Тиісті саланың уəкілетті органының немесе жергілікті атқарушы органның мемлекеттік мүлікті

________________________________________________________________________________

(тиісті саланың уəкілетті органының немесе жергілікті атқарушы органның атауы)

______________

(есепті кезең)

Р/с 

№

Көрсеткіштер 

өлшем 

бірлігі

бар-

лығы 

оның ішінде:

мемлекеттік

 

мекемелер

мемлекеттік

 

кәсіпорындар

 

мемлекет

 бақ

-

ы

 лауындағы

 

акционерлік

 

қоғамдар

 

мемлекет 

ба қы  лауын-

да ғы жауап-

кер  шілігі 

шектеулі 

серіктестіктер 

1 2

3

4

5

6

7

8

Ұйымдар саны

бірлік

Есепті кезең басында

Есепті кезең соңында

бірлік

Ауытқу (есепті кезеңнің соңы минус есепті кезеңнің 

бірлік

қаржылық нәтижесі теріс ұйымдар саны: 

Есепті кезеңнің алдындағы жылдың соңында 

бірлік

бірлік

алдындағы жылдың соңы) 

бірлік

2 «Мемлекеттік кәсіпорындардың таза табысының бір бөлігінің және мемлекет бақылауындағы АҚ 

(табыстардың) бюджетке түсуін қамтамасыз ету» критерийі*

Оң қаржылық нәтижеге ие және акциялардың 

мемлекеттік пакетіне (мемлекеттік қатысу үлесіне) 

таза табысының бір бөлігі мен дивидендтерді 

(таза табысының бөлігін) бюджетке аударудан 

босатылмаған ұйымдар саны

бірлік

Таза табыстың тиісті бөлігін және мемлекет 

меншігіндегі мемлекеттік акциялар пакетіне 

дивидендтерді бюджетке уақтылы және толық 

аудармаған ұйымдар саны

бірлік

3 «Бекітілген нормативтер мен заттай нормаларды сақтау» критерийі*

Қазақстан Республикасы Үкіметінің шешімдерімен 

бекітілген мемлекеттік органдардың аппара-

тын және ерекше үй-жайларын орналастыруға 

арналған алаңдар нормаларының бұзылуы 

белгіленген мемлекеттік мекемелер саны

бірлік

Х

Х

бекітілген, Қазақстан Республикасының 

мемлекеттік органдарына көліктік қызмет көрсету 

үшін қызметтік автомобильдердің тиістілігі 

нормативтерінің артуы белгіленген ұйымдар саны

бірлік

Х

Х

бекітілген Қазақстан Республикасының мемлекет-

тік органдарына және Қазақстан Республи   касының 

орталық атқарушы органдарына ведомстволық 

бағыныстағы мемлекеттік мекемелерге қызмет 

көрсетуге арналған арнайы көлiк құралдарының 

тиістілік табелінің бұзылуы белгіленген мемлекеттік 

мекемелер саны

бірлік

Х

Х

Қазақстан Республикасы Үкіметінің шешімдерімен 

бекітілген әкімшілік аппараттарды орналастыруға 

арналған алаңдар нормаларының бұзылуы 

белгіленген мемлекеттік кәсіпорындар мен мемле-

кет бақылауындағы АҚ (ЖШС) саны

бірлік

Х

Тиісті саланың уәкілетті органдары белгілеген ар-

бұзылуы белгіленген мемлекеттік кәсіпорындар саны

бірлік

Х

Х

4 «Мемлекеттік заңды тұлғалар балансында бекітілген мүлікке түгендеуді, паспорттауды және қайта 

бағалауды жүргізу» критерийі*

Балансында паспорттауды жүргізуді талап ететін объек-

тілер бар мемлекеттік заңды тұлғалардың болмауы

бірлік

Х

5 «Мемлекеттік мүлік тізіліміне бекітілген, оның ішінде түзетілген даму жоспарлары мен олардың орындалуы 

5.1 Мемлекеттік мүлік тізіліміне бекітілген, оның 

ішінде түзетілген даму жоспарларын ұсынбаған 

мемлекеттік мекемелер мен мемлекет 

бақылауындағы АҚ (ЖШС) саны

бірлік

5.2 Мемлекеттік мүлік тізіліміне бекітілген даму 

жоспарларын орындау бойынша есептерді 

ұсынбаған мемлекеттік мекемелер мен мемлекет 

бақылауындағы АҚ (ЖШС) саны

бірлік

6 «Даму жоспарларының көрсеткіштерін жоспарлау сапасы» критерийі*

Бекітілген даму жоспарында сандық бағалауға 

жатқызылатын, мемлекеттік органның 

стратегиялық жоспарында (аумақтарды дамыту 

жоспарында) көрсетілген стратегиялық бағыттары 

мен мақсаттарын орындау бойынша ұйымның 

қызметін сипаттайтын шешуші көрсеткіштері 

айқындалмаған мемлекеттік кәсіпорындар мен 

мемлекет бақылауындағы АҚ (ЖШС) саны

бірлік

Х

7 «Мемлекеттік кәсіпорындар мен мемлекет бақылауындағы АҚ (ЖШС) қаржылық жай-күйінің тұрақтылығы» 

Төлемге қабілетсіз мемлекеттік кәсіпорындар мен 

мемлекет бақылауындағы АҚ (ЖШС) саны

бірлік

Ескертпе: «Х» белгіленген жолдар толтырылмайды;

* есепте бағалау критерийлері бойынша көрсеткіштерді толтыру кезінде есепті жылы акционерлік қоғамның 

(жауапкершілігі шектеулі серіктестіктің) мемлекеттік акциялар пакетін (қатысу үлестерін) иелену жəне пайдалану 

құқығын жəне мемлекеттік заңды тұлғаларды басқаруды жүзеге асыратын тиісті саланың уəкілетті органының не-

месе жергілікті атқарушы органның ауысуы болған ұйымдар, сондай-ақ жаңадан құрылған ұйымдар ескерілмейді.

Тиісті саланың уəкілетті органының немесе жергілікті атқарушы органның жетекшісі

__________ ____________________________

     (қолы)     (қолтаңбаның толық жазылуы)

Мемлекеттік мүлікті басқару тиімділігін бағалау қағидаларына 3-қосымша

Нысан

Мемлекеттік қаржылық бақылау органдарының ұйымдарды бюджетке салықтық емес 

түсімдер түскен кезде жəне мемлекет активтерін пайдалану кезінде Қазақстан Республикасының 

заңнамасын сақтауы тұрғысынан тексеруінің нəтижелері туралы мəліметтер

_____________________________________________________________________

(тиісті саланың уəкілетті органының немесе жергілікті атқарушы органның атауы)

_____________

(есепті кезең)

Р/с 

№

Тексе-

рілген 

ұйым-

ның 

атауы

Тексеру жүр-

гізген мем-

лекеттік 

қар жылық 

бақы лау орга-

нының атауы

Тексеру нәтижелері 

Бұзушы-

лықтар 

анық-

талған 

жоқ

Анықталған бұзушылықтар:

Тиістілік нормативінің 

(нормаларының) артуы

Мемлекеттік тіркеудің болмауы

Үй-жайлар

(бірлік/ ш.м)

Көлік құрал -

дары (бірлік)

Жылжымайтын мүлік 

объек тілері (бірлік)

Көлік құрал-

дары (бірлік)

1

2

3

4

5

6

7

8

Тиісті саланың уəкілетті органының немесе жергілікті атқарушы органның басшысы

__________ _______________________________

     (қолы)             (қол қоюдың толық жазылуы)

_______________________________________________________

(тиісті саланың уəкілетті органының немесе жергілікті атқарушы органның атауы)

_______________

(есепті кезең)

Мемлекеттік мекемелерді басқару

Р/с

№

Критерий/көрсеткіш атауы

Балл

1

2

3

1

Қаржылық нәтижесі теріс ұйымдардың санын азайту

Бекітілген нормативтер мен заттай нормаларды сақтау 

және ерекше үй-жайларын орналастыруға арналған алаңдар нормаларын сақтау

қызмет көрсету үшін қызметтік автомобильдердің тиістілігі нормативтерін сақтау

мемлекеттік органдарына және Қазақстан Республикасының орталық атқарушы органдарына 

ведомстволық бағыныстағы мемлекеттік мекемелерге қызмет көрсетуге арналған арнайы көлiк 

құралдарының тиістілік табелін сақтау

Мемлекеттік заңды тұлғалар балансында бекітілген мүлікке түгендеуді, паспорттауды және қайта 

бағалауды жүргізу

Жиыны:

1 Қаржылық нәтижесі теріс ұйымдардың санын азайту

2 Мемлекеттік кәсіпорындар таза табысының бір бөлігінің бюджетке түсуін қамтамасыз ету 

3 Бекітілген нормативтер мен заттай нормаларды сақтау

3.1 Қазақстан Республикасы Үкіметінің шешімдерімен бекітілген әкімшілік аппараттарды 

орналастыруға арналған алаңдар нормаларын сақтау

3.2 Қазақстан Республикасы Үкіметінің шешімдерімен бекітілген қызметтік автомобильдердің тиістілігі 

нормативтерін сақтау

3.3 Тиісті салалардың уәкілетті органдары белгілеген арнайы көлік құралдарының тиiстiлiгі 

нормативтерiн сақтау

4 Мемлекеттік заңды тұлғалар балансында бекітілген мүлікке түгендеуді, паспорттауды және қайта 

бағалауды жүргізу

5 Мемлекеттік мүлік тізіліміне бекітілген, оның ішінде түзетілген даму жоспарлары мен олардың 

орындалуы жөніндегі есептерді ұсыну

5.1 Мемлекеттік мүлік тізіліміне бекітілген, оның ішінде түзетілген даму жоспарларын ұсыну

5.2 Мемлекеттік мүлік тізіліміне бекітілген даму жоспарларын орындау бойынша есептерді ұсыну 

6 Даму жоспарының көрсеткіштерін жоспарлау сапасы 

7 Мемлекеттік кәсіпорындардың қаржылық жай-күйінің тұрақтылығы

Жиыны:

Акционерлік қоғамдар акцияларының мемлекеттік пакеттерін басқару

Р/с

№

Критерий/көрсеткіш атауы

Балл

1

2

3

1 Қаржылық нәтижесі теріс ұйымдардың санын азайту

2 Акционерлік қоғамдардың мемлекеттік акциялар пакетіне дивидендтердің бюджетке түсуін 

қамтамасыз ету

орналастыруға арналған алаңдар нормаларын сақтау

нормативтерін сақтау

орындалуы бойынша мемлекет бақылауындағы АҚ (ЖШС) есептерін ұсыну

Жиыны:

1 Қаржылық нәтижесі теріс ұйымдардың санын азайту

2 Жауапкершілігі шектеулі серіктестікте мемлекеттік қатысу үлесіне таза табыстың бір бөлігінің бюд-

жетке түсуін қамтамасыз ету

3 Бекітілген нормативтер мен заттай нормаларды сақтау

3.1 Қазақстан Республикасы Үкіметінің шешімдерімен бекітілген әкімшілік аппараттарды 

орналастыруға арналған алаңдар нормаларын сақтау

3.2 Қазақстан Республикасы Үкіметінің шешімдерімен бекітілген қызметтік автомобильдердің тиістілігі 

нормативтерін сақтау

4 Мемлекеттік мүлік тізіліміне бекітілген, оның ішінде түзетілген даму жоспарлары мен олардың 

орындалуы бойынша мемлекет бақылауындағы АҚ (ЖШС) есептерін ұсыну

4.1 Мемлекеттік мүлік тізіліміне бекітілген, оның ішінде түзетілген даму жоспарларын ұсыну

4.2 Мемлекеттік мүлік тізіліміне бекітілген даму жоспарларын орындау бойынша есептерді ұсыну

5 Даму жоспарының көрсеткіштерін жоспарлау сапасы

6 Мемлекет бақылауындағы ЖШС қаржылық жай-күйінің тұрақтылығы

Жиыны:

2015 жылғы 17 қараша                            №180                            Астана қаласы

«Мемлекеттік статистика туралы» Қазақстан Республикасының 2010 жылғы 19 наурыздағы Заңының 12-бабының 

5) тармақшасына, сондай-ақ Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрінің 2014 жылғы 30 қыркүйектегі № 

33 бұйрығымен бекітілген, Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 9779 болып тіркелген 

Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігінің Статистика комитеті туралы ереженің 13-тармағының 

2) тармақшасына сəйкес, бұйырамын:

1. Қоса беріліп отырған Туу мен өлім-жітім көрсеткіштерін есептеу əдістемесі бекітілсін.

2.  Қазақстан  Республикасы  Ұлттық  экономика  министрлігі  Статистика  комитетінің  Əлеуметтік  жəне 

демографиялық статистика басқармасы Заң басқармасымен бірлесіп заңнамамен белгіленген тəртіпте:

1) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Əділет министрлігінде мемлекеттік тіркелуін;

2) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Əділет министрлігінде мемлекеттік тіркегеннен кейін күнтізбелік он 

күн ішінде мерзімді баспасөз басылымдарында жəне «Əділет» ақпараттық-құқықтық жүйесінде ресми жариялауға 

жіберілуін;

3) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Əділет министрлігінде мемлекеттік тіркегеннен кейін күнтізбелік он 

күн ішінде Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерінің эталондық бақылау бланкіне енгізу үшін 

Қазақстан Республикасы Əділет министрлігінің «Республикалық құқықтық ақпарат орталығы» шаруашылық жүргізу 

құқығындағы республикалық мемлекеттік кəсіпорнына жіберілуін;

4) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитетінің интернет-ре-

сурсында орналастырылуын қамтамасыз етсін.

3.  Қазақстан  Республикасы  Ұлттық  экономика  министрлігі  Статистика  комитетінің  Əлеуметтік  жəне 

демографиялық  статистика  басқармасы  осы  бұйрықты  Қазақстан  Республикасы  Ұлттық  экономика  министрлігі 

Статистика  комитетінің  құрылымдық  бөлімшелеріне  жəне  аумақтық  органдарына  басшылыққа  алу  жəне  жұмыс 

бабында пайдалану үшін жеткізсін.

4. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Статистика 

комитеті төрағасының орынбасарына жүктелсін (Б.З. Иманəлиев).

5. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

1. Осы Туу мен өлім-жітім көрсеткіштерін есептеу əдістемесі (бұдан əрі – Əдістеме) «Мемлекеттік статистика 

туралы» Қазақстан Республикасының 2010 жылғы 19 наурыздағы Заңымен (бұдан əрі – Заң) бекітілген статистикалық 

əдіснамаға жатады.

2. Əдістеме жалпымемлекеттік статистикалық байқауға негізделген туу мен өлім-жітім көрсеткіштерін есептеу 

əдістерін айқындайды.

3. Əдістеме туу мен өлім-жітім көрсеткіштерін есептеу кезінде Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министр-

лігінің Статистика комитетімен жəне оның аумақтық органдарымен (бұдан əрі – аумақтық органдар) қолданылады.

4. Туу мен өлім-жітімнің есептік көрсеткіштерінің маңыздылығы демографиялық құбылыстарды талдау жəне 

елдегі жəне оның өңірлеріндегі қалыптасқан демографиялық ахуалды бағалау кезіндегі олардың рөліне негізделген. 

Халықтың  табиғи  қозғалысының  есептік көрсеткіштері  елдің əлеуметтік-демографиялық  дамуын  талдау  кезінде 

кеңінен қолданылады. Ел халқының денсаулық жағдайын сипаттайтын нəресте жəне бала өлімі көрсеткіштерінің 

маңызы өте жоғары. 

5. Туу мен өлім-жітім көрсеткіштерін есептеудің мақсаты туу мен өлім-жітім деңгейі туралы толық жəне дəйекті 

ақпарат алу табылады.

6. Заңға сəйкес аумақтық органдарға жергілікті атқарушы органдардан келіп түсетін əкімшілік деректер туу мен 

өлім-жітімнің ақпарат көздері болып табылады.

2. Туудың негізгі көрсеткіштерін есептеу

7.  Туудың  жалпы  коэффициенті  промилледе (1000 адамға)  көрсетіледі  жəне  бала  туудың  барлық  халыққа 

қатынасының қарқындылығын сипаттайды. Келесі формуламен есептеледі:

CBR=(B/P)*1000

мұнда:

CBR - туудың жалпы коэффициенті;

Р - халықтың орташа жылдық саны.

8.  Туудың  жасына  қарай  коэффициенті  промилледе  көрсетіледі  жəне  белгілі  бір  жастағы  əйелдің  туған 

балаларының санын көрсетеді. Репродуктивті жастың төменгі жəне жоғарғы шегі ретінде əдетте 15 жас жəне 49 (44) 

жас алынады. 15 жастан жас əйелдерден туылғандар мен 50 (45) жастан жоғары жастағы əйелдерден туылғандар 

осы төменгі жəне жоғарғы шекке қосылады. Жасына қарай коэффиент келесі формуламен есептеледі:

 ASFR=( Вх/ Fх)*1000

мұнда:

В

Х

F

Х

9. Туудың жиынтық коэффициенті туу деңгейінің ең дəл өлшеуіші болып табылады. Есептелетін жылғы туудың 

жасына қарай қарқындылығы сақталған жағдайда бір əйелдің барлық өмірінде туатын балаларының орташа санын 

сипаттайды. Туудың жиынтық коэффициентін өлім-жітім болмайды деген болжаммен, яғни шартты ұрпақтың барлық 

əйелдері репродуктивті кезеңнің (15-49 жас) соңына дейін өмір сүреді деген болжаммен есептейді.

Туудың жиынтық коэффициенті 15-тен бастап 49-ға дейінгі жастар үшін жасына қарай туу коэффициентінің 

қосындысы ретінде есептеледі:

мұнда:

ASFR - туудың жасына қарай коэффициенті.

Егер деректер 5 жастық интервалмен жарияланатын болса, келесі формула қолданылады:

мұнда 

ASFR

 – 5 жастық интервал үшін жасына қарай туу коэффициенті.

1000-ға бөлу бір əйелге коэффициенттік мəнге келтіру үшін алынады. 

10. Халықтың ұдайы өсіп-өнуінің брутто-коэффициенті – өлім-жітімді есепке алмайтын буын ауыстыру көрсеткіші. 

Халықтың ұдай өсіп-өнуінің брутто-коэффициенті өлім-жітім болмаған жағдайда жəне аталған жылғы туудың жасына 

қарай коэффициенттері барлық өмірінде сақталған жағдайда гипотетикалық ұрпаққа əйел жататын туатын қыздардың 

орташа санына тең. Халықтың ұдайы өсіп-өнуінің брутто-коэффициенті туудың жиынтық коэффициентін туылғандар 

арасындағы қыздардың үлесіне көбейту жолымен алынады.

R =δ * TFR

мұнда: 

δ - жаңа туылғандар арасындағы қыздардың үлесі (ережеге сəйкес ол 0,488-ге тең жəне əйелдердің барлық 

жасына бірдей алынады);

TFR - туудың жиынтық коэффициенті.

11. Халықтың ұдайы өсіп-өнуінің нетто-коэффициенті туу мен өлім-жітімнің осы деңгейіндегі тууға репродуктивті 

кезеңнің (15-49 жас) аяғына дейін өмір сүрген бір əйелдің бар өмірінде туған қыздарының орташа санын бірдіреді. 

Егер ұдайы өсіп-өнудің нетто-коэффициенті 1-ден төмен болса, онда туу мен өлім-жітімнің заманауи деңгейлері 

болашақта қыздар буыны аналарының орнын баса алмайды. Есептеу келесі формуламен есептеледі:

мұнда:

R

0

F

х

L

х

12. Өлім-жітімнің жалпы коэффициенті промилледе көрсетіледі жəне күнтізбелік жылда 1000 тұрғынға келетін 

өлімді көрсетеді. Бұл коэффициент келесі формула бойынша есептеледі:

CMR=(D/P)*1000

мұнда:

CMR - өлім-жітімнің жалпы коэффициенті;

Р - халықтың орташа жылдық саны.

13.  Өлім-жітімнің  жасына  қарай  коэффициенті  күнтізбелік  жылда  əрбір  жас  тобы  өлімінің  орташа  деңгейін 

көрсетеді. Келесі формуласымен есептеледі:

ASMR

х

=(

D

х

P

)*1000

ASMR

 - өлім-жітімнің жасына қарай коэффициенті;

D

х

 - (х) жас интервалында қайтыс болғандар саны;

х

 - (х+n) жас интервалындағы халықтың орташа жылдық саны.

жалпы қайтыс болғандар санының орнына белгілі бір өлім себебінен қайтыс болғандар саны, ал жалпы коэффициент 

есептегендей халықтың орташа жылдық санына бөлінеді. Коэффициент 100 000 адамға есептеледі.

15. Нəресте өлім-жітімінің (1 жасқа дейінгі балалар өлімі) коэффициентін есептеу əдістері жасына қарай басқа 

да коэффициенттерді есептеу əдістерінен ерекше. 1 жасқа дейінгі балалар өлімін есептеу кезінде орташа жылдық 

халық санына емес, туғандар санына бөледі.

Егер 1 жасқа дейінгі балалардың саны өзінің туған жылы бойынша (немесе басқаша айтқанда, буыны бойынша) 

бар болса онда 0 жастағы қайтыс болған балалардың əрбір жиыны сəйкес жылы туылған балалар санына бөлінеді. 

Есептеу келесі формулада көрсетілген:

1000

1

1

0

0













мұнда:

0

 - есепті t жылғы нəресте өлім-жітімінің коэффициенті; 

0

 жəне 

0



 - сəйкесінше есепті t жылы жəне өткен t-1 жылы туылған балалардың санынан бір жасқа 

дейінгі қайтыс болған баллалар саны; 

N

t

t-1 

Жекелеген  кезеңдерге  нəресте  өлім-жітімін  есептеу  үшін  келесі  формула  (Дүниежүзілік  Денсаулық  сақтау 

Ұйымының ұсынымы) қолданылады:

К

МС

/ N)*1000

К

МС

М - 1 жасқа дейін қайтыс болған балалар саны;

N - тірі туылған балалар саны.

16.  Өлі  туу  коэффициенті  осы  жылы  өлі  туылғандар  санының  сол  жылы  туылғандар  санына  қатынасымен 

есептеледі.

17.  Неонатальдық  өлім-жітім  (балалардың  туылған  сəтінен  бастап  өмірінің 28 күніне  дейінгі  өлім-жітім) 

коэффициенті – неонатальды кезеңде қайтыс болғандар санының дəл осы жылы тірі туылғандар санына қатынасы.

Ерте неонатальдық өлім-жітім (өмірінің бірінші 7 күніндегі өлім-жітім) коэффициенті – ерте неонатальды кезеңде 

қайтыс болғандар санының осы жылы тірі туылғандар санына қатынасы.

Кеш неонатальдық өлім-жітім (өмірінің бірінші 7 күнінен соң 28 күніне дейінгі аралықтағы өлім-жітім) коэффициенті 

– кеш неонатальды кезеңде қайтыс болғандар санының осы жылы тірі туылғандар санына қатынасы.

18.  Перинатальдық  өлім-жітім  коэффициенті – ерте  неонаталдық  кезеңдегі  өлі  туылғандар  жəне  ерте 

неонатальдық кезеңде қайтыс болғандар санының тірі жəне өлі туылғандардың жалпы санына қатынасы.

19. Өлім-жітім мен өмір ұзақтығын кешенді бағалауды алу үшін ең жетілдірілген құрал өлім-жітім кестесі бо-

лып табылады. 

Өлім-жітім кестесінің көрсеткіштері:

М

х

=D

/P

х

M

х

D

х

P

х

q

х

х

/(1+(1-a

)m

x

х

 - х қайтыс болу ықтималдығы (демек х-тен х+1-ге дейінгі жас аралығында).

x

=1- q

мұнда р

 - х жасқа дейін өмір сүргендердің барлығының х+1 жасқа дейін өмір сүру ықтималдығы.

l

o

 =100000, l

= l

*p

x

x+2

x+1

x+1 

мұнда l

 - х жасына дейін өмір сүргендер саны, буынның бастапқы саны немесе кестенің түбірі 100 000 адамға 

тең деп қабылданады.

d

x

x

- l

мұнда d

 - х жаста қайтыс болғандар саны (демек х-тен х+1-ге дейінгі жас аралығында).

L

x

= l

+a

x

x

мұнда L

 - x жаста өмір сүргендер саны (демек х-тен х+1-ге дейінгі жас аралығында).

T

x

= L

+L

x+1

w

мұнда Т

 - х жəне одан жоғары жаста өмір сүргендер саны (осы буынның алдағы өмірінің адам-жас саны.















0

0

0

0

0



мұнда е

 - туылғанда күтілетін орташа өмір ұзақтығы.







1

мұнда:

х

 - х жасқа толғандар үшін күтілетін орташа өмір ұзақтығы;