Технологиялары



Pdf көрінісі
бет12/57
Дата28.07.2023
өлшемі2,79 Mb.
#104886
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   57
Функционалдық әдіснама
негізінде «есептен қозғалу» принципі алынады. 
Бұл жағдайда алдын ала есептер, есеппен айналысып жүрген мамандар тобы, 
олардың ақпараттық қажеттіліктері нақтыланған. Бұл көзқараста болашақ 
мәліметтер базасына қажетті маңыздар жиыны нақты анықтауға мүмкіншілік 
бар. 
Пәндік әдіснама
алдын ала болашақ пайдаланушылардың ақпараттық 
қажеттіліктері жалпы белгілі, бірақта нақтыланбаған жағдайда қолданылады. 
Болашақ ол қажеттіліктер көпаспектілі және динамикалық өзгерісте болып 
отыруы мүмкін. Маңыздар арасындағы байланыстар эксперттік болжам немесе 
берілген ықтималдықтар негізінде жасалады. Мәліметтер базасын бұл жағдайда 
пәндік мәліметтер базасы деп есептейді. Осы әдіснама принциптері жүйелік 
тұрғыдан алғанда дұрыс болып келеді, бірақта, пәндік аймақты жалпылама 
түрде қамту қиындықтары бар. Мысалы, маңыздарды нақтылау қиындығы 
мәліметтер базасы сұлбасының тым артықтығы, күрделілігіне әкеліп 
шығаратын есептердің нәтижелерінің төмендеуі ықтимал. 
5.2
Қалыпты пішіндер. Қалыптастыру 
Мәліміеттер қорын жобалау мәселелерінің маңыздылығы қолданбалы 
программалар жасау және оларды жөндеу кезеңдерінде анық байқалады. Егерде 
мәліметтер қорын жобалау процесінде кестелердің қасиеттері бір – бірмен 


41 
байланысы тиімді түрде ойластырылып құрылмаса, кейін қолданбалы 
программа жазу немесе дайын программаны өзгерту қиын жағдайда өткізілуі 
мүмкін. Мәліміттер қоры саласындағы мамандар осы бағытта оптималды 
мәліметтер қорын жобалау шешімі ретінде екі әдісті ұсынып отыр: 
1 әдіс:
Кестелерді қалыптастыру әдісі 
2 әдіс:
Мән – байланыс немесе диаграммалар әдісі 
Бұл әдістердің қолдану тәртібі:
Алдымен мән – байланыс әдісі арқылы пәндік аймақтың құрылымын 
желілік немесе иерархиялық түрден кестелер немесе реляциялық түрге 
келтіріледі. Ары қарай реляциялық моделі кестелерді қалыптастыру әдісі 
арқылы жетілдіріледі. 
Тарихи бірінші шыққан кестелерді қалыптастыру әдісін қарастырайық.
Кестелерді қалыптастыру әдісінің мақсаты артық қайталанатын 
мәліметтерді жаю болып келеді. Қалыптастыру процесі негізінде үлкен 
кестелерді шағын кестелерге бөліп, олардың арасындағы байланыстарды 
белгілеу процестері болып келеді. Басқаша айтқанда, бір қалыптасқан 
формадан екінші қалыптасқан формаға көшу десе де болады.
Қалыптастыру теориясында бес қалыптастыру формасы бар. 
Сурет 5.2.1 Қалыпты пішіндер байланысы 
1 қ.ф. Бірінші қалыпты форма (пішін) 
Бойсс – Кодтың қалыптасу формасы (Б.К.Қ.Ф).
Практикада толығымен үш қалыптасқан форма қолданылады. Солардың 
жүзеге асырылуын мысал ретінде қарастырайық. Ол үшін үш қалыптасқан 
форманың анықтамаларын берейік.
Анықтама 1:
Кесте 1 қ.ф тұр дейді егерде келесі 4 шарт орындалса: 
1 шарт: қайталанатын өрістер тобы кездеспейді- өрістер атомарлы 
2 шарт: қайталанатын кортеждер жоқ 


42 
3 шарт: жолдар реттелмеген 
4 шарт: бағаналар реттелмеген 
Анықтама 2:
Кесте 2 қ.ф тұр, егерде келесі 2 шарт орындалса: 
1 шарт: кесте 1 – ші қалыпты формада тұрса 
2 шарт: кез келген индекстелмеген өріс толық индекстелген өрістер 
жиынымен бірмәнді анықталады. (


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   57




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет