1 Геодезиялық жұмыстардың түрлері мен құрамы
жүктеу/скачать 1,43 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Δβ= 0 орта (4.2)
| А нүктенің дәл орналасуын тексеру үшін оны екі жерден М және N полигонометрия (триангуляция) пунктерінен шығарады. Тордың бас осьтерінің дирекциялық бұрыштары белгілі болса және теріс геодезиялық есептеу арқылы αАМ, αАN дирекциялық бұрыштарды анықтауға болады.
Анықталған φ1 φ2 бойынша ВF және СД осьтердің бағыттарын белгілеп, олардың ұзындықтарын сыммен ӛлшеп тартады. В, С, Д, F нүктелерінде теодолитпен тік бұрыштарды ӛлшеп, тордың 4 полигонның периметрлерін шығарады. Тор квадраттарының тӛбелерін монолитпен бекітіп, жоғарғы жағына металл тақтайшаларға белгілерді орнатады. Кішірек алаңадардың коорданаттарының ауытқуы 2-3 см-ден аспау керек. Кӛлемі үлкен алаңдардың коорданаттарының ауытқуы 5-10 смге жетеді және үймереттің дәл бӛлінуіне әсер етеді. Осы кемшіліктен осьтік әдістің қолданылуы шектелген. Құрылыстық торды бӛлу алаңды кейіннен кӛлденең және тігінен жоспарлау үшін, осьтерді салынатын жерге кӛшіріп, тексеріс бақылаулар мен қосымша түсірісті жүргізу үшін қажет. Сурет 4.3 – Құрылыстың қызыл сызығы Тұрғын кварталдардың бӛлінуі алаңға геодезиялық тіреулік пунктерінен кӛше осьтерін кӛшіруден басталады. Содан кейін қызыл сызықтарды белгілеп, олардың бұрыштарын ағаш тіреулермен бекітеді және тексеріс ӛлшеулерді жүргізеді. Бӛлудің полярлық, перпендикулярлық және т.б. әдістері ажыратылады. Ӛндірісте қызыл сызықтарды тікелей қолдануға қиын болғандықтан оларға параллель кӛшірме сызықтармен қолданады. Құрылыс алаңдарда негіз ретінде дирекциялық бұрышы мен бүйір ұзындығы белгілі геодезиялық тӛртбұрышты қолдануға қолайлы. Биіктік бӛлу торды полигондардан немесе бӛлек III, IV класс нивелир жүрістерден шығарады. Бірақ, биіктік белгілерді, кем дегенде екі мемлекеттік немесе жергілікті нивелир тордан шығаруға тиісті. Кейіннен биіктік пунктерді бӛлу пунктермен беттестіреді. Құрылыс алаңда әр ғимаратқа кем дегенде екі реперден, ал кӛп секциялы үймеретке - әр секциясына бір-бірден болу керек. Биік үйлерге III класс нивелир жүрістерді салады. Нивелирлеу ауытқудың орта квадраттық қатесі екі жақтық жүрістің 1 км-ге 3 мм-ден аспау керек. 32 Осьтік әдіс Құрылыстың кіші кӛлемдерінде (1 км2-ге дейін) қажет дәлдік осьтік әдіспен қамтамасыз етіледі. Ол үшін алаңда А орталық нүктенің орналасуы анықталады. Содан кейін β1, β2, d1, d2 бӛлу мәліметтер анықталады. Сурет 4.2 – Осьтік әдісі А нүктенің дәл орналасуын тексеру үшін оны екі жерден М және N полигонометрия (триангуляция) пунктерінен шығарады. Тордың бас осьтерінің дирекциялық бұрыштары белгілі болса және теріс геодезиялық есептеу арқылы αАМ, αАN дирекциялық бұрыштарды анықтауға болады. Анықталған φ1 φ2 бойынша ВF және СД осьтердің бағыттарын белгілеп, олардың ұзындықтарын сыммен ӛлшеп тартады. В, С, Д, F нүктелерінде теодолитпен тік бұрыштарды ӛлшеп, тордың 4 полигонның периметрлерін шығарады. Тор квадраттарының тӛбелерін монолитпен бекітіп, жоғарғы жағына металл тақтайшаларға белгілерді орнатады. Кішірек алаңадардың коорданаттарының ауытқуы 2-3 см-ден аспау керек. Кӛлемі үлкен алаңдардың коорданаттарының ауытқуы 5-10 смге жетеді және үймереттің дәл бӛлінуіне әсер етеді. Осы кемшіліктен осьтік әдістің қолданылуы шектелген. 33 Жобаны көшіру тәртібі, кезегі және дәлдігі. Жобаны алаңға кӛшіру бойынша геодезиялық жұмыстары - ғимараттар мен имараттардың бөлу жұмыстары деп аталады. Сол кездегі орындалатын инженерлік-геодезиялық жұмыстардың құрамына: ғимараттың жоспары мен биіктігін сипаттайтын жобалық түзулер мен нүктелерді алаңда анықтау және бекіту жатады. Жобаны алаңда бӛлу, топографиялық түсіріске кері процесс. Егерде түсіріс кезінде белгілі нысандардың бұрыш, ұзындық және биіктік ауытқуды анықтап жоспар мен профильді салса, онда бөлу жұмыстарда белгілі жоспар мен профильдерден сипаттайтын нүктелердің координаталарын, бағыттарын, бұрыштарын, түзу ұзындықтарын және биіктік ауытқуларды анықтайды. Анықталған нүктелерді жобалық дәлдікпен алаңға кӛшіріп бекітеді. Жобаны алаңға кӛшіру үшін бастапқы материал ретінде бас жоспар және оның негізінде құрастырылған бӛлу сызбалар болып келеді. Ғимараттардың бӛлу жұмыстары 3 кезекте жүргізеді: Негізгі бӛлу жұмыстары Бӛлшектенген құрылыс бӛлу жұмыстары Бӛлшектенген монтажды бӛлу жұмыстары Бірінші кезекте бӛлу сызбалардың тіреулік пунктері бойынша жергілікте ғимараттар мен имараттардың бас осьтерді немесе сипаттайтын нүктелердің жобалық орналасуын анықтайды. Бас және негізгі осьтердің қиылысу нүктелерді бекіту дәлдігі жоғары болу керек. Сондықтан бастапқыда бірақ ось орнатады, ал қалғандарды содан ӛлшеп жүргізеді. Бӛлу жұмыстардың дәлдігі рұқсатталған құрылыс ауытқулардың шамасынан аспау керек. Алаңға кӛшірілген ғимараттың жалпы орта квадраттық ауытқу қатесі: М тп2 ти2 (4.1) мұндағы тп ти – жобалық мәндерді жоспардан анықтау және алаңға кӛшіру кезіндегі ӛлшеудің орта квадраттық қателері. ти алаңға кӛшірген әдіс пен құралына байланысты болады. 4.1 кесте - Сызықтық ӛлшеулердің дәлдігін қамтамасыз ету шарттары
34 Ғимараттардың бөлу жұмыстары 3 кезекте жүргізеді:қандай? Негізгі бӛлу жұмыстары Бӛлшектенген құрылыс бӛлу жұмыстары Бӛлшектенген монтажды бӛлу жұмыстары 35 Көлденең бұрышты көшіру Алаңға кӛлденең бұрышты кӛшіру: бұрыш тӛбесі АВ бүйірі бойынша екінші АС бүйірін салуда негізделеді. Ол үшін теодолитті А нүктеге орнатып жұмыстық қалпына келтіреді. Верньера нульді лимб нульмен беттестіріп лимб айналумен дүрбінің коллимациялық жазықтығын берілген АВ сызығымен беттестіреді. Винтті босатып, алидаданы берілген бұрышқа бұрып айналдырады және дүрбінің коллимациялық жазықтықтың бойымен аралығында С нүктені бекітеді. Сурет 4.4 - Кӛлденең бұрышты алаңға кӛшіру Коллимациялық қатені алдын алу (болдырмас) үшін теодолит дүрбіні зенит арқылы ӛткізіп дӛңгелектің басқа жағдайымен С нүктені қайта шығарады. С нүктенің орналасуын 0 берілген бұрыш арқылы ӛлшеп С1-С2 түзудің бойындағы орташа мәнін алады. Егерде бұрышты жоғары дәлдікпен салу керек болса, онда нивелирдің бір дӛңгелек жағдайымен бірненше рет ӛлшеп орта орта мәнін табады. Бұрыштың түзету мәні: Δβ=0 орта (4.2)мұндағы орта - бұрыштың орта мәні. С нүктенің С1-С2 түзу бойымен ығысуы келеді формуламен кӛрсетіледі: СС0 АС ; 206265 (4.3) АС түзудің бойымен СС0 кесіндіні ӛлшеп С0 нүктенің дәл орналауын табамыз. Δβ-нің таңбасы кесіндінің салу бағытын кӛрсетеді.Анықталған ВАС0 мәні жобалық мәнімен бірдей келу керек. жүктеу/скачать 1,43 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||