1. Жарнама, атқаратын қызметтерi, түрлерi Жарнама әрекетiн жүргiзудiң негiзгi сатылары

Жарнама дегенiмiз белгiлi тапсырыс берген демеушiнiң атынан тауарды тар-тымды көрсетуге және оны сатып алушыға қарай жылжытуға бағытталған ақылы әрекеттер. "Жарнама" латын тiлiнен аударғанда "айқайлау" ұғымын сипаттайды.

Жарнама ерекшелiктерi мыналар:

- қоғамдық сипаттама алады;

- үгiттеуге қаражат қабiлеттiлiгi бар сатушы жарнама арқылы өзiнiң хабарлан-дыруын бiрнеше қайталай алады;

- мәнерлiк-түс, дыбыс, шрифт арқылы тауарды тартымды көрсетуге болады;

- иесiз жарнама монолог ретiнде ғана жасалады.

Нарықтағы жарнама қызметтерi мыналар:

- экономикалық қызметi - сұранысты қалыптастыру, өтiмдi ынталандыру, тұтынушыларға тауарды алғызуды тездету арқылы "сату-алу" процесiн тездетедi;

- ақпараттық қызметi - тұтынушыларды өндiрушiлер туралы және олардың тауарлары туралы ақпарат ағымдарымен қамтамасыз етедi;

- коммуникациялық қызметi - маркетинг зерттеулерi кезiнде қолданатын сауалдама, тұтынушылар пiкiрлерiн жинау, тауар өтiмiн талдау арқылы жарнама нарықпен және тұтынушымен байланысын қамтамасыз етедi;

- бақылау қызметi - нарықтағы өнiмдердiң жылжуын бақылауға мүмкiндiк бередi;

- түзетiм қызметi - өткiзу саясатын және жарнама қызметiн ұтымды жағына өзгертуге мүмкiндiк жасайды;

- сұранысты басқару қызметi - нақты тұтынушылар топтарына көзделген әсер тигiзу жолдарын табуға мүмкiндiк ашады.

Жарнаманың түрлерiн топтауда көптеген белгiлер қолданылады. Ол төменгі кестеде көрсетiлген:

кесте - Жарнама түрлерiнiң негiзгi белгiлерi