1. Мемлекет және оның негізгі белгілері және атқаратын қызметі
Вольтер,Руссо,Монтескье,Гердер,Лессиң,Шиллер,Гете,Десницкий, Козельский
жүктеу/скачать 165,52 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Саяси биліктің мәні, оны анықтаудағы түрлі әдістер (бихевиористік
| Вольтер,Руссо,Монтескье,Гердер,Лессиң,Шиллер,Гете,Десницкий, Козельский,
Т.б. болды. Олар өз уағыздарын, қоғамның барлық топтары мен жіктеріне, әсіресе, билік иелеріне бағыштады. Қоғамдағы кертартпа көріністердің бәрі адамдардың надандығынан, олардың өз табиғатын өзі түсінбеуінен деп білді. Ағартушылық шіркеулік идеология ықпалына, діни догматтарға, схоластикалық ой-ағымдарына қарсы болды. Ағартушылар қоғам дамуындағы сананың айқындаушы рөлі туралы түсініктерге ден қойды. Ағартушылық 18 ғасырдағы әлеуметтік көзқарастардың қалыптасуына едәуір ықпал етті. Шығыс елдерінде бұл ағым біршама өзіндік сипатта өркен жайды.Осындай көптеген ағартушылық іспен айналысатын тұлғалардың ой -пікрі халыққа әсер етіп ,яғни қоғамда саяси-ой қалыптастырды .Мысалы біздің қазақ елінде де осындай ағартушылық іспен айналысып өзінің ой пікірін білдіретін даналы тұлғаларымыз қаншама ,соның бірі Абай Құнанбаев Осымен байланысты Абай бiлiмге, агартуға, гылымга кумарлыкты адамнын жагымды өнегелік сапаларынын негiзi деп есептегенін айтуымыз кажет. Тек білімді адам гана күнделiктi керек нәрселерiн адал енбегiмен табуға, әділеттілікке және баскаларга жауыздык жасамауға, кемiстiкке карсы тұра алатын адамгершiлiк сапаларды оз бойында калыптастыруга тырысады. Бул дiни екіжүзділікке, алдап-арбауға және жәдігөй жауыз дыкка жол бермейтiн бiлiмдi адамнын жан дүниесiне кудайга (иман) де ген адал да шын сезiм жарығынын уялауына байланысты болады. Абай көрнекті гуманист болды, онын емiрi мен шығармашылыгы аламгершiлiк саяси терен мазмунга толы болумен катар терен тәрбиелік мәнге де ие. Абайдын тәрбие теориясы адамды ортанын жемiсi, тәрбие өз зама нынын сәбиi кагидасынан шыкканын атап айтуымыз керек. Кисык жандар», киянатшыл және өтiрiк кылыктар адамда оны коршаған сырт кы жағдайлардын зиянды ыкпалынын, нәтижесінде пайда болады. Дыр дулы емiр мен жұмыссыздык адамды сезсiз азгындык жолға итермелейді. Бiрак Абай сырткы орта мен тәрбиенiн колайлы жагдайлары жаксы әдет терге бейiмдi адам жасауға болатынына ешбiр шубә келтiрмеді. Мен егер закон куаты колымда бар кiсi болсам, - деп жазды ол, - адам мiнезiн тузеп болмайды деген кiсiнiн тiлiн кесер едiм»! Осылайша гасырлык артта калушылык пен букараны аяусыз канауга карсы күрестiң азабынан туындаған Абайдын прогресшіл саясаты осы букаранын әлем өркениеті элементтерiн кабылдауға идеялык-саяси жол салды. Абай болашак урпакка өзiнiн шығармашылык мураларын мирас етiп койган жок, сонымен катар өзiнiн көрнекті шәкірттерi мен ізбасарла рында калдырды. Абайдын әлеуметтік-саяси луниетанымы және шығар машылыгы, олардын карама-кайшылыктыгына карамастан, казак хал кынын саяси ойы мен мәдениетiнiн дамуында улкен рөл аткарды. Казакстан саяси ойынын одан әрі дамуы казактын белгiлi ойшылдары мен саяси кайраткерлерiнiн – Ш. Кудайбердиевтін, А. Байтурсыновтын. Ә Бөкейхановтын, М. Дулатовтын. С. Торайгыровтын, М. Шокаевтын, Ж. Аймауытовтын, Т. Рыскуловтын, с. Кожановтын және т.б. шыгарма шылыгынан орын алды. Өкінішке орай, бiздiн жумысымыздын калемі олар дын саяси көзкарастарын жеке-жеке карастыруга мүмкіндік бермейді. Олардын бай мұралары өз алдына арнайы карауды, зерттеуді кажетсінеді. 42. Саяси биліктің мәні, оны анықтаудағы түрлі әдістер (бихевиористік, жүктеу/скачать 165,52 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|