1 нуска Микробиология дегенимиз не?
Бактериялардың өсуі және көбеюі
жүктеу/скачать 424,62 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Препараттарды дайындау.
| Бактериялардың өсуі және көбеюі. Клеткалар өсе бастағанда, олар өз пішіндері мен мөлшерлерін өзгертеді. Белсенді өсу фазасында бактериялардың көпшілігінде торлардың мөлшерлері екі–үш есе ұлғаяды. Кейде клетка ұзартылып, талшық немесе шұжықтың түрін қабылдайды. Бұл өсуіне қолайлы және бөлінуді тежейтін шарттары жасалғанда клетканың өсу шегі мен оның бөлінуі арасындағы корреляцияның бұзылуымен түсіндіріледі. Кейбір кездерде осындай клеткалар қосымша бөліне алады, басқалары – өмірге икемділігін толық жоғалтады. Өсудің белсенді сатысы басқа айналулармен қамтылады, мысалы, клетка құрамындағының қарқынды боялған валютинді бидай дәндерінің жоғалуымен айқындалады. Белсенді өсу фазасынан баяулатылған өсу фазасына алмасқанда клеткалардың мөлшері азаяды, протоплазма аз қарқынмен боялады, көптеген бактерияларда артық қоректендіргіш заттар, валютин бидайдың дәндері мен май тамшылары жаңадан пайда болады. Спора түзетін түрлерде осы уақытта спора құрылады.
Баяулатылған өсу фазасынан кейін клетка жылдамдатылған опат болу фазасына ұшырайды, оның түр мен мөлшер өзгерісі созыла береді. Бактериялардың өсу жылдамдығы сыртқы қолайлы жағдайлар және физиологиялық ерекшеліктері мен клетканың өз күйіне байланысты болады. Қолайлы жағдайлардың бар болуына байланысты бактериялық клетка көбейе бастайды. Көбею – бұл микроорганизмдердің клеткалар санының көбеюі. Микроорганизмдер өсу процесі кезінде көлденең бөлу жолымен немесе бүршіктену арқылы (олар сирек кездеседі, ашытқылар) немесе спора арқылы (саңырауқұлақтар) көбейеді. Микроорганизм клеткалардың өсуі мен көбеюі нәтижесінде микроб - ұрпақтардың колониясы құрылады. Препараттарды дайындау. Зат және жамылғы шыныларын өңдеу. Микроскопиялық препаратты дайындау алдында зат және жамылғы шынылар өңдеуден өткізіліп, майынан тазартылуы қажет. Су тамшысының шыны бетінде біркелкі таралуы оның жақсы майсыздандырылғының дәлелі. Қолданылмаған шыныларды әуелі суда жуып, сонан соң оларды Никифор ерітіндісінде ұстайды. Препараттарды дайындар алдында шыныларды жалынның үстінде ұстап, қыздырып алады. Жаңа шыныларды 1%-дық натрий гидрокарбонатының (соданың) ерітіндісінде 10 минут қайнатып, нейтралданған дистилденген сумен шаяды. Қолданылып жүрген шынылар концентрленген күкірт қышқылының ерітіндісінде немесе оның 5% калий дихроматы қосылған ерітіндісімен өңделеді (ерітіндіні дайындау тәртібі: 6 г калий дихроматына 100 мл дистилденген су және 100 мл күкірт қышқылын қосып шайқаған соң бір күнге қалдырады. Ерітінді күңгірт қызғылт сары түске боялады. Хромды қоспа өте күшті тотықтырғыш болғандықтан органикалық заттармен ластанған жерлерді жақсы кетіреді). Шыныларды аталмыш ерітіндіде 1-2 сағат ұстап, сумен жуып, 5%-дық натрий гидрокарбонатының ерітіндісінде 30 минут қайнатады. Одан кейін дистилденген сумен шайған соң кептіргіш шкафта немесе бөлме температурасында кептіреді. Өңделген зат шыныларын тығыз тығыны бар банкаларға құрғақ түрінде немесе Никифор ерітіндісінде сақтайды. Шыныларды пинцетпен алған жөн, өйткені қолдың майлы дақтары шыныны жарамсыз күйге келтіреді. Жағындыны дайындау. Жағындылар (препараттар) зат шынысының бетінде микробиологиялық ілмек немесе Пастер пипеткасы көмегімен дайындалады. Материал ретінде тығыз және сұйық қоректік орталарда өсірілген микроорганизмдер шайындысы, сүт, ірің, қан және т.б. үлгілер қолданылады. Спирт шамында бактериологиялық ілмекті қыздырады. Сосын тығыз қоректік орталарда өсірілген микроорганизмдердің дақылдары бар шыны түтіктің тығынын жалынның үстінде қолдың шынашағымен абайлап ашып, ілмекті шыны түтіктегі конденсатқа немесе қоректік ортаның себілмеген жеріне тигізу арқылы суытады да, онымен микробтар массасын іліп алып, шыны түтікті жауып, штативке қояды. Микробиологиялық ілмектегі микробтар массасын физиологиялық ерітінді тамызылған зат шынысының бетіне жұқалап жағады. Тығыз қоректік орталарда өсірілген микроорганизмдерден жағынды дайындар алдында зат шынысының бетіне бір тамшы физиологиялық ерітінді немесе су тамызады. Пастер пипеткасының көмегімен сұйық заттардан және сұйық қоректік ортада өсіп жатқан микроорганизмдерден жағынды дайындайды. Жалынның үстінде стерильді пипетканың дәнекерлеген ұшын сындырып, микроб суспензиясынан үлгі алады да, зат шынысының бетіне жағынды жасап болған соң пипетканы дезифекциялық ерітіндісі бар сауытқа салады. Жағындыны ауада немесе жалын бетіндекептіру арқылы бекітеді. Жағынды тым қыздырылса, клеткалардың құрылысы өзгерістерге ұшырайды, ал егер бекітілу жеткіліксіз болса, онда жағынды кейінгі өңдеулерде шайылып кетеді. Қан жағындысын, қарапайымдылар мен спирохеттердің клеткаларының нәзік құрылымдарын және т.б. зерттеуде қыздыру арқылы бекіту әдісі қолданылмайды. Мұндай кездерде препараттарды сұйықтықтармен бекітеді. Бекіткішті (фиксаторды) жағындының үстіне құяды немесе препаратты бекіткіш сұйықтығы бар ыдысқа белгілі бір уақытқа батырғаннан соң ауада кептіреді. Микробиологияда мынандай келесі бекіткіш сұйықтықтар қолданылады: Этил спирті 10-15 минут Метил спирті (метанол) 2-3 минут Ацетон 5 минут Этил спирті мен этилді эфирдң қоспалары 10-15 минут Жағындыны сонымен қатар осмий қышқылы мен формалиннің буында да бекітуге болады (бірнеше секунд ішінде). жүктеу/скачать 424,62 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|