Емтихан билеті №1 Тәуелсіздік мұраттарының қазақ поэзиясындағы көріністерін сипаттаңыз


Қазақ фантастикасы:кеше мен бүгін. Фольклор мен жазба әдебиеттегі фантастикатуралы жазыңыз



бет15/91
Дата13.12.2022
өлшемі249,16 Kb.
#57007
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   ...   91
3.Қазақ фантастикасы:кеше мен бүгін. Фольклор мен жазба әдебиеттегі фантастикатуралы жазыңыз.«Қазақ фантастикасының қалыптасу жолдары мен даму тенденциялары» деген тақырыппен кандидаттық диссертация қорғаған. Жалпы қазақ әдебиетіндегі фантастика жанрының дамуына өз үлесін қосудағы жазушы¬ның мақсаты – жастардың арманын асқақтатып, қиялдарын ұштау, бола¬шақ¬¬тың техникаларын, технология¬ларын меңгеруге жетелеу. Абдул-Хам¬ид Мархабаев фантастикалық жанрда 1959 жылдан бастап әңгіме-повестер жазған. Содан бері «Арал әуендері», «Жарылқаушы…», «Балалардың аман қалғанын айт!», «Тосын ғарышхат», «Шаян планетасы,сен кінәлісің!» сияқты он-он бестей дүниелері жеке кітап болып шыққан. Осылардың ішінде біраз шығармалары «Молодая гвардия» баспасының жыл сайынғы «Фантастика» жинағында орыс тілінде, Киевтегі «Молодь» баспасында украин тілінде, Кишинев қаласында «Литера¬тура артистика» баспасында молдаван тілінде жарық көрген. Ол орыс жазу¬шысы В.Михановскийдің «Шексіз¬дікке шеру» фантастикалық романын қазақшаға аударған. Сонымен қатар, америкалық он алты қиялгер жазушы¬ның шығармаларын тәржімалап, «Фантастикалық Америка әпсанасы» жинағына енгізді


ЕМТИХАН БИЛЕТІ № ___10____
1. Қазақ поэзиясын биік белеске көтерген- О.Сүлейменов шығармашылығын талдаңыз.
1958-65 жылдар аралығында О. Сүлейменовтің тарихи тақырыптарды қаузалау белсенділігімен ешкім таласа алмас еді Олжас Сүлейменов шығармашылығының Қазақстандағы ғылыми тарихи ойдың дамуына ықпал етуінің екі кезеңін бөліп алуға болар еді. Бұл 1975 жылы «Аз и Я» кітабы шыққанға дейінгі кезең және одан кейінгі аралық. Кеңес одағындағы «жылымық» кезең - 1958 жылы «Пастернак ісімен» өзінің шектеулілігін көрсетті. «Пастернак ісі» сондай-ақ жоғарыдан сәл қысым көрсетушілік ишарат білдірілсе, зиялылардың партиялық номенклатураға қызмет етуге дайын екенін байқатты. Бұл жылдары және 60-жылдардың басында Кеңес басшысы Н.С. Хрущев тарапынан кеңестік орыс зиялылары А. Вознесенский, Д. Гранин, Р. Фальк, Э. Неизвестный, М. Хуциев және т.б. шығармалары сынға ұшырады. 1958 жылдан бастап Мәскеу шығармашылық жастары революцияның романтикалық кезеңін білдіретін Маяковский ескерткішінің алдына жиналып шерін тарқасатын және цензура жібермеген өлеңдерін оқуды дәстүрге айналдырды. Сондай-ақ, Политехникалық музейде ақындық кештер өтіп, халықтың алдына да танымал жас ақындар Е. Евтушенко, Р. Рождественский, Б. Ахмадуллина, А. Вознесенский т.б. өлеңдерін оқыды. Ақындық-публицистикалық қозғалыстың күшті қанатын Б.Б. Окуджава мен А. Галичтің авторлық өлеңдері құрады. 1950-жылдардың соңына қарай Кеңес ақындары мен жазушыларының жаңа толқыны өз беттерінше дербес машинопистік журналдар шығарып, өздерінің туындыларын жариялады. Осылайша, «Самиздат» өнімдері пайда болды. «Самиздаттарда» ресми цензурадан өтпеген «кеңестік лагерь», қуғын-сүргін, зорлық-зомбылық, әділетсіздік тақырыбындағы материалдар басылды. Шынайы қоғамдық пікірді партияның «қолбаласына» айналған журналистика білдіре алмай, ақындар білдіріп жатты. Олардың кейбір кештері стадиондарда өтті. Олардың кештеріне халық футбол көруге жиналғандай жиналды. 1958 жылы Жоғарғы әдебиет институтына оқуға түскен Алпысыншы жылдардың басында 30-жылдардағы сталиндік репрессия құрбандары жайлы көп айтылды. Бұлардың ішінде әке-шешелері немесе туысқандары қуғын-сүргінге түспегені жоқ еді. «Тарихи емес халықтардан» тартылып алынып, «қарғыс атқан өткен» анықтамасымен бояу жаққышпен өшірілген тарих бірінші рет «алпысыншы жылдықтардың» кітаптарында қорықпай және батыл қозғалды» - дейді О. Сүлейменов.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   ...   91




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет