Тарих – история – history әож 378: 001

Казахский государственный женский 
 педагогический университет                                                                            Вестник №4 (52), 2014 г. 
190 
ТҮЙІНДЕМЕ 
 
Калиева А.А., с. ғ. к. 
(Алматы қ., Қазақ мемлекеттік қыздар педагогикалық университеті) 
Саурбаева Р., аға оқытушы 
 (Алматы қ., Қазақ мемлекеттік қыздар педагогикалық университеті) 
 
Қазақ ұлт өкілдері: қайнар көзі 
Автор Меңдіқұлова Ғ. «Диаспора» мақаласында Қазақ ұлтының тарихи шиеленісі 
XYIII ғасыр мен шет ел және Қазақстандағы нақты жағдайын қарастырып сараптаған. 
Тірек сөздер: диаспора, еркіндік миграциясы, типология 
 
РЕЗЮМЕ 
 
Калиева А.А., к. с. н. 
(г. Алматы, Казахский государственный женский педагогический факультет) 
Саурбаева Р., старший преподаватель 
(г. Алматы, Казахский государственный женский педагогический университет) 
 
Диаспора Казахстана: истоки 
В статье авторами проанализировано значение дефиниции «Диаспора». На основе 
работ Мендикуловой Г. рассмотрена история становления Диаспоры казахов (XVIII в.) и 
ее современное положение, как в Казахстане, так и за рубежом.     
Ключевые слова: диаспора, добровольная миграция, типология. 
 
 
 
ӘОЖ  316.3 
 
ЖҰМЫССЫЗДЫҚТЫ ТӨМЕНДЕТУ – ӘЛЕУМЕТТІК МӘСЕЛЕЛЕРДІ 
ШЕШУДІҢ ЖОЛЫ  
 
Р.С. Саутбаева, оқытушы,  
әлеуметтану магистрі  
(Алматы қ., Қазақ мемлекеттік  
қыздар педагогикалық университеті ) 
 
Аңдатпа:  Қазіргі  қоғамда  жұмыссыздық  өзекті  мәселелердің  бірі.  Жұмыссыздық 
әлеуметтік  проблема  ретінде  қоғамға  теріс  ықпалын  тигізеді.  Мақаланың  өзектілігі 
жұмыссыздықты  төмендетуді  қоғамның  әлеуметтік  саласының  бір  бөлігі  ретінде 
қарастыру. 
Түйін сөздер: жұмыссыздық, әлеуметтік саясат, әлеуметтік жағдай. 
Жұмыссыздық  –  бұл  жалдану  бойынша  немесе  өз  ісінде  адамның  сол  іске  дайындығы 
болса  да,  жұмысы  жоқтық  жағдайы  және  халықтың  белсенді  экономикалық  бөлігі  өз 
жұмыс  күшін  қолдануға  мүмкіндігі  жоқтығын  бейнелейтін  әлеуметтік  құбылыс. 
Егеменді  Қазақстанда  жаңа  экономикалық  жүйенің  қалыптасуымен,  нарықтық 
қатынастарға  көшумен  байланысты  еңбек  ресурстарын  жаңа  талаптарға  сай  пайдалану 

Қазақ мемлекеттік қыздар  
педагогикалық университеті                                                                           Хабаршы №4 (52), 2014 ж.  
 
191 
 
маңызды және күрделі мәселе болып табылады. Әсіресе, алдағы уақытта демографиялық 
процестердің  біршама  шиеленісуіне  байланысты  және  еңбек  сапасына  деген  талаптар 
дүниежүзілік бәсекелестік ортада күннен-күнге артуына байланысты, бұл  проблеманың 
өзектілігі де арта береді. Қазақстан Республикасында еңбек нарығындағы жұмыссыздық 
–  еңбек  ресурстарын  жұмыспен  қамту,  нақты  бүгінгі  күннің  талабына  сай,  еңбек 
нарығын  қалыптастыру  –  өзінің  шешімін  күтіп  тұрған  мәселелердің  ең  бір  бастысы. 
Бүгінгі  әлемде  әлеуметтік-экономикалық  қатынастардың  күннен-күнге  өрістеуінде 
жұмыссыздық  мәселесі  басты  орын  алып  отыр.  Жұмыссыздық  әлеуметтік  теория 
тұрғысынан негізгі әлеуметтік-экономикалық мәселелердің бірі болып табылады. Себебі, 
жұмыссыздық қоғамның экономикалық өсуіне кері әсерін тигізуі айтарлықтай деңгейде. 
Жұмыссыздық  зардабын  бәсеңдететін  факторлардың  қатарына  халықтың  әлеуметтік 
жағдайын түзейтін бағдарламалар құру және қабылдау, ғылыми-техникалық өрлеу, жаңа 
қосымша  жұмыс  күшін  қажет  ететін  өндіріс  саласында  еңбек  етуге  қабілеті  бар 
тұрғындарды  жұмыспен  қамтамасыз  ету,  мемлекеттік  көмекке  мұқтаж  адамдарға 
әлеуметтік қамқорлық көрсету жатады. Жалпы, қазіргі таңда жұмыспен қамтуды тұрақты 
түрде  өсіру  негізінен  өндірістік  салалардың  дамуы  арқылы  жүзеге  асырылады.  Оның 
ұлғаюы,  тұрғындардың  әртүрлі  қызмет  түрлеріне  деген  шығынының  тез  өсуімен  және 
халық  шаруашылығының  орташа  көрсеткішіне  қарағандағы  жоғары  еңбек 
ауқымдылығымен  сипатталады.  Жұмыссыздықтың  көбеюі  бұл  елдің  экономикалық 
жағдайын  анықтайтыны  анық.  Жалпы,  жұмыссыздықты  ортаға  байланысты  мынадай 
түрлерге бөліп қарауға болады: 
     1. Жастар арасындағы жұмыссыздық. Жастардың жұмыссыздығы – мектепті аяқтау 
мен  еңбек  іс-әрекетіне  қосылу  арасындағы  кезеңмен  байланысты  жұмыссыздықтың 
белгілі  бір  түрі.  Қазіргі  кезде  жастар  арасындағы  жұмыссыздық  басты  орын  алып 
отыр. Жас маман қолына диплом алып, жұмыс таппай жұмыссыз атанып жүр. Бұның 
бірнеше  себептерін  айта  кетуге  болады:  мамандық  иесін  дұрыс  таңдамау,  жұмыс 
берушінің талаптарына сәйкес келмеу, жас маманның тәжірибесінің болмауы. 
     2.  Әйелдер  арасындағы  жұмыссыздық.  Әйелдер  арасындағы  жұмыссыздық  мына 
жағдайларда  орын  алуда:  бала  күтуге  байланысты  жұмыссыздық,  жұмыс  берушінің 
әйелге қарағанда, ер адамдарды жұмысқа қабылдауға ниеттілігі; 
3.  Ауылдық  жерлердегі  жұмыссыздық.  Ауылдық  жерлердегі  жұмыссыздық  көп 
жағдайда ауылдық жерлердегі жұмыс орындарының болмауынан, өндіріс орындарының 
болмауынан, адамдардың мамандығына байланысты тәжірибесінің болмауы. 
Жұмыссыздықтың түрлері: 
Уақытша  жұмыссыздық.  Бұл  жұмыссыздық  уақытша  болады,  ол  адамдардың 
жұмыс орнын ауыстыра бергісі келгеннен туады. Алайда бір жұмыс орнынан екіншісіне 
көшу  белгілі  бір  уақытты  керек  етеді,  әсіресе  жаңа  жұмыс  орны  елдің  басқа  бір 
аймағында  болса.  Осы  аралықта  адамдар  жұмыс  істемейтін  уақыт  уақытша 
(фрикциялық) жұмыссыздыққа жатады. 
Құрылымдық  жұмыссыздық.  Жұмыссыздықтың  бұл  түрінің  пайда  болуына 
техникалық  прогресс  себепші,  өйткені  бұл  процестің  нәтижесінде  кейбір  мамандықтар 
өшіп, олардың орнына жаңа мамандықтар дүниеге келеді. Әсіресе біздің елімізде соңғы 
он  жылда  құрылымдық  жұмыссыздық  айқын  қылаң  берді.  Әміршіл  экономиканың 
нарықтық  экономикаға  көшу  барысы  бір  мамандыққа  сұранымның  азайып,  екінші 
мамандыққа өсуімен қатар жүрді. Мұндай жағдайда жұмыссыз қалған адамдардың жаңа 
жағдайға бейімделе білуі, еңбек нарығында сол сәтте сұранымға ие жаңа мамандық алуға 
құлшыныс таныта білуі маңызды. 

Казахский государственный женский 
 педагогический университет                                                                            Вестник №4 (52), 2014 г. 
192 
Маусымдық жұмыссыздық. Маусымдық жұмыссыздық қызметі белгілі бір маусым 
кезінде  жүретін  жекелеген  салаларға  тән.  Бұл  әсіресе  қысы  мен  жазы  климат  жағдайы 
бойынша күрт өзгеше болып келетін елдерге қатысты. 
Циклдік жұмыссыздық. Жұмыссыздықтың бұл түрі елдегі экономикалық құлдырау 
кезінде бой көрсетеді. Құлдырауға барлық дерлік тауар және қызмет көрсетулерге сатып 
алушылар  сұранысының  төмендеуі,  өндірістің  қысқаруы,  демек  жұмыс  орындарының 
қысқарып, жұмыссыздар санының көбеюі тән болып келеді. 
Еліміздегі  жұмыссыздық  экономикамыздағы  өзектілігі  жоғары  мәселелердің  бірі 
болып  табылады.  Соған  сәйкес  жұмыссыздық  деңгейін  төмендету  жолында  әртүрлі 
шаралар  атқарылуда.  Қазақстандағы  жұмыссыздық  деңгейі  2010  жылы  5,8%-ды  құрап, 
2011  жылы  5,4%-ға  дейін  төмендеген,  ал  2012  жылы  5,3%  болса,  2013  жылы  қаңтарға 
жұмыссыздық  деңгейі  5,4%-ды  құрап  отыр.  Елдегі  жұмыссыздық  деңгейінің  төмендеуі 
Қазақстан  үшін  экономикалық  өсуге  септігін  тигізуде.  Оның  үстіне  одан  әрі 
жұмыссыздық деңгейін төмендету, яғни жұмысбастылықты көтеру мақсатында халықты 
жұмыспен қамту саясаты жүзеге асырылуда. Оның бір дәлелі «Жұмыспен қамту – 2020» 
бағдарламасын  орындау  аясында  2016  жылға  қарай  1,5  миллион  адамды  жұмыспен 
қамту  қарастырылуда.  «Біздің  басты  мақсатымыз  –  әлеуметтік  қауіпсіздік  және 
азаматтарымыздың бақуаттылығы. Бұл – қоғамдағы тұрақтылықтың ең жақсы кепілі», – 
делінген  Жолдауда.  Әлеуметтік  саясаттың  жаңа  принциптері  –  әлеуметтік  кепілдіктер 
және  жеке  жауапкершілік  болып  танылады.  Әлемдік  тұрақсыздықтың  басты  қатері  – 
жұмыссыздықтың  өсуі  болғандықтан  елде  жүзеге  асырылып  жатқан  мемлекеттік  те, 
әлеуметтік  те  –  барлық  бағдарламалар,  тек  әлдебір  бөліктері  емес,  барлығы  нақты 
жұмысқа орналастыруды қамтамасыз етуі тиіс. «Мақсат – жетістіктің желкені» демекші, 
орынды  қойылған  мақсаттар  ғана  жүйелі  жетістіктерге  жеткізеді.  Осы  тұрғыда, 
қорытындылай келе, жұмыссыздықты жою жолында жұмыспен қамту мәселесін шешуде 
мынадай  ой-түйін  айтуға  болады:  әлеуметтік-экономикалық  күйзелісті  бастан  кешіріп 
отырған  қоғам  өміріне  кірген  жасөспірімді  азамат  ретінде  қалыптастыру  үшін  оның 
болашақтағы мүмкіндіктерін кеңейту үшін не істеу керек? Мұндағы негізгі ой, қоғамды 
қылмыстан және тағы басқа келеңсіз құбылыстардан құқықтық тұрғыда қорғай отырып 
әлеуметтендіру  мен  тәрбиеге  қол  жеткізу  және  сол  тәрбиені  отбасынан  бастау; 
жастармен осы мақсатта әлеуметтік жұмыс жүргізу үшін жағдайлар жасау; 
-отбасында  еңбек  жасау,  әлеуметтік-экономикалық  жағдайын  дұрыстауда  жоспар 
құруды  мақсат  ету,  соны  келесі  ұрпаққа  ұғындыру;  жастардың  экономикалық  дамуы, 
еңбек  және  жұмыспен  қамту  саласында  жағдайлар  жасау,  оқуды  жаңа  бітірген  жас 
мамандардың жұмысқа орналасуы үшін жағдайлар жасау керек, ол үшін мемлекет әрекет 
етуі  тиіс,  яғни  өз  нәтижесін  көрсететін  тың  жаңа  бағдарламалар  қабылдануы  керек, 
әйтпесе  тәжірибесі  жоқ  жас  маманның  қазіргі  қоғамда  жұмыс  табуы  өзекті  мәселеге 
айналып бара жатқаны жасырын емес; өңірлерде жұмыспен қамту саясатын іске асыру, 
соның  ішінде  ЖОО-да  жас  мамандарды  жұмыспен  қамсыздандыру  бөлімдерін  ашу 
керек;  ғылыми-техникалық  прогресті  және  нанотехнологияларды  дамыту,  соның 
нәтижесінде жаңа жұмыс орындарын ашу және де жұмыспен қамту саясатын ақпараттық 
қамтамасыз ету; 
- жас таланттарды дамыту мен қолдау; 
-  жұмыссыз  азаматтарды  жай  тіркеп  қана  қоймай,  олармен  әлеуметтік  жұмыс 
жүргізу; 
- жұмыссыз адамдарға қосымша білім алатын курстар ұйымдастыру; 
-  өз  еркімен  жұмыс  жасамай,  басқа  біреуге  кедергі  немесе  ауыртпалық  түсіруші 
дені сау азаматтарға белгілі тәртіптер қолдану; 

Қазақ мемлекеттік қыздар  
педагогикалық университеті                                                                           Хабаршы №4 (52), 2014 ж.  
 
193 
 
-  белгілі  бір  жағдайлармен  жұмыссыз  қалған  азаматтарға  арналған  жұмыспен  
қамту бағдарнамаларын көбейту және ұйымдастыру; 
- қазіргі заманның талабына сәйкес келетін мамандықтарды таңдауға көмек беретін 
курстар,  тіпті,  талаптар  ұйымдастыру.  Соның  ішінде,  орта  білім  алушыларға  арнайы 
қоғамдағы орнын табуға көмек беретін пәндер енгізу. 
Елдегі  әлеуметтік  тұрақтылықты  қалыптастыруда  жұмыссыздық  деңгейін 
жоғарыда аталғандар арқылы төмендету жолымен жұмыспен қамту әлеуметтік саясатын 
іске  асыру  аясында  кәсіпкерлікті  дамыту  және  бизнесті  қолдау  жөніндегі  бұрын 
қабылданған барлық бағдарламаларды ықпалдастыру қажет  және бюджеттік қаражатты 
жұмыссыздардың  және  кірісі  аз  адамдардың  көрсеткіші  жоғары  өңірлерге  бөлу 
тетіктерін  әзірлеу  қажет  болып  табылады.  Яғни,  еңбеккерлер  мүддесін  ескерген 
кәсіпкерлік  қолдауын  қамтитын  еңбек  қатынастарының  түбірімен  жаңа  үлгісін  жасау 
басты назарда болуы тиіс. Сонда ғана еліміздің әлеуметтік-экономикалық жағдайы одан 
әрі жақсара түспек деп айтуға негіз болады. 
Биылғы  жылдың  басында  Астанада  өткен  брифингте  ҚР  Статистика  агенттігінің 
төрағасы  Әлихан  Смайылов  мәлім  етті.«Жұмыссыздық  деңгейі  экономикалық  белсенді 
халық  санына  шаққанда  5,3%  құрады.  Жұмыспен  қамту  органдарында  жұмыссыздар 
ретінде тіркелгендер саны 2012 жылғы сәуірдің соңына 68,1 мың адамды құрады немесе 
экономикалық  белсенді  халық  санына  0,8%  болды.  Жасырын  жұмыссыздық  деңгейі 
бағалау  бойынша  экономикалық  белсенді  халық  санының  0,4%  құрады»,  –  дейді 
Ә.Смайылов.  Осы  жерде  «жасырын  жұмыссыздық»  деген  терминнен  арылу  үшін 
әлеуметтік  қызметкерлердің  жұмысын  күшейту  қажет.  Бірақ  күнделікті  өмірде 
жұмыссыздардың саны көбірек кездеседі. Бұл санақтарға қарасақ, оның рас-шындығына 
күмәнің  келеді.  Осыған  қарап,  еліміздегі  өткізілетін  санақты  жүргізу  қандай  дәрежеде 
жүргізілетіндігі  күмән  тудырып  тұр.  Болашақта  халықтың  жұмысбастылығы  бойынша 
жүргізілетін  санақ  электронды  түрде  жүргізілсе,  жұмыссыздықтың  саны  нақты  және 
шынайы анықталуына алып келеді. 
Елбасы  Н.Ә.  Назарбаев  өзінің  биылғы  «Бір  мақсат,  бір  мүдде,  бір  болашақ»  атты 
халыққа Жолдауында Үкіметтен бастап жергілікті әкімдерге дейінгі барлық мемлекеттік 
органдардың  әлеуметтік  көмекке  мұқтаж  адамдармен  жұмысын  күшейткен  маңызды 
екендігін атап өткен. Сонымен бірге, кедейлік пен жұмыссыздықтың өсуін тежеген жөн 
екендігін нақты атап өтті. Ол үшін Әлеуметтік саладағы мамандық иелерін қолдау қажет 
екендігін  айта  кетті.  Сондықтан,  бастысы  әлеуметтік  қызметкерлерді  дайындау 
мақсатында ЖОО-да  әлеуметтану  мамандықтарын көбейту қажет. Әлеуметтік саладағы 
мамандықтарға мемлекет тарапынан қолдау көрсету керек. 
 
ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ 
 
1. Жұмыссыздық үhttp//kk.wikipedia.org/wiki/ 
2. Қазақ энциклопедиясы, 4 том. 
3.  Алпысбаев  А.А.  Қазақстан  Республикасындағы  жұмыссыздық  мәселесі.  G-
global. 
4.  Орысша-қазақша  түсіндірме  сөздік:  Әлеуметтану  және  саясаттану  бойынша/ 
Ред. басқарған э. ғ. д., профессор Е. Арын, Павлодар: «ЭКО» ҒӨФ. 2006. – 569 б. 
 
 
 

Казахский государственный женский 
 педагогический университет                                                                            Вестник №4 (52), 2014 г. 
194 
РЕЗЮМЕ 
 
Саутбаева Р.С., преподаватель, магистр социологии 
(г.Алматы, Казахский государственный женский педагогический университет) 
 
Снижение безработицы путь к решению социальных вопросов
 
Сегодня  безработица  самая  актуальная  проблема  общества.  Безработица  как 
социальное явление, в основном оказывает негативное воздействие на общество. Решить 
и  предотвратить  безработице  как  социальную  проблему  является  актуальной  частью 
статьи. 
Ключевые слова: безработица, социальная политика, социальное положение  
 
SUMMARY 
 
R.S. Sautbaeva -
 
teacher, Master of Sociology 
(Kazakh State Women’s Teacher Training University) 
 
Reducing unemployment way to solve social issues
 
Today  unemployment  the  most  actual  problem  of  society.    Unemployment  as  social 
phenomenon,  mainly  renders  the  negative  affecting  society.  To  decide  and  prevent  to 
unemployment  as a social problem is actual part of my article. 
Keywords: 
unemployment, social policy, social status. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Қазақ мемлекеттік қыздар  
педагогикалық университеті                                                                           Хабаршы №4 (52), 2014 ж.  
 
195 
 
МАГИСТРАТУРА 
    M A G I S T R A C Y 
 
UDK 94(574) 
 
CIVILIZATION OF ISLAM – IN THE GLOBAL SPACE  
 
A.E. Abdıkhanova, master, 
(Kazakh State Women’s Teacher  
Training University) 
 
Abstract: This article discussed the development of the basis and the historical, economic 
status  of  the  Islamic  civilization  in  Central  Asia  and  Kazakhstan.  In  this  region,  most  of  the 
population  is  muslims.  Therefore,  the  socio-economic  situation  in  the  geographical  context  is 
primarily  associated  with  the  Islamic  civilization.  In  the  pos-soviet  space  contemporary 
situation  against  the  Islamic  religion  formulated  various  theories  under  the  influence  of  the 
West.  «Golden  billion»,  «linear  of  Haderland»,  «Europe  of  universe»  and  other  theories  are 
examples of this process. And how should pursue a policy of Central Asia and Kazakhstan, to 
with  and  pressure  of  Western  Europe,  the  biggest  challenges  for  the  region.  Kazakhstan  and 
Central Asia to combine with other Islamic states should transparency degradation theories and 
concepts of another countries. Integrating our neighbouring nations Our people must fight back 
and  create  a  new,  powerful,  unified  and  save  the  Islamic  civilization  .  Turkicized    because 
Islam does not differ from other groups of Islam , but the people preserving their historical and 
cultural  traditions  of  Turkic  adhere  to  Islam  and  considers  himself  a  Muslim.  These  are 
regional issues of Islamic civilization are relevant.      
Keywords:  Islamic  civilization,  Kazakhstan,  Central  Asia,  «Golden  billion»,  «linear  of 
Haderland», «Europe of universe», integration, degradation, Turkic society, bаsis.  
The collapse of the Soviet Union when communism became a history and the transfer of 
the  post-soviet  countries  into  the  market  economy  at  the  end  of  the  XX  century  has  its  own 
effect  on  the  Kazakh  nation  as  a  part  of  Islamic  civilization.  The  mental  life  of  the  countries 
which  were  firstly  under  the  Russian  Empire,  then  the  Soviet  Union  that  fettered  fifteen 
republics  was  changed.  Especially  the  standard  concepts  of  religious  and  philosophical 
knowledge were criticized and incorporated with  the world’s common theories and concepts. 
The Islam rose to new levels in the fresh independent countries as Kazakhstan and countries of 
Central  Asia.  As  a  proof,  in  above  mentioned  countries  in  the  last  two  decades  thousands  of 
mosques,  madrasah  and  other  religious  places  were  opened.  There  were  held  international, 
intercultural  symposiums  and  conferences.  Now,  in  order  to  show  the  place  of  the  Islam  and 
Islamic civilization in these countries we have to define the meaning of civilization. This term 
comes  from  the  Latin  “civilas”,  meaning  citizen,  civil  society,  country  and  city.  That  is  why 
historians  and  archaeologists  closely  connect  the  civil  stage  research  of  the  society  with  the 
urbanization. The term civilization came into usage in XVIII century and emerged as a notion 
of  the  stage  that  comes  after  barbarism.  Thoughts  of  German  philosopher  of  history  O. 
Spengler  have  an  important  role  in  discussion  of  basic  elements  of  history  research  from  the 
point of civilization.  He  considered  that  civilization  as  a  phenomenon  resulting  from  the 
degradation of a culture, that is not the result of culture’s renovation or development but it is an 
outflow  of  inner  capabilities  of  a  particular  culture,  limitation  of  further  development  level, 

Казахский государственный женский 
 педагогический университет                                                                            Вестник №4 (52), 2014 г. 
196 
direction to decay, burning down the concession for a new civilization. He says: “Future of the 
West  not  unilinearly  forward  and  upward.  Due  to  certain  factors  it  undergoes  a  decline. 
Therefore,  as  a  consequence  of  Western  decline  a  new  civilization  will  come.  This  is  a  new 
phase. Hence, civilization is a death of culture’s spirit. Culture is also not for forever. [1]” 
In  defining  the  notions  of  culture  and  civilization  Spengler  wrote  that  «all  cultures  are 
equal, each of them is special and do without external intervention. The phenomenon of each 
culture  is  their  diverse  language,  different  life  custom»  [2].  Consequently,  civilization  shows 
the  role  and  function  of  religion  Islam  in  global  cooperation.  Recently,  the  world  is 
experiencing the ethnic  and inter-civilizational  clashes of the West  and East.  Kazakhstan as  a 
part  of  global  cooperation  depends  on  the  action  taking  place  in  international  scale.  Cause 
religious  and  ethnic  clashes  have  taken  place  in  one  part  of  global  cooperation  will  certainly 
affect to the other part. Collisions in Arabic countries, Pakistan, Afghanistan and in other parts 
of  the  Islamic  world  could  be  repeated  on  Kazakh  land.  That’s  why  there  is  a  need  to 
deliberately  stabilize  the  religious  condition.  It  is  not  surprising  that  these  collisions  may  be 
either natural law or unrelated to each other phenomenon. This pattern can be conveyed in own 
words  of  American  scientist  S.  Huntington:  «We  can  define  civilization  as  a  cultural 
community  of  the  highest  rank,  as  the  broadest  level  of  cultural  identity.  The  next  stage 
contains what distinguishes mankind from other living species. World Civilizations determined 
by the presence of features in common objective elements such as language, history, religion, 
customs,  institutions,  and  subjective  identification  of  people»  [3].  Civilization  is  forever 
moving  phenomenon.  It  has  stages  as  emergence,  development,  decline,  disappearance  or 
transformation into another civilization. The emergence of the civilization starts with a changes 
of life customs of majority, the birth of new values, the release of charismatic leaders in arena 
and  the  creation  of  civilization  doctrine  (sacred  religious  books,  party  programs,  etc.).  The 
development stage is the result of good work of the view, mentality, institutional systems of the 
civilization. While decline – comes with the decrease of supporters of its idea. In other words, 
it  is  clear  that  in  order  to  prevent  the  Islamic  civilization  from  degraded  state  there  is  a 
necessity in the support of majority. Nowadays, the nomination of Islam as a monster and the 
cognition  it  as  obscene  movement  are  taken  as  granted.  Unfortunately,  due  to  the  lack  of 
religious knowledge many people limit it with their «knowledge». As a result appears shallow 
concepts and actions as extremism and terrorism associated with religion. Our main duty is to 
restrict these actions as much as possible and wide propaganda of Islam as a religion of peace. 
Thereon,  for  the  introduction  of  works  on  the  mentioned  spheres  and  the  upgrade  of  Islamic 
values  according  to  new  age  the  association  of  Hajj  was  established  in  the  I  Congress  of 
Kazakhstani  Hajj  in  2004  Astana.  It  is  know  that  there  were  four  Congresses  of  World  and 
Traditional  Religions’  Leaders. This  gathering can give a lot for our country. First  of all, this 
Congress is a great opportunity for Kazakhstan because there sore spiritual state of the today’s 
society is discussed. As well as the whole world turned its attentions to this Congress. To say 
nothing  of  handshake,  leaders  who  do  not  even  sit  at  the  same  table  were  discussing  and 
coming  to  a  consensus  in  Astana.  This  is  an  immense  contribution  of  our  country  to  world 
stability. During the Congress serious and wide thoughts as spiritual problems, peace-keeping, 
mutual consent of world and traditional religions and the questions of organizing between them 
a dialogue were analysed. It is known from past that capitalist and communist system ruled in 
the world. The competition between these ideologies was under the sight of the world. Though 
when  the  communism  left  the  stage  of  the  history,  capitalist  society  emerged  a  concept 
«Islamic threat» instead of it. As a result there appeared new notion - clash of civilization. It is 
the opposite of a fair world order. According to this in the last Congress N.A. Nazarbayev said 
that  ‘global  crisis  of  moral  human  values  is  increased.  Deployment  of  moral  human  crisis  is 

Қазақ мемлекеттік қыздар  
педагогикалық университеті                                                                           Хабаршы №4 (52), 2014 ж.  
 
197 
 
slandering  of  every  religion’s  believer,  ousting  the  religion  beyond  the  boundaries  of  social 
trends.[4]’ In this way, it was openly said about the displacement of religion from our society. 
Moreover  Leader  of  the  Nation  added:  «In  many  stages  religion  acted  as  a  guardian  of  folk 
wisdom, culture and customs». For this point, the fact that we have retained our National values 
thanks  to  our  noble  religion  in  past  soviet  era  is  comes  as  a  proof.  The  Leader  of  the  Nation 
also  touched  on  the  topic  of  today’s  world’s  spiritual  decline  through  saying:  «Nowadays 
religions are standing at the crossroad. Human being is the highest conscious, it means instead 
of using the news of the God for the benefit of the world we seeding seeds of falsity, shameless 
notions  and  malice.  Family’s  consent,  childe  upbringing,  continuity  of  generations  were 
destroyed as a moral sample core of any society» [5]. Now we move on to how important such 
thoughts of big forum to Kazakhstan. Every problem that mentioned by the President are found 
in our country. Today most of the western morally corrupt actions are taking place in our home 
country.  Furthermore,  there  is  also  a  risk  of  implementation  of  above  mentioned  vulgar 
material  society.  In  order  to  nip  in  the  bud  of  such  an  annoying  phenomenon  together  with 
republics of Central Asia Alash people are implementing the concept of «decent society». The 
significance of fresh idea is following: decent society is fair, merciful and worthy society. For 
this, if we can create such society among us, there is no doubt that the future of our country will 
be bright and stable. If we try to find the answer for the question as how have the odd religious 
movements  appeared,  the  answer  is  the  consequences  of  mistake  as  understanding  Islam 
religion in general and fitting in the personnel needs. At the beginning the differences are not 
vital but after a certain time it varies from genuine religion and has contrasting interpretations. 
As  a  outcome  appears  another  religious  movement.  That  is  why  it  is  very  essential  for  us  to 
deeply understand our traditional religion. We must not delay it. Each person should aspire to 
be  religiously  illiterate.  Moreover  in  the  fight  against  odd  religious  movement  we  need 
comprehension  and  cooperation.  We  should  act  as  a  whole  society,  not  only  as  a  religious 
department  or  responsible  bodies.  It  means  we  should  start  these  activities  from  kindergarten 
and  schools.  If  we  teach  our  teenagers  the  traditional  religion,  human  and  decent  values,  it 
won’t  be  superfluous.  In  the  solution  of  above  mentioned  problems  we  can  lay  on  foreign 
practice. For example, neighbouring Russia adopted a document called ‘Islam doctrine against 
extremism’. There given deep definitions to notions as ‘Caliphate’, ‘jihad’ and ‘takfir’ and it is 
remarked  that  they  stand  below  the  national  and  county’s  interest.  Such  experience  is 
obligatory for us too. 
Recently,  Leader  of  the  Nation  raises  this  question  in  front  of  the  global  civilisation 
through offer the project «G-global». During the last Congress ou President touched this theme. 
According to this project, Nursultan Abishuly as  always shows his openness and trust also he 
divulges his fidelity to the principles of Virtue for the benefit of the mankind.  «G-global» is a 
meeting  and  consensus  of  opinions  in  the  global  scale  and  dispute  of  issues  of  our  common 
house-Earth’s future and notions for the human being. In recent times often raises an initiative 
as  «new order». According to this initiative only elected, rich and powerful part of the people 
should live. Cause if the population grows with same intensity, in the future the resources of the 
Earth won’t be enough to provide whole human being. Due to this factor, developed western 
countries are discussing this issue. When such unfair ideas exist in the world, we should accept 
the congress of religion leaders that was held in Astana as vital part of global consensus which 
leads  humanity  to  the  fair  global  order.  In  other  words,  there  should  be  a  worldwide 
unprejudiced order. It is our duty to think about all, not only oligarchs. The project «G-global» 
is  based  on  this  notions.  Also  there  exists  an  international  organization  called  «Rome  club». 
According  to  its  reasoning  due  to  the  intensity  of  scientific,  technical  and  economic 

Казахский государственный женский 
 педагогический университет                                                                            Вестник №4 (52), 2014 г. 
198 
development in XXI century there might be a disaster. In accordance with this in order to save 
the  Earth  they  are  offering  different  ideas  and  theories.  One  of  these  theories  –  theory  of 
«Golden billion». By this idea it is impossible to save the whole population because of this they 
will make attempt to save only one billion rich and aristocrat people. The second theory that is 
offered  by  western  giants  –  «Haderland  linear».  The  idea  of  this  theory  is  to  identify  not 
flooded  places  of  the  continents,  settle  their  people  from  «golden  billion»,  because  there  is  a 
risk of earth flood. It should be noted that this line lies on the north of our country. According 
to  their  theory  one  part  of  Kazakhstan  won’t  be  flooded.  It  means  that  some  certain 
organizations enviably intended to use it. Emergence of Islamic civilization in the territory of 
Central  Asian  countries  is  hard  process.  For  example,  Islamic  civilization  in  Uzbekistan  is 
identified by main three signs: 
ethno geographic; 
relatively religious (relation of Islamic and non-Islamic religions); 
geopolitical (external factors’ effect on religious processes). 
These signs have a direct effect on the country’s development. 
In conclusion, Islamic civilization in Kazakhstan and republics of Central Asia develops 
in Sunni direction and there are following basic elements showing Islamic civilization in named 
countries: 
National cognition; 
Islamic doctrine against extremism; 
Haderland linear; 
Theory of golden billion; 
Congress of world and traditional religion 
 

жүктеу/скачать 2,59 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: