5. Мыс купоросын алу. 10 г мыс купоросын алуға қажетті мен 20% ерітіндісінің мөлшерін есептеңдер. Есептелген мен ерітіндісін стақанға құйыңдар. Реакция аяқталған кезде ерітіндіні сүзіп, фарфор табақшаға құйып, сұйықтықтың бетінде тұз кристалдарынан тұратын қабыршақ пайда болғанша сумен қыздыру аспабында қыздыру керек. Оны суытып, бөлінген кристалды фарфор воронкаға сорып, бөлме температурасында кептіріңдер. Мыс купоросының шығымын есептеңдер.
6. Мыс (I) гидроксиді мен оксидін алу. Зертханада бар реактивтерді пайдаланып, мыс (I) гидроксидін алыңдар. Түзілген тұнбаға сілті ерітіндісінің артық мөлшерін және глюкоза ерітіндісін қосыңдар. Қоспаны жақсылап араластырып отырып қыздыру керек. Алғаш мыс (I) гидроксидінің тұнбасы пайда болады, ал қатты кыздырғанда мыс (I) оксидіне айналады. Мыс (I) гидроксиді мен мыс (I) оксидінің түсін белгілеңдер. Реакция теңдеуін жазыңдар. Бұл реакциядағы глюкозаның рөлі қандай, мыс (I) гидроксидінің термиялық тұрақтылығы туралы қандай тоқтамға келуге болады?
7. Мыс (I) иодидін алу. ерітіндісіне ерітіндісін қосып, тұнбаны тұндырыңдар. Ерітіндінің бір бөлігін төгіп тастап, оған су қосып және аздаған крахмал желімін қосыңдар. Ерітінді түсінің өзгерісін байқаңдар. Реакция теңдеуін жазыңдар. Крахмал қандай затқа реактив? Қалған тұнбасы бар ерітіндіге күкіртті қышқыл ерітіндісін қоңыр тұнба жойылғанша қосыңдар, теңдеуін жазыңдар. Мыс (I) иодидінің түсі қандай?
8. Мыс (I) хлоридін алу. 25 мл 78%-ті мыс (I) хлориді ерітіндісін даярлаңдар. Алынған ерітіндіні фарфор табақшаға құйып, 10 мл концентрлі және 2 г мыс түйіршігін қосыңдар. Қоспаны тартпа шкаф астында құмда иондары түгел тотықсызданғанша қыздырыңдар.
Таза суы бар сынауыққа салынған ерітінді еритіндей көгілдір түске боялғанда ғана реакция аяқталады деп есептеу керек. Реакция аяқталғанда ерітіндіге 50 мл жаңа даярланған дистилденген су құйыңдар. Түзілген тұнбаның түсін белгілеңдер. Реакция теңдеуін жазыңдар.
9. Күмісті алу. а) Активтірек металдармен күмісті тұздарының ерітінділерінен тотықсыздандыру. Күміс иондарын оның тұздарынан тотықсыздандыруға болатын әр түрлі активті металл таңдап алыңдар, күміс тұзы ерітіндісін сынауыққа құйып, оған металл салу керек. Жүрген реакцияның жылдамдығын салыстырыңдар. Орташа электроды потенциалды кестені пайдалана отырып түсіндіріңдер. Реакция теңдеуін жазыңдар.
ә) Қалайы (II) тұздарымен күміс иондарын тотықсыздандыру. Зертханада бар реактивтерден натрий гидроксостаннатының (II) ерітіндісін алыңдар. Алынған ерітіндіні 1-2 тамшы күміс тұзы ерітіндісімен қосыңдар. Түсі қара тұнба нені көрсетеді? Реакция теңдеуін жазып коэффициенттерінің қойылуын түсіндіріңдер. Реакция қандай ортада жүреді?
10. Күміс айнасын алу. Тазалап жуылған құрғақ сынауыққа ерітіндісін алғаш түскен тұнбасы ерігенше тамшылатып құйыңдар. Ерітіндіні араластырып, бірдей көлемде 10%-тік глюкоза ерітіндісін кұйып, 50-600С-та сулы моншада 2-3 минутқа қойыңдар. Сынауық қабырғаларында қандай зат пайда болады? Бұл реакциядағы глюкозаның ролі қандай? Реакция тендеуі:
а),ә),б) тәжірибенің негізінде күміс иондарының қасиеттерін сипаттаңдар.