Үздіксіз білім беруде педагогтардың ағылшын тілін меңгеруге даярлығын зерттеудің психологиялық-педагогикалық ерекшеліктері
жүктеу/скачать 3,93 Mb. Pdf көрінісі
|
| Педагогтар үшін тілдің маңыздылығы туралы сауал нәтижелері
Ағылшын тілі кәсіби білім мен іс-әрекет үшін кең мүмкіндіктер ашады деп есептейтін респонденттер саны бақылау тобында (БТ) 32%; ал эксперименттік топта (ЭТ) – 58% (диагностикалық зерттеу нәтижелері бойынша эксперименттің бастапқы кезеңінде жалпы топта (жалпы топта – ЖТ) бұл көрсеткіш 18%-ды құрады). Кәсіби іс-әрекетте ағылшын тілінің маңыздылығы және шетелде қызмет алу мүмкіндігі болуы, – дегендер БТ–да 50% -ды құрайды; ал ЭТ-та – 74% (ЖТ-ң нәтижелері бойынша – 34%). Ағылшын тілін білу көптеген мастер-кластар мен шерулер жасауға қатысуға кең мүмкіндіктер ашады, БТ-да 42% сұралғандар жауап берді; ЭТ – 67% (ЖТ- тағы – 27% нәтижеде). Ағылшын тілін білу басқа ұқсас мамандықты игеруге де септігін тигізеді, – дегендер БТ-да 13% педагогтар; ЭТ-та – 57% (ЖТ-та бұл көрсеткіш 7%-ды құрады). Ағылшын тілі педагогикалық мансаптың дамуына ықпал етпейді деген сауалға, БТ-да 23% педагогтар; ал ЭТ-да – 3% (ЖТ-та – 38%). Ағылшын тілін біліп игеру тек қана тілді оқып қоюды емес, айнала әлемді сол тілдің көмегімен тануды білдіреді, – деп санайтындар саны 16% педагогтар БТ-да; ал ЭТ-та – 95% (ЖТ-та – 5%). Нәтижелерді диаграмма түрінде ұсынуды жөн санадық (5-сурет). 5-суретте көптеген педагогтардың тек қана лингвистикалық білімдерін толықтырып қана қоймай, ағылшын тілінің көмегімен қоршаған ортаны тануға, ал БТ-ң респонденттері ағылшын тілін меңгеру шетелде ол білімді қолдану әрі қызмет табу үшін қажет деп санаған. Сынап көру, кәсіби-коммуникативті міндеттерді шешуден тұратын жұмыстарды талдау келесі қорытынды жасауымызға алып келді. Эксперименттің бастапқы (диагностикалаушы) кезеңінде сыналушылардың абсолютті көпшілігінде (89%) эссе, реферат, аннотациялар жазу үшін; мультимедиялы презентацияларды құру үшін; жобалық іс-әрекет үшін қажетті ағылшын тлін игерудегі стратегиялар мен тактикаларды сыни тұрғыдан бағалау қабілеттілігінің болмауы байқалды. Осы ситуацияда адекватты шешім нұсқасын таңдауда бірқатар педагогтар қиындықтар бастан кешірді (69%) және 130 оны бағалауда талдау-синтездік жұмыстар жасауда (72%). Сурет 5 – Кәсіби іс-әрекет үшін ағылшын тілінен білімнің болуының маңыздылығы жөнінде сауалдар нәтижелері Алынған нәтижелер көрнекі түрде келесіні көрсетеді, педагогтар өзгетілді оқырмандық іс-әрекеттің өнімдерін жасауда жалпы кәсіби құзіреттерді игерудің маңыздылығын сезінеді. Тәжірибелік-эксперименттік кезеңнің диагностикалаушы кезеңі педагогтардың бойында мотивацияның жоғары деңгейін және жалпымәдени әрі жалпыкәсіби құзіреттердің игеруге қызығушылықтарының болуын көрсетіп отыр. Жүргізілген диагностика бастапқы кезеңде оқырмандық іс-әрекеттің кәсіби стратегиялары мен тактикаларының деңгейінің төмен болуын анықтады, яғни 96% оқытушыда. Сипатталып жоғарыда жазылған жалпы кәсіби құзіреттердің қалыптасуының лингводидактикалық пен психологиялық-педагогикалық негідерінің қалыптасуы негізінде ұсынылатын әдістемелердің тиімділігін кең әрі толық сипаттап беруге мүмкіндік беретін келесі критерийлер жасалынды: 1) коммуникативті-кәсіби: а) өзінің өзгетілді оқырмандық іс-әрекетінің шығармашылық өнімін жасай алуы: реферат, аннотация, эссе, жарнама, мультимедиялы презентациялар; ә) алынған ақпарат көмегімен ауызша немесе жазбаша хабарлама даярлауда қолдана алу шеберлігі; б) өтілген тақырыптар шеңберінде кең түрдегі эссе жоспары мен эссе жасай алуы; в) қажетті мәліметті конспект, тезистер, жазбалар, жоспарлар ретінде тіркеп жаза алуы; 2) когнитивті: а) оқу-ғылыми мәтіндермен аналитикалық-синтетикалық амалдарды орындай алу шеберлігінің болуы; ә) педагогтардың кәсіби мәдениетаралық коммуникациясының ерекшеліктері жөнінде білімнің болуы; б) оқылатын білім бағдарламасы шеңберінде өзінің терминологиялық сөздік қорын кеңейту қабілеттілігі; 3) рефлексивті: а) аутентті оқу-ғылыми мәтіндердегі ақпараттарды сыни тұрғыда қабылдай алу шеберлігі; ә) Ғаламтор мен өзге қайнаркөздерден алынған жарнамалардағы негативті және позитивті жақтарын ерекшелеп бөле 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 Ағылшын тілі кәсіби білім мен іс-әрекет үшін кең мүмкіндік ашады Кәсіби іс- әрекетте ағылшын тілінің маңыздылығы және шетелде қызмет жасау Көптеген мастер кластарға қатысуға мүмкіндік Басқада ұқсас мамандықтарды игеруге септігін тигізеді Ағылшын тілі педагогикалық мансаптың дамуына теріс ықпал етпейді Қоршаған ортаны ағылшын тілінің көмегімен тану БТ ЭТ ЖТ 131 алу шеберлігінің болуы; б) шетелдік қайнаркөздерден алынған педагогтардың кәсіби іс-әрекеті саласындағы ақпараттарды бағалай алу шеберлігінің болуы; 4) интегративті: а) кәсіби өзгетілді коммуникация процесінде пәнаралық байланыстарды қолдана алу шеберлігі; ә) метабілімдер мен әмбебап оқу іс- әрекеттерін меңгеру; б) өз елінің мәдени салт-дәстүрлерін саралап-мағынасын зерделеу негізінде меңгерілетін тілдің елі, түрлі инновациялар, тәсілдер мен мінез-құлық үлгілері туралы білімнің болуы. Критерийлер негізінде БТ пен ЭТ педагогтары арасында статистикалық ажырата алмастықтың болуы орын алды. Тәжірибелік сынақтық эсперименталды тексерудің ережесіне сәйкес бастапқы көлемдерді бөлу норма ауқымында болуы тиіс, бірақ ол үшін педагогтардың жұмыстары өңделуге жіберілді. Диагностикалық кезеңде алынған нәтижелер математикалық статистика әдістері көмегімен өңделді. Осы мақсатта MS Excel кестелік процессорында математикалық модель, үлгі құрылған болатын. Бастапқыда тестілеу бағаларының ықтималдығы бөліну заңын орнату керек болды. Таңдаулардың сандық жағдайын анықтап алу нәтижелеріне қарай төмендегі 5-кестеде көрсетілген маңыздылықтар алынды. Кесте 5 – Педагогтардың жалпымәдени және жалпыкәсіби құзіреттері қалыптасқандық критерийлері бойынша бастапқы мәліметтер Критерийлер Бақылау тобы Эксперименттік топ орташа мәні жүктеу/скачать 3,93 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|