Урналы учите

www.akmol-orleu.kz

МҰҒАЛІМ   Ж

УРНАЛЫ          УЧИТЕ

ЛЬ

СКИЙ Ж

УРНАЛ   

№1 (2016)

20

ФОРМИРОВАНИЕ СИСТЕМЫ САМОРЕГУЛЯЦИИ  УЧАЩИХСЯ

                                                                                                 

Омарова С.Ж., Жамантаева Ж.К., тренеры  

центра уровневых программ филиала АО 

НЦПК «Өрлеу» «Институт повышения 

квалификации педагогических работников по 

Акмолинской области»

Нередко педагоги считают, что достаточно знать 

свой  предмет  и  общепринятые  нормы  поведения, 

чтобы  под  этот  образец  подгонять  своих  учени-

ков.  Нежелание  учеников  учиться  объясняется  их 

ленью,  нежеланием,  а  позиция  учителя  лишь  быть 

руководителем.  Научить  ученика  осознать  свои  за-

дачи  в  качестве  субъекта  учебной  деятельности 

удается учителям с большим трудом. Сегодня ясно, 

что учитель в современной школе должен знать не 

только    свой  предмет  но  и  обладать  соответствую-

щими  знаниями  в  области  детской  психологии  и 

медицины,  чтобы  уметь  учитывать  в  своей  работе 

формирование у учащихся системы саморегуляции, 

необходимой  для  эффективного  выполнения  ими 

учебной (или иной другой) деятельности.   Однако, 

к большому сожалению, с   понятием «саморегуля-

ция»  многие  учителя  сталкиваются  лишь  во  время 

прохождения курсов повышения квалификации, так 

как ребенок ими воспринимается как объект, на ко-

торого  направлена  деятельность  педагога.  «Так  на-

зываемая  наука  педагогика,  -  писал  Л.Н.Толстой, 

-  смотрит  на  образовывающегося  человека  как  на 

существо,  совершенно  подчиненное  воспитателю». 

Педагогика на протяжении длительного времени 

развивалась только и исключительно как директив-

ная система, базирующаяся на требовании безуслов-

ного повиновения ученика учителю, выполнения его 

предписаний.  Ребенок  традиционно  воспринимался 

и  воспринимается  как  незрелое,  неподготовленное 

к жизни, несамостоятельное существо, которое сле-

дует  оберегать,  вскармливать  и  взращивать,  воспи-

тывать  и  обучать,  готовить  к  подлинной  взрослой 

жизни.  Такой  взгляд  на  ребенка,  с  одной  стороны, 

автоматически ставит взрослого в позицию челове-

ка,  заботящегося  о  его  росте  и  созревании,  ответ-

ственного за него, за его жизнь и здоровье, нынеш-

нее  и  будущее  благополучие,  за  его  образование.  

Понятно,  что  это  предполагает  необходимость  его 

безусловного подчинения, послушания и повинове-

ния воле учителя или взрослого человека. И сейчас 

многие педагоги навязывают  ученикам   свои педа-

гогические цели, не учитывая того, что последние не 

понимают  предъявленных  ему  требований,  так  как 

это противоречит детской природе. Почему он дол-

жен делать то, что ему не нравится, почему нужно 

сидеть тихо и нельзя говорить на тему урока, выпол-

нять  задачи,  которые  он  порой  не  понимает?  И  он 

начинает сопротивляться, а взрослые (родители, вос-

питатели, учителя) начинают его принуждать, гово-

ря, что это ему во благо, утверждая, что такое воспи-

тание формирует характер и дисциплину, приучает к 

порядку и учит владеть собой. При этом происходит 

обратное: внутренний мир ребенка не созидается, а 

разрушается,  это  подавляет  его  волю,  лишает  ини-

циативы,  самостоятельности,  приводит  к  неврозам.  

Стремление  человека  к  активной  самостоятель-

ной  деятельности  -  одна  из  фундаментальных  по-

требностей  личности.  Она  проявляется  уже  у  ма-

ленького ребенка, который все хочет делать сам. В 

подростковом  возрасте  стремление  стать  самосто-

ятельной  личностью  приводит  даже  к  известному 

кризису  возрастного  развития,  связанному  с  тем, 

что желание быть взрослым еще не обеспечивается 

соответствующими возможностями - сформирован-

ностью  психофизиологических,  интеллектуальных, 

моральных регуляторов поведения. Здесь важно нау-

чить учеников процессу  личностной саморегуляции. 

Процесс  личностной  саморегуляции  есть  бо-

лее  высокий  уровень  регуляции.  Этот  вид  само-

регуляции  часто  обозначается  как  самодетер-

минация  (Б.  Ф.  Ломов).  Она  состоит  в  том,  что 

на  определенных  стадиях  своего  развития  лич-

ность  начинает  сознательно  организовывать  свою 

жизнь,  самостоятельно  определять  свое  развитие. 

Замечено:  что  если  на  первых  этапах  обучения 

учитель  руководит  учением  ученика,  то  по  истече-

нии определенного времени ученик начинает сам ор-

ганизовывать свое учение. Одна из наиболее слож-

ных задач современного обучения – формирование 

у  учащихся  системы  саморегуляции,  необходимой 

для  эффективного  выполнения  ими  учебной  (или 

иной другой) деятельности. Саморегуляция учебной 

деятельности  –  это  специфическая  регуляция,  осу-

ществляемая учеником как субъектом деятельности. 

Ее назначение состоит в том, чтобы привести в соот-

ветствие возможности ученика с требованиями учеб-

ной деятельности, т. е. ученик должен осознать свои 

задачи  в  качестве  субъекта  учебной  деятельности. 

Ученик  должен,  прежде  всего,  осознать  и  при-

нять  учебной  деятельности,  т.  е.  понять,  что  от 

него требует учитель и принять свои личные цели. 

Именно это и позволяет ученику принимать актив-

ное и посильное для него участие в планировании, 

проведении, контроле и оценке работы по осущест-

влению поставленных целей. Далее, в соответствии 

с  понятой  целью,  ученик  продумывает  последова-

тельность  действий  и  оценивает  условия  достиже-

ния этой цели. Результатом этих действий является 

субъективная  модель  учебной  деятельности,  на  ос-

нове которой ученик составит программу действий, 

МҰҒАЛІМ   Ж

УРНАЛЫ          УЧИТЕ

ЛЬ

СКИЙ Ж

УРНАЛ   

www.akmol-orleu.kz

№1 (2016)

 21

средств  и  способов  ее  осуществления.        Однако  и 

роль  учителя  здесь  должна  быть  иной.  Он  должен 

выступать как равный член коллектива, а не как че-

ловек, передающий готовые знания, не в роли руко-

водителя деятельности учащихся в овладении этим 

опытом.  Тут возникает противоречивость роли учи-

теля: он в любых ситуациях остается учителем, т.е., 

он  имеет  право  поощрять,  наказывать,  пресекать 

любые нежелательные отклонения от нужного рус-

ла, а с другой стороны, он должен быть равноправ-

ным  членом  коллектива.  Обратимся  к  высказыва-

нию М.Н.Скаткина, когда он отмечает, что взрослые 

слишком  часто  делают  своими  руками  за  ребенка 

многое такое, что он может делать сам, оставляя его 

руки и мозг в бездействии и праздности. Не запазды-

ваем ли мы то и дело передавать ему из рук в руки 

все новые виды деятельности, продолжая настойчи-

во руководить им и тогда, когда это излишне и по-

сему вредно? Не слишком ли мы опасаемся передать 

ему  полную  меру  ответственности  за  принятое  ре-

шение, за предпринятое дело, оправдывая себя тем, 

что мы сделаем все скорее, умнее и лучше, чем это 

умеет пока он?   Развитие саморегуляции у учащего-

ся находится в большой зависимости от профессио-

нализма  педагога,  который  должен  предвидеть  ход 

учебного процесса, степень новизны для ученика из-

лагаемого материала, его интересность и значимость. 

Опытный  учитель  способен  достаточно  быстро 

определить  особенности  индивидуального  стиля 

саморегуляции  того  или  иного  учащегося,  а  также 

уровень развития ее отдельных компонентов. Такие 

данные делают педагогическую коррекцию целена-

правленной. Учителю легче обнаружить недостатки 

саморегуляции, связанные с моделированием значи-

мых условий и их влиянием на результаты учебной 

деятельности,  так  как  они  наглядно  проявляются  в 

психических процессах учащихся. На основе сфор-

мированной  учебной  саморегуляции  впоследствии 

может  развиваться  продуктивная  саморегуляция  в 

других видах деятельности. Учебная саморегуляция, 

таким образом, становится основой для развития всех 

видов активности учащегося. Поэтому в его арсенале 

должны быть средства, помогающие сохранению ус-

ваиваемого материала, его дублированию в слуховой, 

зрительной, двигательной и других формах, а также 

способы  сосредоточения  и  направления  внимания 

учащихся на необходимое содержание, создание ас-

социаций, использование схем и наглядных пособий.

На основе сформированной учебной саморегуля-

ции впоследствии может развиваться продуктивная 

саморегуляция в других видах деятельности. Учеб-

ная саморегуляция, таким образом, становится осно-

вой для развития всех видов активности учащегося. 

Экспериментально  доказано,  что  эффективность 

решения учебных задач и закрепление пройденного 

материала  повышаются,  если  материал  включен  в 

контекст более общей задачи. Такие задачи способ-

ствуют переходу прилагаемых усилий на уровень са-

морегулирования. Приобретенный учащимися опыт 

достижения поставленных целей, опыт преодоления 

трудностей  постепенно  создает  личностные  фонды 

саморегуляции, обеспечивающие в будущем успеш-

ность  продвижения  в  любых  видах  деятельности.  

Повышению  точности  самооценок  способствует 

доброжелательное и внимательное отношение педа-

гога к учащемуся даже в случае неуспеха. Система 

саморегуляции, таким образом, в большей мере за-

висит  от  уровня  сформированности  самооценок  и 

оценок учащихся, от меры осознанности ими каждо-

го элемента учебной деятельности, от развития субъ-

ективных  критериев  успешности  ее  выполнения. 

Использованная литература

1.Толстой Л.Н. Воспитание и образование, 

Пед.соч.-М.,1989.

2. Ломов Б.Ф. Системность в психологии, М.,1996.

3. Скаткин М.Н. Проблемное обучение, М., 1994.

ОҚУШЫ ҚАБІЛЕТІН ДАМЫТУДА ҚОЛДАНЫЛАТЫН ӘДІС- ТӘСІЛДЕР     

                                     Калемшарив  С. А, Аршалы 

ауданы Қостомар негізгі мектебінің 

қазақ тілі мен әдебиеті пәні

мұғалімі 

Елімізде  болашақ  ұрпағымыздың  бүгіні  мен 

ертеңі  кез  -  келген  ұстазды  толғандырары  сөзсіз. 

Қазақстан  Республикасының  қатардағы  мұғалімі 

ретінде  өз  еліміздің  ертеңі  жарқын  болуын  шын 

жүрегіммен  қалаймын.  Ғылым  мен  техниканың 

дамыған  заманында  күнде  өзгеріс,  күнде  сағат-

минуттап қарыштап дамуды көрудемін.

 Осы ағымда мен де жаңашылдыққа ынтызар бо-

лып, заман көшінен қалып қоймай, керісінше,  осы 

ағымды  бағыттаушы  ұрпақ  тәрбиелеуді,  оқытуды 

алдыма  міндеттеп  отырған  педагогтің  бірімін. 

Бағыттаушы  демекші,  бүгінгі  ұстаз  оқушыға 

үйретуші, талап қоюшы ғана емес, бағыт беруші бо-

лып отыр.

Осы  орайда,  бүгінде  оқушыны  оқытуда  бір 

қалыпта,  бір  сарында  білім  беру  оларды  тез 

жалықтырады  және  оқу  сапасы  да  ойдағыдай  бо-

лады деу қиын. Жаңағы айтқанымдай,  ғылым мен 

техниканың  дамуы  олардың  соны  дұрыс  меңгеріп,  

орынды қолдануын үйлестіруіміз қажет деп ойлай-

мын.

www.akmol-orleu.kz

МҰҒАЛІМ   Ж

УРНАЛЫ          УЧИТЕ

ЛЬ

СКИЙ Ж

УРНАЛ   

№1 (2016)

22

  Дұрыс  бағыт-бағдар  мен  келелі  білім 

қалыптастыру тікелей ұстаз мойнында екенін барша 

педагогтер біледі, қолданып та жүр.

Демек, деңгейлік бағдарламаның оқыту жағынан 

маңызыздылығы  менің  тәжірибемді  көп  өзгертті. 

Бүгінгі  таңда  оқушыларды  оқытуға  деген  осындай 

жаңа инновациялық технологияны игеру өте өзекті 

мәселе. Сондай мақсатты алға қоя отыра,  мен де оқу 

мен оқытудағы ең өзекті мәселелер жөнінде мәлімет 

алуға үшінші деңгейлік курстан өткен едім.

Курстың негізгі міндеті сындарлы (конструктивті) 

теориялық  оқытуға  негізделген.  Сындарлы  оқыту 

мақсаты  –оқушының  пәнді  терең  түсіну  қабілетін 

дамыту, алған білімдерін сыныптан тыс жерде, кез-

келген жағдайда тиімді пайдалана білуін қамтамасыз 

ету.  (Мұғалімге  арналған  нұсқаулық).  Ендеше,  

біздер оқушыларға оқуда дайын материалды оқытып, 

оның  теориясын  жаттатуға  емес,  керісінше,  олар-

ды ізденуге баулып, бағыт бере отыра, тақырыптың 

қыр-сырын аша білуге, түсініп түйсігіне тоқып алу-

ына  ықпал  етуді  өз  тәжірибемнің  өзекті  мәселесі 

деп  алып  отырмын.  Кішкентай    болса  да,  оқушы 

осы  сабақта  өзіндік  үлесін  көрсетуі  үшін,  еркін  де 

ашық  ой  айтуына  қолдау  көрсетіп,    көшбасшылық 

идея туғызуын қадағалау қажеттілігін  тәжірибемде 

жүйелі қолданып келемін. Бұл ісінің бағасын өздері 

бағалай алуына да мүмкіндік берген дұрыс. 

Тақырыпты  ашуда  оқушылар  жеке  басымен  не-

месе  топпен  жұмыс  жасауы  оқушы  арасында  тек 

«білгіш бала» ғана сөйлеп қана қоймай, барлығы да 

белсенді  қатынасуына ықпал жасаған жөн. Сонымен 

қатар берілген тақырыпты ашуда оқушылардың бәрі 

сыни тұрғыдан ойлана отырып өз ойларын білдіреді, 

өйткені  бір  ғана  көзқараста  болу  мүмкін  емес 

еместігін оқушылар да түсініп келеді. Мұндайда дау 

туып, пікір білдіру оқушы есінде  тақырыпың ұзақ 

сақталуына әкеледі екен. Нақты айта кетсем, бұрынғы 

сабағымда  тек  қана  ұстаз  көзқарасы  ескеріліп, 

мұғалім қалай талап қойса,  солай жүргізіліп жүрген 

сабақ енді мүлдем басқа түрде, басқа сипатта өрбиді. 

Сабағымда  оқушылардың  еркін  сөйлеп,  өз  ойла-

рын шүбәсыз ашық жеткізуі мені қуантты. Еркіндік 

сабағымда  басынан  қалыптасса,  әрі  қарай  оқушы 

өзі  сабағындағы  тізгінді  мұғалімнің  бағыттауымен 

екпінді  алып  кетері  сөзсіз.  Деңгейлік    курсты 

бітіргеніме  бір  жыл  болса  да,    бұл  технологияның 

әбден пісіп жетілген, жақсы елеп екшеліп ұсынылып 

отырғанына  қуаныштымын.  Үйренуім  бойынша 

сабақты  міндетті  түрде  тренинг  жасаумен  бастай-

мын және мына жайларды есте ұстаймын: 

1.Тренинг нақты да жинақы болуы керек.

2.Ол бүгінгі сабақ тақырыбына сай болуы керек. 

3.Оқушыға  ой  салардай  болуы  керек  және  өте 

күрделі болмағаны дұрыс. Өйткені күрделі сұрақтар 

оқушының  уақытын  алады  және  жауап  бере  алмай 

қаламын-ау деген қорқыныш ұялатпауы керек.

4.Оқушы көңіл-күйін де реттеп, сабаққа деген ынта-

сын оятуы керек.

5. Тренинг жасау арқылы да сабақты топпен атқарар 

болса, топқа бөлуді де өткізе кету керек.

Топқа  бөлудің  де  бір  сарынды  болмай  әр  түрлі 

болғаны да дұрыс. 

Санау  арқылы,  түрлі-түсті  қағаздар  арқылы, 

мақал-мәтелдердің  сөздерін  құрау  арқылы  және 

ашықхаттарды  дұрыс  құрастыру  арқылы  топқа 

бөліп отырамын.  Бұл да топтардың әр түрлілігі мен 

әділетті  болуға  итермелейді  екен.  Өз  тәжірибемде 

осылай  топқа  бөлуден  оқушылардың  бірде  бір  рет 

наразылығы болмайтынын көре алдым. 

Ал келесі бір менің жиі қолданып жүрген әдістің  

бірі  топтағы  рөлдер.  Жалпы  айтсақ  оқушы  –тұлға. 

Олар  да  өз  ойы,  өз  алға  қойған  мақсаты  бар,  отба-

сында болсын немесе сыныпта достарының ортасын-

да  болсын  қалыптасқан  орны  бар.  Оның  осы  орны 

одан әрі нығаюы мен жақсы жағына дамуы топтағы 

берілген  рөлдерін  атқарып  шығудан  көрінеді.  Бұл 

ретте менің көп қолданып  және нәтижесін көрсетіп 

жүргені ол Кейс стади әдісі; сарапшы, жол сілтеуші, 

баяндаушы,  қарсы  сұрақ  қоюшы  рөлдері.  Осындай 

рөлдерге  бөлініп  ие  болған  оқушылар  сол  үдеден 

шығуға  талпынады  және  еш  жасқанбай  атқарып 

шығып жүргені де жетістіктің ұшқыны. Бұл расын-

да  да  тұлғаның  бүгіннен  қалыптасқанының  дәлелі. 

Оқушылардың мұндағы атқарар рөлдері де ауысып 

отырады және кім сай келсе де,  атқара алатынына 

сенімділік қалыптасадының.

  Кейс  технологиясы  дәстүрлі  оқытудан  басты 

айырмашылығы мұнда оқуның – өздігінен ізденетін, 

алдында тұрған проблеманы шешетін субъект (үлгі 

сабақ ). Мұнда да мұғалім тек бағыт бағдар беруші. 

Осы әдісті кеңінен қолдана отыра,  мен 8-сыныпта 

«Жалаң және жайылма сөйлемдер» тақырыбындағы 

ашық сабағымда  сынып оқушыларын 3 топқа бөле 

отырып, 1-топқа жалаң сөйлемді, 2-топқа жайылма 

сөйлемді және 3-топқа алдағы екі топтың дәлелді де 

нақты жүйеде түсіндіруін бағалау тапсырылып,  ерек-

ше  жетістікке  қол  жеткізді.  Оқушылар  бір-бірінің 

қатесін  байқап  түзетуге  тырысады  және  өздері  де 

қатесіз  жасауға  ұмтыла,    ысылып  шебер  сөйлеуге 

тырысады. Осылайша,  олардың жауапкершілігі ар-

тады.

Осындай  өз  нәтижесі  мен  жемісін  берер  әдіс-

тәсілдер бірі - «Ақылдың алты қалпағы».  

Онда  да  оқушының  жауапкершілігі  мен  

белсенділігі  көрінеді.  Әр  түрлі    тапсырмаларды 

ұйымдастыруда  қолданылатын  әдістерді    ұтымды 

пайдалана білу, оның қолданылуын дер кезінде нақты 

сезініп пайдалану өте тиімді болады. Сабақтарымның 

бұрынғыдан біршама қызықты бола бастауы - осын-

МҰҒАЛІМ   Ж

УРНАЛЫ          УЧИТЕ

ЛЬ

СКИЙ Ж

УРНАЛ   

www.akmol-orleu.kz

№1 (2016)

 23

дай қызық та жүйелі бағдарламаның  әсері. Жалпы 

сабақ беруде, яғни оқытуда оқушы мен ұстаз арасы 

қатқан қағидаға емес, керісінше,   бағыт бере отыра 

берілген тақырыпты бірге зерттеуші болу  тиімді. 

Мұндайда  зерттеу  диалогі  өте  тиімді.  Сабақта 

тақырып ашу үшін барлығымыз да атсалыса пікірлесе 

отыра,  зерттей  отыра  шыңға  бірге  жетеміз.  Әр  топ 

өзара  пікірлесе,    келесі  топқа  топтық  таныстыры-

лым    арқылы  ортада,  бірге  шешім  қабылдап,  бірге 

әңгімелесіп,  бірлескен  ойларын  қорғап  түсіндіріп 

береді. Зерттеушілік әңгіме жүргізілу үстінде: әркім 

ақылға  қонымды  пікір  айтуға  тырысады,  әркімнің 

идеясы  пайдалы,    мұқият  пайдалану  қажеттігі 

көрініп  тұрады,  қатысушылар  бір-біріне  сұрақ 

қояды  және  айтқандарын  дәлелдеп,  топтағылар 

келісімге  келуге  тырысады  толық  қамтылған  дей 

алмаймын.  Оқушылар  интернет  желісіне  кіріп, 

әр  түрлі  қажет  мәліметтерді  алып  қолдана  алады. 

Бұл  оқушылардың  оқуда  болсын,  оқудан  тыс  кез-

де  де  ақпараттық  құралды  пайдалана  алатынының 

белгісі. Егер білімі жетіспеген жағдайда ақпараттық-

коммуникативтік  технология  көмегіне  жүгіне  оты-

рып,  оқушы  әрекеттеріне  бағыт  беріп  отырамын, 

себебі балалар жаңа тақырыпты меңгеруде көптеген 

жаңа  мәліметтер  алып  келіп,  бір-біріне  әңгімелеп 

жатады. Бұл оқу- оқушылардың оқу  белсенділігіне 

апарады. 

Бүгінде  ата-ана  мен  ұстаздар  жалпы  ересектер, 

біздер, балалар компьютер немесе телефонмен отыр-

са,  тек  бұл  оған  зиянды  деп  түсінуіміз  бекер.  Оны 

әрдайым қадағалап,  белгілі бір мақсатта жұмсауына 

ықпал  жасауымыз  қажет.  Егер  оқушы  алға  қойған 

мақсатқа  жетуде  ақпараттық-коммуникативтік  тех-

нологияны жүйелі қолданса,  жетер жетістігі өте мол 

болатыны анық. Қазақ тілі мен әдебиеті сабағында 

интерактивті  тақта  арқылы  жаңа  тақырыптар 

түсіндіруде, әр түрлі тапсырмалар тақтада орындал-

са керемет болар еді. Бұл жақсылықты болашақтан 

күтудемін. 

Ол  бүгінгінің  жетістігі.Сондай-ақ  музыкалық 

құралдар, телефондарды қолдану да орынды болған 

жағдайда  өзнәтижесін  беретінін  дәлелдегендей  бо-

лып отыр. 

Осылай  оқыған курстан алған білімім бойынша 

ондағы жан-жақты талқыланып, саралана ұсынылып 

отырған    бағдарламаның  модульдерін  тәжірибемде  

қолданудың  берген  жақсы  нәтижелерін  санамалап 

айтуым да менің іс- тәжірибеме көп өзгерістер пай-

да  болғанының  белгісі.  Осы  курстан  кейін  ісімнің 

ілгерілеп, өз еңбегімнің жемісін көруге сәл де бол-

са  мүмкіндік  пайда  болғанына  қуаныштымын.  Мо-

дульдер ішінде қай-қайсысын алсақ та,  әбден пісіп 

жетілген  модульдер  десек,    мен  өз  тәжірибемдегі 

елеулі қолданыстарым туралы айта кетуді жөн көріп 

отырмын.  Бұл  модульдер  ішінде  «бағалау»  маған 

өте  ерекше  серпін  беретіні  сонша  бүгінде  оқушы 

жетістігін бағалауда көп өзгеріс енді. Бағалау кезінде 

оқушылардың  өзара  бағалауы  жұптық,топтық 

бағалаулары  әділеттілікке  негізделетінін  айтқым 

келеді.  Өйткені,  әр  қойылған  баға  әбден  сарапта-

лып,  сүзгіден  өтіп  барып  қойылады  десем  артық 

айтқандық емес. 

Сонымен қатар бағалауды сабақтың әр кезеңінде 

«Блум  таксономиясының»  кезеңдері  сияқты  топ 

басшылары  немесе  бақылаушысы  бағалап  отыр-

са,  тіпті  керемет  сабақ  болатыны  сөзсіз.  Бұны 

мен  өз  тәжірибемде  қолданып,  жиі-жиі  өткізіп 

отырғанымда,  оқушы  бағалау  мен  сол  бағаны  неге 

қойғанына дәлелмен жауап бере алғанына қуандым. 

Демек, оқушы ертең қайда жүрсе де, нені көрсе де 

бағалай  алады  және  бұл  өте  керек  қасиет  деп  ой-

лаймын.Тағы бір айта кетерлігі өз нәтижесін беріп, 

менің  келесі  сабақта  ескеретін  ойыма  ой  қосатын, 

ол  оқушылардың  сабақ  соңындағы  лестірмеге  

қалдырған  ойлары  «  риза»  және  «риза  емес»  боп 

тұрған (смайликке) қалдыруы менің бүгінгі сабағыма 

оқушы көзқарасын білдіреді және келесіде не өзгеріс 

қалайтынын біле отырамын.  

Мұндай оқыту жүйесіндегі жаңа әдістерді тиімді, 

орынды  пайдалана  алып,  олардың  тиімділігін 

сезіне отырып, жаңа белестерге жете бастағанымды 

сезінемін. Бұлай оқытудан кейін менің пәндерімнің 

оқу  сапасы  орташа  алғанда,  55-60  пайыздан  65-70 

пайызға жетті. Тек сапаға ғана мән беріп,  сол есепке 

сүйеніп қалмайын. Мен бұл деңгейлік курстан кейін 

өз  іс-тәжірибем  нәтижесінде  оқушы  бойына  мына-

дай жетістіктер қалыптастыра алдым.

1. Еркіндік. Оқушыларым сабақ үстінде өздерін еркін 

ұстап,  айтайын  деген  ойларынан  тайсалмай  жауап 

беруге тырысады. Бұған дейін оқушыдан тек қана бір 

ғана нақты жауап беруін талап етіп, біржақтылықты 

дәріптеп келген едім.

2.Сенімділік. Оқушыларым әр берген жауабына, әр 

іс-қимылына  сенімді  бола  бастады.  Бұрын  айтқан 

жауабым  дұрыс  па  бұрыс  па  деп  жалтақтаса,  қазір 

берген және беретін жауабына сенімді, өйткені бір 

ғана жауаппен шектелу мүмкін емес.

3.Жауаптылық.  Берілген  тапсырманы  орындау-

да  жауапкершілігі  артады,  оған  мұғалімнің  емес 

жолдастарының  да  сенім  артып  отырғанын  сезіне 

алады.

4.  Білімділік.  Алған  білімі  тек  қана  мектепте  емес 

кез келген ортада іске жарата алады, яғни  өмірмен 

байланыстыра  алады.  Демек,    білім  ешқашан 

ұмытылмайды.

5.  Зерттеушілік.  Әр  тақырыпты  өз  бетімен  іздене 

оқу,  ол тақырыпты достарына түсіндіру үшін, олар 

жан-жақты зерттеу жасай отыра ізденеді.

6.  Тіл  байлығы  артады.  Өз  білгенін  достарына, 

ұстазына  жеткізе  білуде  жүйелі  де  көркем  тілде 

түсіндіріп беруге атсалыса алатын болды. 

www.akmol-orleu.kz

жүктеу/скачать 5,86 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: