83
Әйелдердің репродуктивтік жүйесінен айырмашылығы – еркектердің
репродуктивтік
жүйесінің көп бөлігі дененің сыртында орналасқан. Сыртқы жыныстық мүшелерге қаса
(пенис), ұма (мошонка) және атабез мүшелері жатады.
•
Қаса (жыныс мүшесі) бұл 3 бөліктен құралған еркектік мүше: қарынның қабырғасына
жабысқан
тамырдан; денеден немесе өзектен тұрады; және қасаның
ұшындағы конус
тәріздес болатын кішкене бастан тұрады. Еркектің жыныс мүшесінің басы – шеткі мүше
ұшы деп аталатын бос тері қабатымен жабылған мүшеден тұрады. Бұл тері кейде шеткі
мүше ұшын кесіп тастау (сүндеттеу) арқылы деп аталатын
процедура арқылы алынып
тасталынады. Үрпінің тесігі – ұрықтық сұйықтық пен несепті тасымалдайтын түтікше-
қасаның ұшында орналасқан. Сондай-ақ, қасада көптеген сезімтал жүйке ұштықтары бар.
Қаса тітіркенгенде үлкейіп, едәуір маңызды тығыздыққа ие болады. Бұл жыныстық
міндеттердің атқарылуында маңызды рөл атқаратын қызмет эрекция деп те аталады.
Жыныстық мүше көмегімен жыныстық жасушалар әйелдердің қынабына енеді.
•
Ұма (мошонка) бұл қасаның артында ілулі тұратын бос қалташа.
Ол атабезден және
көптеген қан жүретін тамырларынан тұрады. Ұма атабездер үшін қатысты «ахуалды
қадағалау жүйесі» болып қызмет атқарады. Шәуеттің дұрыс бөлінуі үшін атабездің
температурасы дене температурасынан төмен болуы қажет.
Ұманың қабырғасындағы
арнайы бұлшықеттер жылыну қажет болғанда атабезді денеге жақындатып,
температураны төмендету үшін денеден алыстатып ширатып және босаңсытады.
o
Достарыңызбен бөлісу: 
