Тақырыбы: Орталық нерв жүйесінін организмді өзара қарым-қатынасын реттеу
жүктеу/скачать 167 Kb.
|
Тақырыбы
|
Тақырыбы: Орталық нерв жүйесінін организмді өзара қарым-қатынасын реттеу Орталық жүйке жүйесінің координациялық қызметінің жалпы принциптері. Орталық жүйке жүйесінің координациялық қызметінің негізінде жатқан принциптер Жүйке қызметінің негізінде қандай принцип жатыр Орталық жүйке жүйесі қызметінің негізгі принципі – организмнің ішкі ортасының қасиеттері мен құрамының тұрақтылығын сақтауға бағытталған физиологиялық функцияларды реттеу, бақылау процесі. Орталық жүйке жүйесі организмнің қоршаған ортамен оңтайлы қарым-қатынасын, тұрақтылығын, тұтастығын, организмнің тіршілік әрекетінің оңтайлы деңгейін қамтамасыз етеді. Реттеудің екі негізгі түрі бар: гуморальды және жүйкелік. Гуморальды бақылау процесі дененің сұйық орталарымен жеткізілетін химиялық заттардың әсерінен организмнің физиологиялық белсенділігінің өзгеруін қамтиды. Ақпаратты тасымалдау көзі химиялық заттар – кәдеге жарату заттары, зат алмасу өнімдері (көмірқышқыл газы, глюкоза, май қышқылдары), инфофондар, ішкі секреция бездерінің гормондары, жергілікті немесе тіндік гормондар. Жүйкелік реттеу процесі ақпаратты беру әсерінен қозу потенциалының көмегімен жүйке талшықтары бойындағы физиологиялық функциялардың өзгерістерін бақылауды қамтамасыз етеді. Сипаттамалары: 1) эволюцияның кейінгі өнімі болып табылады; 2) жылдам өңдеуді қамтамасыз етеді; 3) әсер етудің нақты адресаты бар; 4) реттеудің үнемді тәсілін жүзеге асырады; 5) ақпаратты берудің жоғары сенімділігін қамтамасыз етеді. Ағзада жүйке және гуморальды механизмдер нейрогуморальды бақылаудың біртұтас жүйесі ретінде жұмыс істейді. Бұл біріктірілген нысан, мұнда екі басқару механизмі бір уақытта қолданылады, олар өзара байланысты және өзара тәуелді. Жүйке жүйесі жүйке жасушаларының немесе нейрондардың жиынтығы. Локализацияға сәйкес олар мыналарды ажыратады: 1) орталық бөлім – ми мен жұлын; 2) перифериялық – ми мен жұлынның жүйке жасушаларының процестері. Функционалдық ерекшеліктеріне қарай олар мыналарды ажыратады: 1) қозғалыс белсенділігін реттейтін соматикалық бөлім; 2) вегетативті, ішкі ағзалардың, ішкі секреция бездерінің, қан тамырларының қызметін, бұлшықеттердің трофикалық иннервациясын және орталық жүйке жүйесінің өзін реттейтін. Жүйке жүйесінің қызметтері: 1) интегративті- үйлестіру қызметі. Әртүрлі мүшелер мен физиологиялық жүйелердің қызметін қамтамасыз етеді, олардың қызметін бір-бірімен үйлестіреді; 2) биологиялық және әлеуметтік деңгейде адам ағзасы мен қоршаған ортаның тығыз байланысын қамтамасыз ету; 3) әртүрлі мүшелер мен ұлпалардағы, сондай-ақ өзіндегі зат алмасу процестерінің деңгейін реттеу; 4) орталық жүйке жүйесінің жоғары бөлімшелерінің психикалық белсенділігін қамтамасыз ету. 2. Нейрон. Құрылымының ерекшеліктері, мағынасы, түрлері Жүйке ұлпасының құрылымдық-қызметтік бірлігі - жүйке жасушасы. нейрон. Нейрон - ақпаратты қабылдауға, кодтауға, беруге және сақтауға, басқа нейрондармен байланыс орнатуға және дененің тітіркенуіне реакциясын ұйымдастыруға қабілетті арнайы жасуша. Функционалды түрде нейронда мыналар болады: 1) рецептивті бөлік (дендриттер мен нейрон сомасының қабықшасы); 2) интегративті бөлік (аксон шоқысы бар сома); 3) таратқыш бөлік (аксоны бар аксон төбе). жүктеу/скачать 167 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|