немесе жеке жағдайларда баска тәуелділіктермен, мысалы (14.8) тендеумен
беріледі.
Электр өрісінің кернеулігі күш, ал потенциал өріс күшінің жұмысы аркы-
лы
аныкталатын болса, онда бұл сипаттамалар соған сәйкес күш пен жұмыс
өзара байланыста болады. Интегралды тәуелділік (14.6)
формуламен беріл-
ген, немесе
2
и г \
= Ф2-Фі = -
(14.10)
Мұнда математика бойынша интегралдың жоғарғы шегінде сол бөлігі ср2
кемиді, ал төменгі жағы ср, шегеріледі.
Е
және ф арасындағы дифференциалдық байланысты аламыз. 2 және 1 нүк-
телері өте жакын, сонда (14.10) аламыз:
d(p = —
Efdl
немесе
Et
= —dcp/d /.
(14.11)
dcp/d/ бағытындағы потенциалдың туындысы кандай да бір / ұзындыкка сәй-
кес потенциал өсіндісінің
қатынасын сипаттайды; £; — осы бағыттағы
Е
век-
торының проекциясы. (14.11) формуласының мағынасы 14.4-суретте көрінеді.
О
нүктесінде /,, /2және /3 бағыттарда проекцияланған
Е
векторы жүргізілген.
Осы проекциялар сан жағынан сәйкес бағыттардағы
потенциалдың туын-
дыларына тең: dcp/d/,, dcp/d/2, dcp/d/3. Ұзындык бірлігіне келетін потенциалдың
ең үлкен өзгерісі
Е
векторына сәйкес келетін түзу бойымен өтеді;
минус таң-
басы
Е
бағытында потенциалдың тез азаятынын және —
Е
бағытында тез арта-
тынын көрсетеді.
Е
векторы теріс таңбалы алынған потенциал градиентіне тең деуге болады:
Ё
= -grad
(14.12)
Күш сызыктарына перпендикуляр бағытта аламыз:
Е' =
0 -> dcp/d/ = 0 —> ср =
const.
(14.13)
Осыдан
күш сызықтары мен эквипотенциал бет-
тер өзара перпендикуляр
екен. Егер өріс біртекті емес
болса, мысалы, жазык конденсатор өрісі, онда (14.6)
формуласынан аракашыктатағы бір күш сызығында
орналаскан екі нүкте үшін:
£ = (cp,-cp2) / / = t / |2//.
(14.14)
(14.11)
және (14.9) ескеріп,
электр өрісінін кер-
неулігінің проекция векторларын үш координаталар
өсі аркылы жазуға болады:
Сонда кернеулікті формула бойынша аныктайды:
Е =
V
Е Х
+
Е у
+
Е\
’
(14.16)
ал
Е
бағытын осы векторлар арасындағы бұрыштар косинустары мен коорди-
наталар өстерімен анықтаймыз:
cos
(Ё, х)
Достарыңызбен бөлісу: