Қазақстан республикасы бiлiм және ғылым министрлiгi республикалық Ғылыми-педагогикалық кiтапхана



Pdf көрінісі
бет15/31
Дата12.01.2017
өлшемі2,04 Mb.
#1737
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   ...   31

      
Байтұрсынұлы  А.  Н.Қ.ханымға  (Нәзипа  Құлжановаға  арналған) 
/А.Байтұрсынұлы //Бастауыш мектеп. – 1998. - № 10-11. – 22 б. 
      
Елкеева  Ә.  Нұрғали  және  Нәзипа  Құлжановтардың  әлеуметтік-
педагогикалық көзқарастары /Ә.Елкеева //Қазақстан мектебі. – 2004. - №9. – 
42-
44 б. 
     
Кәрібжанова  Г.  Н.Құлжанова  және  Ресей  географиялық  қоғамы 
/Г.Кәрібжанова  //Қазақ тарихы. – 2003. - № 3. – 21-23 б. 
      
Кәрібжанова  Г.   Қазақтың  қайраткер  қызы:  [ағартушы,  ұстаз,  әлеумет 
қайраткері,  журналист,  жазушы,  аудармашы  Нәзипа  Сегізбайқызы 
Құлжанова  туралы]  /  Г.  Кәрібжанова  //Егемен  Қазақстан.  -  2012.  -  26 
желтоқсан. 
      
Қалиев СН.Құлжанова – мектепке дейінгі педагогиканың негізін салушы 
(1887-
1934) 
/С.Қалиев 
//Қазақстан 
педагогикалық 
ғылымдар 
Акадесмиясының  хабаршысы  =  Вестник  Академии  педагогических    наук 
Казахстана. – 2009. - № 1. – 67-69. 
      
Қалиев  С.  Нәзипа  Құлжанова  және  Ахмет  Байтұрсынов  /С.Қалиев, 
Р.Орынбаева //Қазақстан мектебi. – 1997. - № 7. – 73-76 б. (Н.Құлжанованың 
туғанына 110 жыл) 
       
Қалиев  С.   Н.Құлжанова  -  мектепке  дейінгі  педагогиканың  негізін 
салушы  (1887-1934)  /  С.  Қалиев  //  Қазақстан  педагогикалық  ғылымдар 
Академиясының  хабаршысы=Вестник  Академии  педагогических  наук 
Казахстана. - 2009. - № 1. - 67-69 б. 
      
Орынбаева  Р.  Нәзипа  Құлжанова  және  «Қазақ»  газетi  /Р.Орынбаева 
//Қазақ тарихы. – 1998. - № 4-5. – 11-13 б. 
      
Сағыбаева З. «Ардақты, бар Нәзипа деген ханым…»: [педагог, мәдениет 
қайраткерi Н.С.Құлжанова туралы] /З.Сағыбаева // Қазақ тiлi мен әдебиетi. – 
1997. - 
№ 3-4. – 119-124 б. 
      
Сағыбаева  З.  Қазақтың  қаламгер  қыздары:  [Н.Құлжанова,  Н.Арықова, 
С.Есова] /З.Сағыбаева //Ақиқат. – 1997. - № 12. – 90-91 б. 

105 
 
      
Сағыбаева  З.  Қайраткер  қыз:[педагог,  журналист  Нәзипа  Құлжанова 
туралы сөз] /З.Сағыбаева //Қазақстан мектебi. – 1997. - № 3. – 64-66 б. 
       
Хасан  С.   Алашшыл  Абайтанушы:  [қайраткер  қаламгер,  ел  зиялысы 
Нәзипа Құлжанова туралы] / С. Хасан// Ақиқат. - 2011. - № 11. - 25-32 б. 
 
1 тамыз - Халықаралық балаларды 
сауықтыру лагері күні 
 
Жаз  айлары  –  мектеп  оқушылары  үшін  ерекше  ықыласпен  күтілетін 
уақыт.  Жыл  бойы  сабақ  барысындағы  тоқсан  арасындағы  берілетін  күндер 
демалыс  болып  есептелгенімен,  жаз  кезіндедегідей  демалыстың  мол 
мүмкіндігін бере алмайды. Жазғы демалыс – мектеп оқушыларының жалпы 
физиологиялық, сана – сезімдік, дүниетанымдық тұрғыда даму, жетілу кезеңі. 
Бастауыш  және  орта  буын  сыныптарының  балалары  үшін  бұл  уақыт  тән  – 
тұрпаттың  табиғатпен  ерекше  үндестік  тауып,  дүниетаным  аясы  кеңитін, 
көзқарас қалыптасып, үйренуге ықыласы артатын жылдың тамаша мезгілі. 
  
Жаз  мезгіліндегі  бұл  уақыт  балалардың  негізгі  сабақтан,  үйреншікті 
тіршілік қарекетінен босап, өзін қызығушылығымен айналысуына мүмкіндік 
береді.  Сондықтан  ұстаз  -  тәрбиешілерге  оқушының  бос  уақытын  дұрыс 
пайдалануға бағыттаудың, үйретудің мәні зор. Бос уақыт дене және ақыл-ой 
қызметін тынықтыратын, қарым - қуатты жетілдіретін іс-әрекетке жұмсалуы 
жөн.  Әйтсе  де  тыныға  жүріп,  ойын  барысында  балалардың  шынығу  – 
шыңдалу  мәселесімен  қатар,  түрлі  бағыттағы  іс-шараларға  тарту  арқылы 
тәрбиелеу маңызды. 
Осыған  орай,  балалардың  жазғы  демалысын  ұтымды  пайдалану 
мақсатында, 
олармен 
түрлі 
шаралар 
өткізуде 
тәрбиешілер 
балалардың  денсаулығын,  жас,  психологиялық,  ұлттық,  аймақтық,  діл, 
жыныстық, т.с.с. ерекшеліктері мен мүмкіндіктерін ескеруі қажет.  
Жазғы  мектеп  лагеріндегі  топтардың  аттары  мен  ұрандары,  ұрандық 
сөйлесімдері балалардың жас ерекшеліктеріне сай іріктеліп алынады. 
Топтардың  аттары  «Жұлдызша»,  «Балдырған»,  «Ақ  көгершін», 
«Қарлығаш», «Жалын», «Қыран», «Болашақ», «Мұрагер», «Балдәурен», «Жас 
толқын» т.б. деп атауға болады. 
Топ ұрандарының үлгілік нұсқалары: 
-
 
Жұлдыздар жарқырайды, 
-
 
Ойнаймыз да, ойлаймыз 
-
 
Өнерлі балдырғандар, 
-
 
Достық – асыл қасиет, 
-
 
Біз – көңілді балалар, 
-
 
Әдептілік – әдемілік 
-
 
Татулық – бірлік бастауы, т.б. 
Жазғы  маусымдық  лагерлерде  балалармен  жүргізілетін  жұмыс  алуан 
түрлі  болуы  мүмкін.  Олар:  спорттық,  ұлттық,  танымдық  және  жергілікті 
ойындар;  алғырлық,  зерделік,  тілдік  шоу  -  сайыстары;  ер  балалар  мен  қыз 
балалар арасындағы әдеп, салт-дәстүрге байланысты сын - байқаулар; ұлттық 

106 
 
дәстүрлер  мерекесі;  өнер  байқаулары;  әдеби  викториналар;  сурет  көрмесі, 
плакаттар  байқауы;  пікірталас,  пікір-сайыстар,  интерактивті  тапсырмалар; 
көңілді тапқырлар клубы (КВН); сөздік сайыстар, саяхаттар;  поэзия кештері;  
ән-күй кештері; концерттік кештер;  би кештері, т.б. 
Іс-шаралардың  тақырыптық  үлгілері:  жазғы  демалыс  лагерінде 
демалуға  келген  балалардың  жас  ерекшеліктерін  ескере  отырып,  өткізуге 
мүмкін  іс-шаралар  тақырыптары:  «Менің  елімнің  нышандары»  әңгіме, 
«Қазақстандық  елжандылық  -  бұл....»  пікірталастар,  «Әнім  сенсің,  Туған 
жер!»  ән  -  кеші;  «Қазақстанның  ұлы  адамдары»  шығарма,  «Тілге  құрмет  – 
елге  құрмет»  КВН,  «Менің  елім,  менің  ауылым»  жобалар  сайысы,  «Лагерь 
аруы» қыздар арасындағы сайыстар, «Көңілді карнавал», музыкалық сайыс, 
«Қандай  көркем,  туған  өлкем»  табиғат  аясына  саяхат,  «Ұлтымның 
ұланымын» ер балалар арасындағы сайыс, «Лагерь жетістіктері» баспасөзге 
мақала беру. 
Лагерь жұмысын жоспарлауға ескерілетін даталы күндер:  
1 маусым – Халықаралық балаларды қорғау күні,  
4 маусым – Қазақстан Республикасының мемлекеттік рәміздері күні, 
5 маусым - Дүние жүзілік қоршаған ортаны қорғау күні,  
6 шілде – Астана күні; 
6 шілде – «Жас ұлан» ұйымының құрылған күні. 
1 тамыз – Халықаралық балаларды сауықтыру лагері күні; 
Тамыз айының үшінші жексенбісі – спорт және туризм күні; 
 
ӘДЕБИЕТТЕР: 
       
Алгуатова  Ж.К.   Баланың  бүгінгі  демалысы  -  олардың  ертеңгі  өміріне 
көзқарасы  /  Ж.  К.  Алгуатова  //Мектеп  директорының  орынбасары:  оқу-
тәрбие жұмысы. - 2015. - № 2. - 2-3 б. 
       
Амалбек Б.  «Жаз жайнатып, күн күлдіріп...»: [Бурабайдағы «Балдәурен» 
атты  оқу-сауықтыру  орталығы  жайлы]  /  Б.  Амалбек  //  Егемен  Қазақстан.  - 
2013. - 
18 шілде. 
        
Амиргалиев 
М.У. Жазғы 
әскери-патриоттық 
«Жігер» 
лагері                   
/
М. У. Амиргалиев //Алғашқы әскери дайындық. Өмір қауіпсіздігі негіздері 
=Начальная военная подготовка. Основы безопасности жизнедеятельности. - 
2014. - 
№ 6. - 28-29 б. 
           
Әбілда  Ш.   «Арман»  есік  ашты:  [Астана  қаласындағы  «Арман» 
балалар  лагері  туралы]  /Ш.  Әбілда  //Астана  ақшамы.  -  2012.  -                          
16 маусым. 
     
Әнуарбек Ә. Жаз қызығын көрдің бе? Елімізде балалардың демалысын 
ұйымдастыру  көңіл  көншітпейді  /  Ә.Әнуарбек  //Түркістан.  –  2014.  –               
19 маусым 
     
Байдарова  И.П.   Балалық  -  ол  мен  және  сен!  (Барлық  топтарға 
арналған  жазғы  ойын-сауық.  Балаларды  қорғау  күніне  арналған)                      
/  И.  П.  Байдарова  //Музыкалық  жетекшінің  анықтамалығы=Справочник 
музыкального руководителя. - 2013. - № 5. - 2013. - 26-30 б. 

107 
 
         
Доронина Е.В.   Жазғы мектеп жанындағы лагерьде сауалнама жүргізу / 
Е. В. Доронина // Сынып жетекшісінің анықтамалығы=Справочник классного 
руководителя. - 2015. - № 6. - 36-41 б. 
        
Жанабаева  Ж.Б. Мектептегі  бос  уақытты  ұйымдастырушы,  құзіретті 
мұғалім:  [мақалада  бос  уақытты  ұйымдастыру  мәселелері,  12  жылдық 
мектепте  сыныптан  тыс  және  мектептен  тыс  жұмыстардың  балаға  тигізер 
әсері баяндалған] / Ж. Б. Жанабаева // Білім әлемінде=В мире образования=In 
the world of Education. - 2014. - 
№ 6. - 43-45 б. 
         
Еркеғалиева  Ж.А.  Лагерь  жағдайында  оқушыларға  құқықтық  тәрбие 
берудің технологиясы / Ж. А. Еркеғалиева// Педагогика мәселелері=Вопросы 
педагогики. - 2013. - № 3. -53-55 б. 
        
Еркеғалиева  Ж.А.     Балалар  сауықтыру  лагеріндегі  педагогикалық 
жұмыстың 
ерекшеліктері 
/Ж. 
А. 
Еркеғалиева 
//Педагогика 
мәселелері=Вопросы педагогики. - 2014. - № 1. - 60-61 б. 
Ескендір  Р.  Қош  келдің,  жайдары  жарқын  жаз!  :  [Алматы  маңына 
орналасқан  балалардың  жазғы  сауықтыру  орталықтарының  тізімі] 
/Р.Ескендір // Алматы ақшамы. – 2013. – 6 маусым:  
        
Ескендір  Р.  Армысың,  ақ  шатырлы  ауыл!:  [«Спутник»  демалыс-
сауықтыру орталығы өз жұмысын бастады] /Р.Ескендір //Алматы ақшамы. - 
2012. - 
№71. - 12 маусым. 
Ескендір  Р.  Болар  бала  «Ұланда»  жүр:  [«Ұлан»  балалар  сауықтыру 
орталығы туралы] /Р. Ескендір //Алматы ақшамы. - 2012. - №71. - 12 маусым. 
         
Ескендір  Р.  Қош  келдің,  жайдары  жарқын  жаз!  :  [Алматы  маңына 
орналасқан  балалардың  жазғы  сауықтыру  орталықтарының  тізімі] 
/Р.Ескендір // Алматы ақшамы. – 2013. – 6 маусым. 
       
Ескендір  Р.  Жазғы  лагерлердің  жұмысы  жүйелі:  [Алматы  қаласының 
мектеп  жанындағы  лагерлерінің  жұмысы    туралы]  /  Р.Ескендір  //Алматы 
ақшамы. – 2014. – 10 шілде 
      
Ескендір  Р.  Тау  шатқалындағы  демалыс  немесе  ғаламтордан  тыс  өмір: 
[Алматы  облысы  Талғар  ауданында  орналасқан  «Спутник»  сауықтыру 
орталығы туралы]/ Р.Ескендір // Алматы ақшамы. – 2015. – 25 маусым 
        
Жанұзақова А.С. Жол және біз: [жазғы демалыс уақытында, одан кейін 
мектепте сабақ басталғанда  жолда жүру ережесін есте сақтауға, жол тәртібін 
бұзбауға  тәрбиелеу]/А.С.Жанұзақова  //Мектептегі  мерекелер:  тәрбие 
жұмыстарының сценарийлері. – 2013. - № 8. – 27-29 б. 
        
Исләмбек  А.   Балалар  жазда  қалай  демалады?:[балалардың  жазғы 
демалысын  ұйымдастыру  жайлы]  /  А.  Исләмбек  //  Ана  тілі.  -  2013.  -  20-26 
маусым. 
        
Ковальчук  Я.Н.   Мектеп  жанындағы  лагерьде  балалардың  демалысын 
ұйымдастырудың  жаңа  әдістері  /  Я.  Н.  Ковальчук  //Сынып  жетекшісінің 
анықтамалығы = Справочник классного руководителя. - 2012. - №6. - 20-23 б. 
        
Қажиева  Г.Т.  Балалар  мен  жасөспірімдердің  жазғы  демалысы 
қызметінің  тәрбиелік  аспектілері  және  мамандар  біліктілігін  арттыру            

108 
 
/Г. Т. Қажиева //Педагогика және оқушы психологиясы. - 2013. - № 3. -    37-
39 
б. 
        
Сағындықова  А. Жазғы  лагерь  ұйымдастырылды:  [Ақтөбеде  тәртібі 
нашар  балалар  мен  әлеуметтік  жағдайы  төмен  отбасы  оқушыларына  арнап 
үш күндік демалыс ұймдастырылды] /А. Сағындықова //Айқын. - 2013. - 20 
шілде. 
      
Сейфуллин  Х.Х.   Қала  сыртындағы  жазғы  лагерьлердегі  экологиялық 
мәдениет  /Х.  Х.  Сейфуллин  //Сынып  жетекшісінің  анықтамалығы= 
Справочник классного руководителя. - 2015. - № 6. - 13-17 б. 
      
Тайжан Б.   Жазғы лагерьге 50 мың оқушы барады:[Оңтүстік Қазақстан 
обл.] / Б. Тайжан // Егемен Қазақстан. - 2015. - 3 маусым. 
       
Чойбасов  Б.   Шәкірттерге  -  шаттық:  [жазғы  демалыс]  /  Б.  Чойбасов 
// Президент және халық. - 2012. - №24. - 8 маусым. 
 
 
 
1 тамыз – 30 қыркүйек аралығында «Мектепке жол» 
 
республикалық қайырымдылық акциясы 
      
Жаңа  оқу  жылы  қарсаңында  1  тамыздан  30  қыркүйекке  дейін 
Республиканың  барлық  аймақтарында  «Мектепке  жол»  акциясы  өткізіледі, 
бұл  акцияның  мақсаты  аз  қамтылған,  көп  балалы  және  ата-анасының 
қамқорлығынсыз  қалған  балаларға  қолдау  көрсету  және  оларға  толықтай 
білім алуға жағдай жасау. 
       
Акцияның  мақсаты  –  оқумен  қамтылмаған  оқушыларды  анықтау,  аз 
қамтылған және көпбалалы отбасыларының оқушыларына, жетім балаларға, 
ата-аналарының  қамқорлығынсыз  қалған  балаларға  жаңа  оқу  жылына 
дайындалуына  материалдық  көмек  көрсету  және  әлеуметтік  жағдайы 
бойынша мектепке келмеудің алдын алу және        қоғам назарын балалардың 
негізгі  орта  білім  алу  құқығын  сақтауға,  өмірдің  қиын  жағдайына  душар 
болған  жасөспірімдер  проблемасына  аудару,  әр  баланың  жағдайы  үшін 
мүдделі құрылымдармен өзара қызмет ету.  
      
Өмірдің  қиын  жағдайына  душар  болған  балаларға,  нақты  бір  балаға 
немесе  аз  қамтылған  отбасына,  жетім  және  ата-анасының  қамқорлығынсыз 
қалған  балаларға  арналған  балалар  мекемесіне  көмектесемін  деген  әрбір 
азамат немесе мемлекеттік, қоғамдық, жеке меншік құрылымдар «Мектепке 
жол»  акциясына  қатыса  алады.    Көмек  киіммен,  аяқ  киіммен,  мектеп 
құрал-жабдықтарымен  және т.б. көрсетіледі. 
ӘДЕБИЕТТЕР: 
        
Абаған 
Б.   «Мектепке 
жол» 
басталды 
/Б. 
Абаған 
// Айқын. - 2012. - №143. - 3 тамыз. 
      
Ақсуат  Е.   Оқушыларға  жәрдем:[Алматы  обл.  өткен  «Мектепке  жол» 
акциясы жайлы] / Е. Ақсуат / Президент және халық. - 2014. - 29 тамыз. 
      
  
Амалбек  Б.   Мектепке  жол:  [«Нұр  Отан»  ХДП  Ақмола  облыстық 
филиалының ғимаратында «Жақсылық жасауға асық!» ұранымен «Мектепке 

109 
 
жол» акциясы ұйымдастырылды] / Б. Амалбек //Егемен Қазақстан. - 2012. - 
№456-463. - 3 тамыз. 
      
Анаш  Д.   «Мектепке  жол»  акциясы:  Оқушыларға  әлеуметтік  көмек 
көрсетілді:[Өскемен қ. «Жастар» саябағында «Мектепке жол» акциясы өтті]     
/ Д. Анаш // Егемен Қазақстан. - 2015. - 22 тамыз. 
      
Бала  құқықтары  туралы  конвенция  барлық  балаларды  тең  деп 
таниды //Игілік. - 2012. - №1-2. - 8-9 б. 
       
Бейсенов  Е.  Болашаққа  жол  салып  ізгілікпен:    [биыл  Астанада 
«Мектепке жол» акциясы  «Болашаққа бірге барамыз» атты ұранмен 1 тамыз 

30  қыркүйек  аралығында  өтеді]    /  Е.  Бейсенов  //Астана  ақшама.  -  2013.  -       
3 тамыз. 
       
Елубай О. «Бар жақсымыз - балаларға!»: [Шығыс Қазақстан облысында 
2013  ж.  «Мектепке  жол»  жалпыреспубликалық  акциясының  басталғаны 
туралы] / О. Елубай // Егемен Қазақстан. - 2013. - 15 тамыз. 
        
Есімханова А.   Павлодар облысында 4477 оқушы материалдық көмекке 
мұқтаж:[Павлодар облысында дәстүрлі «Мектепке жол» акциясы «Балаларға 
бірге көмек берейік» ұранымен өтті] / А. Есімханова // Республика ұстаздары. 
- 2015. - 
№ 13-14 тамыз. 
      
Құмар  Н.   Оқушы  киімін  неге  өзімізде  тікпеске...:[«Мектепке  жол» 
акциясының  жүргізілуіне  орай  жәрмеңкелер  өз  жұмыстарын  бастап  кетті]        
/ Н. Құмар // Ана тілі. - 2014. - 14-20 тамыз. 
        
Құрманғазы  Е. Бір  баланы  қуантсаң...:  [Алматы  обл.  Райымбек  ауд. 
Шалкөде  мектебінің  ұстаздары  «Мектепке  жол»  акциясын    қалай  өткізгені 
жайлы]    / Е. Құрманғазы // Жетісу. - 2013. - 10 қыркүйек. 
      
«Мектепке  жол»  акциясы:  Оқулықтармен  қамтамасыз  етіледі:[Алматы 
қ. 2015-2016 оқу жылына жаңа оқулықтар таратылды] // Егемен Қазақстан. - 
2015. - 
26 тамыз. 
      «
Мектепке 
жол» 
шарасын 
«болашақтар» 
ұйымдастырды 
(Англиядағы  қазақстандық  студент  зағип  балалар  оқитын Павлодардардағы 
мектеп-интернатқа 
200 
мың 
теңге 
жинап 
берді) 
// Алматы ақшамы. - 2015. - 3 қыркүйек. 
     
Молдабекова М.  Балаларға қамқорлық – баршаның ісі. «Мектепке жол» 
республикалық  қайырымдылық  акциясын  Алматы  қаласы  Түркісіб 
ауданындағы № 11 мектеп ұжымы өткізді /М.Молдабекова // Айқын. – 2016. 
– 
2 қыркүйек 
      
Нұғманбекова  Р.   Жүрек  жылуы:[Семейдегі  Достық  үйінде  «Мектепке 
жол»  қайырымдылық  шарасы  өткізілді]  /  Р.  Нұғманбекова  //Егемен 
Қазақстан. - 2013. - 30 тамыз. 
       
Нұров  Ж.   Жоқшылықты  мектеп  баласы  сезінбесе  екен:  [«Мектепке 
жол» акциясы туралы] / Ж. Нұров //Алтын орда. - 2012. - №33. - 16 тамыз. 
     
Нүсүпова  О.   Жомарт  жүректер  жылуы:  [«Мектепке  жол»  акциясы 
Алматы  қ.  Жетісу  ауданындағы  №  110  мектеп-гимназияның  ұжымы  да 
жалғастыруда] / О. Нүсүпова // Алматы ақшамы. - 2014. - 19 тамыз. 

110 
 
       
 
Панасенко  Е.Н. Жолда  жүріп-тұру  қауіпсіздігі  /  Е.  Н.  Панасенко                      
// Сынып жетекшісінің анықтамалығы=Справочник классного руководителя. 
- 2015. - 
№ 1. - 38-42 б. 
      
Сансызбайқызы  С.   Берсең,  балаға  бер,  айтып  жүреді:  [Республикалық 
«Мектепке  жол»  акциясы  жалғасын  табуда]  /  С.  Сансызбайқызы 
// Алтын орда. - 2012. -№31. - 2 тамыз.
 
       
Сәуірбай  С.  Балаларды  қуантқан  бастама:  [республикалық  «Мектепке 
жол» акциясы Ақтөбе облысында өтті] / С. Сәуірбай // Егемен Қазақстан. - 
2013. - 29 
тамыз. 
      
Степанова Н.П.   Жазғы мектеп лагерін ұйымдастыру / Н. П. Степанова   
// Сынып жетекшісінің анықтамалығы=Справочник классного руководителя. 
- 2014. - 
№ 5. - 38-41 б. 
      
Табылды Ә. Біз мектепке барамыз: [мектепке баратын балалар тобының 
бала  бақшамен  қоштасу  сценарийі]  /Ә.Табылды  //Мектептегі  мерекелер.  – 
2013. - 
№ 8. 
         Тулеуова А.У. Бағдаршам: [оқушыларды жолда жүру ережелерімен, жол 
белгілерімен таныстыру] / А. У. Тулеуова // Тәрбие сағаты. - 2015. - № 1. - 60-
62 
б. 
 
Тамыз 
15 жұлдыз 
 
Әдебиет  зерттеуші,  филология  ғылымының  докторы, 
профессор 
Тұрсынбек  Кәкішевтің  туғанына  90  жыл 
(15.08.1927-7.09.2015). 
      
Кәкiшев  Тұрсынбек  1927  жылы  Ақмола  облысы  Макин  ауданында 
туған.  1950  жылы    Әл-Фараби  атындағы  Қазақтың  мемлекеттiк 
университетiнiң  (қазіргі  Әл-Фараби  атындағы  Қазақтың  Ұлттық 
университеті)  журналистика  факультетiн  бiтiрдi.  1951-1953  жж. 
Республикалық 
партия 
комитетi 
жанындағы 
марксизм-ленинизм 
шығармаларын  аударатын  аудармашылар  дайындайтын  екi  жылдық  курста 
оқыды. 
      1952-
1958  жылдары  Партия  тарихы  институтында  кіші  ғылыми 
қызметкерi, 1960-1968 жылдары Қазақ КСР Ғылым Академиясының әдебиет 
және өнер институтында аспирант, кiшi және аға ғылыми қызметкер, ал 1968 
жылы  Қазақ  мемлекеттiк  университетiнiң  қазақ  әдебиетi  кафедрасының 
оқытушысы  болды,  1978-1986  жылдары  сырттан  оқытатын  филология 
факультетiнiң  деканы,  ал  1987  жылдан  берi  кафедра  профессоры.  Ғылыми-
зерттеу  еңбектерi  негiзiнен  қазақ  әдебиетiнiң  туу,  қалыптасу  кезеңдерiн, 
әдеби-сын тарихы мен даму  жолын зерттеуге арналған. «Қазақ әдебиетінің 
тарихы»,  «Қазақ  совет  әдебиеті  тарихы»,  «Сан  сапары»  «Оңаша  отау», 
«Қазақ әдебиеті сынының тарихы» сияқты  монографиялар мен зерттеулердің 
авторы. Көркем проза саласында да бiрқатар шығармалары бар. Оның «Сәкен 
Сейфуллин»,  «Қызыл  сұңқар»,  «Сәкен  және  ГүлбаҺрам»,  «Сәкеннің  соты», 
«Мағжан-Сәкен»  атты    Сәкен  Сейфуллиннің  өмірі  мен  шығармашылығы 
жайындағы кітаптары және  «Ұштасқан үш өзенмен», «Жол үстінде 80 күн», 

111 
 
«Садақ»,  Жасампаз  өлке»  т.б.  ғылыми-көпшілік  кітаптары  және  көптеген 
ғылыми-публицистикалық мақалалары бар. 
      
Еңбегi жоғары бағаланып, Қазақстан Жазушылар одағының С.Сейфуллин 
атындағы  сыйлығының  лауреаты.  Халықаралық  жоғары  мектеп  ғылым 
академиясының құрметті академигі, Халықаралық Айтматов академиясының 
академигі. «Парасат» орденімен және бiрнеше медальдармен марапатталған. 
ӘДЕБИЕТТЕР: 
      
Кәкішев Т. Дәуір дидары. – Алматы: Жазушы, 1985. – 3003 бет. 
      
Кәкішев  Т.  Ахаң  туралы  ақиқат:[қуғынға  ұшыраған  қазақ  зиялысы 
жазушы  А.Байтұрсыновтың  туыстары,  тегi,  өскен  ортасы  жайында] 
/Т.Кәкішев. - Алматы: Қазақстан, Шапағат. – 1992. – 110 б. 
      
Кәкішев  Т.  Сәкен  Сейфуллин:  [ғұмырнамалық  хикая]  /Т.Кәкішев.  -
Алматы:Рауан, 1997. – 383 б. 
      
Кәкішев  Т.  «Тар  жол,  тайғақ  кешудiң»  тағдыры  (жоғары  класс 
оқушылары  мен  студенттерiне  арналған  көмекшi  оқу  құралы)  /  Т.Кәкішев, 
К.Садыққызы - Алматы: Санат, 1997. – 227 б. 
     
Кәкішев 
Т. 
Сәкен 
сүйген 
сұлулар:[тарихи 
деректерден].                                 

Алматы: Атамұра, 1997. – 319 б. 
       
Кәкішев  Т.  Мерей:  [әдебиеттанушы,  сыншы,  жазушы,  филология 
ғылымының  докторы,  профессор  Т.Кәкішевтің  ғылыми-биографиялық 
жинағы]: Екі томдық /құраст. К.Ахмет ж.б. 
     
Т.1.- Алматы: Б.о.ж., 2002. – 633 б. 
     
Т.2. - Алматы: Б.о.ж., 2002. – 508 б. 
      
Кәкішев  Т.  «Академия  атаулының  көпшілігі  тек  өздерін  ойлайтын 
«клубный» академияға айналып кетті»: [филология ғылымдарының докторы, 
профессор Т.Кәкішевпен сұхбат] /сұхбаттасқан Ж.Молдахметұлы //Айқын. – 
2005. – 
25 ақпан. 
     
Кәкішев  Т.  Ұлтын  сүйген  ұлықтап..:  [әдебиетші  Ш.Қ.Сәтбаева    жайлы 
естелік]  /Т.Кәкішев //Қазақ әдебиеті. – 2005. – 28 қаңтар, 3 ақпан. 
     
Кәкішев  Т.  Ақиық  ақын  өмірінің  белгісіз  беттері:  [М.Жұмабаевтың 
туғанына 110 жыл] /Т.Кәкішев //Азия Транзит. – 2003. - № 6. – 10-13 б. 
     
Кәкішұлы Т. Қоржынды қаққанда: [М.Өтемісұлының жырлары жайында] 
/Т.Кәкішұлы //Қазақ тілі мен әдебиеті. – 2003. - №6. – 12-13 б. 
     
Кәкішұлы Т. Қуанышты қауышу: [қазақ қайраткерлерінің бірі, публицист, 
қаламгер, К.Төгісов туралы]  /Т.Кәкішұлы// Түркістан. – 2004. – 15 шілде. 
     
Бельгер  Г.,  Кәкішев  Т.,  Сығай  Ә.  Қадірлі  Қамекең  еді..:  [К.Смайыловты 
еске алу] /Г.Бельгер, Т.Кәкішев, Ә.Сығай //Айқын. – 2004. – 26 маусым. 
     
Кәкішұлы  Т.  Дала  дауылпазы: [ақын  С.Сейфуллин  туралы]  /Т.Кәкішұлы 
//Егемен Қазақстан. – 2004. – 2 маусым. 
     
Кәкішев  Т.  Нәзір  Төреқұловтың  қайраткерлігі:  беймәлім  тағдыр  және 
тарихи әділдік /Т.Кәкішев // Солтүстік Қазақстан. – 2004. – 11 маусым.; Қазақ 
әдебиеті. – 2004. – 21 мамыр. 

112 
 
     
Кәкішев  Т.  Сын  әдебиетке  абыройлы  дүние  келгенде  өркендейді: 
[профессор, әдебиет сыншысы Тұрсынбек Кәкішевпен сұхбат] /әңгімелескен 
Р.Төленқызы // Астана ақшамы. – 2010. – 6 қараша. 
     
Кәкішев  Т.  Мені  Сәкен  рухына  жетелеген  Гүлбаһрам:  [С.Сейфулиннің 
әйелі Гүлбаһрам Сейфуллина туралы] /Т.Кәкішев //Жалын. – 2008. - № 8. – 
26-
29 б. 
     
Кәкішев  Т.  Сәкен  мен  Троцкий:  [қоғам  қайрарткері,  ақын  Сәкен 
сейфулиннің Троцкийге арнап жазған бір өлеңі туралы] /Т.Кәкішев //Егемен 
Қазақстан. – 2010. – 29 желтоқсан. 
    
Кәкішев  Т.  Өмірбек  өнегесі:  [ғалым  Өмірбек  Жолдасбеков 
туралы]/Т.Кәкішев //Егемен Қазақстан. – 2011. – 26 ақпан. 

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   ...   31




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет