Қазақстан республикасының білім және ғылым
жүктеу/скачать 0,71 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Тақырып 10. Биржалық мәмілелер Семинар мен дәріске дайындалу және оны толықтыру үшін келесі сұрақтарға жауаптар дайындау
- Тақырып 11. Бағалы қағаздар нарығындағы кәсіби қызмет Семинар мен дәріске дайындалу және оны толықтыру үшін келесі сұрақтарға жауаптар дайындау
- Тақырып 1. Бағалы қағаздардың экономикалық мәні мен классификациясы 1.Тасталып кеткен сөздерді толықтырыңыз
- 2. Ресурстардың әр түріне келетіндей етіп Бағалы қағаздарды жазыңыз
- 3. Төменде келтірілген сандармен белгіленген терминдер мен түсініктердің әрқайсысына әріппен белгіленген сәйкес жағдай табыңыз.
- 5. Келесі айтылымдардың дұрыстығын немесе дұрыс еместігін анықтаңыздар
- Тақырып 2.Бағалы қағаздар нарығының жалпы сипаттамасы және құрылымы 1. ТӨМЕНДЕГІ КЕСТЕНІ
- ТОЛТЫРЫҢЫЗДАР
- 2. КЕЛЕСІ КЕСТЕНІ ТОЛТЫРЫҢЫЗДАР
- 3. Төменде келтірілген санмен белгіленген әр терминге және түсінікке әріппен белгіленген сәйкес жағдай табыңыз
- Тақырып 4. Акция және оның жіктелуі 1. Есептер шығару
- Баланс статьясының атауы Сомма, мың тг.
- Тақырып 5. Облигация және оның түрлері 1. Есептер шығару
- Тақырып 6. Вексель және оның қасиеттері 1. Есептер шығару
- Тақырып 7. Банктік сертификат 1. Есептер шығару
- Тақырып 8. Туынды Бағалы қағаздар 1. Есептер шығару
- Тақырып 9. Қор биржасы 1. Есептер шығару
- Тақырып 10. Биржалық мәмілелер 1. Есептер шығару
- Тақырып 11. Бағалы қағаздар нарығындағы кәсіби қызмет 1. Есептер шығару
Тақырып 9. Қор биржасы Семинар мен дәріске дайындалу және оны толықтыру үшін келесі сұрақтарға жауаптар дайындау: 1.
Қор биржасы анықтамасы 2.
Қор биржа міндеттерін атаңыз 3.
Қор биржаның алғашқы міндетінің мағынасын түсіндіріңіз 4.
Қор биржаның екінші міндетінің мағынасын түсіндіріңіз 5.
Қор биржаның үшінші міндетінің мағынасын түсіндіріңіз 6.
Қор биржаның төртінші міндетінің мағынасын түсіндіріңіз 7.
Қор биржаның бесінші міндетінің мағынасын түсіндіріңіз 8.
Қор биржаның алтыншы міндетінің мағынасын түсіндіріңіз 9.
Қор биржаның жетінші міндетінің мағынасын түсіндіріңіз 10.
Қор биржа мүшелерінің құқықтары 11.
12.
Қор кеңесінің міндеттері 24
13.
Қор басқармасының міндеттері 14.
Ревизиялық комиссия міндеттері 15.
Қор биржаға стационарлық құрылым қажеттілігінің мәні неде Негізгі әдебиет: 1,3,4,5,9,11,13,14,20 Қосымша әдебиет: 1,2,4,9,10,11,12,14,16
Семинар мен дәріске дайындалу және оны толықтыру үшін келесі сұрақтарға жауаптар дайындау: 1.
Бағалы қағаздармен жасалатын келісімдердің анықтамасы 2.
Келісімді қандай көзқараспен қарау керек 3.
Ұйымдастырушылық аспект нені көрсетеді 4.
Экономикалық аспект нені көрсетеді 5.
Құқықтық аспект нені көрсетеді 6.
Әдептілік аспект нені көрсетеді 7.
Бағалы қағаздармен жасалатын келісімдердің мазмұны 8.
Бағалы қағаздар бойынша келісімдердің өмірлік айналымы 9.
Орындалу мерзімінен тәуелді Бағалы қағаздармен жасалатын келісімдердің түрлері 10.
11.
Жасалған келісімдер параметрлері бойынша Бағалы қағаздармен жасалатын келісімдердің түрлері 12.
Жедел келісімдердің классификациясы 13.
14.
Айырмаға жасалатын жедел келісімдердің анықтамасы 15.
Шарты келісімдер немесе сыйақылық келісімдердің анықтамасы 16.
Пролонгация келісімдерінің анықтамасы сыйақылық келісімдерклассификациясы 17.
18.
Бағалы қағаздармен келісім бойынша клиринг анықтамасы 19.
Бағалы қағаздармен келісім бойынша есеп айырысу анықтамасы 20.
Биржалық клиринг және есеп айырысудың анықтамасы 21.
Бағалы қағаздармен жасалған келісімдердің есеп айырысу – клирингтік процесстің негізгі кезеңдері 22.
Есеп айырысу кезеңінің анықтамасы 23.
Негізгі әдебиет: 1,3,4,5,9,11,13,14,20. Қосымша әдебиет: 1,2,4,9,10,11,12,14,16. 25
Тақырып 11. Бағалы қағаздар нарығындағы кәсіби қызмет Семинар мен дәріске дайындалу және оны толықтыру үшін келесі сұрақтарға жауаптар дайындау: 1.
Бағалы қағаздармен листингі анықтамасы 2.
Листин артықшылықтары 3.
Делистин анықтамасы 4.
Делистин себептері 5.
Бағалы қағаздар котировкасы анықтамасы 6.
Бағалы қағаздар курсын бекіту тәртіптері анықтамасы 7.
Биржада котировканы уақытша тоқтату түрлері 8.
Брокерлік мекемелерге қойылатын мамандандырылған талаптар 9.
Бағалы қағаздар нарығында кеңес беру бағыттары 10.
Бағалы қағаздар нарығындағы тіркеушілердің анықтамасы 11.
12.
Депозитар анықтамасы 13.
Депазитардың негізгі функциялары 14.
Есеп айырысу – клирингтік мекемелер анықтамасы 15.
Есеп айырысу – клирингтік мекемелердің негізгі мақсаттары 16.
Есеп айырысу – клирингтік қызметке не жатады Негізгі әдебиет: 1,3,4,5,9,11,13,14,20. Қосымша әдебиет: 1,2,4,9,10,11,12,14,16. 2.5. Студенттердің өздік жұмысы бойынша сабақтардың жоспары СОӨЖ тапсырмаларын орындау үшін әдістемелік нұсқау: студенттердің өзіндік жұмысының негізгі мақсаты семинар сабақтарға және ОСӨЖ-ге дайындық. Осы мақсатқа жету үшін студент ұсынылған әдебиеттерді оқуы тиіс, дербес таңдалған материалдарды даярлауы қажет. Тақырып 1. Бағалы қағаздардың экономикалық мәні мен классификациясы 1.Тасталып кеткен сөздерді толықтырыңыз 1.1 Ұстаушыға аталған жүкке бұйрық жүргізуге және жеткізілгеннен кейін жүкті
қабылдауға құқық
беретін тауарлық құжат ............................................. деп аталады 1.2.Курс бағасы елеусіз ауыспалы болғанда қор нарығының қысқа мерзімде Бағалы қағаздардың елеулі санын иемдене алу мүмкіндігін ................... деп атайды 1.3. Ұлыбританияда мемлекет шығаратын уақыты шектеусіз 26
облигациялар ......................... деп аталады
жазыңыз Ресурс түрі Сәйкес Бағалы қағаздар Жер
Жылжымайтын мүлік
Өнім
Ақша
Бағалы қағаздар
үй сертификаты, облигация, қаржылық опцион, акция, жазылған /подписные/ құқық, коносамент, вексель, тауарлық опцион, чек, тауарлық фьючерс, депозиттік сертификат, жинақтау сертификаты.
түсініктердің әрқайсысына әріппен белгіленген сәйкес жағдай табыңыз. 1 Бағалы қағаздармен байланысты қаржылық тәуекелділік А Өзіндік материалдық қалыпы бар және өз негізінен босаған ресурстарға құқық 2 Жүйелік
тәуекелділік Б Кредиторлар қойған шарттарын қанағаттандырған жағдайда артықшылықтарға ие болған Бағалы қағаздар 3 Жүйелік емес тәуекелділік В Бағалы қағаздармен амалдар кезінде олардың қаржылай нәтижелері анық болмағандықтан, тарату жүйесінің
27
өндірісі мен қаржылық менеджмент тиімді болмағандықтан табыс азаюының, тікелей қаржылық жоғалтулар немесе пайданы жіберіп алу тәуекелдігін төмендету 4 Бағалы
қағаздар Г Бағалы қағаздар сипатыне ие, бірақ мемлекет мойындамаған және оған мемлекет реттеу жасамайтын қаржылық инструмент 5 Үлкен Бағалы қағаздар Д Бірінші иегер атына құрылған және басқа адамға бұйрық арқылы берілген Бағалы қағаз 6 Кіші Бағалы қағаздар Е Әртүрлі нарықта сатылмайтын және сатып алынбайтын Бағалы қағаздар 7 Үлестік Бағалы қағаздар Ж Бағалы қағаздар нарығының жалпы құлдырау тәуекелдігі 8 Ұзақ мерзімді Бағалы қағаздар З Мекемелер мен кәсіпорындар шығаратын қор инструменттер 9 Атаулы Бағалы қағаздар И Нақты бір Бағалы қағазбен байланысты тәуекелдіктің барлық түрлерін біріктіретін жалпы түсінік 28
10 Ордерлік Бағалы
қағаздар К Кредиторлар қойған шарттарды басқа Бағалы қағаздарға қарағанда кешірек қанағаттандыратын Бағалы қағаздар 11 Пікірлік Бағалы қағаздар Л Нарықтың шектеулі түрлері бойынша ғана сату- сатып алу орындалатын Бағалы қағаздар, келісімдер 12 Корпоративтік Бағалы қағаздар М Активтерге меншік құқығын растайтын Бағалы қағаздар 13 Айналымға түспейтін Бағалы
қағаздар Н Иегерлерінің аты арнайы реестрде тіркелетін Бағалы қағаздар 14 Шектеулі айналымды Бағалы
қағаздар О Төлем мерзімі жеткенге дейін эмитент шақырып ала алатын Бағалы қағаздар 15 Бағалы қағаздардың суррогаты П Ұзақ мерзімді міндеттілік болып табылатын Бағалы қағаздар
1.
Бағалы қағаздардың өтімділігі жоғары болған сайын оның тәуекелділігі а) төмен в) жоғары 2. Бағалы қағаздың тәуекелділігі жоғары болған сайын оның табысы а) төмен в) жоғары 3. Ордерлік Бағалы қағазға жатады: а) депозиттік сертификат в) аудармалы вексельдер 29
с) қарапайым вексельдер д) коносаменты е) чектер 4. Эмиссиондық Бағалы қағаз – бұл Бағалы қағаз дегеніміз а) тек құжаттық түрде шығарылады в) құжаттық түрде сонымен қатар құжаттық емес түрде де шығарылады с) қанағаттандырылуға тиіс мүліктік құқықты заңмен бекітілген форма мен ретті бекітетін куәлікке тән д) шығарылымдармен орналастырылады е) тең көлемге және бір шығарылым арасында сатып алыну уақытынан тәуелсіз түрде құқықты жүзеге асыруға ие 5. Бағалы қағаздармен салыстырғанда суррогаты Бағалы қағаздарға құралдар салуда инвестор тәуекелділігі а) төмендейді в) жоғарылайды
1. Әдетте эмиссиондық Бағалы қағаздар ірі сериялармен, көп мөлшерде шығарылады да әрбір серия ішінде балық Бағалы қағаздар ұқсас
2. Мерзімі шектеусіз Бағалы қағаздар – бұл айнылым уақыты еш көрсетілмеген Бағалы қағаздар 3. Ордерлік Бағалы қағаз – бұл атаулы Бағалы қағаз 4. Бағалы қағаздар негізінде немесе оның түп жағдайында жататын актив типі мекеменің уақытша сипаттамасына жатады 5. Бағалы қағаздардың кеңістіктік сипаттамасына Бағалы қағаздың өмір сүру мерзімі жатады 6. Бірінші Бағалы қағаздар Бағалы қағаздар негізінде шығарылады 7. Қандайда бір нақты Бағалы қағаздың өтімділік қор нарығының жалпы жойылуынан тікелей байланысты 8. Облигациялар бойынша пайыздық төлемдер әдетте сол эмитенттің артықшылығы акциялар дивиденттерінің төлемінен төмен болады, себебі облигациялар жоғары инвестициялық сапалы Бағалы қағаз болып табылады. 9. Жүйелік және жүйесіз тәуекелдік бір бірінен тікелей тәуелді емес. 10. Бағалы қағаз бойынша табыс жоғары болған сайын оның тәуекелдігі төмен.
30
Негізгі әдебиет: 1,3,4,5,9,11,13,14,20. Қосымша әдебиет: 1,2,4,9,10,11,12,14,16.
және құрылымы 1. ТӨМЕНДЕГІ КЕСТЕНІ ТОЛТЫРЫҢЫЗДАР ҰЙЫМДАСТЫРЫЛҒАН (БИРЖАЛЫҚ) НАРЫҚ Артықшылығы Кемшілігі
1.
Сұраныс пен ұсыныстың жоғары концентрациясы 2.
Жүзеге асырылатын қаржылық құралдар шеңбері шектеулі сипаттамаға ие 3.
жүйесі орналастырылады 4.
Нарық мемлекет тарапынан оның жеңілдігін түсіретіндей қатаң реттеледі 5.
6.
Оның қадағалауы бойынша нормативтік – құқықтық актілердің орындалуы сату- сатып алу бойынша амалдарды жүзеге асыру шығындарын өсіреді 7.
8.
Саудаға жіберілген Бағалы қағаздардың негізгі түрлері эмитенттерінің қаржылық жағдайына тексеру жүргізіледі 9.
Үлкенмасштабты келісімдерді жасыру мүмкін емес
ҰЙЫМДАСТЫРЫЛМАҒАН (БИРЖАДАН ТЫС НЕМЕСЕ «КӨШЕЛІК») НАРЫҚ
Артықшылығы Кемшілігі 1.
Қаржылық тәуекелділіктің жоғары деңгейі 2.
Қаржылық құралдар мен қызметтердің кең номенклатурасы айналады 3.
деңгейі жоғары
қаржылық құралдарда 31
инвесторлардың тұтынушылығы қанағаттандырылады 4.
Сатып алушылардың заңдық қорғалуы төмен 5.
Осы нарықта айналатын Бағалы қағаздар биржада тексеріс процедурасын өтпеген немесе листинг процесінде қайтарылған 6.
айналады 7.
Жеке келісімдердің құпиясына кепілдік беріледі
түсінікке әріппен белгіленген сәйкес жағдай табыңыз 1 Андеррайт ер А Орталық депозитор тұтынушысы болып табылатын мекеме 2 Блок қою Б Тұтынушылар ішінде сауданың сол ұйымдастырушылары арасында эксплуатациялық жолмен және котировкаларды айырбастау жүйесін қолдау арқылы сауданың ұйымдастырушылық және механикалық қамтамасыз етілуін жүзеге асыратын заңды тұлға 3 Брокер В Бағалы қағаздар нарығында жұмыс істеуге лицензиясы бар заңды тұлға 4 Делистинг Г Эмиссиаланған Бағалы қағаздар және басқа қаржылық құралдар бойынша міндеттемені орындамау 5 Депонент Д Қаржылық инструментпен келісімдерді, қаржылық инструменттер бойынша депонеттер құқығын қолдауды, құжаттық түрде 32
шығарылған қаржылық инструменттерді сақтауды жүзеге асыратын Бағалы қағаздар нарығының кәсіби қатысушысы. Сонымен бірге депоненттер арасында қаржылық инструменттермен келісім бойынша клиринг және сәйкес лицензиясы болған жағдайда Бағалы қағаздарды иеленушілерді тіркеу жүйесін енгізуді жүзеге асырады 6 Депониров ание
Е Қаржылық құралдармен мәміле жасау нәтижесінде жүзеге асырылатын есеп айырысуға қатысушы жақтардың өзара
міндеттемелері мен
талаптарын ескеру 7 Дефолт Ж
мүшелерінің арасында эмиссиондық Бағалы
қағаздармен және басқа да қаржылық инструменттермен келісім жасауға қажет сауданы ұйымдастырушының ішкі құжаттарының және басқа да қажет активтер мен процедуралардың материалдық – техникалық құралдарының комплексі. 8 Дилер З Банктік амалдардың жекелеген түрлерін жүзеге асыратын банк
немесе мекеме 9 Кастодиан И Брокерлік – дилерлік 33
қызмет етуге лицензиясы бар және эмиссиондық Бағалы қағаздар шығару бойынша
эмитентке қызмет көрсететін Бағалы қағаздар нарығының кәсіби қатысушысы. 1 0
инструмен ттермен
келісім бойынша
клиринг К Сауда жұйесін қолдану арқылы сауданы
техникалық және
ұйымдастырушылық жағынан қамтамасыз ететін заңды тұлға 1 1 Бағалы қағаздар котировкас ы
Л Бағалы қағаздар нарығындағы бірыңғай стандарттар мен
заңдылықтарды бекіту
мақсатында Бағалы
қағаздар нарығының кәсіби қатысушылары ассоциация түрінде құрған
заңды тұлға.
1 2 Бағалы қағаздар нарығын
биржадан тыс
котировка лық
ұйымдасты у М Бағалы
қағаздарды сақтауға кепіл беру
мақсатымен жүзеге
асырылатын номиналды ұстау есебі жүйесінде және Бағалы қағаздарды ұстау реестрі жүйесінде Бағалы қағаздармен азаматтық- құқықтық мәмілелерді тіркеуге уақытша рұқсат бермеу 1
Лицензиат Н Қаржылық нарықта қарыз алу мақсатында жүзеге асырылатын және
анықталған экономика сфераларында мемлекеттік инвестициялық саясатты
34
жүзеге асыруға заңға сай өкілетті банк операцияларының кейбір түрлерін жүргізетін ұйым немесе банк 1 4
ұйымдасты рушы
О Бағалы қағаздар ұстаушыларды реестрінің жүйесін
қалыптастыру, сақтау
және жүргізуді жүзеге асыратын Бағалы қағаздар нарығының кәсіби қатысушысы 1 5 Алғашқы Бағалы
қағаздар нарығы
П Өз мүддесінде және өз есебі
арқылы ұйымдастырылған Бағалы қағаздар нарығында котировкаларды қою және оларды
ақпараттың бұқаралық құралдарында жариялау жолымен
эмиссиондық Бағалы
қағаздармен және басқа қаржылық құралдармен мәміле жасаушы Бағалы қағаздар нарығының кәсіби қатысушысы 1 6
агенті Р Бағалы қағаздар нарығында атқарушы мекемелері берген лицензия негізінде қызмет ететін заңды тұлға 1 7
қағаздар наығының кәсіби қатысушы
сы С Тұтынушы есебінен және оның қызығушылығы бойынша азаматтық құқық объектілерін басқару бойынша өз атынан Бағалы қағаздар нарығына қатысушысы 1 8 Тіркеуші Т Сауданы ұйымдастырушы тізімінен Бағалы қағазды
35
уақытша немесе біржола алып тастау 1 9
реттейтін мекемелер У Өз тұтынушылары арасында құжаттар қабылдау және
беру бойынша
қызмет көрсететін кәсіби Бағалы қағаздар нарығы 2 0 Сауда жүйесі
Ф Ұйымдастырылған Бағалы қағаздар нарығында қандай да бір уақытқа аралығына Бағалы қағаз бойынша жарияланған сұраныс және (немесе) ұсыныс бағасы 2 1
– агент Х Эмиссиондық Бағалы қағаздар шығару және тарату бойынша эмитентке қызмет көрсету мақсатында келісім- шарт негізінде құрылған андеррайтерлер бірігуі 2 2
ялық потфельді басқарушы Ш
Депонеттер мен оның тұтынушылары қаржы инструменттерінің орталық депозитордың есепке алуы 2 3
агенттігі Щ
Биржадан тыс Бағалы қағаздар нарығының қор биржасы және котировкалық мекемесі 2 4
биржасы Ч Сақтау міндеттемесін өзіне қабылдай отырып, құжаттық қаржылық құралдарды сақтауды, клиенттердің қаржылық құралдарын және ақшасын есепке алуды және оларға құқықты бекітуді жүзеге асырушы Бағалы қағаздар нарығының кәсіби
36
қатысушысы 2 5 Орталық депозитор Ц Эмитенттің екіншілік Бағалы қағаздар нарығында ерте сатып алған эмиссиялық Бағалы қағаздарын әрі қарай орналастыру кірмейтін эмитенттің жариялаған эмиссиялық Бағалы қағаздарын орналастыру 2 6 Эмиссиял ық
консорциу м
Э Тұтынушы тапсырысы бойынша оның есбінен және қызығушылығынан эмиссиондық Бағалы қағаздар, басқа да қаржылық инструменттермен келісімдер жасайтын Бағалы қағаздар нарығының кәсіби қатысушысы
1.
Егер инвестор 20.05.2001 жылы 20 акция алған, ал жеке акция түріндегі дивиденттер төлеу туралы шешім толық бір жылдағы алынған 10 үшін 4 акция есебінен алғанда 10 20.02.2002 жылы қабылданған болса акциялар бойынша капитализацияларды анықтаңыз. 2.
Акция бағасы 2000 тенге, акцияға таза пайда 250 тенге. Егер таза пайда дивидент түрінде төленеді деп есептесек акцияның өзін- өзі ақтау мерзімін анықтаңыз. 3.
Егер өткен жылы төленген дивидент 2000 тенгені ал ссудалық пайыз 8% құраса, акцияның курстық бағасын анықтаңыз. 37
4.
Дивиденттің жоспарланған өсуі кезінде өзгеруі мүмкін болатындай акцияның курстық құнын анықтаңыз, егер өткен жылы бір акцияға 500 тенге көлемінде дивидент төленген, дивиденнтің жоспарланған өсуі 200 тенге, ссудалық пайыз 5%, тәуекелділікке төлем 4 % құраған болса. 5.
тенгемен сатылатын болса акцияның курсын анықтаңыз.
Қосымша әдебиет: 1,2,4,9,10,11,12,14,16.
1. Есептер шығару: 1.
Артықшылығы бар акциялар бойынша дивиденд 100 тенге көлемінде төленеді, акцияның номиналды құны 5000 тенге. Дивидендтің алғашқы құнын анықтаңыз. 2.
Акциянерлік қоғамға қарапайым акциялар бойынша қандай дивиденд төленетінін анықтаңыз, егер акциянерлік қоғамның жарғылық капиталы 5 млрд. тенгені құраса. Бұл сома акцияны шығару жолымен, оның 30 % артықшылығы бар акциялар және 70 % қарапайым акциялар. Акцияның номиналды құны 2000 тенге, дивидендтер артықшылығы бар акциялар бойынша номиналды құннан 10 % мөлшерінде бекітілген. сонымен қатар дивидендтерді төлеуге директорлар кеңесі таза пайдадан 310 млн. тенге бөлуді ұсынған. 3.
Егер акцияның номиналы 25000 тенге, ал ол қорлық нарықта 30000 тенгеден сатылған болса акцияның курсын анықтаңыз. 4.
сапасына баға беріңіз:
Баланс статьясының атауы Сомма, мың тг. Актив
Негізгі құралдар және басқа да айналымсыз активтер 180 Қор және шығындар 1040 Дебюторлы есептер:
38
тауарларға, жұмыс және қызмет көрсету 1160 басқа да амалдармен жұмыс жасайтын қызметкерлер 0,80
басқа да дебюторлармен 10
Ақшалай құралдар:
касса 0,1 есеп шот 125 басқа да ақшалай құралдар 11 Пассив
өзіндік құралдардың көздері 815
ұзақмерзімді пассивтер ----
қысқа мерзімді несиелер, басқа да пассивтер 1715 Төмендегі мәліметтер қосымша берілген: баланстық пайда 654 мың тенге, бюджетке төлем 220 мың тенге, акционерлік қоғам 81500 акция шығарған. Бағалы қағаздардың инвестициялық сапасын талдау уақытындағы курстық құны 15 тенге болған. Акциялардың инвестициялық сапасын анықтау керек. 5.
бағасы 9000 тенге, номиналды баға 8000 тенге және төленген дивиденд сомасы 3000 болса акцияның ағымдық пайдасын есептеңіз.
1. Есептер шығару: 1.
Жабық акционерлік қоғамның жарғылық капиталы 10 000 тенгені құрайды. Акционерлік қоғамның иегері жалғыз, ал акциялар саны 100 дана. Негізгі құралдардың баланстық құны 60 000 000 тенге немесе 400 000 $. Фирма бизнесіне екі инвестор әрқайсысы 300 000 $ салуға және жалпы етіп құруға келісті (жарғылық капитал үшеуіне). Акцияларды бөлу реті төмендегідей болады: 40 %- акционерлік қоғамның алдыңғы иегеріне, 30 %- бірінші инвестор, 30 % - екінші инвестор. Үш адам арасында жарғылық капиталды бөлуді қалай жүзеге асыруға болады? 2.
2002 жылдың басында акционерлік қоғам 100 миллион тенге жарғылық капиталмен ұйымдастырылды. 01.01. иегерлер арасында 39
алғашқы шығарылым ның номиналдық құны 1000 тенге болатын 100 мың акция орналастырылыды және төленді. Қаңтар аяғында иегерлер жарғылық капиталды 200 миллион тенгеге дейін көтеріп, екінші шығарылым акциясын тіркеуден өткізіп капитал өсіміне берді. Екінші шығарылым ашық жазылым бойынша ақпан және мамыр айлары аралығында өтті. Екінші шығарылым акциясының сатылым бағасы 1100 тенге. Акцияларды тарату дұрыс өткендіктен акционерлік қоғам өзінің жарғылық капиталын тағы да 200 миллион тенгеге өсіруге шешім қабылдады. Маусым айында эмиссияның қосымша жобасы тіркеуден өтіп осы маусым айынан желтоқсанға дейін үшінші шығарылым акцияларын 2000 тенгеден тарату өтті. Сіз осы акционерлік қоғамның акционеі болуға шешім қабылдадыңыз, яғни оның акцияларын сатып алмақшысыз. Қай шығарылым акцияларын және қай айда алу тиімді екенін анықтаңыз, егер елде инфляция және орташа айлық реті 10% болса (қаңтарда баға индексі 1–ге тең). 3.
Егер облигация қор нарығында 85000 тенгеден сатылып, ал оның номиналы 100 000 тенге болса оның курсы қандай болады. 4.
кейін жабылатын болса және де реқаржыландыру мөлшері 8 % облигациялар бойынша дисконттау қандай болмақ. 5.
жылы облигация бойынша 5000 тенге төленген және облигацияның курстық құны 70 000 тенге болса. Негізгі әдебиет: 1,3,4,5,7,9,11,12,13,14,16,18,20. Қосымша әдебиет: 1,2,4,9,10,11,12,14,16. Тақырып 6. Вексель және оның қасиеттері 1. Есептер шығару: 1.
Инвестор номиналдық құны 10 000 тенге тұратын облигацияны 11 000 тенгеге алған. Купондық мөлшері 50 %. Пайыз жылына бір рет төленеді, яғни жыл соңында. Облигациялар бойынша төлем уақыты әр екі жыл сайын. Облигация бойынша ағымдық және соңғы табысты анықтаңыз. 2.
Облигация 25000 тенгеге алынған, купондық мөлшері 25% құрайды, облигацияның номиналдық құны 23 000 тенге. Пайыздар әр жылдың соңында облигацияның айналу мерзімі – 5 жыл. Облигацияның толық табысын есептеңіз. 40
3.
Егер өткен жылы облигация бойынша 2000 тенге төленгені және облигацияның кустық құны 30 000 тенге екені берілген болса, облигация бойынша ағымдық табысты анықтау керек. 4.
дисконтпен сатылу бағасы- 10 000 тенге, облигацияның номиналды құны – 8 000 тенге, облигация 15 жылдан кейін жабылады және реқаржыландыру мөлшері 12%. 5.
Қорлық нарықта 1000 тенгеден сатылатын облигация кусын анықтаңыз. Оның номиналы 3 000 тенге. Негізгі әдебиет: 1,3,4,5,7,9,11,12,13,14,16,18,20. Қосымша әдебиет: 1,2,4,9,10,11,12,14,16.
1. Есептер шығару: 1.
Төмендегі көрсеткіштер белгілі деп есептеп облигацияның толық табысын анықтап, оның өлшем бірлігін көрсетіңіз: Көрсеткіштер Варианты 1 2
4 5 Сатып алудың нарықтық бағасы 65,7
198,2 341,4
749,5 1103
Облигация иелік
ету жыл саны 3 5
10 15
Жиынтық % табыс, тенге 22,5 45,0
70,0 125,0
375,0 Дисконт
мөлшері тенге
-15,7 +1,8
-1,4 +0,5
-103,0 2.
Облигацияның ағымдық бағасы 100 тенге, купондық мөлшері 10%. 1)
ағымдық табысты анықтаңыз 2)
егер облигация бағасы 75 тенгеге дейін төмендеп, купондық табыс 10 % тең болса ағымдық табысты есептеңіз 3)
4)
75 тенге болғандағы қайтарым табысын табыңыз. 3.
Инвестор 100 тенге номиналды, 91 күн айналымды дисконттық облигацияны 75 тенгеден сатып алды. Анықтау керек: 3 ай 41
өткеннен кейінгі табысты, Қазақстанда қабылданған 364 күн базалық бойынша бір күнде инвестордың табатын табысы. 4.
(айналым мерзімі 728 күн) сатып алды, оның номиналды құны 1000 тенге бағасы 998 тенге және жылдық марапаттау мөлшері жылына 10 %, жылына екі купондық төлем. Жалпы табыс пен облигация бойынша жалпы табысты анықтау керек. 5.
МЕИКАМ үш айлық облигациясын номиналды құны 1000 тенгеден сатып алды. Орналастыру кезінде купондық мөлшер жылына 10,0 % құрады. Айналым уақыты 02 шілде, өтеу мерзімі 30 қыркүйек 2002 жыл, ал купондық марапаттау 07 қазан 2002 жылы болған (яғни, толық үш айлық айналым өткеннен соң 5- күнінде). Қазақстан Республикасының статистика бойынша Агенттігі мәліметтері бойынша шілде айындағы тұтынушылық индекс 101,1; тамыз айында 99,7 %, қыркүйек айында 100,7. МЕИКАМ табысын анықтаңыз.
Қосымша әдебиет: 1,2,4,9,10,11,12,14,16.
1. Есептер шығару: 1.
Акционерлік қоғам 20 % конвертиленген облигацияны 10 жыл өтеу мерзімімен шығарды, облигацияның номиналы 5 тенге. Бір жыл уақыт өткеннен кейін облигация номиналы 1 тенге 4 қарапайым акцияға ауыстырылған. Конвертирленбеген облигациялардың нарықтық табысы 30 %. Қарапайым акцияның нарықтық бағысы 1,5 тенге. Конвертирленген облигацияның облигациялық және конверсирленген құнын және осы облигацияның нарықтық бағасының төменгі шегін есептеңіз. 2.
анықтап, өлшем бірлігін көрсетіңіз: Көрсеткіштер Варианты 1 2 3 4 5 Нарықтық бағасы
65, 7 198 ,2 351
,4 749
,5 110
3 Нарицателдік баға тг. 50 200 350 750 100 0
42
3. Купонсыз дисконттық облигацияны сату бағасын және өлшем бірлігін көрсетіңіз, егер реқаржыландыру мөлшері 25 % болса. Төмендегі көрсеткіштер белгілі:
Көрсеткіштер Варианты 1 2
4 5 Өсу бағасы, тг 50
200 350
750 1000
Айналым мерзімі, жыл 0,25 0,5
0,75 1,0
1,5 4. Төмендегі көрсеткіштерді ескере отырып облигацияның ағымдық табысын анықтап, өлшем бірлігін көрсетіңіз: Көрсеткіштер Варианты 1 2 3 4 5 Сатып алу
нарықтық бағасы 65,7 198,2
341,4 749,5
1103 Жылына
төленетін сома, % тг. 7,5 9,0
10,0 12,5
25,0
Қосымша әдебиет: 1,2,4,9,10,11,12,14,16.
1. Есептер шығару: 1. Вексель номиналы 10 мың тенге, дисконт мөлшері 5 %, вексельді жабу уақытына 30 күн қалғандағы вексель бағасын анықтаңыз. 2. Вексель номиналы 20 000 тенге, дисконт мөлшері 15%, вексельді алыну күнінен бастап өтеу уақытына дейін 50 күн. Вексель бойынша жеңілдік мөлшерін анықтаңыз. 3. Вексель бойынша жабуға 60 күн қалған, дисконт 150 000 тенге, вексель номиналы 15 млн. тенге. Дисконт мөлшерін анықтау керек. 4. Вексель номиналы 100 000 тенге, дисконт 18 000 тенгені құрайды. Вексель бағасын анықтаңыз. 5. Вексель номиналы 150 000 тенге, дисконт мөлшері 4% және өтеу мерзіміне дейін 20 күн қалған. Вексель бағасын анықтаңыз.
43
Тақырып 10. Биржалық мәмілелер 1. Есептер шығару: 1. Дисконт мөлшері 20 %, вексельді өтеу мерзімі 40 күннен кейін келетінін ескере отырып табыстың эквиваленттік мөлшерін анықтаңыз. 2. Вексель номиналы 250 000 тенге, вексель бойынша жылына 12 % қосылады. Пайызды қосу уақытынан бастап вексельді төлеу мерзіміне дейін 15 күн өткен. Вексель бойынша есептелген пайыздық аударуды анықтаңыз. 3. Вексель номиналы 300 000 тенге, вексель бойынша жылына 15% қосылады. Пайызды қосу уақытынан бастап вексельді төлеу мерзіміне дейін 20 күн өткен. Вексельді жабу кезінде иегері алатын жалпы соманы есептеңіз. 4. Вексель номиналы 150 000 тенге, вексель бойынша жылына 8 % қосылады. Пайызды қосу уақытынан бастап вексельді төлеу мерзіміне дейінгі уақыт 50 күн. Егер инвестор вексельді өтеу мерзіміне 15 күн қалғанда 152 000 тенгеден сатып алатын болса және оны осы уақыт аяқталғанға дейін көрсететін болса осы амалдың табысы қандай болмақ. 5. Вексель бойынша есептелген пайыздың сомасын және пайыздық вексель бойынша иегері алатын соманы мына жағдайларды ескере отырып анықтаңыз: алынған пайыздар 15 % мөлшерінде, вексель номиналы 300 000 тенге, вексель бойынша жылына 15 % қосылады, пайыздарды есептеу мерзімінен вексельді төлемге көрсету уақытына дейін 28 күн өткен.
1. Дисконт мөлшері 10 %, вексельді өтеу мерзіміне дейін 100 күн қалған, номинал бір миллион тенге. Вексельдің дисконт сомасын анықтаңыз. 2. Вексель номиналы 100 000 тенге, дисконт мөлшері %, вексельді өтеу мерзіміне дейін 30 күн қалған. Вексель бағасын анықтаңыз. 3. Вексель бойынша дисконт мөлшері 30% , вексельді өтеу мерзіміне дейін 100 күн қалған. Эквивалент мөлшерді анықтаңыз. 4. Пайыздық вексель номиналы 100 000 тенге, вексель бойынша жылына 10% қосылады. Пайызды есептеу күнінен өтеу мерзіміне дейін 30 күн қалған. Өтеу мерзіміне 10 күн қалғанда 100200 тенге
44
бағасымен инвестор вексель сатып алса, осы амалдың табысы қандай болады. 5. Вексель номиналы 50 000 тенге, банк вексельді төлем уақытына 3 ай қалғанда 45 000 тенге бағамен сатып алса, вексель бойынша есептік пайыз және есептік мөлшер қандай болады. 6. Сертификат номиналы 100 000 тенге, купон 20% және 91 күнге шығарылған. Төлем аяқталғаннан кейінгі қосылған пайыз сомасын табыңыз. 7. Сертификат номиналы 150 000 тенге, купон 20% және 91 күнге шығарылған. 25% табыс табу үшін инвестор өтеу мерзіміне 30 күн қалғанда қандай бағамен сертификаттарды сатыпа алуы керек. 8. Сертификат номиналы 200 000 тенге, 91 күнге шығарылған, купон 25%. Инвестор төлеу мерзіміне 50 күн қалғанда 240 000 бағамен сатып алған. Егер инвестор сертификатты төлеу мерзімінің соңына дейін ұстаса қандай табыс табады. 9. Сертификат номиналы 100 000 тенге, купон 2% және 181 күнге шығарылған. 25% деңгейінде табыс табу үшін инвестор өтеу мерзіміне 20 күн қалғанда қандай бағамен сертификаттарды сатыпа алуы керек. 10. Акционерлік қоғам 1 акция үшін 20 000 тенгеден 100 акциялық пакет алу мақсатында опцион сатады, көтерме ақы әр акция үшін 30 күнге 1000 тенге. Анықтаңыздар: 1)
үстемақы түрінде акционерлік қоғам қандай сома алады 2)
егер иегер өзінің акция пакетін сатып алу құқығын пайдаланса акционерлік қоғам қандай сома алады 3)
түсімі 4)
иегер өзінің құқығын қолданбаса үстемақы сомасы қандай болады, және мұндай жағдайда акционерлік қоғам үстем ақыны қайьаруға міндетті ма 5)
егер опциондық мерзім аяқталғанда акция курсы18 000 төмендесе кім ұтыста болады және курс өскен жағдайда кім ұтады 11. Опционмен 100 акцияны әрқайсысы 2 000 тенгеден сатуға келісім жасалған. Әр акцияға үстем ақы 200 тенге. Егер акция курсы 1 700 тенге деңгейінде болса сатушы ұтыста болады ма 12. 1000 акцияны үстеме ақымен әрқайсысы 120 доллардан сатып алуға келісім жасалған. Үстемақы әрқайсысына 10 долларды
45
құрайды. Егер келісім жасау күнінде 100 доллар болса сатып алушы қандай әрекет жасайды 13. Опционмен 100 акцияны әрқайсысы 2 000 тенгеден 6 ай мерзімге сатып алуға келісім жасалған. Әр акцияға үстем ақы 300 тенге. Егер акция курсы 2 300 тенге деңгейінде болса сатып алушы қандай әрекет жасайды 14. Опционмен 100 акцияны әрқайсысы 10 000 тенгеден сатуға келісім жасалған. Әр акцияға үстем ақы 1 000 тенге. Егер акция курсы 8 000 тенгеген болса сатушы қандай пайда және қандай жолмен табады. Егер 12 000 тенгеге дейін курс өсетін болса сатушы қандай әрекет жасайды 15. Опционмен 100 акцияны әрқайсысы 2 000 тенгеден 1 жыл мерзімге сатып алуға келісім жасалған. Әр акция үшін сатушыға төленетін үстем ақы 200 тенге. Егер акция курсы 2 300 тенге деңгейінде болса сатып алушы қандай әрекет жасайды 16. Опционмен 100 акцияны әрқайсысы 10 000 тенгеден сатуға келісім жасалған. Әр акцияға үстем ақы 1000 тенге. Егер акция курсы 6 000 тенгеген болса сатушы қандай пайда және қандай жолмен табады. Егер 12 000 тенгеге дейін курс өсетін болса сатушы қандай әрекет жасайды 17. 1000 акцияны әрқайсысы 120 доллардан сатуға келісім жасалған. Үстемақы әрқайсысына 8 долларды құрайды. Егер келісім жасау күнінде 100 доллар болса және келісім опцион түрінде жасалса сатып алушы қандай әрекет жасайды 18. Акционерлік қоғам әрқайсысы 60 000 тенге тұратын 100 акциялы пакет сатудың опционын сатады. Үстем ақы мөлшері 5 000 тенгеден 14 күнге. Анықтау керек: 1) акция иегерінен опционды сату күнінде акционерлік қоғам қандай сома алады 2) егер опцион иегері өз құқығын қолданатын болса акционерлік қоғам қандай пайда табады 3) егер акция бағасы 65000 тенгеге дейін көтерілсе пайданы кім көреді?
Қосымша әдебиет: 1,2,4,9,10,11,12,14,16. 46
Әдебиеттер тізімі: Негізгі әдебиеттер
Львов Ю.И. Банки и финансовый рынок . СПб.: Культ –Информ пресс,1995. –220 с.
Балабанов И.Т. Финансовый менеджмент. М.: Финансы и статистика,1997 – 450 с.
Торкановский В.С. Рынок ценных бумаг и его финансовые институты. СПб: АО «Комплект»,1994. – 360 с.
Дж Сакс,Ф. Ларрен Б. Макроэкономика. Глобальный подход. М.: Дело,1996. –920 с.
Стеценко А., Гулый А. “Как применить технический анализ на рынке акций”// Рынок ценных бумаг.- 2001г.- № 10.-С.18-24.
Дж. К. Ван Хорн. Основы управления финансами . М.: Финансы и статистика,1996. – 170 с
Буренин А.Н. Рынок ценных бумаг и производных финансовых инструментов. М., 1998 . – 250 с.
Экономика: Учебник для студентов вузов обучающихся по экономическим специальностям и направлениям / Под ред. А.С. Булатова .- Москва: «Юрист», 2001 г. – 894 с
Сажина М.А. Чибриков Г.Г. Экономическая теория: Учебник для студентов вузов. – М.: Издательская группа НОРМА - ИНФРА, 1998 г. - 447 с.
Финансы: Учебное пособие для студентов экономических направлений и специальных вузов /под ред. А.М. Ковалевой. - М: Финансы и статистика,1997.
Сутемгенов Н.Д. Таттибаев К.М. Фондовый рынок. А.: 2000 г. жүктеу/скачать 0,71 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|