Лекциялық сабақтар тезистері 1-лекция. Заряд. Кулон заңы. Электр өрісі. Суперпозиция принципі. Гаусс теоремасы
жүктеу/скачать 155,73 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Е= ∑E i
- 3-лекция. Электр өрісінің жұмысы. Кернеулік векторының циркуляциясы. Потенциал. Зарядтар жүйесінің потенциалы.
|
4.1 Лекциялық сабақтар тезистері 1-лекция. Заряд. Кулон заңы. Электр өрісі. Суперпозиция принципі. Гаусс теоремасы. Табиғатта екі түрлі зарядтар кездеседі. Оларды шартты түрде оң (“+”) және теріс (“–“) деп екі түрге бөледі. Аттас зарядтар бір бірінен тебіледі, ал әр аттас зарядтар өз ара тартылады. Электр зарядтары үшін зарядтың сақталу заңы деп аталатын заң орындалады: тұйықталған жүйедегі зарядтардың алгебралық қосындысы жүйедегі кез келген өзгеріс кезінде өзгермеді. ∑qi = const Зарядтар арасындағы өз ара әсер күшті Кулон тағайындаған. Ол Кулон заңы деп аталады: Вакуумде орналасқан екі заряд бір бірімен зарядтардың шамаларына тура пропорционал, ал ара қашықтықтарының квадратына кері пропорционал күшпен әрекеттеседі. Бұл күш зарядтар центрін қосатын түзу бойымен бағытталады. Заряд өзін қоршаған кеңістікте электр өрісін туғызады. Өріс бірлік оң зарядқа әсер ететін күшпен сипатталады. Ол шама өріс кернеулігі деп аталады. Электр өрісі үшін суперпозиция принципі орындалады: Е= ∑Ei Кернеулік векторының тұйқталған бет арқылы ағынын Гаусс теоремасы анықтайды: 2-лекция. Гаусс теоремасын қолдану. Гаусс теоремасының дифференциалдық түрі. Гаусс теоремасы симмериялы электр өрістерін есептеу үшін кең қолданылады. Бұл теореманы қолданып біркелкі зарядталған шексіз жазықтың, сфераның, цилиндрдің өрісн оп-оңай есептеп шығуға болады. Гаус теоремасының дифференциалдық түрі кеңістіктің белгілі бір нүктесіндегі өріс кернеулігін сол нүктедегі заряд тығыздығымен байланыстырады: 3-лекция. Электр өрісінің жұмысы. Кернеулік векторының циркуляциясы. Потенциал. Зарядтар жүйесінің потенциалы. Электр өрісінің жұмысы зарядтың қозғалу траекториясына байланысты болмайды. Жұмыс зарядтың бастапқы және соңғы орындарына ғана тәуеді болады. Бұл электростатикалық өрістің потенциалды екенін көрсетеді. Өрістің потенциалдығының көрінісі, оның циркуляциясының нолге тең екендігі: Потенциалды өрісті потенциялық энергиямен сипаттауға болады. Электр өрісінің жұмысы потенциялық энергиялар айырымына тең болады. Электр өрісінің потенциалы деп электр өрісінде орналасқан сыншы заряд потенциалық энергиясының сол зарядқа қатынасымен анықталатын шаманы айтады: Зарядтар жүйесінің потенциалы сол нүктеде әрбір зарядтың туғызатын потенциялдарының алгебралық қосындысына тең болады. 4-лекция. Эквипотенциал беттер. Потенциал градиенті. Электрон зарядын анықтау. Электр өрісіндегі потенциалдар бірдей болатын нүктелер жиынтығын эквипотенциал беттер деп атайды. Өрісті эквипотенциал беттер көмегімен де сипаттауға болады. Кернеулік сызықтары эквипотенциал беттерге перпендикуляр болады. Өріс кернеулігі теріс таңбамен алынған потенциал градиентіне тең болады: E = – gradφ жүктеу/скачать 155,73 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|