13. Ерік және тұлға. 14. Тұлғаның өзін-өзі реттеу психологиясы (стресс-менеджмент).
Сыртқы әлеммен өзара әрекеттесу кезінде адам алдына қойылған мақсаттарға, қоршаған шындықтың жеке ерекшеліктері мен жағдайларына, онымен қарым-қатынас жасайтын адамдардың ерекшеліктеріне байланысты өз қызметін жүзеге асырудың әр түрлі тәсілдерін таңдау жағдайымен үнемі кездеседі. Ал психологиялық реттеу жағдайында - адамның өзі жағдайды зерттейтіні, өз қызметін өзі бағдарлайтыны, бақылап, түзететіндігі мағынасында өзін-өзі реттеу арқылы нәтижелерге жетеді.
Стресс-менеджмент – күшті физикалық немесе психологиялық стресс кезіндегі олардың күйі мен мінезқұлқын сауатты басқару.
15. Стресс түсінігі. Стресс түрлері. Стресстің даму кезеңдері. Стресс қатты күйзелу, абыржу,
мөлшерден тыс ширақтылық деген сияқты
бірнеше мағынаны қамтитын жалпылама
сөзбен айтылған адамның ерекше күйі.
Стресс түрлері: жедел стресс,жедел эпизодтық стресс,созылмалы стресс
Стресс 3 кезеңнен тұрады:
1) Үрейлену-сырттан келген жағымсыз сөзден;
2) Төзімділік-әсерге берілмей,төзу;
3) Әлсіреу-емделу қорының мүмкіндігі азайып,таусылады;
16. Стресстің белгілері. Стресске жауап берудің жеке стилдері. Стресс белгілері:
алаңғарлық;
жиі шаршау;
әзілшілдік сезімінің жоғалтуы;
ұйқының немесе тәбеттің жоғалуы;
естің нашарлауы;
қуаныш негізінің толық жоғалуы;
17. Темперамент, мінез және қабілет. Темперамент (лат. темпераментұм - бөліктердің қажетті арасалмағы) адамның психикалық іс-әрекетінің динамикасын сипаттайтын тұрақы жеке ерекшеліктердің: психикалық процестер мен күйлер ағысы қарқындығының жылдамдығының ырғағының - жиынтығы.
Мінез - өз алдына дараланған тұлғалық болмысты құрастырушы
әрекет- қылықтардың сеп-түрткілері мен әдістерінің тұрақтанға
жүйесі.
Қабілет – адамның әрқилы іс-әрекеттерге орай көрініс беретін психикалық мүмкіндіктерін анықтаушы тума анатомиялық – физиологиялық және өмір барысында меңгерген реттеу-түзету сапаларының жиынтығы.
