсатқа жарамды тауарды беруге міндетті. Мұндай істер бойынша тұрақты нарықтық экономикасы бар елдердегі соттардың тәжірибесі сатушы мен сатып алушыны анықтауға бағытталған. Егер сатушы кәсiпкерлiк қызметпен айналысатын субъект (белгiлi бiр саланың маманы) болса, ол тауар сапасының талап етiлген мақсатқа сай болуын қамтамасыз етуге тиiс. Егер сатып алушының біліктілік деңгейі әлдеқайда жоғары болса, онда бұл мәселе басқаша шешіледі. Мысалы: өндірістік кәсіпорын (қолданыстағы ұйымдық құқықта мұрагер мұрагерден өндірістік мақсатта сатып алуға ниетті. Мұрагер оның техникалық қасиеттерін мүлде білмейді. Олардың пайда болуына кедергі болатын жасырын ақауларға наразылық білдіру құқығы. Тауарды түрі және (немесе) сипаттамасы бойынша өткізген жағдайда сатушы сатып алушыға үлгіге немесе сипаттамаға сәйкес келетін тауарды беруге міндетті. Сипаттамаға тауардың кейбір қасиеттері (көрсеткіштері) енгізілмеген болса, онда сатушының міндеттері жоғарыда көрсетілген тәртіптерге сәйкес анықталуы керек. Біздің ойымызша, суреттің өзі белгілі бір талаптарға сай болуы керек. Өте жалпы имиджді ескере отырып, сатушы тиісті сападағы тауарды беру міндетінен іс жүзінде құтыла алады. Шартқа және тауардың сапасына жоғары талаптар қойылса, сатушы оларға сәйкес тауарды сатып алушыға беруге міндетті. Оларға алдын ала айту арқылы сатушы ақаулы өнімді жеткізе алады. Сатушы тауарды сатып алушыға беру кезінде жоғарыда аталған талаптардың бірін орындауы керек. Табиғаты бойынша олар жоғарыда аталған шарттарға ортақ, бірақ кепілдік мерзімі оларға толығымен тең емес. Қазақстан Республикасының азаматтық заңнамасында бұрынғы заңдардағыдай кепілдік мерзіміне аса мән берілмейді. АК-ның 425-бабына сәйкес, кепілдік мерзімі енді шарттың өзімен белгіленуі тиіс. Ал егер ол шартта көзделмесе, АК-ның 430-бабының 2-тармағына сәйкес, егер заңда немесе шартта өзгеше көзделмесе, тауар ұсынылған күннен бастап екі жыл ішінде сатып алушыға берілуі мүмкін. Тауарды сатып алушы мен сатушының құқықтары мен міндеттері. Қазіргі уақытта бұл норма шарттық кепілдік мерзімі емес, ең алдымен сатып алушының мүддесін қорғау үшін Тауар сапасының кепілдігі, егер шартта өзгеше көзделмесе, оның барлық құрамдас бөліктеріне (компоненттеріне) қолданылады. Егер шартта өзгеше көзделмесе, құрамдас бұйымға кепілдік мерзімі негізгі бұйымға кепілдік мерзіміне тең. Кепілдік мерзімі сатушының тауарды қашан сатып алғанына немесе тауарды шығарғанына қарамастан, тауарды сатып алушыға жеткізген сәттен басталады. Сатып алушы сатушыға байланысты себептер бойынша тауарды пайдалану мүмкіндігінен айырылса, сатушы осы себептерді анықтағанға дейін мерзім басталмайды. Мысалы, сатушы тауарды келісім-шартқа сәйкес құрастырмаған (айтпақшы, бұл жағдайда шарттың ережелері сатып алу-сату кезінде де қолданылады). Тауарларды (компоненттерді) ауыстыру кезінде кепілдік мерзімі жаңадан басталады. Тауар жеткізілген жағдайда да сатушы тауар орналасқан ыдысты және оның қаптамасын қоспағанда, үшінші тұлғалардың құқықтарын қоспағанда, тауарды басқаша, толық және толық түрде беруге міндетті. Тауарлар ассортименті. Тауарлардың әртүрлілігі бөлшек саудада, тауарларды жеткізуде, келісім-шарттар жасауда қарастырылған (энергиямен жабдықтауға байланысты, оны теориялық тұрғыдан қарастыруға болады). Тауарлардың ассортименті (ассортименті) – тауардың сипаттамалары мен түріне, көлеміне, сортына, түсіне және қолайлы ағымдағы параметрлеріне байланысты тауарлар тобына бөлу. Адам сатушыдан тұрмыстық химия және басқа да электронды жабдықты сатып алғанда, «өнімдердің әртүрлілігі» термині қолданылмайды. жүктеу/скачать 66,11 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|