Ауруға шалдыққан адамға 0,9 ас тұзының судағы ерітіндісін, яғни физиологиялық ерітінді құяды. Неліктен осы концентрациядағы ерітінді құйылады?

Ауруға шалдыққан адамға 0,9 % ас тұзының судағы ерітіндісін, яғни физиологиялық ерітінді құяды. Неліктен осы концентрациядағы ерітінді құйылады?

• Ауруға шалдыққан адамға 0,9 % ас тұзының судағы ерітіндісін, яғни физиологиялық ерітінді құяды. Неліктен осы концентрациядағы ерітінді құйылады?

Сабақтың тақырыбы: Қанның құрамы мен қызметі

• Сабақтың тақырыбы: Қанның құрамы мен қызметі
• Сабақтың мақсаттары:
• Қанның формалы элементтерін сипаттау
• Қанның қызметтерін түсіндіру
• Бағалау критерийлері:
• Эритроциттер мен лейкоциттердің ерекшеліктері мен қызметтерін түсіндіреді
• Тромбоциттердің ерекшеліктері мен маңызын сипаттайды
• Қан плазмасының құрамын біледі
• Қанның қызметтерін түсіндіреді

• 60%

• 40%

• Қанның ақ түйіршіктері- лейкоциттер
• ядросы бар және белсенді амеба тәрізді қозғалатын түссіз қан жасушалар.

• Эритроциттер – ядросы жоқ. Олардың орташа
• d – 7, 2 - 7, 5мкм – құрамында қызыл түсті беретін гемоглобин нәруызы бар

• Тромбоциттер немесе қан пластинкалары – қанның ең кішкентай, түссіз, ядросыз формалық элементтері. Олар сүйек кемігінде түзіледі, мөлшері 2 – 4 мкм, дұрыс емес дөңгелек пішінді.

• ФАГОЦИТОЗ

• ФАГОЦИТОЗ ДЕГЕНІМІЗ – «ФАГОЦИТ» ДЕП АТАЛАТЫН ЛЕЙКОЦИТТЕРДІҢ БӨГДЕ ДЕНЕЛЕРДІ ЖҰТЫП, ОЛАРДЫ ЖОЮ ПРОЦЕСІ. БҰЛ НЕГІЗІНЕН “ЖАСУШАНЫҢ ЖЕУІНІҢ” БІР ТҮРІ БОЛЫП САНАЛАДЫ, МҰНДА БӨЛШЕК ЖҰТЫЛЫП, ФЕРМЕНТТЕР АРҚЫЛЫ ҚОРЫТЫЛМАС БҰРЫН, ФАГОЦИТ ОНЫ ӨЗ ЦИТОПЛАЗМАСЫМЕН ҚОРШАЙДЫ.

• Эритроциттер – қанның қызыл түсті жасушасы

• Қанның басқа жасушаларына қарағанда салмақты болғандықтан, ыдыстың түбіне тұнады.
• Жаңа түзілген кезде ғана ядросы болатын, толық қалыптасқан кезде жойылып кететін, митохондриясы жоқ қан жасушасы. (сүтқоректі жануарлардан басқа жануарлардың эритроцитінде ядро болады)

• Екі жағы ойыс табақша тәрізді.
• Қанның 1 мм3 4-5млн. эритроцит болады.

• Өздігінен қозғалмайды, тек қан ағынымен ағады.
• Тіршілік ұзақтығы 120-127 тәулік. Көкбауыр мен бауырда жойылып, сүйек кемігінде түзіледі.

ТРОМБОЦИТТЕР

• ТРОМБОЦИТТЕР

• Тромбоциттер – қанды ұйытушы жасушалар. Домалақ сопақ пішінді, түссіз ядросыз.
• Тіршілік ұзақтығы 7 күн.
• Сүйек кемігінің майында жасалады. 1мм3 қанда 180-350 мың тромбоцит болады

• ҚАННЫҢ ФОРМАЛЫ ЭЛЕМЕНТТЕРІНІҢ ТҮЗІЛЕТІН ОРНЫ

• Қан плазмасы

• Плазманың құрамы:
• 90-91% -су;
• 7-8%- нәруыз;
• 0,2 %- глюкоза;
• 0,7-0,8 %- май;
• 0,9 %- тұздар;
• Бұдан басқа ферменттер, сүт қышқылы, гормондар болады.
• Плазманың электролитті құрамы: катиондар К+ ,Са+ , Мg2+ , Na+ . Аниондар Cl- , HCO3- , HPO42- , SO4 . Электролиттер қанның осмостық қысымын реттейді, буферлі ортаны қалыптастырады.
• Қанның рН-ның тұрақтылығы рН 7,3-7,4

• Қан сарысуы- қанның сарғыштау түсті сұйық бөлімі

Ресурстардың көмегімен постер дайындау

• Эритроциттер
• Лейкоциттер
• Тромбоциттер
• Қан плазмасы
• Жұппен сағат тілінің бағыты бойынша айнала қозғалып постерлерді толтыру.
• Алдыңғы жазылған ақпаратты жаңа ақпартпен толықтыру

• Сұраққа жауап беру

• Эритроциттерде неге ядро, митохондрия, Гольджи жиынтығы, рибосома жоқ?
• 2) Егер жануарда бір уақытта барлық эритроциттері жарылып кетсе не болады?

• 1) Эритроциттерде неге ядро, митохондрия, Гольджи жиынтығы, рибосома жоқ?
• Жауабы: Бұл құбылыс эритроциттің қызметімен тікелей байланысты. Эритроцитте осы органоидтар алатын орынды гемоглобинге босатады, ал митохондрияның болмауы, митохондрия қызметімен байланысты (тыныс алу)
• 2) Егер сүтқоректі жануарда бір уақытта барлық эритроциттері жарылып кетсе не болады?
• Жауабы: Ағза гемолитикалық күйзеліске ұшырап, ақыры өлімге душар болады. Себебі:
• 1.Гемоглобин оттегін тасымалдай алмайды.
• 2.Эритроциттер тұтастығы бұзылған соң гемоглобин плазмаға өтіп, пішін өзгереді;
• 3.Қалыпты жағдайда қанмен тек 5% СО2 тасымалданады, ал 70 % жуық СО2 бикорбонат ионы түрінде тасымалданады. Эритроцитте осы қосылыс түзетін фермент бар, плазмада жоқ.

• Қанның қызмет тері

•  
• Мен үшін күрделі
• Мен үшін қызықты
• Мен осы сабақта өзіме …………..қоямын, себебі ………

• Кері байланыс