Қызмет көрсетуді өткізу. Қызмет көрсету мен оны тұтыну уақытта іске асады, сондықтан қызмет адамдарға жекелей көрсетіледі және сатылады. Осыған байланысты қызмет көрсету фирмаларының персоналы тауар өндіретін фирма қызметкеріне қарағанда үлкен рөл атқарады.
Баға белгілеу .Тауар құны кеткен шығын негізінде айқындалса,қызмет көрсету бағалары щығындар негізінде және белгіленген үстеме бағаны есепке алу арқылы белгіленеді. Қызмет көрсету бағасында адам еңбегі басым болғандықтан, шығындарды анықтау өте қиын. Сондықтанда көптеген фирмалар баға белгілеуде көрсетілетін қызметтің маңыздылығын, құндылығын ескереді. Қызмет бағасы оқуға төленетін төлем, қаржылық операцияларға арналған делдалдық, сақтандыру сыйақысы, адвокат қаламақысыжәне т.б. деген терминдермен түсіндіріледі.
Жарнама. Қызмет көрсету сезілмейтін сипатта болғандықтан, оны тұтынушылар санасына жарнама арқылы ұғындырып жеткізу қиын. Сондықтан да тұтынушылардың сенімділігін арттыруға бағытталған ақпаратты жарнаманы қолдану қажет.
Маркетинг мамандары қызмет корсету сапасының бірегей стандарттарын жасап, оған деген сұраныстың өсуі мен құлдырау кезеңдерінде ұсыныс пен бағаны реттеп отырулары қажет.Қызмет көрсету мен тауарлардың маркетингтік жоспары ұқсас.Қызмет көрсету саласындағы маркетингті жоспарлау процесі тауарлау маркетингін жоспарлаудағы сияқты кезеңдерден тұрады,яғни компанияның маркетингтік мүмкіндіктерін,нарықтың мақсатты сегменттерін және позициясын көрсетіп,маркетинг бағдарламасын жасап,орындалуын қадағалауға бағытталды.
Коммерциялық емес маркетинг- бұл қоғам мүддесін немесе идеяларды дамыту мақсатында жүзеге асыратын ұйымдар мен жеке тұлғалардың іс-әрекеті. Коммерциялық емес маркетинг пайда табу мақсатын көздемейді.
Коммерциялық емес ұйымдардың маркетингі коммерциялық маркетингке қарағанда басқа факторлармен анықталады. Кейде коммерциялық емес маркетингті институционалды деп айтады. Өйткені, емханалар , мектептер, әскери ұйымдар, театрлар, мұражайлар, университеттер, сондай ақ әр түрлі қоғамдық ұйымдар сияқты институцияларды қамтиды.
Коммерциялық емес ұйымдардың түрлері:
мәдени (мұражай, театр және т.б.) ұйымдар;
білім беру және ғылыми (колледждер, мектептер, ғылыми зерттеу ұйымдар);
филантропиялық ( қорлар, қамқорлық және қайырымдылық мекемелер);
қоғамдық (экологиялық, тұтынушылық, Қызыл крест қоғамы және т.б.);
діни ( конфессионалдық құрылымдар);
мемлекеттік ( муниципалдық мекемелер, басқару орындары );
денсаулық сақтау мекемелері;
әскери ұйымдар;
Коммерциялық емес маркетингтің ерекшеліктері:
коммерциялыққа қарағанда коммерциялық емес ұйымдар көп жағдайда тиімсіз нарық сегменттерінде қызмет көрсетеді;
коммерциялық емес маркетингтің мақсаттары айтарлықтай қиын, оларды санмен өлшеу мүмкін емес. Мысалы, сайлау науқанындағы саяси кандидаттың басты мақсаты- сайлайтын халық алдында өзін көрсету және өз имиджін көтеру болып табылады. Денсаулық сақтау ұйымдары шылым шегумен, нашақорлықпен, ішімдікке тыйым салу арқылы адам ағзасында қатер төндіретін жағымсыз факторлармен көрсетуді мақсат етеді. Қоршаған ортаны қорғау ұйымдары табиғатты аялауды, экологиялық білім мен тәрбиені, салауатты өмір салтын насихаттайды.
клиенттердің көп болуы. Компания клиенті ретінде тұтынушымен бірге фирманың демеушілері де болуы мүмкін.
өндіруші фирмаларға қарағанда, коммерциялық емес ұйымдар көбінесе мемлекеттік органдардың ықпалында болуы.
Коммерциялық емес маркетингтің тұлға маркетингі және идеялар маркетингі сияқты нысандары жиі кездуседі.
Мысалы, “Казпошта” мемлекеттік мекеме болса да құрамында маркетингтік бөлімін аша отырып, өз қызметін маркетинг қағидаларына орай ұйымдастырылады. Бұл ұйымдар маркетингі болып саналады.
Жекелеген тұлғалардың маркетингі немесе эго маркетинг – тұлғаларды әйгілі ету және имиджді құру мақсатымен жүзеге асатын әрекет. Мысалы, саяси лидерлердің, мемлекеттік және қоғам қайраткерлерінің, ірі ғалымдар мен мамандардың, атақты әртістердің, актерлердің, данқын көтеру үшін осы салада маманданған ұйымдар мен мамандар айналысады. Оларды имиджмейкерлер деп атайды.
Достарыңызбен бөлісу: |