Тжб биология 10 сынып

1. 
   Іс-әрекет потенциалы уақытында нейрон реполяризациясында болатын үрдіс.
   

	Натрий	иондарының	Калийиондарының	Мембрана потенциалы
	каналдары		каналдары
A	Жабық		Ашық	Төмендейді
B	Ашық		Жабық	Төмендейді
C	Ашық		Жабық	Жоғарылайды
D	Жабық		Ашық	Жоғарылайды

2. 
   Жұлынның сұр заттың шығыңқы келген жерлерін мүйіздері деп атайды. Артқы мүйізінде рефлекторлық доғаның қай нейрондары орналасады?
   

А) сенсорлы нейрон

2. 
   аралық нейрон
   
3. 
   афференттік нейрон
   
4. 
   эфференттік нейрон
   

1. 
   қоздырғыштарды қабылдау
   
2. 
   қоздырғышты тоқтату
   
3. 
   әрекет потенциалын тасымалдау
   
4. 
   әрекет потенциалын тудыру
   

4. 
   Жүрек циклының кезеңдері қандай?
   
   1. 
      систола және диастола
      
   2. 
      систола, жүрекшенің систоласы, қарыншаның систоласы
      
   3. 
      жүрекшенің систоласы және қарынша систоласы
      
   4. 
      дисатола және систола
      

5. 
   Саркомерлердегі жіңішке жіпшелерге сәйкес келетін нәруызды анықтаңыз:
   
   1. 
      миозин
      
   2. 
      актин
      
   3. 
      миоглобин
      
   4. 
      гемоглобин
      

6. Дененің қимыл-әрекеттерін, тепе-теңдікті сақтау мен бұлшықеттердің тонусын реттейтін орталықтар мидың қай бөлімінде орналасқан?

А) сопақша ми

2. 
   ортаңғы ми
   
3. 
   аралық ми
   
4. 
   мишық
   

7. 
   1-суретте сүтқоректілердің жүйкелік реттелу нәтижесіндегі бұлшықеттің жиырылуы бейнеленген.
   

1-сурет

а) 1-суреттен келесі бөлімдерді анықтау үшін таңбалар немесе әріптер қолданыңыз. A – тек актин ақуызы бар бөлік B – тек миозин ақуыздары бар бөлік

[1]

2. 
   Кестеде бұлшықеттердің жиырылуы кезіндегі кейбір сипаттамалар берілген. Олардың реттілігі бұрыс күйінде жазылған. Сондықтан кестедегі қалған сипаттамалардың дұрыс реттілігін анықтаңыз.
   

8. 
   2-суретте миеленді нейронның құрылысы көрсетілген.
   

2-сурет
а) X бөлігінің атауын анықтаңыздар:

2. 
   Миеленді нейрондағы жүйке импульсының таралуы қалай аталады?
   

9. 
   3- суреттегі бас минының көлденең кесіндісі берілген.
   

43

3-сурет

Жүректің жиырылу жиілігін автономды реттеуді жүзеге асыратын құрылымды

10. 
    Биологтар саусақ ұшындағы стимуляциясын зерттеген. Саусақ ұшына түрлі қысым әсер ете отырып, максималды мембараналық потенциалды өлшеу үшін микроэлетродтар қоладанды. 4-суретте Пачини денешігі, сенсорлық (сезгіш) нейрон және микроэлектордтардың орналасуы бейнеленген.
    

4-сурет

Кестеде осы зерттеулердің нәтижелері көрсетілген.

Саусақ	ұшына түскен	Мембрана потенциалы Р	Мембрана потенциалы Q
қысым		\млВт	\млВт
Жоқ		-70	-70
Төмен		-50	-70
Орташа		+30	+40
Жоғары		+40	+40

а) Егер қысым түспеген жағдайда сенсорлы (сезгіш) нейронда тыныштық күйдегі мембрана потенциалы қалай -70 мВ сақтайтындығын түсіндіріңіз:

[1]

2. 
   Пачини денешігіне қысым түсірген кезде, Р микроэлектродта тіркелген мембрана потенциалының өзгерісі қалай жүзеге асады?
   

[1]

11. 
    5- суретте холинергиялық синапстың жұмысы бейнеленген. a) А және В құрылымын анықтаңыз.
    

[2]

2. 
   В құрылымының постсинапстық мембранаға тигізетін әсерін сипаттаңыз:
   

44

5-сурет

12. 
    6-суретте толық жүрек циклынынан кейінгі сол жақ жүрекшедегі, сол жақ қарыншадағы және қолқадағы артериалды қысымның өзгерісі бейнеленген.
    

6-сурет
Төмендегі кестені А- дан Н-қа дейін графикте сипатталған тұжырымдарға сәйкесін

Өзгерістер Сәйкес әріп

Сол жақ екі жақтаулы қақпақша ашылу үрдісінде Сол жақ екі жақтаулы қақпақша жабылу үрдісінде Сол жақ қарынша жиырылуды бастады Сол жақ қарыншада минималды қан көлемі

[4]

13. 
    Полимеразды тізбекті реакциясы (ПТР) ДНҚ үлгілерінің көшірмесін көбейтуге негізделген әдіс. ПТР технологиясының арқасында бір тал шаштың фоликуласы немесе ақ қан жасушаларынан бірнеше ДНҚ көшірмелерін алуға болады. Мұндай әдістер сот сараптамасында өте маңызы зор. ПТР технологиясының сатылары төмендегі суреттен көруге болады.
    

7-сурет

45

1. 
   ПТР – дің бірінші сатасында ДНҚ үлгісін 94 ° C қыздыру нәтижесінде екі тізбектің ажырауына қалай алып келетіндігін сипатта.
   

[1]

2. 
   ПТР – дің үшінші сатысында ДНҚ - полимераза ферменті жаңа екі шиыршықталған ДНҚ тізбегінің көшірмесін нуклеотилдтер арқылы қалай түзетіндігін сипатта.
   

[1]
14. Биотехнология — биологиялық ағзалардың қатысуымен жүретін үдерістерді, адамның

Артықшылығы

[1]
15. Дүние жүзі бойынша тамақтану рационының шектеулі болуы балалар арасында А

6-суретте осы күріштің гендік инженерия арқылы синтезделген кезеңдері көрсетілген.

1. 
   қадам
   

Pantoea ananatis типті бактериясын және β-каротині бар жүгері өсімдігінен ферменттер арқылы гендерді алды

2 қадам `

3. 
   қадам
   

β-каротинді кодтайтын гендер промотормен бірге плазмидке бекінді

4. 
   қадам
   

Рекомбинантты плзмидтер Agrobacterium tumefaciens бактериясына енгізілді

5. 
   қадам
   

A. tumefaciens рекомбинантты плазмидті күріш өсімдігінің ұрығына жеткізеді

6. 
   қадам
   

8-сурет

а) 1,2 және 3 қадамдарда қолданылатын ферменттер түрілерін атаңыздар. 1 және 2 қадамдар үшін ортақ №1 фермент 3 қадам үшін №2 фермент

[2]

2. 
   3 қадамда β-каротинмен бірге промотор енгізілу себебін түсіндіріңіз:
   

46
Балл қою кестесі