Негізгі ұғымдар
Шекаралық бұрмалану мен бөлшектену
жүктеу/скачать 132,49 Kb.
|
| 4.1.4 Шекаралық бұрмалану мен бөлшектену
Екілік берілген және қабылданған сигналдар тізбегін салыстыра отрып (сурет 1.2), ол екеуінің арасындағы уақыттық сәйкессіздікті анықтауға болады. Бөгеттің әсер ету нәтижесінде қабылданған екілік сигналдардың шекарасындағы кешігу уақытында кездейсоқ шама бар. Шеттік еп аталатын бұл бұрмаланудың өлшемі келесі формула бойынша анықталады.
Ереже бойынша аддитивті бөгеттер бірлік элементтер шекарасының таралуындағы ығысу заңы қалыптыға жақын (сурет 1.3,а): (4.12) мұндағы δ — кездейсоқ шама, %; а — бұрмалану шамасының математикалық күтімі; σ — δ-ның а мәнінен орташаквадраттық ауытқуы. Байланыстың интенсивті импульсты бөгеттерде және қысқауақыттық үзілуде шектік бұрмаланудан басқа бөлшектену байқалады, олар бірлік элемент ішіндегі позициясының қысқауақытқа өздік өзгеру мәні (сурет 1.2). Бөлшектену импульсі интенсивтіктің және ұзақтықтың пайда болуымен сипатталады. Бөлшектенудің қисық таралу ұзақтығы логарифмді қалыпты заңға жуық ( сурет 1,3,б) (4.13) τдр— бөлшектенудің кездейсоқ шамасы, ln m— кездейсоқ бөлшектену уақытының математикалық күтімі; σт — τДР кездейсоқ шамасының т мәнінен ортаквадраттық ауытқуы. Нақты дискретті арналарда шеттік бұрмалану мен бөлшектену көөбінесе бірге топталынады. Сонда бірлік элементтер бұрмалануының жобалау процесі байқалады. Сурет 4.1 - Бірлік элементтер бұрмалануының жобалау процесі Бұрмалану шамасымен және бірлік элементтер ұзақтығының әсер ету аймағымен сипатталатын бірлік элементтердің бұрмалануының қосындысын қару тиімді болып табылады [2, 3]. Бірлік элементтердің әртүрлі дәрежелі бұрмалануының таралу ықтималдығының тығыздығы келесі формула бойынша анықталады (төменгі жылдамдықты арна үшін 4.2 суретте көрсетілген ). (4.14) мұндағы δ — бірлік элементтердің бұрмалануының қосынды шамасы, ε1+ ε2=l —қалыптандыратын коэффициенттер. (4.14) екі қосалқы өрнектері арнаның екі жағдайына сай келеді – қалыпты және «пакетті». Сурет 4.2 – Қосынды бұрмаланудың таралу тығыздығының ықтималдығы Бірлік элементтердің белгілі бір аймақта бұрмалану ерекшелігін көрсететін (төменгіжылдамдықты арнаға арналған 4,3 сурет) уақыт бойынша бұрмалану қосындысының таралу тығыздығы (қате ықтималдығының тіркеу аймағына тәуелділігі) 1 Пирсон қисығымен апроксималанады: Сурет 4.3 – бірлік элемнеттердің ұзақтығы бойынша қосынды бұрмаланудың таралу тығыздығының ықтималдығы мұндағы l1 l2- қосынды бұрмалануды есептейтін аймақ, %; q1 q2 таралу қисығының коэффициенттері. Тапсырма 1.11. Бірлік элементтердің ығысу шекарасы: tmax=3 мс, tmin=4 мс тең. Модукляция жылдамдығы 25 және 50 Бод болғанда бұрмалануды анықтаңыз. Шешімі: В = 25 болғанда Бод σ общ = 25*0,5 [0,003—(—0,004)] 100% =8,75%. B = 50 Бод болғанда σ общ = 50*0,5[0,003—(—0,004)] 100% = 17,5%. Тапсырма 1.12. Бірлік элементтердің ығысу шекарасының таралу заң қалыпты болсын. Өлшеулер бойынша бұл ығысулардың өлшемі мен қайталануы 4,1 кестеде келтірілген. х= 1/N∑xni σ=√1/N[ni(x-x)2 ] формулалар бойынша х математикалық күтімді және σ орташа квадраттық фуытқуды табу керек. Кесте 4.1
Тапсырма 1.13. а=2% және σ = 3% параметрлерінде бірлік элементтердің ығысу шекарасының таралу заңы қалыпты болады. δ=10% көп болғанда бұрмаланудың пайда болу ықтималдығын анықтау қажет. Шешім. Ықтималдық Мұндағы t=(δ—а)/σ=(10—2)/3 = 2,67; ti= (10 +2)/3 = 4. [15] кесетденықтималдықтардың кестеленген интегралдары Ф(t) =Ф(2,67) =0,0038; 1—Ф(t1)=1—Ф(4,0) =0,00003 екенін табамыз. Сонда ізделінген ықтималдық р(\х\ >δ) =0,00383. Тапсырма 1.14. а=3% және σ = 4% параметрлерінде бірлік элементтердің ығысу шекарасының таралу заңы қалыпты болады. δ>δо, p1 = 10-3 және р2=10~5 ықтималдықтарына сай болғанда бұрмалану өлшемін табыңыз. Тапсырма 1.15. а=3% және σ = 5% параметрлерінде бірлік элементтердің ығысу шекарасының таралу заңы қалыпты болады. Ықтималдықты табыңыз р(|х|>20%). Тапсырма 1.16. Қалыпты заң бойынша а = 4% және σ=6% параметрлерімен және ықтималдық 10-4 болғанда шеттік бұрмалануды δ тап. ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ 1. Зельдин Е.А. Цифровые интегральные микросхемы в информационно-измерительной аппаратуре – Л.: Энергоатомиздат, 1986.-280с. 2. Опадчий А. Аналоговая и цифровая электроника – М.: «Горячая линия. Телеком», 1999.-768с. 3. Пухальский Г.И. Цифровые устройства - Санкт-Петербург.: «Политехника», 1996.-886с. 4. Пухальский Г.И. Проектирование дискретных устройств на интегральных микросхемах – М.: «Радио и связь», 1990.-304с. 5. Потемкин И.С. Функциональные узлы цифровой автоматики – М.: Энергоатомиздат, 1988.-320с. 6. Системы электросвязи: Учебник для вузов/ Под ред. В.П.Шувалова. –М.: Радио и связь, 1987.-512 с. 7. Баскаков С.И. Радиотехнические цепи и сигналы: Учебник. – 3-е изд., перераб. и доп. –М: Высш. Шк., 2000. -462с жүктеу/скачать 132,49 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|