1. Философия білімнің ерекше түрі және рухани қызметтің ерекше түрі ретінде
Конфуцийизм мен Даосизмдегі адам мәселесі
жүктеу/скачать 0,65 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 34. Ежелгі философиядағы адам бейнесі (Протагор, Сократ, Аристотель).
| 33. Конфуцийизм мен Даосизмдегі адам мәселесі.
Конфуцийшілдіктің басты бағыты-адамдар арасындағы қарым-қатынас, білім беру мәселелері. Конфуций барға риза емес, алайда оның идеалдары болашақта емес, өткенде. Адам өткенге, болашаққа қарайды. Ежелгі заман қазіргі уақытта үнемі бар. Болашақ тым көп назар аудармайды-уақыт шеңбер бойымен қозғалады және бәрі өз көзіне оралады. Адамдардың әрқайсысы ғаламды толтыратын "он мың нәрсенің" бірі. Мұның салдары адам табиғатының декларацияланатын бұзылуы болып табылады. Даосизм Қытай мәдени дәстүрінде белгілі адам болу принципін – "өлмей ұзақ өмір сүру" – адам өмірінің басты мақсаты деп жариялады. Конфуцийшілдік пен даосизм-Қытай мәдениетіндегі екі маңызды философиялық ағым, олардың әрқайсысы адам проблемаларына өзіндік көзқарасы бар. Оларды қысқаша қарастырайық: Конфуцийшілдік: Конфуцийшілдікте қоғамдық қатынастарға, адамгершілікке және қоғамдағы дұрыс мінез-құлыққа баса назар аударылады. Конфуцийшілдік тұрғысынан адамның басты проблемасы-бұл мінез-құлық ережелері мен нормаларын бұзудан туындаған қоғамдағы дисгармония. Конфуцийлік ілімдер әлеуметтік рөлдерді сақтаудың, үлкендерді құрметтеудің, мемлекетті саналы басқарудың және адалдық, ізгілік және адалдық сияқты жеке қасиеттерді тәрбиелеудің маңыздылығын атап көрсетеді. Даосизм: Даосизм, керісінше, ғаламдағы табиғатпен және табиғи тәртіптермен үйлесімділікке үлкен мән береді. Даосизм тұрғысынан адам үшін проблема-өмірдің табиғи процестерін басқаруға, басқаруға және қарсы тұруға деген ұмтылыс. Орталық тұжырымдама-бұл заттардың табиғи және стихиялық бағытын білдіретін "Вей" (Жол) идеясы. Адам оған белсенді түрде қарсы тұрудың орнына табиғи тәртіпті қабылдауы керек. Осылайша, конфуцийшілдікте басты назар әлеуметтік қатынастар мен моральға аударылады, ал даосизм табиғатпен және табиғи тәртіппен үйлесімділікке баса назар аударады. 34. Ежелгі философиядағы адам бейнесі (Протагор, Сократ, Аристотель). Сократ және Платон Сократ философияның басты міндеті-жанға қамқорлық жасау және шындықты іздеу деп санады. Ол шындықты әр адамның ішінен табуға болады деп ойлады. Білім-бұл ізгілік, ал надандық жамандыққа әкеледі. Осылайша, ол адамды өзін-өзі тануға және өзін-өзі жетілдіруге қабілетті тіршілік иесі ретінде көрді. Платон өзінің әйгілі идеялар теориясын ұсынды, онда ол шындықты екі әлемге бөлді: идеялар әлемі және сенсорлық қабылдау әлемі. Платонның пікірінше, адамның шынайы мәні оның жан дүниесінде, ол идеялар әлеміне жатады. Адамның денесі өзгермелі физикалық әлемге жатады, бұл Идеялар әлемінің күңгірт көрінісі ғана.Аристотель Аристотель адамды табиғи түрде қоғамда өмір сүруге ұмтылатын Әлеуметтік және саяси жануар ретінде сипаттады. Ол адамның сөйлеу және ақылға қонымды ойлау қабілеті бар екенін атап өтті, бұл оған жақсылық пен жамандықтың бар екенін анықтауға мүмкіндік береді. Бұл ерекшеліктер адамды жануарлардан ерекшелендіреді және оларға заңдар құруға және қоғамды ұйымдастыруға мүмкіндік береді. Аристотель жанды үш деңгейге бөлді: өсімдік, жануар және ақылға қонымды. Тек адамға ғана тән сезімтал жан рефлексияға жауап береді. Аристотельдің пікірінше, жанның жетілуіне интеллектуалды және моральдық ізгіліктерді дамыту арқылы қол жеткізіледі, бұл бақыт пен әл-ауқат жағдайына әкеледі.\ жүктеу/скачать 0,65 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|