«Валеология» пәніне репродуктивті және сексуалды денсаулықты қорғау жөніндегі
жүктеу/скачать 1,79 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Патологическое отделяемое пораженных тканей
- Насекомые, животные
- Укус – шағу, тістеу Контакт с заражеными предметами
- Фекальдық – оральды жол
- Ауа-тамшы жолдары
- Зоонозды
|
43 Жұқпалардың берілу жолдары Чихание, кашель, разговор – түшкіру, жөтелу, сөйлесу Сосание крови переносчиком – тасымалдаушының қанды соруы Патологическое отделяемое пораженных тканей – зақымданған тіндердің патологиялық бөлінуі Инфекционный аэрозоль – инфекциялық аэрозоль Пища, вода – тамақ, су Насекомые, животные – жәндіктер, жануарлар Предметы окружающей среды – қоршаған орта заттары Вдох – демді ішке тарту Заглатывание пищи, воды – тамақты, суды жұту Укус – шағу, тістеу Контакт с заражеными предметами – зарарлы заттармен байланысу Жұқпалардың берілу жолдары әр түрлі болуы мүмкін: • Фекальдық – оральды жол – жұқпасы бар адамның нәжісті заты сау адамның аузына түсетін жаңдай ( үлкен дәрет, құсық арқылы ---- кір қолдар---- ыдыстар, азық-түлік---ауыз---асқазан----ішек; дизентерия осылай беріледі) • Ауа-тамшы жолдары – түшкіру, жөтелу және сөйлесу кезінде жұқпасы бара адамның аузынан, мұрнынан дені сау адамның бетіне аурудың қоздырғыштары түсіп кетеді (түшкіру ----дем алу---жоғарғы тыныс жолдары, тұмау, туберкулез осылай беріледі) • Сұйықтық – (қан соратын жәндіктер, биттер – дені сау адам, оба, безгек, бөртпе сүзек осылай беріледі) 44 • Зоонозды – (жабайы және үй жануарлары сау адамды тістеген жағдайда құтыру ауруын жұқтырады) • Қатынас және тұрмыстық-қатынас (төсек, аяқ киім арқылы саңырауқұлақша аурулары беріледі) Жұқпалы ауруларды тарататын тірі ағзалар тасымалдаушылар деп аталады. Таралудың келесі жолдары болады: • Механикалық берілу. Кейбір тасымалдаушы жәндіктер ластанған ауыз қуысы мен аяқтары арқылы механикалық түрде ауру қоздырғыштарын тістеген орнына немесе тамаққа жұқтырады. Мысалы, шыбындар іш сүзегінің, ішек індетінің бактериялық дизентериясын тасымалдауы мүмкін. Бұл, олар әуелі іш сүзегі немесе дизентериямен ауырған адамның нәжісіне қонып, сосын ас тағамдарын ластағанда, жоғарыда аталған аурулардың қоздырғышы болады. • Ішек арқылы берілу. Біршама жәндіктерде ауру тудыратын микроағзалар ішекте орналасады. Тасымалдаушы жәндіктің ағзасынан нәжіс және сілекей арқылы босап шыққан микроағзалар, шағылған жерге немесе азық-түлікке түседі. (Мысалы: оба, бөртпе сүзегі). • Биологиялық берілу. Бұл термин, тасымалдаушының ағзасына келіп жету кезеңіндегі жұқпа агентінің көбеюіне қатысты. Жұқпа агенті тасымалдаушының ағзасына қанмен келіп жетеді, бірақ тасымалдаушы жұқпаны біршама кезеңнен соң, яғни жұқпа агенті белгілі бір өзгерістерге көндіккеннен соң ғана бере алады. Безгекті шақырушы қансорғыш, өмірлік циклінің жыныстық сатысы тасымалдаушының (масаның) ағзасында аяқталатын, микроағзалардың үлгісінің қызметін атқарады. Сары қызба вирусы да масалардың ағзасында көбейеді. Қанекей, сонымен қатар әртүрлі болып келетін жұқпаның берілу шарттарын қарастырайық, олар үш түрге бөлінеді: • жүктеу/скачать 1,79 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|