Xxii республикалық студенттер мен жас ғалымдардың ғылыми конференция материалдары
жүктеу/скачать 8,13 Mb. Pdf көрінісі
|
Сборник материалов конференции (продолжение)
- Бұл бет үшін навигация:
- СЫР ӨҢІРІНІҢ АРХЕОЛОГИЯЛЫҚ ЕСКЕРТКІШТЕРІ Г.А.Қаражан, М.С.Караманова Қорқыт Ата атындағы Қызылода мемлекеттік университеті
|
LITERATURE: 1. «Дистанционное обучение школьников. Ответы министра на часто задаваемые вопросы» - informburo.kz. 2. «От онлайн-обучения решили отказаться в казахстанских школах», Интернет-газета ZONA.KZКазТАГ – Владимир Радионов, Нур-Султан, 3 апреля, 2020. 3. https://newtimes.kz/obshchestvo/107950-aimagambetov-onlain-uroki- otmeniaiutsia-budet-distantsionnoe-obuchenie 4. https://www.distancelearningportal.com/articles/174/5-pros-and-cons-for- studying-distance-learning-degree-in-2020.html 5. Bill Gates on in-person vs online education - https://www.youtube.com/watch?v=p2Qg80MVvYs 6. “AL-FARABI’S PHILOSOPHY OF EDUCATION”, Dr. MuhammadRauf, Dr. MushtaqAhmad, Dr. Zafar – Iqbalerint.savap.org.pk/ PDF/Vol.1(2)/ERInt. 2013(1.2- 09).pdf СЫР ӨҢІРІНІҢ АРХЕОЛОГИЯЛЫҚ ЕСКЕРТКІШТЕРІ Г.А.Қаражан, М.С.Караманова Қорқыт Ата атындағы Қызылода мемлекеттік университеті Мәдени мұра, Тарих толқынында, Рухани жаңғыру бағдарламалары басталғалы жастарды ұмытылып бара жатқан өз халқымыздың әлемді таң қалдырған рухани және материалдық мәдениетіміздің үлгілері қызықтыруда. Осының барлығы жастарға эстетикалық және патриоттық тәрбие берудің құралы. «Болашаққа бағдар: Рухани жаңғыру» бағдарламалық мақаласының жалғасы ретінде шыққан «Ұлы даланың жеті қыры»мақаласында елбасы ұлттық тарихымызды ежелгі заманнан қарастырып, оның тұжырымдамасын нақтылауға шақырады. Осы орайда тарихы терең, алты Алаштың анасы атанған Сыр бойының археологиялық ескерткіштеріне тоқталсақ. Сыр өңірі – құпиясын ішіне бүккен көне шаһарлар мен тарихи-мәдени ескерткіштерге бай өлке. Грек ғұламалары – Яксарт, мұсылман жазбаларында Сейхун, қазақ жұртында Сырдария деген атаумен аталатын, дүниеге даңқы тараған өзеннің бойында өз заманында мәдениет пен өркениеттің қайнаған орталығына айналған, шаруасы шалқып, даңқы арысы- Қытай, берісі бүкіл мұсылман шығысын шарлаған ежелгі және ортағасырлық Шірік-Рабат, Жанкент, Жент, Сығанақ, Баршынкент сияқты 40-қа жуық қала орны бабалар дәуірінің ескреткішіндей. Қызылорда облыстық тарихи және мәдени ескерткіштерді қорғау мекемесі қызметкерлерінің дерегі бойынша, өңірде қазіргі таңда 532 тарихи және мәденит ескерткіші мемлекет қорғауына алынған. Оның 21-і республикалық, 274-і жергілікті маңызы бар болса, 237 нысан алдын-ала есепке алынған. Екі ғасырға куә болған Қызылорда жерінде тас дәуірінен бері өркениет ізі өшпеген. Тарих ғылымдарының докторы, әл-Фараби атындағы ҚазҰУ профессоры Досбол Байқонақовтың айтуынша, Мұнда адам баласы тас дәуірі, палеометалл кезеңі, қола ғасыры, ерте темір 289 дәуірінде тіршілік еткендігі археологиялық, этнографиялық және тарихи деректемелер негізінде анықталған. Сарысу өзенінің аймағынан, Қосмола, Қызылжар мекендерінен табылған тас ғасырына тән қазындылар, маңында су қоймасы болған және көп мал қалдықтары табылған неолиттік Сексеуіл тұрағы, Сырдария ауданының территориясындағы біздің жыл санауымызға дейінгі 5 мыңжылдықтан басталатын неолит дәуірінің ескерткіштері, оның Келтеминар мәдениетіне жататындығы - өңір тарихының тым көнеден бастау алатындығын дәлелдейді. әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университетінің халықаралық «Геоархеология» ғылыми-зерттеу зертханасының зерттеушілері мен жергілікті археологтар тас және қола дәуіріне жататын бірнеше археологиялық ескерткіштер орындары анықталған болатын. Әсіресе бұрын белгісіз болып келген тас дәуірлері мен қола ғасырының ескерткіштері Арал мен Қазалы аудандары аумағынан табылып отыр. Қазақстанда қола дәуірінің аса көрнекті ескерткіші болып табылатын Солтүстік Түгіскен кесенелері Аралдың шығыс төңірегінің ежелгі тұрғындарының дәни құрылыстар архитектурасы мен құрылыс өнерінің барынша дамығандығын көрсетеді [1,19б], Кейінгі қола дәуіріндегі көсемдер жерленген Солтүстік Түгіскен қорымы - Іңкәрдарияның құрғап қалған арнасын бойлай 400 шаршы метрге жуық ауданды алып жатқан 20-ға жуық ірі және шағын жерлеу құрылыстарынан тұрады. Солтүстік Түгіскен қорымы Орталық Азия мен Қазақстандағы қабір үсті құрылысының көлемі мен күрделілігі жағынан, сондай-ақ, қабірге салынған заттарының байлығымен және молдығымен ерекшеленетін қола дәуірінің теңдесі жоқ бірден-бір ескерткіші болып табылады [2]. Тарихи деректер бойынша Сыр бойын өте ерте кезден бастап, сақтар-массагеттер мекендеген. Сыр өңірін мекен еткен сақ тайпалары туралы сыр шертетін археологиялық ескерткіштерге қысқаша тоқталып өтсек. Қазір қирандысы Шірік-Рабат деп аталатын сақ қалаларының бірі бүгінгі күні арнасы кеуіп, тартылып қалған Жаңадария арнасының бойында орналасқан жүктеу/скачать 8,13 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|