К. Жаңабеков Г. К. Жаңабекова Жануарлар морфологиясы жəне латын терминологиясы


 — сурет. Қауырсынды бұлшык, еттердің тұрлері А – бір қауырсыңды



бет233/607
Дата30.12.2023
өлшемі3,09 Mb.
#145123
1   ...   229   230   231   232   233   234   235   236   ...   607
115 — сурет. Қауырсынды бұлшык, еттердің тұрлері А – бір қауырсыңды 

бұлшық ет, Б - қосқауырсыңды бұлшық ет, В - көпқауырсывды бұлшық ет 
1 - бұлшық ет сіңірі, 2 - бұлшык ет талшықтарының будалары, 3 - бұлшық еттің 
анатомиялық келденені, 4 – бұлшық еттің физиологиялық көлденеңі.


Бір қауырсынды бұлшық еттердің (m. unipennatus) ет талшықтары, 
олардың сіңірлі жиектеріне бір бағытта қиғаш орналасады. Қос 


211



қауырсынды бұлшық еттерде (m. bipennatus) ет талшықтары сіңірлі 
арқаудың екі жақ қапталында бір-біріне қарама-қарсы қиғаш жатады. Көп

қауырсынды бұлшық еттерде (т. multipennatus) бұлшық ет ішіндегі сіңірлі
арқаулардың бойымен қысқа ет талшықтары бірнеше қатарда қиғаш 
орналасады. Қауырсынды бұлшық еттер дененің мойын жəне тұлға бұлшық
еттерін құрайды. Бұлшық еттің білігіне көлденең жүргізілген жазықтықты 


анатомиялық көлденең, ал бұлшық еттің ет талшықтары будаларына
көлденең жүргізілген жазықтықты физиологиялық көлденең — деп атайды. 
Қарапайым
бұлшық

еттердің


анатомиялық 
жəне
физиологиялық 

көлденендері бір-біріне сəйкес келеді. Ал қауырсынды бұлшық еттерде


физиологиялық көлденең анатомиялық көлденеңге қарағанда ұзын болады. 


Бұлшық еттер пішініне байланысты: жалпақ, дөңгелек, ұзын, қалың
бұлшық еттер болып бөлінеді. Жалпақ бұлшық еттер жануарлар денесі 
тұлғасында, ұзын жəне қалың бұлшык еттер аяқтарда, дөңгелек бұлшық 

еттер организмнің сыртқы ортамен қатысатын табиғи тесіктері
қабырғаларында орналасады. Басталатын ұштарына байланысты бұлшық 
еттер: екі басты, үш басты, төрт басты; аяқталатын ұштарының түрлері мен
пішініне қарай: көп бөлімді, тісше; орналасқан орындарына байланысты: төс




Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   229   230   231   232   233   234   235   236   ...   607




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет