Техналогиалық бөлім
Жерге аз тоқты тұйықталуы 6 кВ тарату желілеріндегі бірфазалық жерге тұйықталғандағы қорғаныстың орындалуы
жүктеу/скачать 0,61 Mb.
|
| 2.5 Жерге аз тоқты тұйықталуы 6 кВ тарату желілеріндегі бірфазалық жерге тұйықталғандағы қорғаныстың орындалуы
Карьерлік тарату желілеріндегі басты көрсеткіш жүйесі электірлік қауіпсіздік, соған байланысты қорғаныстың сұраныс қауіпсіздігінің басты түрде келісілген болу керек. Аз қуатты электрмен жабдықтау карьерлеріне алыс орналасқан аудандар терең қосылуы 110/6 немесе 35/6кв қосалқы станциялары арқылы орындалады, ал жақын аудандарда басты кернеу 10кв – 10/6кв қосалқы станциясынан. Бір- фазалық жерге тұйықталу (БЖТ) пайда болғанда, басты түрде сыйымдылық мінездеме, (КТЖ) карьерлік тарату желілеріндегі электр қабылдағыштары 6кв жұмыс кернеуінде (0,2–1,0 А) аз тоқтың болуы КТЖ оқшауланған бейтараптың қолданылуы, энергожүйелерінде байланыстың жоқ болуынан. Бұл тұйықталулар оқшауланған бейтараптың басты мінездемесі, бүкіл желідегі зақымданулардың 70–80% құрайды. Карьерді электрмен жабдықтауды жобалағанда мынадай сұрақтар туады, БЖТ-ның релелік қорғанысы, есептеулердің жоқ болуы және БЖТ тоғының мәнінің бағасы қорғаныстың толық түрде орындалуы, сезімталдық және талғамдылық орындалу бағасының жоқтығы. БЖТ мінездемесі кернеудің және нөлдік тізбектегі тоқтың пайда болуы, осыларға релелік қорғаныс орындалады. Қазіргі кезде көп қолданылып жүрген қарапайым тоқтық релелер РТ-40/0,2, РТЗ-50, РТЗ-51, нөлдік тізбектегі орташа мәнде орындалады, ТЗЛМ, ТЗРЛ, ТНП-1Ф тоқ трансформаторлары фильтр қызметін атқарады. Нөлдік тізбектегі кернеуге РН-53/60Д релесінің қорғанысын тоқпен қоса орындайды, фильтр ретінде НТМИ-6 кернеу трансформаторының қосымша орамы қызмет етеді, ашық үшбүрыш сызбасы арқылы қосылған. Карьердегі басты электр қабылдағыштары (эксковаторлар, бұрғылау станоктары, су-төкпе сораптары) болып табылады. Қарастырылған қорғаныстар ЯКНО-51 тоқ релесінің қосылу контактілері және жоғарғы кернеу релесі РН-53/60Д майлы ажыратқыштың сөндіру тізбегінде тізбекткліп жалғанған. Бұл комплектілі БЖТ қорғанысы бағытталмаған болып, және нөлдік бағыттағы тізбектің бағытты нөлдік тізбектегі кернеудің қатынасына есептелмейді. Осы аталған қорғаныстарды жекелей қарастырып көрейік 1.Кернеу бойынша қорғаныс. БЖТ пайда болғанда нөлдік тізбектегі кернеу 6кв желісінде бірдей болады, РН-53/60Д релесінің орындалуы күмән туғызбайды. Тек қана кернеу байланысынан ығыстырамыз. Қалыпты жұмыс желісі электрқондырғыларының құрылымының ережелері бойынша, нөлдік тізбектегі кернеу НТМИ-6 трансформаторының қосымша орамында пайда болғанда 10В дейін құрайды. 2.Тоқтық қорғаныс. БЖТ тоғының анықтамасы (2.7) мұндағы Iо – қорғаныстың бірінші тоқ орындалуы Iо – БЖТ қосынды тоғы, желінің қосынды сыйымдылығымен анықталады Iо.л – қорғалатын желінің сыйымдылық тоғы Қарапайым тоқ қорғанысы, карьерлік тарату тізбегінде тоқ сыйымдылығы қорғау қондырғысының тоқ сыйымдылығынан 8,5-10 есе артық болса жақсы қабылдайды: (2.8) 1-ші нүктеде әр-түрлі тоқ релесінің, тоқ қорғанысының сынақтары көрсетілген. 2-ші формуланы, 1-ші формулаға қойсақ: (2.9) бұдан карьерлік тарату желілерінің сыйымдылық тоғының қосындысын анықтаймыз, БЖТ-дан қорғауға жеткілікті болады: (2.10) Кабельдік және ауалық желілерге =1,25 және 1,5, 3.5 кестеде I.с.з – ны таңдап, 3.5 кесте бойынша қорғауға жетерліктей, (2.10) формула бойынша крьердің тарату желісіндегі БЖТ-ның тоқ мәні анықтаймыз. ТЗЛМ тоқ трансформаторы мәндері 3.5 кестеде келтірілген. Кесте 2.5 ТЗЛМ тоқ трансформаторы
Карьерлік желілерде Iо =0,2-1,0 А болғанда, тоқ қоранысы жұмыс істемейді, өйткені БЖТ-дың тоқтары оның жұмыс істеуіне жеткіліксіз. БЖТ-дың зауыттық жиналған сызбасында жұмыс істемейді, өйткені майлы ажыратқышты сөндіру тізбегіндегі тоқтық реле контактысы, кернеу реле контактысымен тізбектей жалғанып, қосылмайды. Тоқ релесі мәндері 3.6 кестеде келтірілген. Кесте 2.6 Тоқ релесі
Бұл көрсетілгендер карьерлік тарату желісіндегі қолданылатын жасанды жерге тұйықталу кезіндегі қорғау нәтижелерін бекітеді, сонымен қатар осы желілердегі кабельдік (БЖТ-дың екі немесе үш фазалы қысқаша тұйықталуға ауысуын) зақымдалу анализі. Карьерлік тарату тізбектерінің зақымдалған жері өшірілмегендіктен, БЖТ кезіндегі пайда болған үстемекернеудің мәні Uф –дан әлдеқайда өсіп, карьердің тарату тізбегінің зақымдалмаған жерлеріне кері әсерін тигізеді (кабельдік жол, электр қондырғылары, оқшауламалар). Сонымен қатар, олар оқшауламаның электрлік беріктігін төмендетеді, соның салдарынан көп зақымданулар және бірфазалық зақымдану екі,үшфазалы қысқаша тұйықталуға ауысады. Екіфазалық жерге тұйықталудың пайда болуы өте қауіпті, қадамдық кернеу мен жақындау кернеуі жоғары болады да және қайғылы оқиғаға әкеп соқтыруы мүмкін. Осылардың барлығы электр қауіпсіздігін қауіпті шекке дейін төмендетеді, адамның зақымдалуына әкелуі мүмкін. Карьерлік тарату тізбегінде БЖТ қорғаныс сұрағының сенімді жауабы аз қуатты болуы, бұл жерде 6 кВ электр қабылдағыштар екіден аспаған, заводтың қорғаныс сызбасының өзгертілуі. Тоқ реле контактілерін тізбектей жалғап және майлы ажыратқышты сөндіру тізбегіндегі максимлдық кернеу релесін параллель ауыстыру қажет. Бұл БЖТ-дан қорғау электр қауіпсіздігін жақсартады. Егер карьерлік тарату тізбегінде 6 кВ электр қабылдағыштар саны екіден көп болса БЖТдан қорғаныс сұрағы қиындайды. Тоқ қорғаныстары жақсы орындалуы үшін сыйымдылық тоғын көбейту қажет. 6 кВ тізбегіне қосымша сыйымдылық Сдоп жалғау қажет. Конденсаторды жалғау орны - 6 кВ қосалқы станцияның 110/6, 35/6 құрама шиналарына. Конденсаторды бөлек бір жоғары кернеулі ұяшыққа немесе 10/6 қосалқы станцияға жақын шығу фидерлеріне жалғау қажет. Соңғы варианттағы Сдоп бір фидерлі орындалу жұмысы 6 кВ ауалық байланыс жолының орындалу жұмысы немесе бұл фидерге сыйымдылық разрядталып және сөнгеннен кейін жіберілу қажет. Қосымша сыйымдылық мәнінің анықтамасы. Бірфазалы жерге тұйықталу (2.11) мұндағы - ауытқу жиілігі - желідегі қосынды сыйымдылық пен қосымша сыйымдылық - 6кВ желідегі кернеу (2.11) формуласынан карьерлік тарату желісіндегі қосынды сыйымдылық фазасын табамыз: мкФ (2.12) (2.10) формуласына қоятын болсақ (2.13) Карьер тізбектеріндегі сезімталдық коэффициенті электрқондырғылрдың құрылымының ережелері бойынша (1,25 – 1,5) мәнінің дұрыс емес екендігі, сыйымдылықтың тез ауытқуынан қорғаныстың орындалуы 0,75-тен аспайды. Қауіпсіздік шартынан алынып, Кч =2 – 3-ке тең деп аламыз. Кч =2,4 деп алып (2.13) мәнінен мынаны аламыз: (2.14) Осыдан қосымша фазаға сыйымдылық анықтаймыз, мкФ (2.15) мұндағы Со мин – карьерлік тарату желісіндегі қосынды сыйымдылық; – БЖТ-дан қорғау тоғының бірінші ретті орындалуы. БЖТ-дан қорғаныстың тағы бір нашар бағасы ол – талғамдылық, карьердің технико-экономикалық көрсеткішін анықтайды. Келесі факторлар әсерінен (БЖТ тоғының аз мәні, карьердің тұрақты өзгеру электрлік параметрлері, БЖТ-ның әр түрлі мінездемесі және одан ағып өтетін процестер). Осылардың барлығы тоқтық қорғаныстың талғамдылығын жібермейді. Сонымен қатар БЖТ қорғанысының талғамдылығы қосылу орнындағы ЯКНО-10У1 болады. ЯКНО-10У1 қосылу орнының майлы ажыратқыш бөлігі, электрқабылдағыштарға келетін кабель және нөлдік тізбектегі тоқ фильтрі арқылы өтеді. Карьерлік тарату жолында және нөлдік тізбектегі тоқ фильтрінің типі ТНП-1Ф немесе ТЗЛМ. К1 және К2 – негізгі жоғарғы кернеулі кабельдің зақымдалу орындары, К3 - кабельдің зақымдалу нүктесі және жоғары кернеулі электр қондырғысының өзіндік қабылдағыштың (экскаватор, су-төкпе қозғалтқышы), Квн – карьерлік тарату жолының сыртқы зақымданулары. Эксплуатациялық берілгендер бойынша К1 нүктесі майлы ажыратқыштың кабельдің аршу бөлігінде, және БЖТ осы нүктеде көбірек болады, К2 және К3 нүктелеріне қарағанда. Бұл зақымдалу экскаваторды жиі қосуынан, кабельдің дұрыс аршылмау сапасынан және майлы ажыратқыштың астында орналасқандықтан болады. К1 нүктесі нөлдік тізбектегі тоқ фильтрі желінің электрқабылдағыштарына дейін болады, ал БЖТ тоғы, сыйымдылық бойынша анықталады, контур бойынша жер-сыйымдылық-К1 нүктесі аралығында болады, фильтр аралығын қоспайды, сондықтан экскаватордың қорғанысы жұмыс істемейді. Соның салдарынан К1 нүктесі сыртқы зақымдалу болып саналады. Екінші сатыдағы бас учаскесінің қорғанысы жұмыс істейді, бұл жағдайда QF2 ажыратқышы сөнеді, сонымен қоса сол фидерге жалғанған электр қабылдағыштары тоқ көзінен ажыратылады. Бұл кемшілікті мынадай екі әдіспен алып тастауға болады: 1. ТЗЛМ-0,6 типтес нөлдік тізбектегі тоқ фильтрін, ЯКНО-10У1 қосылу орнының айырғыш бөлігіне орналастыру қажет. Бұл жұмыстың орындалуы электрқондырғылр құрылымының ережелері бойынша жүргізіледі, сонымен қатар қатты жалғау бөлігі РВФ-6 айырғышына дейінгі тоқ трансформаторына және өтпелі оқшаулама жоғары кернеуге тексерілген, беріктігі жоғары иілгіш жалғау бөлігін бекітеді. ЯКНО-10У1-де орналасқан қорғаныс, бұл жағдайда осы учаскедегі электрқабылдағышының зақымдалуы бақыланып және БЖТ-дан қорғау өзімен қоса электр қабылдағышты сөндіреді. Бұл жағдайда қорғаныстың талғамдылығы және эксплуатациялық қызмет көрсетілуі жоғарылайды. 2. Нөлдік тізбектегі тоқ фильтрін жоғары көтеріп және кабельді аршу ұзындығын көбейту қажет. Кабельдің аршылған бөлігі фильтр арқылы өту қажет. Осындай әдістермен аз қуатты карьердегі қондырғылардың БЖТ қорғанысының талғамдылығын жоғарылатып қана қоймай, орташа және үлкен қуатты карьерлерінің талғамдылығын жоғарылатуға болады. 2.6 380-660 В тоқ көзінің бір фазалы жерге тұйықталудан қорғаныс Ашық тау-кен жұмысындағы кернеуі 380−660 В тоқ көзіні жерге бір фазалы тұйқталудан қорғаныс үшін РК3−И51 оқшауламаның бақылау релесі және автоматты бақылау оқшауламасы УАКИ колданылады. РК3−И51 бақылау релесі тоқ көзінің оқшауламалы тұрақты кедергімен және бөлімшедегі тоқтың бұзылуын бақылайды. Ол екі бөлімнен тұрады: түзеткіш көпірлігінен, шектегіш кедергісінен. R3, R5 және R7 арқылы және нольдік тізбектілікті кернеулі фильтр R3-R8 кедергіде жұлдызша түрінде жалғанады. Катушка RA релесіндегі тоқ үшфазалы түзеткіш көпірден және VД 4 вентильді нөльдік тізбекті кернеулі фильтрден өтетін тоқтың қосындысына тең. Нөльдік тізбектілікті фильтр кернеуі кедергі оқшауламасындағы симметриялы еместіні төмендетеді. Қосынды тоқтың екі бөлікті схемадағы жалпы кедергінің оқшауламасының шенбемелі мәнінде реле іске қосылады. (тоқ көзі үшін V=380 В, Rкр =1350 Ом) Реленің іске қосу уақыты 30 мс. SВ кнопкасын басу арқылы реленін бұзылмауын периодты бақылауы іске асырады. УАКИ − оқшауламаны автоматты түрде бақылау қондырғысы, ол шахты, карьерде 380 және 660 В тоқ көзіне қойылады да негізгі вентильді схемаға ие болады. Нөльдік тізбектілікті кернеу фильтрі үш активті кедергіден (R3, R4, R5) және екінші орам КАI,II, екіорамды реле КА тұрады. КАI1 және КАI,II орамның магниттік ағыны бір−біріне қарама − қарсы бағытталған. Кернеудегі электрлік қондырғының тоқ жүретін бөлігіне адам жанасатын болса, онда КАI,I және КАI,II ормдағы магнит ағынын айырымы ұлғаяды, қорытындысында реле іске қосылады. SB кнопкасын қосқанда, реленін дұрыстығы тексеріледі, L дросселі тоқ көзіндегі сыйымдылықты конпенсация жасауға негізделген. 3 ЭКОНОМИКАЛЫҚ БӨЛІМ жүктеу/скачать 0,61 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
| |||||||||||||||||||||||