1 Геодезиялық жұмыстардың түрлері мен құрамы

жүктеу/скачать 1,43 Mb.

бет	13/13
Дата	08.11.2022
өлшемі	1,43 Mb.
	#48567
түрі	Құрамы

1 ... 5 6 7 8 9 10 11 12 13

Есеп ҥлгісі

Есеп ҥлгісі: АС=100 м, =48⁰3512; =48⁰3534
Δβ=48⁰3512-48⁰3534=0⁰0022
10022
СС₀  0,010м 10мм.
206265
Яғни жоғары дәлдікпен бұрышты шығару үшін С нүктені перпендикулыр түзуі бойынша АС-ға 10 мм-ге жақындату керек.
Жоғары дәлдікті алу үшін Т-2, Т-5 оптикалық теодолиттер қолданады. Немесе техникалық дәлдікті теодолиттермен (Т-15, Т-30) бірнеше қайтара ӛлшеу қажет. Қателер теориясы бойынша орта арифметикалық қатенің мәні:
_М_т (4.4)

мұндағы т - бір ӛлшеудің орта квадраттық ауытқуы (теодолит

маркасынан анықталады); п- ӛлшеу саны.
Есеп ҥлгісі: 10⁰ бұрышты Т-15 теодолитпен салу керек. m²(15)²225

n  ₂ ₀2   2,25 M 10  100
Бұрышты екі толық ӛлшеумен кӛшіреді.
Тік бұрышты салу керек болғанда катеттер мен гипотенуза қатынасы
3:4:5 египет ұшбұрыш әдісімен салады.
36 Жобалық түзу ұзындығын алаңға көшіру
Бӛлу жұмыстарды дайындаған кезде алдымен алаңда рулеткамен ӛлшенетін түзудің ұзындығын берілген горизонтал ұзындық мәнінен анықтайды. Ол үшін алдында берілген горизонтал d ұзындығына келесі түзетулер енгізіледі: ӛлшегіш құралдың температурасына, құралды жұмыстық қалпына келтіруге берілетін түзетулер.

Сурет 4.5 - Жобалық түзу ұзындығын алаңға кӛшіру
∆d түзудің еңістігіне берілетін түзетуді D еңістікті түзу және d кӛлденең түзудің жалғасының айырмасынан анықтауға болады.
d_ D  d (4.5)
мұндағы  еңістіктің 5⁰ – тан аспаған кезде D дальномер ұзындығын d түзу проекциясы арқылы кӛрсетуге болады. Сонда формуланың есептік түрі осыған келеді:
d^h²(4.6)
2d
 бұрышы мен h биіктік ауықуды алаңда ӛлшеп немее А мен В нүктелердің белгілерінен анықтауға болады. Олардың таңбасы әрқашанда «+» оң болып саналады.
d_t - температуралық түзетудің формуласы:
d_tnd(t t₀) (4.7)
мұндағы - ӛлшегіш құралдың сызықтық кеңеюінің коэффициенті;
d -ӛлшегіш құралдың ұзындығы;
n - ӛлшегіш құралдың түзу ұзындығынан қанша есе қысқа екенін кӛрсететін сан; t - ӛлшеу кезіндегі температурасы; t₀ – құралды жұмыс қалпына келтіру кезіндегі температура.
d_t түзетудің белгісі температура ауытқуының таңбасына байланысты.
Температураның ӛлшеу дәлдігі ±0,5 градусына дейін жеткілікті болады. Нивелир аспаптармен ӛлшегенде температураның ауытқуы есептелмейді.
Компарирлеудің (дәл аспап немесе құрал үлгісімен салыстыру) түзету шамасы келесі формуламен анықталады:
d_кn(dd_н) (4.8)
мұндағы d_н- дәл ӛлшеудің шамасы.
Компарирлеудің түзету шамасын қолданылатын ӛлшеу құралымыз дәл шаблоннан қысқа болса «-» таңбасымен кіргізеді, ұзын болса «+» таңбасымен қосады.
Жоғарыда айтылған түзетулерді есептейді және алаңда қажет ұзындықтарын ӛлшеп салады.
Ddd_d_td_k (4.9)
Есеп ҥлгісі:
Ғимаратты бӛлген кезде ұзындығы 60,00 м жобалық сызықты салу керек. Еңістікке берілетін түзету шамасы (4.6) формула бойынша +0,07 м-ге тең болды. Температуралық түзету (4.7) формула бойынша -0,032 м-ге тең, компарирлеуге берілген түзету шамасы (3.8) формула бойынша -0,008 м-ге тең.
Шешімі: толық түзету шамасы:
Ddd_d_td_k 0,07  0,032  0,008  0,11м
Компарирлеуге және температураға берілетін түзету шамасы теріс таңбамен кіргізіледі. Ал жобалық сызықты D 30,000,11 30,11м ұзындықпен ӛлшеп салады.

жүктеу/скачать 1,43 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 5 6 7 8 9 10 11 12 13