7)Еріткіштер сипаттамасы.Дәрілік заттың еруіне әсер ететін факторлар. Ерітінділер – инъекцияға, ішуге, сыртқа қолдануға арналған, бір немесе
бірнеше дәрілік заттарды еріту арқылы алынған сұйық дәрілік түр.
Ерітінділер құрамына және қолдану тәсіліне қарай әртүрлі болады. Бұл тарауда ең алдымен
нағыз ерітінділер қаралады. Нағыз ерітінділер бөлшектерінің диаметрі 1 нм-ден төмен, еріген
заттары молекулаға немесе ионға дейін ыдыраған сұйық дисперсті жүйе. Нағыз ерітінділер бір
фазалы, гомогенді жүйелер. Олар мөлдір, ультрафильтрден еркін өтетін және біртектілігін ұзақ
уақыт аралығында сақтайтын сұйықтықтар.
Нағыз ерітінділер еріген зат пен еріткіш арасындағы байланыстың беріктігімен сипатталады
Дәрілік заттардың еруіне әсер ететін факторлар: • температура
• еріткіш пен ерітіндінің табиғаты. Ереже: «подобное растворяется в подобном»
• жалпы тұнба ионының концентрациясы
• ерітіндінің тұнба үстіндегі иондық күші (индифферентті электролит конц)
• кешенді агенттердің конц
• ерітіндінің рН (күшті қышқыл конц)
Еру процесін интенсификациялау жолдары . Еріту процесін жеделдету үшін еріткішті
және ерітіндіні алдын-ала ұсақтау арқылы, сондай-ақ ерітіндіні шайқау арқылы қол
жеткізілетін еріткіш пен ерітіндінің байланыс бетін жылыту немесе ұлғайту қолданылуы
мүмкін.
Еру процесін интенсификациялау жолдары: температуралық және гидродинамикалық
режимдер. Реакторлар. Қалақты араластырғыштар, пропеллер, турбиналық. Акустикалық
араластырғыштар.
Дәрілік заттарды еріту. Еріту – ерітінді дайындаудың негізгі сатысы. Ерітілетін заттардың және
еріткіштің қасиеттерін білу, бұл сатыны тез жүргізуге мүмкіндік береді. Барлық заттардың
физика-химиялық қасиеттерінің ішінде ең маңыздысы – олардың судағы немесе басқа
еріткіштердегі еру қабілеті. Ол заттардың ерігіштігімен сипатталады. Ерігіштік берілген
жағдайда қаныққан ерітіндінің концентрациясымен анықталады. Кейбір дәрілік заттар,
ерігіштік қасиеті едәуір жоғары болғанымен, баяу ериді (мыс сульфаты, бор қышқылы). Осыған
ұқсас заттардың еруін жылдамдату үшін келесі амалдар: қыздыру, ерітетін затты алдын ала
ұнтақтау және араластыру қолданылады. Қыздырған кезде кристалдық тордың беріктігі
төмендейді, диффузия жылдамдығы артады, еріткіштердің тұтқырлығы төмендейді. Кейбір
жағдайларда температураның жоғарылауы жағымсыз әсер көрсетеді: ұшқыш заттар (ментол,
камфора және т.б.) жоғалуы мүмкін. Ірі кристалды заттарды (ашудас, магний сульфаты, және
т.б.) еріткен кезде алдын ала ұнтақтауды қажет етеді.
